Morgunblaðið - 20.09.1950, Síða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 20 sept. 1950
— Norðlægir skógar
Framh. af bls. 9.
um frá Minneapolis .fiunst Os-
borne fara i'ulllangt þar sem
hann talar um takm. á skóg-
arhöggi í Bandaríkj. Jeg finn
fljótt, hvað klukkan slær. Hann
er strax kominn inn í timbur-
framleiðslu Vesturríkjanna. —
Þetta er íjöiskyldumál og þeir
vilja enga takmörkun á skógar
höggi. ættingjar hans í Spor-
one. Reyndar segir drengur að
hans fólk vilji endurgræða
skógi allt það land, sem höggv-
ið er og rutt, og þetta er hár-
rjett.
LANDSFJÖLL AF
SKÓGAFHÖGGI
En einmitt á þessu hefir
viljað verða misbrestur, enda
sýna hifia- skóglausu skellur
vestan Klettafjalla, að ekki hef
ir allsstaðar verið tíildið rjett
á þessum málum. Og þó kastar
fyrst tólfunum, þegar kemur
norður í Columbia-fylkið í
Kanada, þnr sem heilu byggð-
arlögin hafa verið svipt skógi á
einu bretti og eftir er nakið
landið, sem ekki grær upp að
nýju nema að öldum liðnum, ef
ekkert er hjálpað til. Landið
vestan Minneapolis er akur-
lendi, fagurt og sljett. Vestan
Minnesota tekur við N.-Dakota,
síðan Montena. Sunnan þessara
ríkja er Ruður-Dakota, Ne-
braska og Cansas. Allt saman
frjósöm akuryrkjuhjeruð. Það
var einmitt á þessum slóðum,
sem mestu landspjöllin í sögu
Bandaríkiar.na, urðu á árunum
upp úr 1930. Þegar fjöldi jarða
færðist í kaf undir sandi og
stór hluti bossara auðugu land-
flæma urðu í einu vet-
vangi að eyðimörk. Þegar fjöldi
bænda urðu á skömmum tíma
öreigar og lentu á verðgang,
gengu slyppir og snauðir frá
lífsstarfi s?nu, hálfblindaðir af
eyðandi sandbyljum. Og þetta
gerðist í þvi gósenlandi sem
Bandaríkin voru og það aðeins
fyrir 15 til 18 árum. Það voru
skrifaðar áhrifamiklar sögur
um þetta tímabil og erfiðleika
fólksins.
GRÓÐUFYERNDIN
MERKILFGT STARF
Hin ku: na bók Stéinbecks
„Þrúgur r.;ðinnar“, hefst ein-
mitt á þes im slóðum. En sem
betur fcr áttuðu menn sig á
því í tíma, hvað hjer var að
gerast. Það var skorin upp her-
ör um öll þessi hjeruð og á
nokkrum i.um var komið á
laggimar öflugri hreyfingu
meðalbær.da, sem vinnur að
því með aöstoð sjerstakrar rík
isstofnunar að vinna gegn af-
notkun jarðvegar, gegn vatns-
skolun meö því að kenna nýj-
ar og heppllegri jarðvinnsluað-
ferðir, gign ofþurrkun með
gróðursetningu skjólbelta o. s.
framvegis.
Og nu 15 árum seinna er
þessi stofnun og hreyfing (Soil
Conservation Servise) orðin
víðfræg og ómissandi og er sí-
fellt á verði til þess að sagan
frá 1935 endurtaki sig ekki. —
Bændur á þessum - slóðum
fengu enn eina sönnun fyrir
gagnsemi skjólbeltanna í stór-
hríðum refr geisuðu í þessum
sljetturíkjum í hittið fyrravet-
ur. Nautpeningur sem var úti
þegar vaðrið skall á, hrakti und
an veðri og fórst unnvörpum
þar sem rngin voru skjólbelt-
in. En á þaim slóðum sem gróð
ursett vor- skjólbelti eftir sand
foksárin, *”rst sáralítið af bú-
peningi, þv? að hann hamaði sig
þar í skjó’i trjánna beið af sjer
ofviðrið og var bjargað þaðan.
Votheysgerð
SKOGURINN KLÆÐIR
FJÖLLIN
Flugvjelin æðir vestur á bóg
inn í 6000 metra hæð. Framund
an sjer á hæðir og fjöll í fjarska. ástæður, sem torvelda aukna
Landið hefir verið marflatt j votheysgerð að áliti Jóns alþm.
allar götur frá Mishiganvatni, ' á Reynisstað.
en nú er eins og fellingar sjeu j- í fyrsta lagi að votheysgryfj-
að koma í þetta mikla og fjöl- ur sjeu langt frá peningshús-
lita teppi; þetta eru austustu um.
hryggir Klettafjallanna. Innan ! í öðru lagi að erfitt sje að
stundar erum'við komin yfir . fergja heyið.
þau. Skógurinn tekur hjer völd; í þriðja lagi að votheyið sje
in smátt og smátt og áður éft-. óheppilegt handa sauðfje.
langt um líður er engin manfigý í sambandi við grein þessa
bústaður sjáanlegur á þessurií.-•kom mjer til hugar reynsla sú,
slóðum. Efstu tindar eru snæVb-sem fengist hefur á mínu heim-
þaktir, en skógurinn klæðir hin ili af votheysgerð.
lægri fjöll upp á efstu brúnir.
Milli þeirra eru djúpir dalir
með fossándi ám. Skógurirtn
virðist meiri og þjettari í vest-
ur- og norður-hlíðum fjall-
anna og mun úrkoman frá
Kyrrahafinu, eiga sinn þátt í
því. Flugvjelirí lækkar flugið heyið, þegar búið var að taka
í GREIN Valtýs Stefánssonar, jverið hafa í þessu ófergða heyi
ritstjóra í Morgunblaðinu frá hafa fullkomlega jetist upp af
9. sept. 1950, eru taldar þrjár hrossum, sem sækjast meira
eftir votheysrekjum en hverju
öðru fóðri.
Mjög áríðandi til að fá sem
minnstar rekjur frá veggjum,
er að troða vel niður með þeim
þegar heyið er sett í gryfjurn-
ar og sömuleiðis að bæta strax
á þær þegar kúfurinn hefur
sigið, ella geta komið rekjur
milli laga.
Yfir gryfjunum eru trjehler-
ar (þeir eru ekki sem farg) og
þurr hey sett á þá uppí mænir
á hlöðunni.
Reynslah hjer, þessi síðast-
liðin 11 ár, hefir verið sú að
engin nauðsyn er til staðar að
fergja með grjóti.
Þá tel jeg frekar betra að
taka heyið ekki inn í úrhellis-
rigningu, síst betri verkun heys
ins, ef mikið vatn er í því, og
Á fyrstu árum föður míns á
Efra-Hvoli, ljet hann vothey í
opnar moldargryfjur óyfir-
byggðar, en heyið var tyrft og
fergjað með grjóti. Að vetr-
inum rigndi ofan í þessar
gryfjur og við það skemmdist
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ
; Föstiniag, 22. sept. kl. 20.00 ;
í Óvænt heimsókn {
eftir J. B. Priestley
| Leikstjóri IndriSi Waage i
FRUMSÝNING
í Áskrifertdur að 1. og 2. sýningu :
I vitji aðgöngumiða sinna eftir kl. 1
: 13,15 í dag. ;
niimiiiimiiiiiiiiiii
306 gegn 31
vestur í gegnum skarð á einum
hryggnum og við svífum lágt
eftir fallegum dal. Hjer er
blómleg byggð. Fallegar ak-
urreinar breiðast yfir undir-
lendi dalsins en í hlíðum hans
er mikill og fagur barrskógur.
Vjelin lendir á flugvellinum við
Sporane sem er mikill timbur-
iðnaðarbær austast í Washing-
tonríki.
í SAMLEID MEÐ SÓLINNI
Hjer er tekið bensín á
vjelina, nokkurir farþegar fara
hjer úr og enn aðrir koma í
staðinn. Vinur minn frá Minne-
apolis fer ekki lengra og kveð-
ur mig hjer, og jeg vona að
hann velji sjer skógræktina að
lífsscarfi. Síðan heldur drekinn
enn af stað og eftir um 1%
tíma flug, er lent í Seattle. —
Landið sem flogið er yfir frá
Sporane, er fagurt og mikil-
fenglegt. Þar skiptast á feikna
víðlendir skógar og frjósöm ak-
urlendi í dölum. Það er komið
að leiðarlokum í dag og við er-
um komin að öðru úthafi, við
höfum aukið 4 tímum við dag-
inn i dag á samleið okkar með
sólinni, og þetta hefir því ver-
ið langur dagur og góður. Ef-
laust finnst þeim hann líka
góður þessi dagur, mönnunum,
sem koma af barnum á neðri
hæð. Þeir eru dálítið þrútnir í
andliti og reikulir í gangi, en
svöl golan af Kyrrahafinu
styrkir þá.
Jeg dvaldi í tvo daga í Se-
attle. Þetta er fögur borg í góðu
veðri eins og jeg hitti á. Hún
er reist á eiði milli sjávar og
Washingtons-vatnsins. Vogar
og víkur skerast inn í eiðið og
þar er hin ákjósanlegasta höfn
eða hafnir, sem hafa gert borg
ina volduga á sviði í siglinga
og verslunar. Borgarstæðið er
öldótt og bærinn er skógi vaf-
inn, einkum þó útbærinn. Heild
arsvipur verður því mjög hlý-
legur og vötn og víkur auka
mjög á fjölbreytnina. Jeg heim
sótti Jakobinu Johnson skáld-
konu og naut frábærrar gest-
risni hennar og Kára sonar
hennar í hópi nokkurra Vestur-
íslendinga á sunnudaginn var.
II11IIIllll 111■II■111111Mlfll111IIIII1111llllIIIIIII■1111li11iilllll
Nýja Sendibílastöðin
ASalstræti 16.
Sími 1395.
fargið af. Auk þess var erfitt
verk að flytja heyið í penings-
húsin. Þessar gryfjur voru því
lagðar niður og sýndi reynst-
an að ekki var síður nauðsyn-
legt að hafa helt þak yfir vot-
heyi en þurru heyi.
í stað þessara ófullkomnu
moldargryfja voru steyptar
tvær gryfjur í fjósahlöðuna,
sem báðar taka tvö kýrfóð-
ur. —
Við þessa breytingu var
hrundið úr vegi þremur ann-
mörkum.
í heyið rigndi ekki.
Hagfelldara að kasta hey-
inu með gafli í fóðurganginn
og bera það síðan á gafflinum
í stallinn fyrir hverja kú, og
í þriðja lagi var Iagt niður að
fergja heyið.
Þessar steinsteyptu gryfjur
ljet faðir minn byggja 1939, og
var verkið unnið af Nikulási
syni Einars alþm. á Geldinga-
læk. Hafa gryfjurnar reynst
mjög vel.
Votheyið hefur jafnan ver-
ið í góðri verkun og kýrnar
sótst meira eftir því en þurr-
heyi, en þær litlu rekjur, sem
- Knattspyrna
Framh. af bls. 2.
Fram verður Reykjavíkurmeist-
ari en alls hefur fjelagið unnið
þann titil 8 sinnum. Bikarinn,
sem nú er keppt um er hinn svo
nefndi Skotabikar, sem gefinn
var af knattspyrnuflokki háskól
ans í Glasgow, er hann var hjer
1928.
Framh. af bls. 8.
náðu undirtökunum í leiknum.
Mörgum þykja þetta óvænt
úrslit, þar sem Finnland hafði
unnið Júgóslavíu með 3:2 og tap-
að fyrir Danmörku með aðeins
2:1 nokkru áður.
Danmörk leiðir nú í hinni
norrænu keppni með 10 stig eftir
8 leiki. Svíþjóð er í öðru sæti
með 8 stig eftir aðeins 6 leiki og
má því búast við að þeir taki
forustuna. Noregur hefur 8 stig
eftir 8 leiki og Finnland 4 stig
eftir 8 leiki. Sviþjóð á eftir að
leika 3 leiki í haust við Noreg,
LONDON, 19. sept. — Breska
þingið felldi í kvöld með 306
atkvæðum gegn 300 tillögu
frá Churchill um að víta stjórn
Attlées fyrir ákvörðun hennar
um að þjóðnýta stáliðnaðinn.
Var geisimikill undirbúning-
ur undir atkvæðagreiðslu þessa
fremur að sneiða hjá að taka|o'g jafnvel sumir þingmenn í-
stórt hey eða puntgresi. Það haldsmana og verkalýðsflokks-
verkast ekki eins vel og smá- ^ins erlendis kallaðir heim í
gresi, og allra síst með miklu
vatni. Er mjer ljóst að hagan-
legast er við gjöf á heyinu að
hlöðugólfið sje á sama fleti, eða
í sömu hæð og fóðurgangur, svo
hægt sje að keyra vothey í
fjósið á handvagni. Landslag
hjer á landi er víða svo'við hlíð
ar og hæðir að þessu má þannig
fyrir koma sje þetta sjónarmið
haft í huga.
flýti.
Churchill fylgdi tillögu sinni
úr garði með harðorðri ræðu,
þar sem hann rjeðist á stjórn-
ina fyrir aðgerðir hennar í stál-
iðnaðarmálunum. Sagði hann,
að hún væri með framkomu
sinni að ala á sundurlyndi með
þjóðinni, einmitt á þeim tíma,
þegar mest nauðsyn væri góðr-
ar samvinnu. Með þjóðnýtingu
En flestar gömlu byggingarn stáliðnaðarins mundi stjórnin
ar miðuðust við þurrheysverk-
un eingöngu.
Um að gefa sauðfje vothey
hefi jeg engá reynslu, en mjer
hefir verið sagt að á Hvann-
einnig hafa að engu óskir þess
helmings bresku þjóðarinnar,
sem greitt hefði atkvæði gegn
henni við síðustu kosningar.
Churchill lýsti að lokum yf-
eyri hjá Guðmundi skólastjóra, | ir, gð íhaldssmenn mundu nema
hafi það gefið góða raun með I þjóðnýtingarlöggjöfina úr gildi
útbeit.
Efra Hvoli, 10. sept., 1950.
Páll Björgvinsson.
hvað stáliðnaðinum viðvíkur, ef
þeir kæmust aftur til valda.
— Reuter.
Sölvi Bfarnason Minning
AÐFARANÓTT 12. sppt. síðast-
liðins andaðist á Landspítalanum
Sölvi Bjarnason frá Bfldudal,
fyrrum útvegsbóndi, rúmlega 70
ára að aldri. Legan var alilöng
og baráttan hörð, þar til yfir
lauk, og hetjan varð að hníga í
valinn fyrir hinum herskáa óvini
alls lífs.
Ekki gat jeg kvatt Sölva heit-
inn nje verið við banabeð hans,
ekki heldur gat jeg látið hann
heyra huggunarorð nje fyrirbæn-
ir, en jeg man hann samt, man
drenglyndi hans og karlmennsku,
man þegar jeg var með honum
til „sjós“ í gamla daga, þá dreng-
ur, hvernig hann verndaði okk-
ur, lítilmagnana, fyrir þeim sterk
ari, sem vildu ,,kúska“ okkur. —
Með sanni sagt var Sölvi vinur
og verndari smælingjans svo
lengi sem hann gat því við kom-
ið.
í sambandi við Ijúfar endur-
minningar um Sölva Bjarnason
vil jeg senda honum hugheilar
hjartans kveðjur með þökk fyrir
allt og allt. Jeg trúi því að öldur
ljósvakans muni skila þeim til
hans.
Sölvi mun vera fæddur að
Laugabóli í Mosdal í Arnarfirði
árið 1879, sonur hjónanna Bjarna
Bjarnasonar skipstjóra og Jónínu
Jónsdóttur.
11 ára gamall fór Sölvi að
stunda sjómennsku með föður
Finnland og Danmörku en hin
löndin eiga aðeins sinn leikinn sínum og kom þá brátt í Ijós að
hvert. Noregur og Svíþjóð mæt- hann mundi verða hinn nýtasti
ast n. k. sunnudag í Osló. maður og mjög aflasæll.
— Akselsson. — Sjómennsku mun Sölvi hafa
stundað samfleytt í 50 ár, ýmist
á opnum skipum eða þilskipum
og milli 20—30 vetrarvertíðir
mun hann hafa.sótt á Suðurland
og ávallt reyndist Sölvi framúr-
skarandi fiskimaður og hinn öt-
ulasti að hverju sem hann gekk.
Flestum, sem þekktu til Sölva,
mun hafa verið hlýtt til hans. —
Sölvi var góður heim að sækja
og hinn besti. fjelagsdrengur,
skemmtinn í viðræðum, enda
kunni hann frá mörgu að segja
af sjóferðum sínum um 50 ára
skeið.
Fáa líka mun Sölvi hafa átt
hvað harðfengi og karlmennsku
snertir, enda var heilsan óbilandi,
þar til hann kenndi sjer bana-
meinsins.
Sölvi Bjarnason lætur eftir sig
konu sína Pálínu Eleseusdóttur
á Bíldudal og 3 uppkomin börn,
Svövu, sem er gift í Reykjavík
og Eleseus og Pál útgerðarmenn
á Bíldudal. Syrgja þau nú öll
hinn látna eigimnann og föður
og biðja þau góðan guð að iauna
honum ástríki og- umhyggju, er
hann sýndi þeim til hinstu stund-
ar.
Allir vinir hans nær óg fjær
senda honum hugheilar kveðjur
með þökk fyrir Ijúfar, liðnar
samverustundir og munu ávallt
minnast hans, sem besta vinar
og ágætisdrengs.
Ailar mínar bestu hjartans
óskir rætist á þjer, látni vinur
minn.
Guð biessi minningu þína.
Luther Bjarnason.
REYKJAVÍK - ÍSAFJÖRÐUR daglegar íerðir
Loftleiðir, Lækjargötu 2 sími 81440