Morgunblaðið - 17.09.1950, Page 2

2
MORGVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 17. september 1958
liommumstar í loju
ælluðu uð brjóta lög
_
/llþýðusamb. Islands
„lýðræSi" kommúnisfa í framkvæmd
15VO HRÆDDIR eru kommún-
ÍStar nú orðnir við fólkið í laun
f ji -gasamtökunum, að hin komm
túnistiska stjórn Iðju, fjelags
verksmiðjufólks í Reykjavík,
^eirði í fyrradag tilraun til þess
að brjóta lög Alþýðusambands-
ins og hafa að engu óskir hálfs
•f'jriðja hundraðs Iðjufjelaga um
fillbherjaratkvæðagreiðslu til
i'ulltrúakjörs í fjelaginu.
fuÖGBROT
•SGMMÚNISTA
Á fimmtudaginn barst Al-
Ijýðusambandinu ósk um það
íiá 254 Iðjufjelögum að fram
yiöi látinn fara allsherjarat-
I.. æðagreiðslu um kjör fulltrúa
ct Alþýðusambandsþing. Stjórn
ýilþýðusambandsins tilkynnti
*iíjorn Iðju þetta, en fengu þau
*:vör frá kommúnistum að þeir
mundu ekki taka tillit til þess-
«rar kröfu og láta kjósa á fundi
eiog og venjulega. — Auglýstu
ftommúnistar síðan í Þjóðvilj-
imúm á föstudag fund í Iðju,
tsem halda skyldi í dag og þar
likyldi kjósa fulltrúa á þingið.
Var kommúnistum þá til-
Jkynnt af stjórn A. S. í. að þetta
•íögbrot yrði ekki liðið og mundi
cambandið grípa til annarra ráð
ctafana, færi stjórn Iðju ekki að
lögum og lieti fara fram alls-
tierjaratkvæðagreiðslu. Neydd-
ust kommúnistar þá til að aft-
urkalla auglýsingu sína um full
írúakjör á fundi.
KOMMÚNISTAR
Í MINNI HLUTA
í mörg undanfarin ár hafa
kommúnistar stjórnað Iðju og
foeitt fjelagsmenn hvers kyns
ofríki og vfirgangi. Þeir hafa
iátið allar kosningar fara fram
á fundum og jafnan stillt svo
fcil að fundirnir væru haldnir í
fitlu húsnæði sem rúmaði að-
eins rúmlega kommúnistakliku
f>á sem stjórnin hefur haft sjer
íii aðstoðar. Þessi hópur komm
únista hefur verið um hundrað
inanns, en um átta hundruð eru
í fjelaginu. Ofan á allt annað
eru allar iíkur til að kommún-
ifitar hafi ekki árum saman tek-
4ð nokkurn mann löglega inn
í fjelagið með því að láta sam-
fjykkja inntökubeiðni hans á
fcundi. Jafnframt liggur grunur
k, að kommúnistar haldi flokks
fcraeðrum sínum áfram í fjelag-
Inu þó að þeir sjeu komnir í
unnað starf. Allt þetta mun nú
uæstu daga koma enn betur í
Ijós.
Á ÞÓRSGÖTU 1.
Lýðræðissinnar í Iðju hafa nú
rf-Kvaðið að una því ekki lengur
#,ð fiugumenn kommúnista mis-
-#r:jti Iðju sem pólitískt verkfæri
< höndum Moskvulínu-manna
c-ins og Björn Bjarnasonar
^.beimsmælikvarða11. Björn og
tuns f jelagar geta haldið áfram
4rt,idráðastarfsemi sinni á Þórs-
: 'cu 1, en Iðjufjelagar eru bún-
Ci að fá nóg af gerræði þeirra
oh kæra sig ekki um þeirra for-
c. a áfram.
'\'ij falinir
.'WfSHÐíGTON: — Hermála-
Marýýaneyti Bandaríkjanna skýrði
-4i 4 því snemma í þessum mán-
uði, að 177 menn úr bandaríska
ct iiandvarnaliðinu hefðu til þess
tuha fallið í Koreu.
býður Guðrúnu A.
Símonar að syngja
í Þjóðleikhúsinu
UNGFRÚ Guðrún Á. Símonar-
ætlar að syngja öðru sinni fyr
ir Reykvíkinga á miðvikudag-
inn kemur. Eftir söng hennar
síðastliðinn þriðjudag, bauð
þjóðieikhússtjóri, Guðlaugur
Rósinkranz, henni að svngja í
Þióðleikhúsinu og þá hún
þann sóma að vera þar fyrst
allra með einsöng á sjálfstæðri
eöngskemmtun.
Aðgöngumiðar að þessari
söngskemmtun verða tölusettir
og er það nokkur nýlunda á
hljómleikum. Og þótt hjer sje
um samkomu í Þjóðleikhúsinu
að ræða, er ekki til þess ætl-
ast, að gestir verði í samkvæm-
isklæðnaði.
Margir munu fagna því og
telja það vel ráðið, að það hefir
fallið í hlut Guðrúnar, þessarar
' ungu og glæsilegu söngkonu, að
verða fyrst til að syngja á eig-
in hljómleikum í Þjóðleikhúsi
íslands, enda má gera ráð fyr-
ir, að margir muni vilja vera
viðstaddir söngskemmtun þessa.
Hami var sjónar-
volfur í Hiroshima
MADRID — Pedro Arrupe,
spænskur Jesuitaprestur, er ný-
kominn heim til Spánar eftir 12
ára dvöl í Hiroshima, þar sem
kjarnorkusprengja sprakk.
Hann var þar, þegar sprengj-
unni var varpað á borgina, og
telur, að sprengjan mundi ekki
skemma nýtísku borg til muna.
,,Sprengjan sprakk um 300 m.
yfir borginni. Krafturinn af
sprengingunni jafnaði flest hús-
in við jörðu og flestir rafmagns
staurar ruku um koll, og þann-
ig kviknaði í. Það var lika eins
og geislar frá sprengjunni
brenndu sumt fólk. Öll hús í
Hiroshima, sem reist voru úr
varanlegu efni, stóðu uppi. Því
getum við verið öldungis róleg.
þótt því sje spáð, að kjarnofku-
sprengjan ógni mannkyninu.“
— Reuter.
Margar þjóðir vilja
hjálpa í Kóreu
LAKÉ SUCCESS, 16. sept. —
Pakistan og Filipseyjar hafa
bætst í hóp þeirra, sem hafa
boðið aðstoð sína til að stöðva
árás kommúnista í Kóreú, og
hafa S.Þ. þekkst boð þeirra.
Filippseyingar senda blóð, lyfja
vörur og matvæli, en Pakistan
gefur 5 þús. smálestir af hveiti.
ÁÖur hafa Filippseyingar boðið
fram herlið 'i Kóreu.
Mikill fjöldi þeirra þjóða, sem
aðild eiga að samtökum S. Þ.
hefir nú boðið fram hjálp sína.
Tilkynnt var 28. ágúst, að þá
hefði 28 þjóðir boðið margs kon-
ar aðstoð, herstyrk, matvæli,
lyfjavörur o. fl.
Goifmeistaramól
Reykjavíkur
GOLFMEISTARAMÓT Reykja-
víkur hófst með undirbúnings-
keppni 3. sept. Þátttakendur
viru 22. í undirbúningskeppni
sigraði Helgi Eiriksson á 80
nöggum. Til úrslita í meistara-
keppni ljeku Ewald Berndsen og
Þorvaldur Ásgeirsson, 36 holur.
og sigraði Ewald Berndsen
í—3.
Til úrslita í 1. flokki kepptu
Ólafur Á. Ólafsson og Brvnjólf
ur Magnússon. Leiknar voru 36
holur. Ólafur Á. Ólafsson sigr-
aði 11-10.
Nýliðakeppni hófst 9. sept.
Þátttakendur voru 11. Undir-
lönmgskennina vann Ólafur
Bjarki Magnússon á 82 höggum.
Til úrslita kepptu Bragi Frey-
móðsson og Eiríkur Helgason.
Leiknar voru 18 holur. Eirikur
Helgason sigraðj 4—3.
Áltræð í dag;
Valgerður Geslsdóttir
Sfcipverji á Lagar-
iossi slasast
NOKKRU eftir að Lagarfoss
Ijet úr höfninni í Halifax í Kan-
ada, vildi það slys til, er sjór
reið á það, að einn hásetanna,
Gústav M. Sierftsen, meiddist
svo að skipið varð að snúa aftur
til Halifax með hann og var
hann lagður í sjúkarhús þar í
borginni. Hann hafði ekki hlot-
ið alvarleg meiðsl, brákaður um
öxl og meiðsli hlaut hann á
höfði. Telja læknar að hann
muni vera orðinn alheill heilsu
eftir hálfan mánuð og megi
þá byrja að vinna á ný.
Ekki urðu skemdir á skipinu
er sjór þessi reið á skipið, og
hjelt það úr höfn skömmu eftir.
Gústav Siemsen, er sonur
Theódórs kaupmanns hjer í bæ.
Þrýsii loff sf iug v jelar
í Keflavík
í GÆRKVÖLDI kom fjöldi
ameriskra þrýstiloftsflugvjela
ti1 Keflavíkurflugvallar.
Flugvjelarnar komu að vest-
an og eru á leið til Evrópu. Hing
að komu þær til að taka elds-
reyti og munu hakla áfram ferð
sinni þegar veður leyfir. Flug-
vjelarnar voru a. m. k. 60 tals-
ins.
HÚN er fædd 17. september 1870 að
Króki í Meðallandi V-Skaftafellssýslu
Foreldrar heimar voru þau Guðríður
Pjetursdóttir og Gestur Þorsteinsson
Voru þau bæði af merku bændafólki
komin, eru margir landskunnir menn,
bæði fyr og síðar í ættum þe’ssum,
en eigi verður jiað rakið hjer,
( Þegar Valgerður var tveggja óra,
missti hún föður sinn. Fluttist hún
{>á með móður sinni út i Rangár-
vallasýslu. Eina fiutningatækið. sem
jif'kktjst á þeim tíma. var hesturinn.
jVar Valgerður reidd alla Jió leið,
yfir byggðir og sanda, læki og illfær
stórvötn. Ölst hún upp með móður
sinni og dvöldu þær mæðgur á ýms-
• um bæjum, aðallega i Austur-Land-
leyjian. Fór svo allt til er móðir henn
1 ar giftist seitmi manni sínum,
Magnúsi Magmissyni, búnda, i Norð-
urhjúleigu,
Snemma varð Vajgerður að sinna
ýmsum verkum, eins og tíðkaðist í
þá daga. Komu þá i ljós hjá henni
framúrskarandi iðjujemi og dugnað-
ur, sem hafa einkennt allt hennar líf
og starf. Margar vertíðir var hún
táðskona i sjóbúðum í Vestmanna-
eyjum. Sá hennj enginn bregða, þiátt
fyrir erfiðar kringumstæður og næg
verkefni myrkranna ó milli. Hefir
þá áreiðanlega haldið henni uppi,
sem oftar. ljctt og ljúf skapgerð. sem
ilivorki hróst í biíðu nje stríðu.
Þessi skapgerð. sem Valgerður
jfjekk i vöggugjöf, ósamt einlægri og
| fölskvalausri trú ó Drottinn, allt
fró unglingsárum, hufa gjört hana
að hugljiifa hvers manns, er henni
hefir kynnst á lífsleiðinni.
Árið 1899 giftist hún Jóni Guð-
mundssyni fró Hólmahjáleigu í A.-
Landeyjum. Byrjuðu þau búskap að
Búoarhúii, en bjuggu þar stult, að-
eins þrjú ár. Fluttust síðan að Austur
Búðarhólshjáleigu í sama hverfi og
bjuggu þar allt til ársins 1941.
Þau Valgerður og Jón byrjuðu hú-
skap við lítil efni. En þau voru sam-
hent og áttu bjartar framtíðarvonir.
sem viðbúnar voru að mæta erfiðleik-
unum og sigra þá. Unnu þau sleitu-
laust að þvi að bæta jörð sína. Sljett-
aðj Jón með liandverkfaerum mest
allt. túnið. Auk þess byggðu þau upp
öll gripahús og hlöðu, ásamt myndar-
legu íbúðarhúsi, sem ó sínum tíma
þótti bera af í sveitinni. Þeim hjón-
um varð níu barna auðið. Auk þess
ólu þau upp að miklu og öllu leiti
tvo drengi. Fjögur barnanna dóu í
í æsku, þrjár stúlkur og einn dreng-
ur. Hin börnin, ásamt fóstursonunum,
Margi er möglunar-
efnið í Bretlandi
komust öll upp og eru gegnir og
nýtir borgarar.
Þrátt fyrir |iað að bamahópurinn
væri stór ,þá hafa kunnugir sagt
mjei-. að um sláttinn hafi Valgerðar
farið með manni sínum, með orf og
ljá og slegið .-dlt frá hirtingu og þar1
til börn og aðrar aunir köllu iioima.
Var }iað enginii leikur íyrir einyrkja!
í afskektri sveit. en með eljusemi,
þrautseigju og dugnaði var taktnark-
inu nóð. Eins og áður er getið, þa
bjuggu þau í sveit. til ársins 1941,
Þé brugðu þau búi og fluttust til
Vestmannaeyja. Hafa j'au lijón búið
síðan að Vestmannabr: ut 51.
Nú þegar Valgerðui hefir náð þess-
um aldri. þá gleðst hún vfir unnum
sigrum og órangri sem hún hefiri
náð. Hún er enn við góða heilsu og
heldur ága’lum sálar og líkams-
kröftum.
Fyrr í þessari giein var drepið á
trúhneigð Valgerðar. Sá neisti, seiri
tendraður var í barnshjartanu. hefÍB
glæðst og þroskcst og horið með sjed
birtu og yl til samferðafólksins,
Stuttu eftir að Valgerður fluttist til
Eyja. leitaði hún sarnfjelags við þá,
serii í einlægni vilja tnia á Guð og
feta í fótspor Sonar Hans, Jesú Krists,
F.r hún þar sem .i öðru til fvrirmynð -
ar og nýtur fyjlsta tkausts óg virð-
ingar fyrir hii a föiskvalausu trú
sina.
Jeg veit, að t inir hennar og rett-
ingjar munu í dag mirmast þessar-
ar heiðurskonu og Jjakka henni Og
Guði, fyrir allt það góða, sem huis
hefir orðið bæt i oinum og öðrum,
gegnum lifið. Scntla þeir henni inni-
legustu óskir óg biöja Guð að bless.t
æfikvöldið og óíifaðan tima.
Eir.ii' Jóh. Gíslasoti.
VILL BAIMNA BftESKA
KOMMIJNISTAFÍ.OKKINN
Ekki sijórnmálaflokkur en sai»ærismenn
LUNDÚNUM — Athuganir
hafa farið fram á því, hvað
komi Bretum til að mögla. —
Leiddu þær í ljós, að helming-
ur allra kvartana stafar af
skorti, grænmetisskorti, vöntun
á gljáandi bifreiðum.og öllu þar
á milli. Þó kvarta þeir allra
mest yfir fjár§]sprti.
Aðrii' kvörtuðu yfir nágrönn-
unum, yfir því að mjólkurpóst-
inum seinkaði, vondu .vatni,
vöntun á útisupdlaugum, yfir
því að ekki- vot'u hjer sjúkra-
vitjanir fyrir börn og jafnvel
láta þeir óánægju í ljós með
konungsfjölskylduna. Fjölmarg
ir voru líka óánægðir með sjálfa
sig og viðurkenndu 23 af hundr
aði, að þeir bæru áhyggjur út
af sjálfselsku sinni. Aðrir áttu
í vandræðum með skapsmuni.
Einn sagði: „Mjer geðjast ekki
að útliti mínu. Jeg er kiðfættur,
sköllóttur með gleraugu. Og jeg
er allt of mikið fyrir kvenfólk.“
—• Reuter.
Einkaskeyti til Mbl. frá Reutero
I UNDÚNUM, 16. sept. — Flutningamannasambandio breska ep
fjölmennasta stjettarsamband í heimi. Eru 1,3 milij. verka-
manna innan vjebanda þess. Aðalritarinn, Arthur Deakin,
komst svo að orði í dag, að stjórnin ætti að banna kommúnista-.
flokkinn.
„Konimúnistafiokkurinn er
ekki stjórnmálaflokkur í
venjulcgum skilningi, það er
samsærisflokkur gegn land-
inu og bresku þjóðinni, og á
að banna liann með lögum.“
KOMMÚNISTAR
STANDA AÐ BAKI
Deakin tók undir orð Isaacs,
verkamálaráðherra, sem hann
viðhafði í gær. Ljet ráðherrann
svo um mælt, að verkfall flutn
ingaverkamanna væri verk
kommúnista og miðaði að því
að skaða breskan iðnað.
fcF LOFTVR GETVR ÞAÐ EKKI
ÞÁ HVER?
Helmingur vagn-
sijcra í verkfalli
LUNDÚNUM, 16. sept. — Áró3
ursmenn í hópi hafnarverka-
manna hafa hvatt fjelaga sína
til að gera samúðarverkfall með
strætisvagnastjórum, en náL
lielmingur þeirra hefur lagt nið
ur vinnu í Lundúnum. Verka-
menn, sem komu til vinnu sinn
ar í dag, fengu í hendur flug-
rit þar sem þeir eru hvattir til
að „búast til atlögu“, og „sam-
einist bræðrum ykkar“ í bar-
áttunni fyrir hærra kaupi. j