Morgunblaðið - 30.11.1949, Blaðsíða 2

2
MORGV NBLAÐIÐ
Miðvikudagur 30. nóv. 1949’
íslendingur, sem kendi
Kínverjum fogveiðar
Samlal við Brynjólf Þorsteinsson skipstj.
Ffárlagafrumvarpið
lagt fyrir Alþingi
Rekstrarútgjöld á næsfa ári )
eru áætiuð 266 miljónir kr. )
FJÁRLAGAFRUMVARPIÐ fyrir árið 1950 var lagt fram á Al-
þingi í gær. Niðurstöðutölur á rekstraryfirliti eru þær að tekj-
urnar eru áætlaðar 263,5 millj. kl., en gjöldin 225,9 millj. kr»
Rekstrarafgangur er því áætlaður 37,7 millj. kr. — Á.sjóðsyfir-
liti er greiðslujöfnuður áætlaður 4,5 millj. kr. Niðurstöðutöluí
þar eru 266,1 millj. kr.
í fyrra voru niðurstöðutölurn
ar á fjárlagafrumvarpinu þess-
ar: Á rekstraryfirliti 241.2 millj.
kr.
Á sjóðsyfirliti 243,8 millj. kr.
Tekjurnar.
Aðal tekjuliðirnir eru þessir:
Skattar og tollar 191,9 millj.
kr., tekjur af rekstri ríkisstofn-
ana 68,6 millj. kr., tekjur af
fasteignum ríkissjóðs 10 þús.
kr., tekjur af þönkum og vaxa-
tekjur 1,5 millj. kr. og óvissar
tekjur 1,5 millj. kr.
Gjöldin.
Hæstu gjaldaliðirnir eru þess-
ir: Til verklegra framkvæmda
36,1 millj. kr. (var á frumvarp-
inu í fyrra 29,2 millj. kr.) Eru
til vegamála áætlaðar 24,3 millj.1
kr. Til kennslumála 31,8 millj.
kr. (í fyrra 28,5 millj. kr.),
vegna almannatrygginga 21,3
millj. kr. Til dýrtíðarráðstafana
33.5 millj. kr. Segir , greinar-
gerðinni um þennan útgjalda-
lið
Til dýrtíðarráðstafana vaP
veitt á þessa árs fjárlögum 64
millj. kr., en á næsta ári er ætl-
ast til að ekki verði varið nema
33.5 millj. kr. í þessu skyni. Er
þá eingöngu miðað við niður-
greiðslur á neysluvörum innan-
lands, en ekki uppbætur á út-
fluttan fisk, eins og tíðkast hef
ur undanfarin ár. Er það álit
ráðuneytisins að finna þurfi aðr
ar leiðir en greiðslur úr ríkis-
sjóði til þess að tryggja halla-
lausan rekstur sjávarútvegsins
á næsta ári. Fjárhæðin 33,5
millj. er miðuð við reynsla
þessa árs og má ætla að þessi
útgjöld skiptist þannig:
Niðurgreiðsla á kjöti............................ 7 millj. kr4
Niðurgreiðsla til framleiðenda .................. 6.5 — —
Niðurgreiðsla á mjólk.......................... 5.5 — —►
Niðurgreiðsla á smjöri og tap á erlendu smjöri 8.5 — —-
Niðurgreiðsla á smjörlíki..................'..... 3.3 — —*
Niðurgreiðsla á saltfiski ..................... 0.7 — —»
Niðurgreiðsla á kartöflum ..................... 2 — —•
JFYRIR NOKKRU er kominn
-^iingað heim íslendingur, sem
jdvalið hefir s.l. 11 ár í Nýja Sjá
iandi og Kína. Það er Brynjólf
li Þorsteinsson togaraskipstjóri
tRor.ur Þorsteins í Þórshamri og
d-uðrúnar konu hans.
Morgunblaðið hitti Brynjólf
áð nráli i gær og leitaði tíðinda
tij & honum af starfi hans þar
óystra.
Skipin minni og ófullkomnari.
Jeg fór til Nýja Sjálands ár-
■4ð 1938, segir Brynjólfur Þor-
«teinsion. Var þar á togurum
og milliferðaskipum og sigldi
§>á m.. a. til Ameríku og Ástra-
Iíh. í ársbyrjun 1941 tók jeg
við skipstjórn á togara og stund
aðt veiðar frá Nýja Sjálandi til
árdoka 1946. Þá fór jeg til
Kína.
— Hvernig eru togarar þeirra
K; -jálendinga?
Þeir eru bæði byggðir í
/ -kalandí og Englandi. Hinir
stærstu þeirra eru á stærð við
«tærstu gerð eldri togaranna
olVar. En yfirleitt eru þeir
«r trrni en okkar skip voru og
ékki nærri eins fullkomnir og
tiýju skipin okkar. Loftskeyta-
tæki og dýptarmælarar eru þó
f þeim flestum. í striðinu ljet
«: ujstjórnin byggja 12 nýja
togara og voru þeir notaðir í
tierr.aðarþágu. Síðan voru þeir
seldir einstaklingum og fjelög-
um, sem nota þá til fiskveiða.
Aflamagn minna en hjer.
■— Hvernig eru aflabrögðin?
Á vorin, þ. e. mánuðina sept.
til des., sem eru vormánuðir á
Þessuin stað á hnettinum, eru
aflsbrögð góð. En á öðrum árs-
tírnum eru þau tregari. Afla-
magn togaranna er yfirleitt
töLuvert minna en hjer.
— Hvaða fisktegundir veið-
á:;< aðallegt?
Yfirleitt veiðast þar örfáar ís-
lenakar fisktegundir. Aðalfisk-
úrinn er smáfiskur, sem mest
líkist ýsu á bragðið. Allmikið
<er þ&r einnig um nokkuð stóra
fisk, sem kallaður er „hake“.
Þ : veiðist skarkoli þar nokkuð.
Afít togaranna er yfirleitt all-
ur seldur nýr. Hafa kælivjelar
verið settar í suma togarana.
Oóð afkoma.
Hvernig er afkoma almenn-
ings í Nýja Sjálandi?
Hún er yfirleitt mjög góð. —
Segjast Nýsjálendingar búa við
betri lífskjör en allar aðrar
þjóðir. Verðlag er þar lágt og
kaupgjald sæmilegt, miðað við
verðlag. T.d. kostar kgr. af
kjiiti 3 kr. ísl.’og kgr. áf smjöri
tæpar 6 kr. Verkamannakaup
«nun ver.a um 260 kr. á viku og
ár.hlutur togaraháseta á góðu
ski.pi yfir 20 þús. kr. íslenskar.
Aj :ar= hafa Nýsjálendingar
tneiri vjelbátaútgerð en togara
og -r afkoma bátasjómanna yf-
íri.út^íuHt eins - góð.
Ksnndi Kmverjum togveiðar
— £n svo fórstu til Kína?
Ja, jeg vár ásámt nokkrum
öðrum skipstjórum frá Nýja
Sjálandi, Ástralíu og Bandaríkj
unum ráðinn til þess að fara á
vegum UNRA, hjálparstofnun-
ar Sameinuðu þjóðanna. til
Kína til þess að kenna kín-
verskum sjómönnum veiðar
með botnvörpu, dragnót og
herpinót. En í Kína hafa slíkar
veiðiaðferðir yfirleitt ekki tíðk
ast áður. Jeg var á Unraskip-
um í Kína í tæp 2 ár.
—~ Hverni'g fjell þjer við Kín-
verjana?
Brynjólfur Þorsteinsson.
Að mörgu leyti vel. — Sjó-
mennirnir voru að vísu mjög
misjafnir. Sumir þeirra voru
námfúsir og lögðu sig fram um
að læra vinnubrögðin. Aðrir
voru eins og gengur, ljelegir
við störfin.
Andúð á hvítum mönnum
Aðalbækistöð okkar var í
Point Island, rjett hjá Shang-
hai.
— Hvernig virtist ykkur á-
standið vera þar?
Það virtist vera gott. Allar
búðir voru þar fullar af vör-
um, bæði matvörum og klæðn-
aði. Stakk það mjög í stúf við
það, sem við höfum haldið. þeg
ar við fórum þarna austur. En
við fundum fljótt að Kínverjar
hafa megna andúð á öllum hvít
um mönnum, hvaðan sem þeir
koma. Hefir hún aukist nokk-
uð hin síðari ár og telja marg-
ir það vera fyrir áhrif frá
Japönum, sem hersátu mikinn
hluta Kína á stríðsárunum.
Jeg álít að Unra-hjálpin hafi
ekki komið að eins miklu
gagni og ætlast var til vegna
ýmiskonar brasks og spilling-
ar. sem átti sjer stað í sam-
bandi við hana og talið var að
bæði Kínverjar og þeir, sem
stjórnuðu henni ættu sök á.
— Eru miklir fólksflutningar
til Nýja Sjálands um þessar
mundir?
Já, þangað er stöðugur
straumur af innflytjendum. —
Hafa skipin ekki undan að
flytja fólk þangað austur, a.ðal-
legá frá Englandi. Það er álitið
mjög gott að lifa þar og þess-
vegna leitar mikill fjöldi fólks
þar gæfunnar.
S. Bj,
Fjölmennur
aðalfundur YR
Guðjón Einarsson endur-
kosinn form. fjeðagsins
AÐALFUNDUR Verslunar-
mannafjelags Reykjavíkur var
haldinn í Sjálfstæðishúsinu í
fyrrakvöld. Nokkuð á fjórða
hundrað manns sátu fundinn
og mun þetta fjölmennasti aðal
fundur í sögu fjelagsins. Fund-
arstjóri var kosinn Þorsteinn
Bernharðsson.
Launamál verslunarfólks.
Formaður fjelagsins, Guðjón
Einarsson, flutti skýrslu stjórn
arinnar, sem var löng og ítar-
leg. Ræddi formaður mjög um
launamál verslunarfólks, en á
síðasta ári tókst stjórninni að
fá launauppbótum fyrir versl-
unarfólk jafnháum og opinber-
ir starfsmenn höfðu fengið,
þótt samningar rynnu ekki út
fyrr e.n um áramót. Þá gat for-
maður þess, að hjá lögfræðingi
f jelagsins væri í undirbúningi
reglugerð um atvinnurjettindi
verslunarfólks. — Hann ræddi
einnig um aðra starfsemi fje-
lagsins. Nú er starfandi nefnd
innan fjelagsins um að reisa
Skúla Magnússyni minnismerki
hjer í Reykjavík. Á að afhjúpa
hana 1954 á 100 ára afmæli
verslunarfrelsis á Islandi. —
Reikningar fjelagsins og sjóða
þess voru lesnir upp og sam-
þykktir.
GuSjón Einarsson íorm.
í fimta sinn.
Nokkrar umræður urðu um
skýrslu stjórnarinnar, en að
þeim loknum var gengið til
stjórnarkosninga. Guðjón Ein-
arsson var kosinn formaður
fjelagsins í fimmta sinn, en
meðstjórnendur voru kjörnir:
Þórir Hall, Einar Elíasson, (end
urkosinn) og Ólafur Stefáns-
son í stað Baldurs Pjetursson-
ar, sem baðst undan endur-
kosningu. — Fyrir voru í stjórn
inni: Gunnar Magnússon, Svein
björn Árnason og Njáll Símon-
arson. — í varastjórn voru
kjörnir: Baldur Pálmason,
Daniel Gíslason og Hafliði
Andrjesson.
Síðasti dagur
Reykjavíkursýn-
ingarinnar
SÍÐASTI dagur Reykjavíkur-
sýningarinnar er í dag, og verð
ur hún opin eins og venjulega
frá kl. 2—11 e.h. Kl. 6 og 10,30
er kvikmyndasýning, en kl. 9
sýning á gömlum búningum og
tískusýning.
Aðsókn hefir verið mjög mik
11 undanfarna daga og hafa
skólanemendur sjerstaklega ver
ið fjölmennir. Hafa yngri en
12 ára nemendur fengið ókeyp-
is aðgang, en hinir við vægu
verði.
Koramar kjósa
verkalýðsflokkinn
LONDON: — Breskum kommún
ísturrl hefir verið skipað að kjósa
verkalýðsflokkinn i næstu þing-
kosningum, nema í þeim kjör-
dæmum, sem komhiúnistaflokk-
úfihh höfir sjá'lfur Inehn í kjöri. •
Til landbúnaðarmála 22 millj.
kr. og til dómgæslu, lögreglu-
stjórnar, kostnaðar við opinbert
Samtals 33.5 millj. kr#
eftirlit, skatta og tollheimtu o«
fl. 20,1 millj. kr.
Vaxandi samlök ungra Sjálf-
sMsmanna í Arnessýslu
AÐALFUNDUR Sambands ungra Sjálfstæðismanna í Árnes-
sýslu var haldinn á Selfossi s.l. sunnudag. Var fundurinn hald-
inn í Tryggvaskála og sóttu hann ungir Sjálfstæðismenn úr
mörgum hreppum sýslunnar.
Gunnar Sigurðsson form. sambandsins setti fundinn, en Fund-
erstjóri var Snorri Árnason, fulltrúi. Formaður gaf skýrslu um
starfsemina á árinu og hafði sambandið haldið nokkra fundi
og margar samkomur. Margir nýir fjelagar höfðu bæst í hópinns
og eru nú starfandi meðlimir í öllum hreppum sýslunnar. .
í stjórn Sambandsins voru®"
kosnir Gunnar Sigurðsson,
Selja^.ungu, form. Meðstjórn-
endur: Snorri Árnason, Selfossi,
Ólafur Jónsson, Selfossi, Jó-
hann Jóhannsson, Eyrarbakka,
Magnús Sigurðsson, Stokkseyri,
Leo Árnason, Hveragerði og
Herbert Jónsson, Hveragerði.
í varastjórn voi'u kosnir: Arn-
ald Pjetursson, Selfossi, Krist-
inn Bjarnason, Hveragerði, Jón
Ólafsson, Geldingarholti, Guð-
mundur G. Ólafsson, Selfossi.
Endurskoðendur: Guðbrandur
Sigurjónsson og Sigurður Sig-
hvatsson.
Frá Sambandi ungra Sjálf-
stæðismanna voru mættir þeir:
Magnús Jónsson, form. SUS,
Jónas Rafnar alþm. og GunnaS
Helgason, erindreki, og flutta
þgir allir ræður. Töluðu þeir
um stjórnmálaástandið og
fluttu kveðjur frá öðrum fje«
lagssamtökum ungra Sjálf-
stæðismanna. /I
Þá flutti Lúðvík G. NordaI»
læknir stórfróðlegt erindi ura
heilbrigðismál og sjúkrahúsþörf
á Suðurlandi. Var máli hans
mjög vel tekið af fundarmönn-
um. i
Aðrir ræðumenn voru • Sig-
urður Ölafsson, alþm., Magnús
Sigurðsson, Leo Árnason, Gunn
ar Sigurðsson, Ólafur Jónsson,
og Magnús Jónsson. >j
Framh. á blss 12, J