Morgunblaðið - 20.09.1950, Qupperneq 9

Miðvikudagur 20. sept. 1950
MORGVNBLAÐ19
9
Einar fi. E. Sæmundsen:
í HEIMSÓKIM TIL IMORÐLÆGRA SKÚGA
Skrifað í Juncan og Cor-
dova, 6.—9. sept. 1950.
FERÐIN hefst suður á Kefla-
víkurflugvelli 29. ágúst 1950.
Jeg er kominn um borð í risa-
flugdreka af Constellation-
gerð, sem er að hefja sig til
flugs„Við hlið mjer situr aldr-
aður *maður, brúnamikill og
sviphreinn. Hann ávarpar mig
á ensku og við tökum tali um
stund. Samræðan verður meiri
af hans hálfu en minni, jeg
svara já ®g nei. Þetta er um
daginn og veginn. Flugvjelin er
nú komin hátt á loft og stefnir
suðvestur um Reykjanes. Gamla
.Frón er að kveðja. Við sjónum
okkar blasa blásin moldarbörð,
berir melar og grágvartar hraun
breiður. Að ströndinni fellur ó-
slitinn brimskafl, sem er eins
og silfurband á að líta, en fyrir
sutan tekur við biátt hafið. í
svip gamla mannsins við hlið
xnjer býr eitthvað meira en
pessi venjulega ferðamanns-
íhygli. Það er auðsjeð á treg-
anum í svip hans, að honum
stendur ekki alveg á sama um
þennan hólma hjerna norður í
Atlantshafi.
AHUGASAMUR
RÆKTUNARMAÐUE
Við erum komnir vestur fyr-
ír Reykjanesröst, þegar við
kunnum deili hvor á öðrum. —
Hann er landi, tæplega áttræð-
ur, sem kom heim til íslands í
sumar eftir 63 ára brottveru.
Þetta er Skúli Sigfússon, fyrr-
um þingmaður í Kanada, um
26 ára skeið. Jeg hefi heyrt hans
getið áður og veit að hann, er
mikilhæfur atorkumaður, sem
nótið hefir meira trausts Vest-
anhafs en títt er um I.hendinga,
sem þó eru þar f góðu áliti. —
Manni hlýnar um hjartarætur
að ræða við þennan mann. Þeg-
ar jeg segi honum, hvert erindi
mitt sje í þessu ferðalagi, tekst
hann allur á loft, því að hann
hefir sjálfur miknn áhuga fyrir
skógrækt. Hann hefir hin síðari
ár, síðan hann hætti að skipta
sjer af stjórnmálum, unnið
mjög að skógrækt á bújörð
sinni við Lundar. Hefir hann
viðað að sjer mörgum tegund-
um trjáa, og gróðursett sjálfur
svo tugþúsundum skiptir. Þetta
mun heldur sjaldgæft á þess-
um slóðum í Kanada, en jeg
heyri það fljótt á Skúla að
hann telur skógræktina mál
málanna.
Hann hefir brennandi á-
huga fyrir allri ræktun bæði
austan hafs og vestan og hann
telur að skynsamleg nýting
jarðarinnar sje það sem vel-
líðan komandi kynslóða bygg-
ist á. Það var auðfundið að
Skúli hafði skyggnst vel um
heima þennan 1% mánuð, sem
hann dvaldist þar. Hann var
hrifinn af byggingum í sveit-
um og taldi þær standa jafn-
fætis eða öllu heldur framar
því sem gerðist í Kanada. Hon-
um finnst líka mikið til um
hvað víðfeðmt vegakerfið sje
orðið, og voldugar brýr og
byggingar. Hann rif jaði upp erf
iðleikaárin um 1880, sem hon-r
um eru í barnsminni af Aust-
fjörðum. Þá var það einhverju
sinni að sótt var korn sunnan
úr Papey til Eskifjarðar
snémma vors, og var farið
lengst af á ís því allir firðir
voru lagðir.
FERD APISTL AR -
ww* ■ ■ * ■
CORDOVA í ALASKA (Yfirlitsmynd)
„FLYTTU IIELDUR
MELANA .“
Skúli er hræddur um að jarð-
sagði Skúli. „Flyttu heldur mel
ana þarna og sandinn
í burtu“. Nú hvernig?“ spyr
vinnsla okkar sje ekki nógu vel. bóndi. „Girtu þá bara og frið-
af hendi leyst. Hann vill að aðu og sáðu í þá og þá ertu ör-
plægt sje djúpt og unnið vel og, uggur með búsetu þína hjer, og
oft, landið látið brjóta sig, sá j það er miklu ódýrara heldur en
í það grasfræi eða höfrum og að leggja bæinn í eyði og
plægja síðan aftur og aftur, þá, í burtu“. „Nú, hvernig?“ spyr
fyrst komist ræktin í það. — _ byggja upp annarsstaðar". —
Kartöfluræktin á að vera meira Þetta svar Skúla hljómaði
á stórum samfelldum svæðum,' í eyrum mjer löngu eftir að
svo hægt sje að hagnýta heppi- t hann . var farinn úr vjelinni í
leg áhöld og vjelar betur en nú i Gander. Sviphreinn og brúna-
er. Skúli ræddi yfirleitt um j mikill öldungur, áttræður eftir
landbúnað okkar eins og hann nokkra daga, sem mælir á
gjörþekkti hann til f jölda ára | hreinni íslensku þótt hann hafi
og var gaman að heyra áhuga | um mannsaldur flutt allar ræð-
hans á honum. Samtali hans við j ur sínar á ensku á þinginu
bóndann á sandfokssvæðinu má þeirra í Montreal og á fundum
jeg ekki gleyma. Þetta var í heima í hjeraði.
sumar á ferð Skúla um landið. j
Hann kom þar á bæ, sem allt VESTUR YFIR IMEGIN-
var að fara í kaf af sandfoki.! LANDIÐ
Stólparok var og sandmökkínnj Jeg dvaldi í New York í tvo
lagði inn yfir túnið. Bóndinn
var að vonum mjög áhyggju-
fullur, og segir við Skúla, að
líklega fari svo að enn á ný
verði að flytja bæinn undan á-
gangi sandsins, sem allt sje að
kæfa; „Nei það borgar sig ekki“,
sólarhringa. Það eru viðbrigði
að koma úr svölu og tæru sið-
sumarslofti heiman frá íslandi
í saegaþvalan steikjandi hita
þessarar tröllauknu öndvegis-
borgar Vesturheims. — Manni
liggur við köfrtun og jeg var
dauðfeginn að komast þar inn,
sem loítræsting var. Þessa daga
sem jeg dvaldi þar var allmikill
uggur í borgarbúum út af gangi
heimsmálanna og það var rifist
í blöðum og útvarpi út af vörn-
um borgaranna, ef til þess kæmi
að Rússar færu nú að varpa
kjarnorkusprengju á þetta
mikla fjölbýli. Og náttúrlega
var stjórnarvöldum ríkis og
bæjar kennt um sofandahátt og
aðgerðarleysi.
Að morgni 1. sept. fór jeg frá
New York áleiðis vestur yfir
meginlandið í risaflugdreka. —
Loft var skýjað og sá lítt til
jarðar fyrr en komið var vestur
• fyrir Detroit. Þar var áð um
stund í bullandi rigningu. Sum-
ir farþeganna frá New York
fóru ekki lengra, en aðrir komu
þar í vjelina. Jeg fæ nýjan
sessunaut þaðan. Það er mið-
aldra maður, þrekinn og mynd
arlegur. Hann segist vera að
skreppa heim til sin núna um
helgina og hafi unnið í alla nótt
til þess að eiga lengra helgar-
fri. Hann á heima í St. Paul,
systurborg Minneapolis, hundr-
að km. vestan við Detroit. Það
skiptir ekki orðið miklu máli
í hvaða Keflavíkinni maður
rær. Vegalengdir eru orðnar all
breyttar í heimi vorum þessi
síðustu árin og jeg heyri það> á
þessum nýja kunningja mínum
að honum finnst ekkert eðli-
legra en að sækja vinnu sína um
þessa langvegu. Við flugvöllinn
í Detroit gat að líta glæsilega
sjón. Þar hafði verið raðað upp
svo þúsundum eða.kannske tut:
þúsundum skipti, af Caiser-
Fraser bílum, nýkomnum út úr
verksmiðjunni og tilbúnir til
afgreiðslu. Bilafloti þessi þakti
svæði sem nam hektörum að
flatarmáli. En það er verkfall
hjá Caiser-Fraser um þessar
mundir, sagði sessunautur minn
og eflaust á hin langa runa þess
ara gljáandi og glæsilega bif-
reiða* eftir að slitna sundur i
bili.
Úr sitkagreniskógi í Suðaustur Alaska. Hæðin á þessu trje
er 50 metrar. (Til samanhurðar skal þess getið, að turninn á
Reykjavíkurapóteki er 25). — Ljósm.: U. S. Forest Service.
I 2JA HÆÐA
„STRATOCRUISER“
Flugvrjel sú, er við erum
er afar voldug og vönduð smíði.
Hún er tveggja hæða bákn af
svonefndri Stratocruiser-gerð.
Á neðri hæðinni er ein vistar-
vera sem öðru fremur virðist
aðlaðandi og eftirsótt, en það er
bar. Þangað hverfa margir far-
þeganna og sitja að sumbli með
an drekinn klýfur loftið með
um 400 km. hraða á klst. Þeir
eru að stytta sjer stundir, hrað-
inn er aldrei of mikill. Á efri
hæðinni eru þægileg sæti fyrir
farþegana. 4 raðir sæta með
gartgi eftir miðju. Þarna er
matast og sofið eftir vild. — Á
þessari hæð eru snyrtiklefar og
allt sem nauðsynlegt er á ferða
lagi.
Nú er skyggni orðið allt ann
að. Út um glugga vjelarinnar
gefur að líta stórfenglega sjón
sem endist allar götur vestur
á Kyrrahafsströnd til Seattle.
Fagurt land og frjósamt, breið-
ir úr sjer fyrir neðan okkur
með bleika akra og slegna, um-
i kringda skógarbeltum. Þessi
einkennilegu reitaskifti minnir
manni á skákborð, heljarmikið
að vöxtum og skift i ótal reiti.
í raun og veru er þetta líka
irisamikið skáfcborð, því þarna
niðri er telft um þjóðarhag og
gæfu dag og nótt. Veigamik H
þáttur í framleiðslu þessarar
voldugu þjóðar verður einmitt
til á þessum slóðum. Og í þessu
tafli sem háð er af kappi, eiga
peð og kóngar jafnan leik ð
lokum*.
i
í MINNEAPOLIS
Við fljúgum lengi yfir valn
sem virðist eins og úthaf yfir
að líta. Þetta er Mishigan-vatn.
Það er farið fram hjá eða öllu f
heldur yfir Chicago. Síðan er
lent í Minneapolis. Þar er vina-
legt. Fagrir laufskógar eru í
kringum flugvöllinn. Á flug-
stöðinni er margt manna, því
hjer er mikil samgöngumiðstöð
og mjer virðist hávaðinn aí
þessu fólki bera norrænt ættar-
mót. í Minneapolis fer sessu-
nautur minn frá Detroit úr vjel
inni og flýtir sjer yfir í St.
Paul til konu og krakka og jeg
er hræddur um að hann sofni
fljótt, því hann var á vakt í
alla nótt til þess að eiga lengri
helgi með fjölskyldu sinni.
Hjer er skift um áhöfn á vjel-
inni og eftir skamma viðdvöl
er rtaldið af stað áfram vest-
ur. Það er alltaf verið að breyta
klukkunni og við erum öðru
hvoru að eignast klukkutíma
og klukkutíma í senn. — Nú
eru það aðrar flug-,,freyjur“,
sem ganga okkur um beina og í
raun og veru er það nú það
eina, sem hægt er að finna að
fyrirkomulagi þessara flugferða
að það er einmitt skipt um þess
ar elskulegu verur í þann
mund, sem maður er að bvrja
að kynnast þeim.
UNGUR
SKÓGRÆKTARMAÐUR
Jeg fjekk nýjan sessúnaut
frá Minneapolis. Það er ungur
stúdent þaðan, hvellmælskur og
ræðinn og virðist hafa áhuga á
öllum hlutum. Hann er á kross-
götum þessa stundina, er að
velja sjer lífsstarf og hefir helst
hug á skógrækt. Hann er á leið'
til skyldmenna sinna þar, sem
eru mikið starfandi í timburiðn
aðinum. Hann ætlar að kynna
sjer starfið þar áður en hann
ákveður sig.
Áður en jeg veit af erum við
farnir að ræða um skógar-
skemmdfr og landspjöll og þessi
ungi maður er þar vel heima.
Hann segir mjer frá þeim stóru
áformum, sem stjórnin hefir á
prjónunum um byggingu flóð-
garða og stífla í Missippi og
fleiri ám til þess að draga úr
flóðahættu og jafnframt r.il
vatnsvirkjunar. En hann full-
yrðir að þessar fyrirætlanir
sjeu miklu fremur pólitísks eðl-
is, heldur en að þær komi raun
verulega að haldi. Því flóðin
halda áfram að ógna bökkum
þessara stóru fljóta og borgir
og bæir eru í vaxandi hættu.
Það sem gera þarf, er að græða
upp skóga við upptök ánna í
stað þeirra sem nú eru eyddir.
En stíflugarðar og vatnsvirkj-
anir í stórum stíl eru meira á-
rÓðurscfni. Það gengur betur
í fólkið og þá er það valið. —
Hann segir mjer frá því að á
háskólanum, sem hann stundar
nám við, austur í PensylvaníU
hafi í vetur verið lesin bók
Fairfield Osborne: „Heimur á
heljarþröm“. Síðan fóru fram
umræður um efni hennar og
voru þær fjörugar. En vini mín
Frh. á bls. 12.