Morgunblaðið - 28.03.1950, Blaðsíða 8

8
MORGV N BLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. mars 1950.
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson. I
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.X J||2§SÍlli. j
l’rjettaritstjóri: ivar (juðmunasson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ristjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045..
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands,
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók,
kr. 15.00 utanlands.
Misnotkun
verkalýðssamtakanna
ÞAÐ ER nú orðið kunnugt að áform kommúnista var að
cfna til allsherjarverkfalls þegar er viðreisnarlöggjöf rík-
isstjórnarinnar hafði verið samþykkt á Alþingi. í þessu
skyni ljetu þeir fulltrúaráð verkalýðsfjelaganna í Reykja-
vík fara þess á leit við stjórn Alþýðusambands íslands að
hún beitti sjer fyrir eins dags allsherjarverkfalli um land
allt af þessu tilefni.
Stjórn Alþýðusambandsins neitaði þessari málaleitan.
Tillaga kommúnista um allsherjarverkfall var felld, enda
þótt nokkrir af fulltrúum Alþýðuflokksins greiddu henni
citkvæði. Varð því ekkert úr verkfallinu, kommúnistum til
sárrar gremju.
Það er auðsjeð hvað hjer er að gerast. íslenska kommún-
istadeildin er að framfylgja sömu dagsskipuninni og komm-
únistar í öðrum Evrópulöndum. Þeir eru að framfylgja
þeirri skipun Kominform að gera allt, sem unnt er, til þess
að eyðileggja efnahag og atvinnulíf þeirra þjóða, sem standa
að efnahagssamvinnu Vestur Evrópu. Nú er röðin komin
að íslensku verkalýðssamtökunum.
Engum þarf að koma þetta á óvart. Kommúnistar hjer
á landi eru ekkert öðru vísi en kommúnistar annara Ev-
rópulanda. Hjer eins og þar eru þeir fyrst og fremst leigu-
þý hinnar alþjóðlegu skemmdarverkaklíku. Á því hefur
allur almenningur á Islandi áttað sig fyrir nokkru. En þess
hrapalegri er sú staðreynd, að Alþýðuflokkurinn íslenski
skuli nú hafa látið kommúnista ginna sig til andstöðu við
þær viðreisnarráðstafanir, sem þjóðin á allt undir að beri
tilætlaðan árangur.
Alþýðuflokkurinn hefur háð harða baráttu við kommún-
ista innan verkalýðssamtakanna. í þessari baráttu hafa
kommúnistar alltof víða borið sigur úr býtum. Fyrir harð-
snúna baráttu alra lýðræðisaflanna innan verklýðsfjelag-
anna tókst þó að hnekkja yfirráðum kommúnista í Alþýðu-
sambandi íslands haustið 1948. Sjálfstæðismenn og Fram-
sóknarmenn tóku þar höndum saman við Alþýðuflokkinn.
Árangurinn varð ósigur kommúnista. Það væri því sann-
arlega kaldhæðni örlaganna ef Alþýðuflokkjarinn hlypi nú
yfir á snæri þeirra til þátttöku í spellvirkjum, sem fyrir-
skipuð eru af Kominform. En það er margt skrýtið í kýr-
hausnum, eins og máltækið segir. Það er ekki gott að vita,
út í hvaða niðurlægingu lánleysi Alþýðuflokksins getur
leitt hann.
Rányrkja fiskimiðanna
FYRIR SKÖMMU var frá því skýrt hjer í blaðinu að gífur-
legur fjöldi erlendra veiðiskipa væri nú að veiðum á fiski-
miðunum fyrir vestur- og suðvesturlandi. Fjöldi þessara
skipa væri svo mikill að jafnvel mætti ætla að botnvörpu-
sægurinn myndaði einskonar vegg, sem hindraði fiskigengd
á mið vjelskipaflotans hjer í Faxaflóa og víðar.
Hjer er um að ræða vandamál, sem íslendingar hafa lengi
átt við að stríða. Hin gífurlega sókn erlendra veiðiskipa á
íslensk fiskimið felur í sjer stórkostlega hættu fyrir af-
komu þjóðarinnar og atvinnu. Áframhaldandi rányrkja mið-
anna er bein ógnun við sjávarútveg okkar og þjóðarhag.
íslendingar hafa um alllangt skeið freistað ýmsra úrræða
til þess að fá landhelgi sína rýmkvaða og einstök veiðisvæði
iriðuð fyrir botnvörpuveiðum. Árangurinn hefur ennþá orð-
ið lítill og rányrkjan heldur áfram.
Kommúnistablaðið reynir í fyrradag að kenna Marshall-
samvinnunni um þennan ágang erlendra veiðiskipa. Hefur
önnur eins reginfirra nokkurn tíma heyrst? Er það ef til
vill Marshallsamvinunni að kenna að Rússar hafa sent öfl-
ugan síldveiðiflota á íslensk mið sumar eftir sumar? Nei,
það hefur sannarlega ekki þurft neina slíka samvinnu til
þess að Bretar, Frakkar, Spánverjar, Rússar, Pólverjar og
íieiri þjóðir sendu hingað skip til fiskveiða. En þessi stað-
hæfing kommúnista sýnir, hversu gjörsamlega óraunhæft
þeir taka á öllum vandamálum þessarar þjóðar.
\Jilzar álrij^ar:
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Skemmdarfýsn
og trje
SKYLDI nokkurntíma verða
hægt að rækta trje hjer á gang-
stjettunum eða meðfram þeim,
líkt og gert er erlendis?
Kunningi minn á rakarastofu
varpaði fram þessari spurningu
núna fyrir helgi — og svaraði
henni jafnframt sjálfur. Hann
spáði því, að slík tilraun yrði
árangurslaus í dag eða á morg
un, fyrst og fremst sökum
þess, hve skemmdarfýsnin er
einnkennilega mikil hjá sum-
um borgurunum.
•
Erfitt að verja
gróðurinn
Að líkindum hefir hann rjett
fyrir sjer. Það er býsna ólík-
legt, að trjáplöntur fengju að
vera í friði á opnum svæðum
við götur bæjarins. Þetta er
því ólíklegra sem það er marg-
reynt, að borgararnir eiga
jafnvel erfitt með að verja trje
sín og blóm, þótt þau sjeu inn-
an rammlegra girðinga.
Skemmdarfýsnin í börnum
og fullorðnum er óeðlilega
mikil, af hverju sem það kann
svo að stafa.
•
Ekki eru þeir
matvandir
ÞESS er þannig skemst að
minnast, að síðast í fyrrasumar
barst um það fjöldi kvartana,
að farið væri í matjurtagarða
Reykvíkinga í úthverfunum og
ýmist stolið úr þeim eða fram-
in á þeim margháttuð önnur
spjöll. Sumsstaðar var það aug-
ijóst af verksummerkjum, að
engir óvitar höfðu verið að
verki, heldur fullorðnir þjófar,
sem læddust inn í garðana að
nóttu til og stálu ríflegum
slatta af sumarvinnu eigend-
anna.
Skrítnir menn, þessir þjófar,
og furðu lítið matvandir.
Nöfnin á að birta
ÞAÐ náðist víst aldrei í þessa
þokkapilta, eða að minnsta kosti
var nafna þeirra ekki getið í
blöðunum. Þó væri það auðvit-
að sjálfsagður hlutur, ef hægt
væri, að birta nöfn þeirra og
heimilisföng opinberlega, því
engri samúð eiga þeir menn
kröfu á, sem geta laumast til
þess á nóttunni að stela nokkr
um blómkálshöfðum. — Slíkir
þjófnaðir hljóta að vera sæmi-
lega undirbúnir af mannleysum
þeirrar tegundar, sem heldur
vilja stela frá samborgurum sín
um en vinna fyrir sjer á heið-
arlegan hátt.
•
Nokkur orð um
. sendisveina
HJER í bænum er margur
myndarlegur borgari, sem unn-
ið hefir sjer inn fyrstu aur-
ana með sendisveinsstörfum.
Þeir minnast þessarar vinnu oft
ast með talsverðum hlýhug og
kunna margar sögur um mis-
lyndar frúr og óhöpp og uppi-
sand í búðinni. En oft verða
sendlarnir að fyrirmyndarborg-
urum, enda er starf þeirra fræð
andi og þroskandi.
•
Gamall maður með
handvagn
FYRIR nokkrum dögum sá jeg
einn þessara upprennandi fyr-
irmyndarborgara gera góðverk,
sem margur skátinn mætti vera
hreykinn af. Hann var stadd-
ur á einni þvergötu Laugaveg-
arins og var með þungt sendi-
sveinshjól.
Þá sá hann til ferða roskins
manns, sem dró handvagn, er
á var ýmiskonar skran. Hann
átti í erfiðleikum með að kom
ast upp brattann, enda nokk-
ur rigning og gatan hál-
Þegar sendillinn sá þetta,
vatt hann sjer af hjólinu,
studdi það með annari hendi
og tók orðalaust til við að ýta
með hinni hendinni aftan á
vagn gamla mannsins. — Hann
hjelt þessu áfram, meðan jeg
sá til hans, en verknaðurinn,
þótt smár væri, þykir mjer bera
svo góðan vott um hugulsemi
piltsins, að ekkert gerir til, þótt
almenningur fái frjettir af hon-
um.
•
Er blýanturinn
fundinn?
SÍÐASTLIÐINN laugardag birt
ist hjer brjef frá manni, sem
týnt hafði parker-blýanti, aug-
lýst eftir honum og þar á eftir
átt símtal við pilt, sem vildi
fá að vita um væntanleg fund-
arlaun. Pilturinn neitaði að
segja til nafns síns og sleit
símtalinu allt í einu, en ekki
varð betur sjeð en hann hefði
einmitt fundið umræddan blý-
ant.
Þó gaf hann sig ekki fram.
9
Spurningin er ....
EN NÚ eru menn á pósthúsinu
að velta því fyrir sjer, hvort
blýanturinn sje fundinn. — Svo
er mál með vexti, að parker-
blýantur var skilinn eftir í póst
húsinu fyrir nokkrum dögum,
og enginn hefir gefið sig fram
til þess að vitja hans.
Spurningin er nú og jafn-
framt ,,mysteríið“: Er hjer á
ferðinni sami parker-blýantur-
inn, sem getið var um fyrir
helgina? Málið geta fyrverandi
eigendur parker-blýanta leyst,
með því að spvrjast fyrir um
umræddan grip á afgreiðslu
pósthússins.
•
Tengdapabbi
OG SVO er hjer að lokum smá
frjett úr tímaritinu „Time“. —-
Það sggir svo frá, að Banda-
ríkjamaður nokkur í Chicago
hafi nýlega genaið að eiga frá-
skilda konu sonar síns.
Har.n varð um leið stjúpi
barnabarna sinna.
MÍÐALANNÁRÁ^RÐÁ^^^^"
tiiiiiiiiiiiiiiiiniitmmiiHiiHiiiimiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiuiuiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiii
i
iiiiuiiiinml
Rússnesk elþýða á um sár! aS bínda
VÍN — Undanfarin fjögur ár
hafa fleiri heimili verið leyst
upp í Rússlandi en dæmi eru
til áður í heiminum. Um gerv-
allt Rússland hefur fólk verið
tekið frá heimilum sínum og
sent eitthvað út í buskann. —
Auk þess hafa Rússar tekið upp
þann hátt. að svifta foreldrana
börnum sínum, er þau hafa náð
tólf ára aldri, og eru þau alin
upp í sjerstökum stofnunum
þaðan af.
• •
BÖRN SKILIN FRÁ
FORELDRUNUM
Börnin dveljast í þessum
stofnunum áxið um kring, uns
þau eru frumvarta Ekki mun
foreldrunum falla þetta fyrir-
komulag í geð, pn börnin una
því hinsvegai furðanlega vel.
Sem dæmi um fólksflutninga
þá, sem stjórnin heldur uppi
innan lands. er nefnt, að lítið
brot íbúa Krímskagans, þeirra
sem nú búa þar, dvöldust þar
fyrir stríð Hinir eru allir flutt-
ir að frá Úral Leningrad, Hvíta
Rússlandi, Georgíu og víðar.
• •
FLUTNINGAR
EFTIR STRÍBTÐ
Flutningainir hófust eftir
styrjöldina, er hermennirnir
komu heim og ætluðu að setjast
í bú sín. Þá höfðu þeir margir
hverjir sjeð og kynnst Evrópu
utan Rússlands. Það töldu hús-
bændur þeirra ’ Moskvu ekki
heppilegt. Þeir litu svo á, að
hættulegt gæti verið. að þess-
um mönnum yrði leyft að
hverfa til heimila sinna og átt-
haga, þar sem beir voru vísir
til að skýra öðrum frá því, sem
þeir höfðu komist að raun um
lífið erlendis.
• •
AÐALÁSTÆÐAN
Því var horfíð að því fanga-
ráði að senda þá til staða, þar
sem þeir þekktu engan. Gátu
þeir aldrei vitað, hverjum þeim
væri óhætt að trúa fyrir leynd-
armálinu, þar sem þeir vissu
aldrei, hvar óvinur sat á fleti
fyrir. í því sambandi er ekki úr
vegi að minna á, að leynilög-
regla landsins er öflug og kem-
ur víða við.
• •
EKKCRT ÝTIR
UNDIR ÞÁ
Austurríkismaður, sem er ný
kominn heim, skýrir frá hugs-
unarhætti og vinnubrögðum
verkamannanna rússnesku. —
Maður þessi var fangi, og innti
af hendi allskonar störf. Hann
segir: „Rússneskir verkamenn
eru afkastalitlir og latir. Eina
keppikeíli þeirra. er að fylgja
settum leglum einhvern veg-
inn, svo að þeir komist ekki í
hendur leyi-ilögreglunnar (M.
V.D.)“. Voðinn er vís, ef verka-
maðurinn misstígur sig. Ástæðu
þess, að verkamennirnir eru
svo hýsknir og raun er á, telur
Austurríkismaðurinn vera þá,
að „ekkert er þeim hvöt til að
gera betur“
• •
ILL AÐBÍJÐ
Hann segir, að vetuiúnn 1945
—1946, hafi verið hræðilegur
suður á Krím. „Frá því hefur
mikið rakr.að úr kjörum fólks-
ins, en verkamaður með konu
og tvo til þrjú börn, má hrósa
happi, ef hann fær eitt herbergi
og nokkra bálka fyrir sig og
sína. Flestir verkamenn búa
annars fjórir, fimm eða sex
saman í herbergi, og það eru
ekki rúm handa öllum“.
Matur er nógur, en einhæfur.
Ekkert ncma brauð, súpur og
feiti. -r- Heimildarmaður minn
segist oft hafa hitt fyrir hús-
mæður, sem vissu ekki, hvað
kjöt kostaði. því að þær höfðu
aldrei haft efni á að kaupa það.