Morgunblaðið - 24.05.1951, Page 2

vntíLAÐIÐ
Fimtudagur 24. maí 1951. i.
virkjuimriiiöguleikar I Krýsuvík Orlofiferlir fil
(srti meiri en æiloð var í uppliui
FYRIR nokkru kom Valgarð
*rhoroddssn rafmagnsstjóri í
Hafnarfirði, heim úr ferðalagi til
IN'oregs, Sviss og Ítalíu. Fór hann
joessa ferð til að afla sjer ýmsra
Vipplýsinga viðvikjandi virkjun
jarðgufunnar, sem komið hefur
Vipp við borun í landi Hafnar-
íjarðar i Krýsuvík.
Árangur þessara borana er
Jjannig, að talið er öruggt að
I\ægt sje að nota jarðgufuna til
raíorkuvirkjunar.
t TBOÐlÐ í KRÝSUVÍK
Fíafveita Hafnarfjarðar hefur
rt bráðabirgða útboðslýsingu á
Jjessari virkjun, og hefur útboðs-
íýsingin verið send 15 verk-
,-;miðjum bæði austan hafs og
vestan.
Flestar af vei'ksmiðjum þess-
um treystu sjer ekki til að gera
tilboð í svo fágæta virkjun, báru
Ýyrir sig ókunnugleika á þessu
,;viði. Hinsvegar komu svör frá
4Iviss og Ítalíu. Gerðu fyrirtæki
|>ar fyrirspurnir til Rafveitu
Hafnarfjarðar um ýmsar upplýs-
ingar, sem þau töldu nauðsynlegt
-tð fá, áður en gengið væri end-
ánlega frá tilboði um virkjunina.
*TiI þess að komast í beint sam-
fiand við fyrirtæki þessi, fór Val-
^;arð þangað suðureftir og ræddi
við forstöðumenn þessara verk-
Kmiðja.
fMEIRÍ NOTAGILDI
AF GUFUNNI EN ÆTLAÐ VAR
Valgarð setti sig í samband við
^)ær verksmiðjur, sem mesta
» eynslu hafa á þessu sviði. Verk-
-axriðjur þessar telja að óhætt sje
4ið leiða jarðgufuna í Krýsuvík
Ueint inn á gufuvjelarnar, „en
íxjer heima,“ segir Valgarð, „töld-
tun við að óreyndu máli, að þetta
>nyndi vera varhugavert. Við ótt-
uðumst, að efni sem eru í guf-
xinni, myndu hafa eyðandi áhrif á
vjelarnar. En við samanburð á
ííufunni í Krýsuvík og gufu, sem
virkjuð er á Ítalíu, kom í ljós, að
í gufunni hjer er aðeins Vs af
Jreim skaðlegu efnum, borið sam-
án við gufuna, sem virkjuð er á
ttaliu. Hir.ar ítölsku verksmiðj-
vr, sem jeg hef samband við,
Tiafa smíðað vjelar, sem hafa
veynst þar vel, þess vegna telj-
um við enga hættu á því, að leiða
5arðgufuna inn á vjelarnar, þeg-
þr vjelarnar eru úr sjerstakri
ínálmblöndu, sem reynst hefuv
injög hentug í þessu efni. En með
)»ví að hafa slík bein afnot af
.;ufunni, ei hægt að fá um 500Ú
fesv afl úr sama gufumagni, sem
jiðeins hefði framleitt 3000 kw
»neð hinni óbeinu notkur.arað-
!ferð.“
í LARDERELLO
„í»jer hafið heimsótt jarðhita-
-i.væðið í Toscana á Ítalíu, þar
*«em jarðgufur eru virkjaðar?“
„Já,“ scgir Valgarð. „Jeg kom
)»angað. Foi'stöðumenn þessaxa
>niklu virkjana tóku mjer hið
fcæsta og ljetu mjer í tje allar þær
■upplýsingar, sem jeg óskaði eftir.
') sambandi við gufúhverina í
Jl,arderello eru nú rekin raforku-
S er fyrir jarðgufu, sém framleiða
■270.000 kw orku. Til samanbui’ð-
.ir er rjett að geta þess, að úr
nýju virkjuninni við Sog fást
'11.000 kw.
Aðstæður þar suðurfrá era
nokkuð aðrar en í Krýsuvik. —
1<lufuvirkjanir þurfa mikið kalt
yv-atn, til að kæla gufuna við frá-
s ennslið frá vjelunum. Slíkt kæli-
Vatn er af mjög skornum
I kammti í Larderello. Er vatns-
rikorturinn þar til mikilla óþæg-
inda.
Hinsvegar höfum við í Krýsu-
.vik nægilegt af köldu vatni til
-'imsvölunar. Ennfremur er, eins
'■>g fyrr segir, 5 sinnum meira af
. ;kaðlegum efnum í gufunni, er
Jx.ún kemur upp, en hjer er. En
-;á ókostur er hjer, að gufan 4
Krýsuvík er vatnsblandin og þarf
'_u3 skilja vatnið frá gufunni áðurl
Frásögn Valgarðs Thoroddsen
; ...

ééí
Valgarð Thoroddsen.
cn hún er leidd í vjelarnar. I
Lardei’ello kemur upp yfirhituð
gufa, með miklum þrýstingi.
Þegar allar aðstæður eru tekn-
ar með í reikninginn ætti virkj-
ur.arkostnaðurinn hjer að vera
tiltölulega minni en á ítaliu.“
GUFUVIRKJANIR
VENJULEGA ÓDÝRARI
„En hvernig er virkjunaikostn
aður gufunnar þar syðra saman-
borið \'ið virkjun vatnsoíku?’1
,,Á Ítalíu eru tvö stór vatns-
orku\-er, í Alpafjölíum og í App-
enninafjöllum. Samkvæmt upp-
lýsingum, sem jeg fjekk í fero
minni, er talið að framleiðslu-
kostnaður raforkunnar í Larder-
ello, sje verulega lægri en í vatns
orkuvei-unum. Þetta má þó ekki
skilja svo, að gufuorkan sje ætíð
ódýrari en vatnsorkan, því að-
stæðurnar eru svo
)
Þarna suður í Toscana reyndi
jeg að afla mjer upplýsinga um,“
segir Yalgarð, „hve stöðug guíu-
gosin eru. Reyndist það nokkuð
erfitt að fá glögga vitneskju um
þetta vegna þess, að verkfræð-
ingunum, sem höfðu þarna um-
sjón með höndum, bar ekki sam-
an. Þó virðist svo sem töluvero
rýrnun geti átt sjer stað í gufu-
útstreyminu úr einstökum holum.
En úr öðrurn borholum hafa gosi n
reynst alveg stöðug.
Fýrnun gufunnar var að með-
altali áætluð um 8% á ári af af-
köstum næsta árs á undan, mis-
munandi við hinar einstöku bor -
hoiur.
Einhverjum skakkaföllum af
þessu tagi verðum við einnig að
reikna með lijer á iandi.“
JARÐSKJÁLFTAR
IHAFA ENGIN ÁHKII'
„Hefur ekki borið á því að guf-
an minnki þegar jarðrask verður
við jarðskjálfta?“
„Jeg heýrði engan minnast á
aö jarðskjálítar hefðu nokkur á-
hrif á gufugosin.“
„Hafa engir jarðskjálftar kom-
ið í Krýsuvík, eítir að gosin hóf-
ust þar úr borholum?“
,,.Jú. Þar hafa verið svo snarpir
kippir, að bollapör hafa dottið
i niður úr hillum, en slíkar jarð-
hræi'ingar hafa ekki haft nein
áhrif á gufuhverina.“
I „Hve gamlar eru virkjanirnar
á ítaliu?“
„Liðin eru 50 ár, síðan boranir
byrjuðu, og enn er sífellt haldið
áfram borunum og þær reknar af
miklu kappi. Þegar jeg var þar
syðra voru um 20 borvjelar í
gangi. Stærstu borar þar eru af
amerískri gerð, svipaoar þeim,
Áu k þess efnS !il fjölmargra skemmtiferöa um heigar
Á 6. STARFSÁRI Ferðaskrifstofunnar, sem nú fer í hönd, er
akveðið að efna til fjölmargra skemmti- og orlofsferða um byggðir
og óbyggðir íslands, auk orlofsferða með Heklu og Gullfossi til
útlanda. Innanlardsferður.um verður hagað líkt og að undanförnu,
en þó er um ýmsar nýjungar að ræða.
Framh. á bls. 7.
SKEMMTIFEEÐIR
UM HELGAR
í styttri ferðir, sem farnar eru
um helgar, verður ýmist lagt upp
frá Reykjavík, Hafnarfirði, Kefla
vík eða Akureyri. Á suma staði
verður farið um hverja helgi, s.s.
Gullfoss, Geysi, Þingvelli og
Hveragerði, en á aðra staði eftir
fastri áætlun og eftir þátttöku.
Einnig verður eínt til göngu
ferða, s.s. á Esju og aðra staði,
er bjóða upp á víðsýni og fegurð.
Þá verður og efnt til kvöld-
ferða til staða í nágrenni Reykja-
víkur svo og til veiðiferða á
handfæri hjer út át ílóann, auk
grasa- og berjaferða, er líður á
sumarið.
2—10 DAGA
ORLOFSFEKÐIR
Frá Reykjavík verður lagt upp
í orlofsferðir til 17 staða víðs-
vegar á landinu. Frá Akureyri
verður lagt upp í slíkar ferðir
til 5 staða. Ferðir þessar taka fra
2 dögum upp í 10 daga. Margar
þessara ferða eru farnar oftar er.
einu sinni og sumar allt að því
vikulega.
Sú nýjung verður tekin upp í
sumar að efnt verður til 8 daga
orlofsferðar um Norðurland. G;st
verður í tjöidum en leigupláss
útveguð í skólu.m og öðrum hús-
um, þar sem því verður við kom-
ið. Ferðin er mjög ódýr og aðal-
lega gerð rneð það fyrir augum
að geía fóllci, sem hefur stutt
sumarfrí, tækifæri til þess að siá
sem mest og á sem ódýrastan
hátt. Ferðir þessar verða farnar
vikulega og hcfjast 30. júni n.k.
Gyðingar ráðasl á
fjárhirða
DAMASKUS, 23. maí. — FuU-
trúi sýrlenska hersins skýrði fra
því í dag, að ísraels-hermenn
hefðu í gær ráðist á Araba-fjár-
hirða við Assamra á hlutlausa
svæðinu við Gcnesaretvatn, og
fellt marga þeirra. Segja Sýrlend
ingar nú, að það virðist lítið þýða
að semja um vopnahlje við Gyð-
inga, þar sem þeir svíki alltaf
gerða samninga og hefji mann-
dráp án minnsta tilefnis.
Sexfygur s dag:
Guíugosliverfinn í T ■'
ÁGÚST Friðrik Guðmundsson
skósmíðameistari Laugaveg 42 er
sextugur í dag. Hann er fæddur
24. maí 1891 á Sauðárkróki. For-
eldrar hans voru Guðmundur
Jór.sson, Sigurðssonar bónda á
Kjalarlandi. á Skagaströnd Árna-
sonar, og Rósa Jóhannesdóttir.
Stóðu að þeim skagfirskar og nún
verskar bændaættir, að því er
sepir í Æ.ttum Skagfirðinga.
Ágúst Fr., en svo er hann jafn
an kallaður, fluttist til Reykja-
víkur fimmtán ára "amall, vorið
19,0.8 og hefur átt h’er heima síð-
an. Stuttú eftir að hann kom til
fcæj;:.’ ir.s, hóf hann skósmíðanám
1; Lárusi G. Lúðvíkssyni, og
vjrð fuilnuma 1910. Eftir það
\ án hann um alllangt skeið á
..skóvínnustofu Lárusar og alls
hgfði hann Lárus og þá bræður,
syni hans, fyrir húsbændur í tólf
ár. Minnist Ágúst þeirra fcðva
allra mcð hlýleik cg vinsemd.
P st hefur rckið s»álfstæ.ða skó
vinriustofu .yfir ' rjátíu ára bil,
og nú síöast um nokkurra ára
skeið á Laugaveg 38.
■ Ágúst kvæntist 3. ágúst 1912
i.laíendínu G. Kristíánsdóttur,
hinni mætustu konu. Eru þau
i.ijög iafnaldra. því hún varð
scxtug 11. þessa mánaðar, og var
hcnnar þá minnst l.’er í blaðinu.
Þau hjón ei»a siö börn á lífi, öll
búsett hjer í bæ. Auk þess misstu
þau einn son upphominn, Ra"nar,
er liest á Vífilsstaðahæli fyrir all
mörgum árum. Börn þeirra eru;
As°eir iðnaðarmaður, Guðmund-
ur Ingvar skógerðarmaður, Si"-
urður lögregluþjónn, Friðrik
prentari, allir kvæntir, Rósa, gift
og Hólmfríður ov Ragna, ógiftar
heima.
Fvrir a..mfroum árum gekk
, Ágv .t Fr. í Góðtemplararegluna,
og hefur hann - _vnst þar hinn
aýtasti liðsmaður. Telur hann það
aitt af þeim hamingjudrýgstu
spo-i’um er hann hefur stigið um
ævina. Hann hefur "egnt ýmsum
’.tÖrfum fyrir Re"luna og hefur
etíð verið trúr, áhugasamur og
’órnfús fjelagi. Hann hefur meðal
annars unnið mikið starf fyrir
f jelaf'sheimili ternplara að Jað; i,
að ógleymdu öllu þvi - er hann
hcfur unnið fyrir stúkuna sína,
st. Andvari nr. 265, en þar hefur
hann verið nær óslitið fjármála<
ritari frá stofnun hennar.
Það sem segja^má að sjeu helstu
einkenni Ágústs Fr., er áhuf i
hans og ósjerhiífni, «panvart þ'.i
sem hann snýr sjer að. Hann hef-
ur óspart fórnað bæði fje og kröft
um til að vinna fyrir Regluna, af
bví að hann hefur í raun og sar.n
leika sannfærst um gildi þeirra
hugsjóna- og mannúðarmála er
Ref»lan berst, fvrir. í bví biörgun-
arstarfi er Ágúst Fr. einlægur ot
óhvikull o" alltaf reiðubúinn tií
starfa. En hann hefur ekki stað 5
þar einn, því kona hans hefur
veitt honum þar sem annarsstað-
ar PÓða hjálo oa stuðninf'. og
flest barna beirra hafa eirmig
gerst fjelaf'ar reglunnar.
Agúst Fr. er maður hress í
bragði o" ljettur í lund, enda hef
ur hann eiPnast mar"a kunningi'/
á lífsleiðinni. Jeg veit að þeir eru
margir sem á bessum de"’ bsklía
honum viðkynninguna á liðnum
árum. Fjelagar hans í Reglunni
þakka honum ósjerplsegnina og
starfsgleðina og þeir eru fjcl-
margir sem óska þess af heilum
hu" að hann eigi enn langan
vinnudag fyrir hör.dum, í þágu
þess málefnis. Betri ósk en þa gct
jeg ekki fært honum á þessura
degi.
I. I.