Morgunblaðið - 19.04.1950, Blaðsíða 2

2
r j
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 19. apríl 1950,
Heiðn ekki ráðið við eldinn á haf i
tli og neyðst til að yfirgefa skipið
Framh. af bls. 1.
iskrana á olíugeyminum og
ralm olian þá í botngeyma. —
S®.’engihættan var bó hin sama
V'&na hugsanlegra gasmynd-
arfe í olíugeyminum
K(|sk framganga
Sftir því, sem Mbl- hefur
fr ett þá sýndu þeir Kjartan og
Vi hjálmur mikinn dugnað við
iað reyna að hefta útbreiðslu
el' sins og lögðu sig í mikla
hs ttu. — Kjartan hefur t.d.
br
nnst nokkuð á höndum og
iis ídleggjum er logandi tjara
úr einangrunarplötunum lak
of n á hann þar sem hann stóð
m‘ ð handslökkvitækin.
VI rbyggingin full af rej k
>egar fyrstu brunaverðirnir
fco nu um borð í Lagarfoss, um
kl 6.40 í gærmorgun, nokkrum
au snablikum eftir að tilkynnt
va um eldinn, var yfirbygging
sk psins alveg full af reyk, sagði
Jó ( Sigurðsson, slökviliðsstjóri,
í s imtali við Mbl. í gær.
’veir brunavarðanna settu á
si£ reykgrímur og ætluðu að
rá! a til inngöngu í vjelarrúmið
mt 5 slöngu, en urðu frá að
hv :rfa. Bæði var, að reykur-
>m var svo mikill, að ekki sá
út ír augunum, og svo eins hitt,
að er þeir ætluðu að styðjast
vií handrið járnstigans, sem
lig' ;ur niður í vjelarrúmið,
vo u þau bæði svo heit, að ekki
va haldandi um þau.
Filiur brýst út í
stjÍrnborðsgang
fím líkt leyti og þetta gerð-
istlbraust eldur út í ganginum,
un lir aðalyfirbyggingu skips-
in; stjórnborðsmegin. Að inn-
ar, erðu er vjelarrúmið og
ha ði þilið hitnað við eldinn,
er |tm það ljek, uns að kviknað
ha|ði í trjeklæðingu,, sem á því
ev!: þessum gangi.
N e|ðargöngin
Slökkviliðsmönnunum var nú
sajt frá neyðarútgangi frá vjel-
s'rilíminu. Er það hús, sem er
yfii öxli skipsins er liggur í
ky-M þess, undir aðalvjel-
inrf. Eftir öxulhúsinu var farið
me§5 stóra slöngu, opnuð lúga
í gflfi vjelarúmsins. Þarna niðri
gáf: slökkviliðsmennirnir
sp-^autað á vegginn og pípurnar
fýjsr ofan svonefndan „dunku-
kelil“, hjálparketilinn og á
þennan sama stað var svo vatni
d'sat í gegnum gluggana , yfir,
Vjf larúminu og svo var bruna-
sía iga við hurðina á reykháf
ski >sins.
Spíengibætta.
' roru þarna slökkviliðsmenn
me 5 einar 10 slöngustúta, enda
ve tti eki af. Segja má að nokkr
ir 1 ugir mannslífa væru í hættu,
és: mt skipi og hafnarmann-
viifijum og mun Reykjavíkur-
höfn ekki fyrr hafa verið í öllu
máiri hættu. Þarna við hjálpar-
keftlinn þar sem eldurinn virt-
'
ísfct’bráðastur, voru olíugeymar
rjeitt hjá og var hætt við að
sp^enging myndi verða í þeim.
-ef jþeir ofhitnuðu. Úr öllum þess
vrtt slöngustútum runnu um
2000 íít’rár á niínútu;
I Skipinu hefði verið sökkt
| Ef slökkviliðinu hefði ekki
tekist með þessúm kraft- og
vatnsmiklu slöngum, að ná yfir
tökunum í baráttunni við eld-
inn og bægja þannig sprengju-
hættunni frá, hafði skipstjórinn
gert til þess nauðsynlegar ráð-
stafanir að Lagarfossi yrði
sökkt þarna við hafnargarðinn,
á þann hátt að logskera göt á
hliðar skipsins. Voru menn frá
vjelsmiðjum komnir út í skipið
og allt til þess tilbúið að
sökkva því. En til þessa
neyðarúrræðis kom ekki, því
nú þótti mönnum það sýnt,
að slökkviliðinu hefði tek-
ist að hemja eldinn, og var nú
liðin ura ein klukkustund frá
því að það byrjaði slökkvistarf-
ið. —
Logaði lengst í þili
Slökkvistarfinu var þó hvergi
nærri lokið og varð eigi fyrr
en um klukkan 10. Það var eld-
ur í einangrun á þili milli „2
lest“ og vjelarúmsins, sem svo
erfitt var að sækja að. Þurfti til
dæmis að ryðja til vörum í þess
ari lest áður en hægt var að
komast vel að við slökkvistarfið
og ý^mislegt fleira þurfti að
gera þarna til að flýta fyrir
slökkvistarfinu, en þessi loka-
þáttur þess var erfiður við-
fangs.
Að lokum sagði Jón Sigurðs-
son, slökkviljðsstjóri, að það,
sem hefði vei’ið mönnum sínum
til mestrar óþæginda, og
tafið slökkvistarfið, var hve
hitinn frá eldinum var gífur-
legur og reykurinn mikill er
stafaði einkum af tjöru í ein-
angrunarplötunum og vafning-
unum um pípurnar.
Ætlaði ekki að ná
skipsskjölum
Birgir Thoroddsen, stýrimað-
ur, var sofandi í skipinu er eld-
urinn kom upp. Sagði hann
alla yfirbyggingu skipsins hafa
orðið fulla af reyk á auga-
bragði. Var því nær ógerningur
vegna reyksins að ná nauðsyn-
legustu skipsskjölum.
Eldupptök ókunn
Skiþstjórinn, Sigurður Gísla-
son, sagði að hann gæti ekki
gert sjer neina grein fyrir upp-
tökum eldsins. Um það er ekki
hægt að segja á þessu stigi, en
vonandi kemur það fram við
sjóprófin, sagði skipstjórinn, en
einhvern alveg næstu daga
munu sjóprófin fara fram.
Vjelar óskemdar
Sjerfræðingar í vjelum, bæði
á vegum Eimskipafjelagsins og
vátryggjenda, skoðuðu í gær
skemmdir þær, er urðu í eldin-
um í vjelarrúminu. Töldu þeir
óhætt með öllu að fullyrða að
allar aðalvjelar skipsins, afl-
vjelar, Ijósavjelar og rafalar
myndu vera óskemdir. Þangað
niður á gólfið komst eldurinn
aldrei, en rafalana verður að
taka upp og hréiriSá því vatn
mun hafa komist í þá-
Aðalskemmdir á rafkerfinu
Aðalskemmdirnar á Lagar-
foási '•{ brúhanum úrðú á raf-
magnskerfi skipsins, einnig
nokkrar á einangrun í þiljum og
á rörum í vjelarúminu. Þiljur
gengu sumsstaðar út vegna hit-
ans og gólf gekk upp og þá
skemmdist málningin á yfir-
byggingu skipsins. Þar sem
mesta vinnan liggur í rafmagni
6r óvíst hve langan tíma tekur
að gera við skipið. Það fer nokk
uð eftir því að hve miklu leyti
raflagnarefni til þess er hjer
fyrirliggjandi. Hinsvegar þykir
sýnt að viðgerðin taki nokkrar
vikur.
Nýkominn frá Ameríku.
Lagarfoss er sem kunnugt er,
eitt af skipum þeim er Eimskipa
fjelagið ljet byggja í Danmörku
þegar að loknu stríði. Þegar eld
urinn kom upp í skipinu í gær-
morgun, hafði það legið hjer í
höfn um það bil tvo sólarhringa,
en það kom nú frá Bandaríkj-
unum og flutti mikið af vörum,
m.a. um 22,500 sekki af kart-
öflum. Vörurnar munu ekki
hafa orðið fyrir neinum telj-
andi skemmdum, nema þá eitt-
hvað neðst í framlestinni, en
yatn komst þar inn á gólf. —•
Enginn eldur komst í vörurnar
í lestunum, nje heldur reykur.
Skip og vörur voru vátrygðar
og mun Sjóvá hafa haft mest af
þeim í tryggingu hjá sjer.
★
Uppskipun á vörum hófst
þegar eftir hádegið og voru til
þess notaðir stórir færanlegir
kranar, því ekki var hægt að
nota vindurnar, sem allar eru
rafknúnar. Allan aaginn var
bæði lögregluvörður og bruna-
vörður við skipið, því nauðsyn-
legt var að banna fólki aðgang,
en margt manna kom niður að
skipinu til að skoða það, en
einu merkin um brunann, sem
sjá má frá uppfyllingunni er að
málningin á reykháfnum hefur
ofhitnað og gulnað við það.
Sv. Þ.
Nýft íþróftabfað
hefur göngu sína
SPORTBLAÐIÐ heitir nýtt
íþróttablað, sem hafið hefir
göngu sína. Ritstjóri blaðsins
er Hallur Símonarson, en á-
byrgðarmaður Guðmundur H.
Kristjánsson.
,,Þar sem allt bendir til þess
að íþróttablaðið Sport sje hætt
útkomu, en nauðsynlegt er að
blað, sem eingöngu er helgað
íþróttum, sje gefið út, hafa
nokkrir áhugasamir íþrótta-
unnendur ráðist í að gefa þetta
blað, er nú kemur fyrir al-
menningssjónir, út“, segir m. a.
í varpsorðum til lesenda. Blað-
ið mun eiga að koma út viku-
lega.
Greinar í þessu fyrsta tbl.
eru m. a. um Skíðamót íslands,
grein eftir Brynj. Ingólfsson um
frjálsíþróttir, grein eftir Gísla
Sigurðsson um keppni dönsku
hnefaledkamannanna og grein
um handknattleiksmeistaramót
ið. Þá er' og skýrt frá því að
blaðið hafi ákveðið að efna til
getraunar í sambandi við knatt
spyrnuleiki, sem háðir verða
hjer í sumaf.
•:•:•:...
Skymastervjelin „Hekla“ á flugvellinuín í Kastrup.
Hröð þróun Kasirup-
flughafnar í 25 ár
ÞANN 17. apríl voru liðin 25
ár frá því að starfræksla á
Kastrup flugvellinum í Kaup-
mannahöfn hófst. Engan hafði
órað fyrir að starfræksla vall-
arins tæki svo hröðum breyt-
ingum sem raun varð á. Fyrir
25 árum unnu aðeins 3 menn
á vellinum, flugvallarstjóri,
Leo Sörensen, umsjónarm. og
ein skrifstofustúlka. — Þetta
fólk hafði á hendi alla öryggis-
þjónustu, öflun veðurfrjetta og
allt, sem vinna þurfti. — Nú
vinna 700 manns við flugvöll-
inn beinlínis og af þeim ann-
ast 150 manns öryggisþjónust-
una. Auk þess vinna þar að
staðaldri um 2000 manns í
þjónustu flugfjelagsins danska
(DDL) og Skandinaviska flug-
fjelagsins (SAS).
Fyrsta flugvallarbyggingin,
sem reist var á Kastrup, kost-
aði 185 þús. danskar krónur.
En nú hafa alls verið reistar
byggingar og lagðar flugbraut-
ir fyrir 75 millj. danskra króna
og er knýjandi þörf á miklum
mannvirkjum í viðbót.
í upphafi var flugvöllurinn
um 600 metra á hvern veg, eða
36 ha. að flatarmáli, en er nú
650 ha. Byggingar flughafnar-
innar eru 100 þús. ferm. a£8
gólffleti, eða 10 ha. Fyrstu ár-
in var beitt um 800 f jár á gras-
lendi vallarins en nú eru þeir
slegnir og fást af þeim 1200
tonn af heyi.
Árið 1925 urðu tekjur flug-
hafnarinnar 70 þús. kr. í lend-
ingargjöld og annað. En nú erU
tekjurnar um 3,3 millj. á ári.
Flugtök og lendingar eru að
jafnaði 400 á dag. Fyrsta árið
voru flugfarþegar til og frá
Kastrup 5082, en nú á síðasta
ári komu þar 310 þús. alls, þar
af 60 þús., er komu við í Dan-
mörku á leið milli erlendra
flughafna-
Flugleiðir voru þrjár um
Kastrup fyrir 25 árum, en erU
nú 131 og btúst við að þeim
fjöigi á þessu ári upp í 160. Um
600 þús. gestir koma í flug-
höfnina á hverju ári til þess að
skoða hann, flugvjelar og
flugþjónustu. Borga margir
þeirra nokkurt gjald fyrir að
fá að ganga þar um og njóta
leiðbeiningar kunnugra manna.
Er sá aðgangseyrir eða leyfis-
gjöld það mikið fje, að rekst-
ur flugvallarins munar um
þær tekjur.
■ .......—
Adenauer talar um þáltföku
Þjóðverja í E-bandalagi.
BERLÍN, 18. apríl. — Konrad
Adenauer, forsætisráðh. Bonn-
stjórnarinnar, er nú í heim-
sókn í Berlín. í dag hjelt hann
ræðu yfir fjögur þusund manna
fundi í borginni. Voru þeir
1 flestir fylgismenn Kristilega
flokksins.
Þátttaka í Bandalagi Evrópu.
Adenauer sagði m., a., að
Þýskalandi myndi taka þátt í
Bandalagi Evrópuríkjanna og
þegar tímar liðu, myndu þeir
fá fullkomið jafnrjetti á við
aðrar þjóðir í þjóðafjölskyldu
Evrópu.
Kommúnistar fáliðaðir
í Þýskalandi.
Hann benti á, að kommún-
istar væru einstaklega fáliðaðir
t í Þýskalandi, sem og sjest af
því, að af 400 þingmönnum á
sambandsþinginu væru aðeins
15 kommúnistar. Þetta kvað
hann sýna, að Þjóðverjar væru
þess vel umkomnir að taka
stjórn allra sinna mála í sínait
þeirra.
Vonast eftir lausn deilumála.
Hann kvað Þjóðverja binda
miklar vonir við fund utanrík-
isráðherra Breta, Frakka og
Bandaríkjamanna, sem haldinn
verður í London í næsta mán-
uði. Vitað væri, að þar yrði
rætt um Þýskalandsmálin og
væri það von allra, að teknar
yrðu ákvarðanir um lausrf
þeirrá.
„Deutschland iiber alles“.
Að ræðu Adenauers lokinni,
stóð fundarfólkið upp og söng
gamla þýska þjóðsönginn:
„Deutschland úber alles“. Er
það í fyrsta skifti, sem sá söng-
ur hefur verið sunginn opin-
berlega í Þýskalandi frá stríðs-
lokum.