Morgunblaðið - 09.12.1948, Blaðsíða 12

12
M O RG U !S B L AÐ I&
Fimmtudagur 9. des. 1948.
5000 tegunda plöntusafn
NÁTTÚRU GRIPAS AFNINU
hefir borist mikil og merkileg
gjöf, sennilega sú mesta, sem
það nokkurn tíma hefir fengið,
frá því það var stofnað, fyrir
rúmlega 60 árum. Er það grasa-
safn, sem inniheldur um 5000
norrænna plöntutegunda. Það
eru nánar tilgréint 2277 æðri
plöntur, 1693 skófir og 861 teg-
und af mosum. Er þetta nokk-
urn veginn fullkomið safn allra
tegunda er vaxa á Norðurlönd.-
um, prýðilega vel frá plöntun-
um gengið, svo þær hafa hald-
ið eðlilegum litum, eins og þær
hefðu verið teknar í sumar, þótt
sumar hverjar þeirra sjeu á
annað hundrað ára gamlar.
Það er prófessor Carl Skotts-
berg, forstöðumaður grasasafns
ins í Gautaborg, sem gefið hef-
ir Náttúrugripasafni okkar
þessa miklu og merku gjöf.
Prófessor Skottsberg er meðal
fremstu grasafræðinga í Sví-
þjóð. Hann er 68 ára að aldri.
Var um skeið dósent í grasa-
færði við háskólann í Uppsöl-
um, og umsjónarmaður með
grasasafninu þar En fluttist
árið 1919 til Gautaborgar, og
tók þar við forstöðu grasasafns-
ins og yfirumsjón, me'ð hinum
mikla og merkilega grasagarði,
sem er þar í borg.
Frægur grasafræðingur
Próf. Skottsberg hefir farið í
marga rannsóknarleiðangra til
fjarlægra landa, til Falklands-
eyja, Eldlandsins og Patagóníu,
og til ýmissa Kyrrahafseyjanna.
Einkum hefir hann rannsakað
gróður á Hawai. Þá hefir hann
farið um Evrópu. til Norður-
Ameríku. Japan, Java, Norður-
Afríku og Indlandseyja, og hef-
ii' ritað margar bækur um rann
sóknir sínar, á útbreiðslu
ýmissa tegunda og þroska
þeirra.
Ekki er blaðinu kunnugt að
próf. Skottsberg hafi haft nokk
ur sjerstök kynni af íslandi eða
íslendingum. Guðni Guðjóns-
son, grasafræðingur, skýrði
blaðamönnum frá þessu í gær,
en Guðni hefir, sem kunnugt
er fyrir nokkru verið ráðinn að
Náttúrupripasafninu sem for-
stöðumaður fyrir grasafræði-
deild þess.
Hafði „eitthvað dálítið“
Guðni kvaðst hafa heimsótt
próf. Skottsberg í Gautaborg
haustið 1945. Sagt honum, þá
frá því, að Náttúrugripasafnið
hjer ætti helst til lítið af plönt-
um frá Skandinavíu og spurði
prófessorinn að því, hvort ekki
gæti komið til mála, að hægt
væri að fá hingað eitthvað af
sænskum plöntum í skiftum
fyrir íslenskar. Próf. Skottsberg
tók strax mjög liðlega í það
mál. og -sagði að hann myndi
,,haía eitthvað dálítið í fórum
sínum“. sem hann gæti sjeð af
og sent hingað.
Kallaði hann því næst á að-
stoðarmann sínn og bað hann
að vera vitni að því, að hann
hafði gefið Guðna magister lof-
orð um, að senda hingað eitt-
hvað af plöntum til Náttúru-
gripasafnsins.
Guðni sagði, að sjer hefði
ekki dottið í hug, að um neina
stórgjöf yrði að ræða. Hann
Frá prófessor í Gautalx
Mesta gjöf, sem NáttúrugripasafnlÖ
hefir fengíð
gæti átt von á að fá kannske
eitt til tvö hundruð tegundir,
fyrir íslenskar plöntur, er hann
sendi til Gautaborgar. En þeg-
ai það kom á dsginn, að próf.
Skottsberg ætlaði að vera svo
stórtækur, spurði Guðni hann
1 að því, hvað hann ætti að senda
honum í staðinn. En Skotts-
berg prófessor sagði, að það
skifti ekki máli, hve mikið það
yrði, eða hvenær það kæmi.
Þegar þetta safn er borið sam
an við sænskar flóru-handbæk-
ur, þá kemur það í Ijós, að
þarna er að heita má allar
sænskar tegundir, og að auki
flestar þasr norrænar plöntur,
sem ekki vaxa í Svíþjóð.
Það sem fyrir var
I grasadeild Náttúrugripa-
safnsins voru fyrir söfn þriggja
íslenskra grasafræðinga, Helga
Jónssonar, Olafs Davíðssonar
og Stefáns Stefánssonar. Eru
þar fyrst og fremst íslenskar
plöntur, er fundnar voru með-
an þeir voru á lífi og allmikið
af erlendum plöntum víðsveg-
ar að úr heiminum, er þeir
höfðu fengið í skiftum fyrir ís-
lenskar.
En fyrir alla þá, sem leggja
stund á grasafræði hjer, er það
ákafiega mikils virði að geta
haft hjer aðgang að sem flest-
um erlendum plöntum til sam-
anburðar við þær íslensku, þeg-
ar nafngreina á t. d. nýjar teg-
undir eða bera saman gróður-
ríki landsins við gróðurríki
annarra landa. Með þessu
mikla grasasafni má segja, að
grasadeild Náttúrugripasafns-
ins hafi aukist það mikið, af
erlendum tegundum, að safn-
ið sje allt annað en það áður
var.
En þeim mun meira og verð-
mætara, sem grasasafnið verð-
ur, þeim mun tilfinnanlegra er
það, að safnið sje í húsnæðis-
hraki. Grasafræðideild Náttúru
gripasafnsins hefir nú herbergi
til umráða í kjallara háskólans,
en verður bráðum flutt í bráða-
birgðahúsnæði í nýja Þjóðminja
safninu.
Liggur undir skemmdum
Tilfinnanlegast er nú, að
geyinsluskápar fyrir plöntusafn
ið eru af svo skornum skammti,
að þeir rúma ekki nærri allt
safnið. Eru þetta gamlir trje-
skápar, sem til eru, alltof
óþjettir svo að plönturnar ryk-
falla og þeim er hætt við
skemmdum. Þarf að vinda bráð
an bug að því. að fá handa safn
inu þjetta og góða geymslu-
skápa, svo öruggt sje, að það
varðveitist fyrir þá, sem stunda
grasafræði hjer í framtíðinni.
Hlutverk safnslns
Þetta útskýrði Guðni Guð-
jónsson fyrir blaðamönnum í
gær og komst m. a. að orði á
þessa leið:
Grasadeild Náttúrugripasafns
ins hefur það hlutverk að viða
að sjer íslenskum plöntum frá
sem flestum landshlutum, sem
grasafræðingar hafi svo aðgang
að við rannsóknir sínar. Á slík-
um rannsóknum byggist m. a.
allar hagriýtar rannsóknir að
nokkuru leyti, auk þess sem
þær eru nauðsynlegur liður í
alþjóðarannsóknum.
Annað hlutverk grasadeild-
arinnar er að aðstoða grasa-
fræðinga og aðra, sem fást við
plöntur, hvort það er við garð-
yrkju, sar.dgræðslu, skógrækt
eða kornrækt, og hjálpa þeim
við ákvörðun grasa, bæði inn-
lendra og útlendra. Til þess
þarf líka bækur. En það sem til
er á Náttúrugripasafninu er
geymt í kössum, því að bóka-
h.illur vantar. Hvorki bækur
nje plöntur er hægt að nota,
meðan engar liillur eru til und-
ir það, og því getur safnið ekki
leyst þetta hlutverk sitt eins og
stendur.
(Framh. af bls. 9)
Oss vantar altaf menn eins og
Einar Guðmundsson. Það eru
fyrst og fremst hann og hans
líkar í bygð og borg, sem hafa
gert lítilli þjóð við nyrstu höf
kleift að lifa menningarlífi gegn
um aldirnar og byggja upp sjálf-
stætt þjóðfjelag. Hann lifir í
minningu minni, sem kjarkmik-
ið karlmenni, sem hræsnislaus og
djarfmæltur drengskaparmaður,
og tryggari vinur vina sinna, en
flestir aðrir, sem jeg hefi þekt.
Jeg þakka þjer vinur, fyrir þær
góðu minningar, sem þú hefur eft
irlátið mjer. Jeg þakka þjer fyr-
ir vináttu, drengskap og órofa-
trygð við foreldra mína. Þau
hafa altaf talið þig í fámennum
hópi sinna bestu og einlægustu
vina.
Jeg kveð þig með djupri virð-
ingu og mikilli þökk.
Ragnar Jönsson.
•fiiiiiMtiiiiiMiHnuiiMiiiiiimiiiiiiMiiiiniiiiirtiiimMtiit
Símanúmer mitt er
Baldur Kirstjánsson,
Freyjugötu 1.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin 11111111111111 iii iii iiim iii im
KMtp-liaiRlM’X
iuaEUiuinutu
Húseigsndur
\ Hefi bíl handa þeim, sern
1 getur útvegað 2—3 her-
1 bergja íbúð, með sann-
\ gjörnu verði, — Tilboð
: sendist Mbl. fyrir 14. d.es.
I merkt: „Húsnæðislaus—
\ 42“.
HiwgMMniiiinniiiiinicmiinmiimiimiiiMiMMninnn’'
Einar Ásiiiunclsson
hœstarjeltarlögmaður
Sk rifsíofa;
Tjarnargötu 10 — Sími 5107.
:iiiii(iiiiiiiiiiiMiiiiiiiiit:iiaiiiiiiiiiiiiiiifMiMniiMinr_>
I Til s©Ira
I sófi, þrísettur, póleruð
! hnotugrind, ennfremur 2
| stálstólar, ottoman og
§ cocktail-borð, póleruð
\ hnota. Allt lítið notað.
Húsgagnavinmistofa
Helga Sigurðssonar,
Njálsgötu 22.
iimmmiirt'i
<Niii«iiiMiiuiMiiaiHniuiuniHMniiWMrawRmw*i<i
Clievrelet
vatnskassa element, til
sölu.
SINDRI,
Hverfisgötu 42.
Áuglýsendur afhuyið 1
Þeir, sem vilja koma i
stórum auglýsingum í 1
sunnudagsblað- \
i ð eru vinsamlega 1
beðnir að skila hand- i
ritum í auglýsingaskrif i
stofuna í síðasta lagi á i
morgun. i
Morgunblaðið. I
I II U 11
5 berbérgi og éldhús í smiðum, til sölu. Nánari upplýs-
ingar gefur'
Málflutningsskri f stofa
EINARS B. GUÐMLNDSSONAR og
GUÐLAUGS ÞORLÁKSSONAR
Austurstrarii 7. — Símar 2002 og 3202.
1600 mála síldarskip með öllum útbúnaði, til sölu nú •
þegar. Listhafendur sendi tilboð til Mbl. merkt: „Hval- ;
fjarðarsíld — 47“ fyrir 12. þ.m. :
Bókhafd — Endurskoðun
Tökum að okkur bókhald og endurskoðun fyrir firmu
og einstakiinga. Sjerfræðileg þekking fyrir hendi. Til-
boð sendist afgr. Mbl. fyrir föstudagskvöld merkt: „Ör-
yggi — 43“.
Röskur og áreiðanlegur
ílstjóri
getur fen^ið framtíðaratvinnu við að aka sendiferðabíl.
Umsóknir merktar: „Framtíðaratvinnu — 29“ leggist
inn á afgreiðslu Morgunblaðsins fyrir laugardag.skvöld.
• fjölbreytt úrval af innrömmuðum nýjum ljósmýndum ;
■ eftir Ölaf Magnússon kgl. ljósmyndara'. ;
/£
'a(jL.
.amtnacjeróui
Hafnarstræti 17.