Morgunblaðið - 02.08.1951, Page 7

Fimtudagur 2. ágúsfi. 1951
ForsæfisfáSherrar 2ja lepp
ríkja Rússa sviffir völdum
Tiíflinisipr fjefda fólks ausfan járnfjaíds
EFTIRFARANDI grí’irp er eftir
tolaðamanninn C. L. Schulzberg-
er. Lýsir hún vel misáruimarleysi
kommúnista og hvert kverktak
þeir hafa á leppríkjum. sínum og
meðferð þeirra á íbúum. þeirra,
jafnvel blóðrauðúm komxnúnist-
Um.
Forsætisráðherrar Ieppstjórna
Rússa í Búlgaríu ag Rúmeníu
toafa nú, sámkvæmt áreiðanleg-
um heimildum verið sviptir völd
um. Og þeir sém svipt hafa þá
völdunum éru engir aðirir en hin-
ir „elskulegu“ húsbændur þeirrá
£ Sovjetríkjunum. Orðrómur sem
upp héfur kömist um það að þéir
Petru Groza
’ Rumeníu
toafi verið teknir fast£rc mun þó
ekki vera sapnur — eða hefur
að minnsta kosti ekM við sterk
uök að styðjast.
ÍFÓRNARLÖMBIN HCNÐELT
AF LÖGREGLU
Bæði Petru Groza I Rúmeníu
<og Vulko Chervenkov £ Búlgaríu
malda þó enn að nafninu til for-
.sætisráðherratitli sínum, en
gegna ekki lengur þeim störfum,
sem því embætti tilbeyrir. Báðir
«ru þeir hundeltir af öryggislög-
i'eglu stjórnarinnar.
Völd þau er Groza hafði áður
eru nú í höndum sjerstakrar
nefndar, sem skipuð er af mið-
stjórn rúmenska kommúnista-
ílokksins, sem fær beínar fyrir-
•skipanir frá rússneska sendiráð-
inu.
Staða Chervenkovs er sögð
rmeð svolítið öðrum brag, en þó
<ekki þannig að hann hafi frekar
siokkur völd. Völd hans erw ekki
1 höndum sjerstakrar nefndar
ihieldur fer einstaklingur með þau.
Vlaður sá er sagður vera Georgi
'Chankov, formaður ráðherra-
Siefndarinnar, og er sá sena mestu
:xæður innan kommúnisíaklik-
jnnar í Búlgaríu £ dag.
SKEFUR HALDIÐ YELLI
Þegar Georgi Dimitrov, fyrrum
Seðsti prestur kommúnista í
Búlgaríu og formaður Komin-
formklíkunnar var á Mfi, var
toann ásamt Chankov ein« Búlg-
■ararnir, sem hjeldu stöðum sín-
sum í sínu heimalandí, en stöður
Jseirra eru samsvarandi stöðum
íStalins og Malenkov ritara. mið-
.■stjórnar kommúnistafíokks Rúss
lands.
Stalin og Malenkov starfa báð-
£r í þremur æðstu. nefndmrt hins
kommúnistiska hábjargs. Dimi-
trov hafði mjög svipaða s.föðu í
Búlgaríu og Chankov beldur
toenni ennþá.
Valdasvipting Chervenkovs
táknar því það, að Cbankov kem
tur opinberlega frara £ stöðu
áeðsta kommúnista Búlgaríu í
stað þess að Rússar stjörxsi áfram
eins og verið hefur £ gegasíin inn-
fæddaxi mamt
Chervenkov hefur verið dygg-
ur og trúr kommúnisti allt frá
árinu 1919 og hann var mágur
Dimitrovs. Hann starfar í tveim
æðstu nefndum kommúhista-
fiokksins, en hefur um mörg
undanfarin ár verið rægður af
flokksbræðrum sínum og sagður
heimskur maður.
Það sem undraverðast er, er
það að völain skuli hafa verið
fengin í hendur öðrum Búlgara
— jafnvel þó það sje hinn lævisi
Chankov — í stað þess að rúss-
neskur fulltrúi yrði fyrir valinú.
KALLAÐUR Á FUND
Um márgar undanfarnar vik-
ur hefur borist orðrómur um það
sð starfsbróðir Chervenkovs í i
Rúmeníu, Groza, hafi verið tek- !
inn höndum. Þó kom það ætíð
fram að svo virtist s?m hann j
hefði horfið af sjónarsviðinu um '
stundarsakir — og hans væri von
fyrr eða síðar.
Það er ekki lengra síðan en ;
hinn 1. júní, að sagt er að Groza
hafi fengið boð um að gefa hin-
um rússnesku yfirvöldum skýrslu I
og síðan hafi hann ekki sjest 1
og þá bárust frjettir um að Anna
Pauker, utanríkisráðherra, hefði
gegnt störfum sem formaður
flokksins um skeið. En síðan 1.
júní hefur Groza ekki þjónað
flokknum sem meðlimur hans,
heldur sem olnbogabarn og völd
hans hafa stööugt farið mínnk- j
andi.
Það er engum vafa undirorpið
að Groza var kallaður á fund
rússneskra fulltrúa. Hann hefur
síðan sjest í samkvæmi, sem
haldið var um s.l. mánaðamót,
en síðan hafa borist fregnir um |
að hann sje aigjörlega valda- og '
áhrifalaus máður og undir stöð- ,
1 ugu lögreglueftirliti, — þrátt fyr- i
ir það að hann heldur ennþá
nafnbótinni forsætisráðherra, —
án valda. Siíkt sem þetta getur
aðeins átt sjer stað austan hins
mikla járntjalds.
FJÖLDAFLUTNINGAR
FÓLKS
A sama tíma berast fregnír frá
öðrum leppríkjum Rússa, sem
ekki eru þægilegri fyrir komm-
únista, og varpa skýru ijósi yfir
miskunnarleysi þeirra. Fjölmörg-
um fjölskyldum í Tjekkósló-
vakíu hefur verið fyrirskipað að
flytja á brott frá hýbýlum sín-
Þessi mynd er tekin á gatnamótum Hringbrauiar og Bjarkargötu.
ingi malbikimar. — (Ljósm. P. Thomsen).
Sjest þar urniið að unc1iir'!>ún>
J
Mék • millfónum kr. varið til gcstna
gerðqr í Reykjavík á þessa
Yulko Chervenkov
Bulgaríu
um til staða sem kommúnista-
flokkurinn ákveður á eigin spýt-
ur. Samskonar fyrirskipanir og
athafnir hafa kommúnistaflokk-
| urinn í Budapest gefið og fram-
kvæmt.
i Með þessum ruddalegu at-
höfnum þykjast kommúnistarnir
slá tvær flugur í einu höggi. I
Ifyrsta lagi að koma „illa þenkj-
andi mönnum“ til strjálbyggðari
Frh. é bls. 8-
STÆRSTI liðurinn í fjárhags-
áætlun Reykjavíkurbæjar er jafn-
an framlagið til gatnagerðar. 1
fjárhagsáætlun þessa árs, eru í
því skyni veittar um 9 millj. kr.
til nýrra gatna, holræsa og við-
halds auk tveggja milljóna króna
til götuhreinsunar.
Gunnar Thoroddsen borgarstjóri
komst m. a. þannig að orði, er
Mbl. leitaði tíðinda hjá honum í
gær af gatnagerðinni í bænum.
TVÆR STÓRFR AM-
KVÆMÐIR Á DÖFINNI
Hvaða framkvæmdir hafa helst-
ar verið á döfinni á þessu sviði?
Tvær stórframkvæmdir hafa
sett svip sinn á gatr.agerð bæjar-
ins s.l. tvö ár. Það eru bygging
og breikkun Lækjargötu og Hring-
brautar. Þessar tvær framkvæmdir
hafa að sjálfsögðu gleypt mikið
fie, en þær hafa hinsvegar orðið
til stórfelldra samgöngubóta og
mikillar prýði í bænum.
Á þessu ári eru aðalfram-
kvæmdirnar eíimíg við
Hringbraut. Annars vegar
frá Liljugötu austur að Mikla
torgi og híns vegar frá Bjark
argötu og vestur á bóginn.
Auk bessara framkvæmda
er haldið áfram jafnt og þjett
að ljúka við malbikun gatna
innan Hríngbrautar og fækk
ar þar óðum þeim vegarspott
um, sem ómalbikaðir eru.
Þá fer einnig mikið fje á ári
hverju til holræsagerðar og malar-
vega í hínum nýju bæjarhverfum.
■ *tHt\
NÝ AÐFFRÐ VIÐ
MALBIKUN
Á s.L sumri var gerð tilraun
með að leggja malbikslag ofan á j
malarveg án þess áð rifa upp
götuna og púkka hana, eins og
venja er, þegar verið er að full- j
gera götu. Var það Borgartún,
sem varð fyrír valinu, og virð- ,
ist tilraunin hafa gefist vel,
og hafa staðist hinn erfiða vetur.
En kostnaður við slíka malbikun
er að sjálfsögðu miklu minni held-
ur en við hina venjulegu aðferð.
| Annars er patnagerðin hjer á
íslandi eitt af hinum örðugu við-
fangsefnum. Malbikaðar götur
endast miklu verr hjer, cn víðast
annars staðar. MUn það stafa
sumpart af hinni umhleypinga-
sömu veðráttu og sumpart af hinu,
hve skammt er síðan byrjað var
á malbikun og. steinsteypu gatna
hjer. Þess vegna hafa verkfræð-
ingar okkar og verkstjórar miklu
minni reynslu í þessu en slíkir
rrtenn erler.dis. En að því cr unnið
jafnt og þjett að bæta gatna-
gerðina, gera göturnar endingar-
betri með margvíslegum tilraun-
um og vísindalegri aðstoð atvinnu-
deildar Háskólans.
Malbikaðar göfur orínar 35 Itn al leugt!
Samíal víð Guntiar Thcirodásen borgarsfjóra
Hefur ekki komið til mála, að
steypa götur í stað þess, að mal-
bika þær?
Jú, vissulega. T. d. var í
ráði að steypa Skúlagötu,
seirt er ein mesta mnferðar-
gatan hjer fyrir þungaflutn
inga. Það áform strandaði á
sementsskortinum.
Er steypa gatna talin miklu
dýrari en malbikun?
Hún er talin nokkru dýrari í
stofnkostnaði, en ódýrari í við-
haldi.
Hver er lengd malbikaðra gatna
í bænum nú?
Lengd malbikaðra gatna var um
s.l. áramót 3512 kílómeter. Þar af
voru maibikaðir á s.l. ári iæpir
2 km. — Lengd holræsa í Reykja-
vik er hinsvegar orðin 83 km., eða
álíka vegalengd og hjeðan austur
að Hellu á Rangárvöllum.
FÆKKUNIN
í BÆJARVINNUNNI
Hvað er að segja um fækkunina
í bæjarvinnunni?
Um mánaðamótin júní-júlí gáfu
bæjarverkfræðingur og yfirverk-
fræðingur bæjarins skýrslu um
bæjarvinnuna. Töidu þeir vafa-■
laust, að með þeirri tölu verka-
manna, sem þá var í bæjarvinn-
unni myndi kostnaður við gatna-
gerð og aðrar verklegar fram-
kvæmdir, sem þeir stjóma verða
a. m. 4VÍ—5 milj. kr. hærri í
ár en heimilað er í fjárhagsáætlun.
Þetta staíar einkum af
tveimur ástæðum. Annars vegar
af hækkun vinnulauna og aukinni
dýrtíð síðan fjárhagsáætiunin var
samin í des: Hins vegar af því,
hve óvenjumikilli vinnu bærinn
hjelt uppi í vetur fyrir verka-
menn, meðan atvinnuleysið
þrengdi að.
Bæjarráö og bæjarstjóm
töldu óhjákvæmilegt að
draga nokkuð úr þessum fyr-
iirsjáanlegu umframgreiðsl-
um, og töldu, að fyrir verka-
mennina sjálfa væri þó
skárra að fafkkað væri nú,
þegar helst væri atvinnuvon
annars staðar, heldur en að
bíða með uppsagnirnar þar
til vetur gengi í garð, og
miklu erfiðara væri fyrir þá
að útvega sjer vinnu annars
staðar. Var fækkað um 40
verkamenn og 15 vörubíl-
stjóra fyrri htuta júlimán-
aðar.
Hvað er hæft í því, sem kom-
múnistar staðhæfa, að þessum
mönnum Kafi verið sagt upp fyr-
irvaralaust, og að ranglætí hafl
verið beitt við uppsagnirnar?
Vai-ðandi fyrra atriðið, þá ejf
það tilhæfulaust með öllu. —
fundi bæjarráðs 2. júlí, var sam*
þykkt að fækka í bæjarvinunni ogY
jafnhliða • skýrt fi-á því, í ölium
blöðum. Hinn 5. júlí var ræií
um málið á fundi bæjarstjómaí
og skýrðu þá blöðin aftur rækilega
frá þvi, sem til stæði. Verkamem*.
í bæjarvinmmni vissu þá þegaí
að uppsagnir stæðu fyrijf
dyrum. Nokkru áður en orloJ
verkamanna hófust þ. 13. júlí, vaí
þeim mönnum, sem áttú að hætta
tiikynnt það formlega, og fengij
þeir þanr.ig hálfsmánaðar uppsagn
arfrest.
SAMRÁÐ VIÐ VERK-
niÆÐINGA OG
VERKSTJÓRA
Varðandi síðara atriðið, UTrt
ranglæti við uppsagnimar, vil jeg
segja þetta: Ráðningarstofa bæj-
arins hefur með höndútn ráðu ■
ingar og uppsagnir í bæjarvimv-
unni. Miðar hún í því efni mjöjj
við fjölskyldu stærð og heimilis-
ástæður verkamanna, þannig "aiJ
hún lætur að jafnaða þá verka-
menn sitja fyrir vinnu, sem þyngst
ar hafa fjölskyldur og erfiðastar
ástæður.
Þegar nú átti að fækfca i bocj
arvinnunni, óskaði yfirverk-
fræðingur bæjarins, Einar B,
Pálsson, þess, að um uppsagn
irnar yrði haft samráÖ..'VÍð
verkfræðinga og verkstjórn
bæjarins. Þeir sömdu siðan
lista yfir þá verkamemi, <:r
þeir töldu að fy rst ætti iið
segja upp, og var í einu o;f
öllu farið eftir tillögu þeirrrv
um uppsagnirnar. Þessi ós;k
var rökstudd með þvi', "íi#
þegar fækka þyrfti í bæjar-
vinnunni, væri mikils vert,
að duglegustu og verkhög-
ustu mennirnir yrðu hafðlí
afrant í vinnunni.
Um þetta atriði kemst Einar R,
Póisson m. a. að orði á þessa leið
•í greinargerð, sem hann riteði um
1 málið.
I
NAUÐSYNLEGT AÐ HALDA
BESTU VERKA-
MÖNNUNUM
| „2. Gatnagerðavinnan hefur ték
ið miklum breytingum á síðustn
5 árum. Meðan nær engar vinnn-
K jelar voru notaðar, voru það að
eins tveir til þrír menn í hverj-
uip 15 rnanna vinnuflokki, sém
unnu vinnu, sem greidd væri msð
sjer taxta, vegna vanda eða erf •
, Fraxnhald á bls. 0.