Morgunblaðið - 29.01.1950, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 29. janúar 1950
Útg.: H.f. Árvaxur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands,
í lausasölu S0 aura eintakið, 71 aurg m«f fceabiMBI
kr. 15.00 utanlands.
Fram til sigurs
I DAG ganga kjósendur í kaupstöðum og kauptúnum lands-
ins að kjörborði til þess að velja sjer forustumenn fyrir
Sjermálum sínum næstu fjögur árin. í dag fella kjósendurn-
ir sinn úrslitadóm eftir að hafa síðustu vikurnar hlýtt á
málflutning þeirra manna og flokka, sem bjóðast til að
veita þeim leiðsögu.
Hjer í höfuðborginni hefir kosningabaráttan verið hörð-
ust, enda er úrsht kosninganna hjer örlagarík, ekki aðeins
íyrir Reykjavík heldur landið í heild. Um áratugi hefir
örugg og traust umbótastjóm stýrt málefnum höfuðborg-
Erinnar. Með gætinni fjrámálastefnu hefir tekist að tryggja
góða afkomu bæjarfjelagsins, meðan fjárhagur ríkisins og
þeirra bæjarfjelaga, sem búið hafa við stefnuleysi sam-
stjórnarskipulagsins, hefir farið síversnandi.
Með þessa staðreynd í huga ganga reykvískir kjósendur
að kjörborði í dag. Allir viðurkenna, að margt er enn ógert
hjer í bæ, en meðhliðsjón af reynslu liðinna ára vita bæjar-
búar það, að engum flokki er betur treystandi til þess að
leysa vandamál bæjarfjelagsins en Sjálfstæðisflokknum.
Meðan blöð og ræðumenn andstöðuflokkanna hafa síðustu
vikurnar reynt á allan hátt að blekkja bæjarbúa og rang-
færa staðreyndir, hafa Sjálfstæðismenn í blöðum sínum og
fundum lagt sig fram um að útskýra hið raunverulega eðli
vandamálanna og í senn greint frá hinum fjölþættu fram-
kvæmdum bæjarfjelagsins og bent á raunhæfar leiðir til úr-
bóta í hverju máli.
Þessi víðtæka fræðsla Sjálfstæðismanna um bæjarmálin
byggist á því, að staðreyndirnar tala skýrast máli Sjálfstæð-
isflokksins. Sigur Sjálfstæðisflokksins er undir því kominn,
sð bæjarbúar skoði staðreyndirnar í rjettu Ijósi. Andstæð-
ingamir treysta hins vegar á dómgreindarskort fólksins.
En það er einmitt heilbrigð dómgreind og raunsæi Reyk-
víkinga, sem enn einu sinni mun verða andstæðingum
Sjálfstæðisflokksins að falli í þessum kosningum. Bæjar-
búar vita það, að Reykjavík er blómlegasta bæjarfjelag
þessa lands einmitt vegna þess, að málefnum bæjarbúa hefir
verið stjórnað í anda Sjálfstæðisstefnunnar. Hver einasta
stjett bæjarbúa nýtur góðs af þeim stórstígu framförum,
sem hjer hafa orðið. Þess vegna er það, að fylgi Sjálfstæð-
isflokksins meðal allra stjetta vex ár frá ári.
Sjálfstæðismenn biðja Reykvíkinga ekki um neina misk-
unn í dómum þeirra um stjórn Sjálfstæðisflokksins á mál-
efnum þeirra. Þeir biðja aðeins um það að verða dæmdir
af verkum sínum með sanngirni og rjettsýni. Þeir viður-
kenna hiklaust, að margt er enn óunnið, enda geta fram-
farirnar aldrei orðið svo miklar, að ekki sjeu ætíð nóg
verkefni fyrir frjálslyndan og víðsýnan umbótaflokk.
Sjálfstæðismenn bjóðast nú til að stjórna málefnum höf-
uðborgarinnar áfram í anda þeirrar umbótastefnu, sem
þeir til þessa hafa fylgt. Og um leið benda þeir aðvarandi
á það upplausnarástand, sem verða myndi, ef meiri hluta
aðstöðu Sjálfstæðisflokksins í bæjarstjórn yrði hnekkt.
Ástandið í stjórn landsmálanna er gleggsta sönnunin um
það öngþveiti og ýmiskonar spillingu, sem fylgir í kjöl-
far sambræðslu flokka með gerólík stefnumið. Enginn sann-
ur Reykvíkingur mun vilja stuðla að því, að bær hans, og
um leið efnahagslegt öryggi hans sjálfs, verði upplausninni
að bráð. Eina ráðið til að koma í veg fyrir það, er að tryggja
Sjálfstæðisflokknum meiri hluta í bæjarstjórn. Þar með fær
bæjarfjelagið í senn örugga og framfarasinnaða stjórn.
Andstæðingar Sjálfstæðismanna hafa sjálfir staðfest það,
að öngþveitið muni halda hjer innreið sína, ef Sjálfstæðis-
flokkurinn missir meiri hluta sinn. Efsti maður á lista sósíal-
ista hefir staðfest það, að samstarf vinstri flokkanna sje
óhugsandi og um leið hefir efsti maður á lista Alþýðuflokks-
ins lýst því yfir, að hann vilji ekki samvinnu við Sj álf-
stæðisflokkinn. Er hægt að fá skýrari sönnun fyrir því,
hversu glæfralegt það væri fyrir hag bæjarfjelagsins að
hafna forustu Sjálfstæðismanna?
Allir sannir Reykvíkingar munu því í dag sameinast um
að tryggja bæ sínum örugga og umbótasinnaða stjóm. Eng-
inn má sitja heima, því að úrslitin geta oltið á einu atkvæði.
rar:
werji ilzrifa
ÚR DAGLEGA LÍFINU
• Skyldur borgaranna
í DAG eru Reykvíkingar spurð-
ir að því hverjum þeir vilji fela
forsjá bæjarfjelagsins næstu
fjögur árin. í lýðfrjálsum lönd-
um hafa borgararnir þau rjett-
indi, að þeir geta valið sjer for-
ystumenn. Það eru dýrmæt-
ustu rjettindi borgaranna,. en
um leið fylgja þeim rjettindum
skyldur, 'sem enginn má skor-
ast undan.
Til þess að vilji fólksins í
heild komi fram þurfa allir at-
kvæðisbærir menn, að greiða
atkvæði.
•
. Mál sem alla varðar
STJÓRN bæjarmálanna varðar
hvern og einn einasta einstakl-
ing, Traust viðsýn og frjálslynd
bæjarstjórn. Bæjarstjórn, sem
kann að halda á fje bæjarbúa,
sem þeir 'leggja í sameiginlegan
sjóð til framkvæmda í bænum,
tryggir gott bæjarfjelag.
Sundurleit, ósammála glund-
roðastjórn, þar sem hver hend-
in er upp á móti annari, getur
ekki stjórnað svo vel fari og af-
leiðingarnar koma fyrst og
fremst niður á einstaklingun-
um.
Reynt að æra
menn
í BARÁTTUNNI fyrir að ná
hylli fólksins grípa sumir flokk
ar til þess ráðs, að reyna að æra
menn og eru engin ráð þá tal-
in of auvirðileg.
Þetta hafa Reykvíkingar sjeð
í þeirri kosningabaráttu, sem á
undan er gengin. Minnihluta-
flokkarnir í bæjarstjórn hafa
borið fram hinar furðulegustu
firrur í þeirri von, að þeir gætu
ruglað dómgreind kjósenda. ■—
Flestir kjósendur sjá í gegnum
blekkingarvefinn, en þó hefir
það komið fyrir, að ófyrirleitn-
um stjórnmálamönnum hefir
tekist að afla sjer stundarfylg-
is með blekkingum. í dag kem-
ur það í ljós, hvort þetta hefir
tekist hjer í Reykjavík, en jeg
tel það ótrúlegt.
•
Einfalt dæmi
REYKVÍKINGAR þekkia af
reynslunni hvernig Sjálfstæðis
menn hafa stjórnað þessum bæ.
Reykvíkingar vita hvað þeir
hafa haft og þeir geta líka gert
sjer í hugarlund, ef hjer ætti að
verða hristings-bæjarstjórn,
þar sem enginn einn flokkur
hefir meirihluta, hvernig fara
myndi.
Dæmin eru um það úr öðr-
um bæjum. T. d. Vestmannaeyj
um. Þar hefir glundroðabæjar-
stjórn gjörsamlega farið með
fjárhag bæjarfjelagsins á ein-
um fjórum árum.
•
Abyrgðarlaus
borgarstjóri
BÆJARBÚAR verða að gera
sjer í hugarlund hvað myndi
ske í þessu bæjarfjelagi, ef eng
inn einn flokkur fengi meiri
hluta í bæjarstjórn. Bæjarstjórn
in á að kjósa framkvæmda-
stjóra fyrir höfuðstaðinn. Mann
inn. sem mest veltur á fyrir
afkomu bæjarfjelagsins.
Fulltrúar eins minnihluta
flokksins hafa sagt: ,,Það er
alt í lagi. Við myndum koma
okkur saman um að ráða ein-
hvern embættismann í stöð-
una.
Með öðrum orðum ábyrgðar-
lausan mann, sem ekki bæri
ábyrgð gagnvart neinum, nema
sjálfum sjer. — Glundroðaflokk
arnir myndu þá geta sagt þegar
illa fer:
„Þetta ráðum við ekki við.
Það er borgarstjóranum að
kenna. Við skulum reka hann
og fá annan. — En þá væri skað
inn skeður og alt um seinan.
Og ef ábyrgðarláus borgar-
stjóri, sem ekki þyrfti að svara
til saka við neinn, gerði skyssu,
myndi hann yppta öxlum og
segja: Talið við bæjarstjórnina
um það. Þetta kemur mjer ekki
við.
Leppur
SLÍKUR borgarstjóri yrði ekki
annar en leppur, eða leiksopp
ur í hendi stjórnmálaflokka,
sem gætu skelt skuldinni hver
á annan.
Það vill svo vel til að við
höfum dæmin fyrir okkur frá
bæjum úti á landi, þar sem bæj
arstjórar hafa hlaupið úr vist-
inni á miðiti kiörtímabili.
Eigum við að láta slíkt end-
urt'aka sig hjer? — Nei! aldrei.
Sterk stjórn er
aðalatriðið
í DAG gera kjósendur í Reykja
vík sjer Ijóst, að fyrir þetta
bæiarfjelag er bað aðalatriðið
að fá sterka stjórn. Aðeins einn
flokkur hefir möguleika til að
fá meirihluta — Sjálfstæðis-
flokkurinn.
Hann hefir eert þenna bæ að
sterku, heilbrigðu og hraustu
bæjarfjelagi.
Við skulum ekki eyðileggja
það, sem gert hefir verið, með
því að láta glundroðan kom-
ast að.
Hvar í flokki, sem menn hafa
áður staðið, þá verða þeir
fyrst og fremst að hugsa um
sinn eigin hag og hag bæjar-
fjelagsins og það gera þeir best
með því að trveaia Sjálfstæðis-
flokknum glæsilegan sigur í
dag.
Munið að oltið getur á einu
einasta atkvæði. Þessvegna,
kjósið öll
D-listann.
..
I MEÐAL ANNARA ORÐA .
ni
imiiiiniimiiniiintniniiiiiiiiiiiniiiiiiiinniniiiiiininiiniiiiiiiiniiiiiiiimnniiiiiiiiniiiiiiiimBj
Afmælisbarn heiðrað austan járntjalds
Virðingarmerki
í SAMBANDI við sjötugsafmæli
Stalins, sem almenningur aust
an járntjalds fjekk að minn-
ast á svo rækilegan hátt og
leppflokkarnir utan tjaldsins
hjeldu hátíðlegt með barnaleg-
um lofræðum og lotningarfull-
um hólgreinum, var frá því
skýrt í frjettum, að sumir ein-
ræðisflokkar kommúnista í
Austur-Evrópu hefðu ákveðið
að sýna Moskvuleiðtoganum
virðingu á/þessum merkisdegi,
með því að efna til nýrra og
stórfelldra hreinsana.
Svo kann að vera, að fregn
þessi hafi þá ekki vakið verð-
skuldaða athygli, að hún hafi
horfið bak við sex metra skegg
ið nafntogaða, sem skrýddi and
litsmyndir einræðisherrans á
byggingum í hinum kommún-
istisku hiöfuðborgum.
• •
SPEGILMYND
ÞÓ SKYLDU menn ekki láta
hjá líða að íhuga það andartak
hvað felst á bak við hreinsana-
frjettina. Hún er svo táknræn
um þá stjórnarhætti, sem kom-
múnistar aðhyllast, að merki-
legt má teljast. Hún er svo skýr
spegilmy.nd af einræðinu, að
á betra verður alls ekki kos-
ið.
Rómverskir einræðiskeisar-
ar urðu frægir að því að efna
til hátíða, sjálfum sjer til heið
urs, þar sem lýðnum meðal
annars gafst kostur á að horfa
á, er óargadýr rifu á hol varn-
arlausa bandingja og þræla. Á
tuttugustu öldinni þykir kom-
múnistaforsprökunum sem
æðsta leiðtoganum sje ekki
meiri heiður sýndur en með
því að efna til nýrra hreins-
ana, það er að segja ofsókna,
sem einkennist af fjöldahand-
tökum, fjöldafangelsunum og
líflátsdómum.
• •
GÓÐ HUGMYND
EKKI verður því mótmælt, að
þetta var að ýmsu leyti vel
til fallið hjá litlu einræðisherr-
unum, sem sækja fyrirskipan-
ir sínar til stóra herrans ?
Kreml. Á því herrans ári 1950
eru hreinsanir sem sje höfuð-
einkenni einræðisflokka og það
vopnið, sem þeir treysta best.
Hreinsanir eru á hinn bóginn
óþekkt fyrirbæri í lýðræðis-
löndum, þar sem hnefarjettur-
inn hefir fyrir löngu vikið fyrir
kjörseðlinum.. Litlu einræðis-
herrarnir gátu því ekki valið
öllu betri leið, til þess að sanna
það fyrir leiðtoganum mikla á
afmælisdegi hans, að þeir hefðu
engu gleymt úr skólum hans í
Moskvu, hjeldu tryggð við kenn
irtgar hans og hikuðu ekki við
að sýna það í verkinu.
EKKERT
AÐALATRIÐI
HITT er svo annað mál, hvort
hreinsanirnar. sem Stalin fjekk
í afmælisgiöf, hafi orðið til að
auka á hróður hans í augum
lýðræðissinna. Það er sannast
j að seg.ia næsta ólíklegt. En víst
má ætla, að í auffum rússneska
einræðisherrans hafi slíkt tal-
ist til aukaatriða. Enda er það
vitað. að hðfi'ðtil(raneurinn með
hreinsunum er einmitt sá, að
losa einrseðicherrann við þessa
höfuðandstæðinoa, lýðræðis-
sinnana, sem eru svo ótrúlega
hugrakkir, að halda uppi merki
frelsisins. hótt aHt í krineum
þá logi ofbeldisbál einræðisins.
Vel má vera að vísu, að eitt-
hvað af átt.avilltum kommún-
istum slæðist með í hreinsunun
um. En þó er það vitað, að meg
inborri mannanna, sem frá
ófriðarlokum hafa orðið fyrir
barðinu á bessu uppáhalds-
vopni einræðisseggjanna, telst
til lýðræðisaflanna, sem enn
hafa ekki gefið upp vörn
í leppríkjunum rússnesku.