Morgunblaðið - 03.04.1952, Side 6

MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 3. apríl 1952
Smásago dagsins: .
MÚRAR KREML
EFTIR W. L. IIEATH
ROBERT Hambrik stóð á horni
Gorkístrætis og Mokhovaya og
horfði yfir blauta gangstéttina
gegnt Kremlinni. Hinir háu, gul-
Jeitu veggir teygðu sig hálfleið-
inlega upp í vetrarhimininn, og
snjóalög voru á milli turnanna og
brjóstvirkjanna.
Bandaríska sendiráðið var í
næstu húsaþyrpingu, á hægri hönd
honum, en hann hafði ákveðið að
fá sér langan göngutúr í kringum
Kremlina sér til upplyftingar. Hon
tim lá ekkert sérstaklega á. Þeg-
ar götuljósin breyttust, fór hann
yfir Mokhovaya, gekk fram hjá
Hótel Moskva og upp litlu brekk-
una, er lá til Rauða torgsins. Það
var langt liðið dags, og göturnar
voru fullar af verkamöipium, ó-
hreinum og tötralegum til fara.
Við strætisvagnastöðina fyrir
framan hótelið var hópur kvenna,
sem sópuðu göturæsið. Þær voru
5 stígvélum og með klúta á höfði.
Þetta var ekkert nýnæmi fyrir
Hambrik, enda gaf hann því lít-
jnn gaum, sem fyrir augu hans
bar. Þau þrjú ár, sem hann hafði
verið í Moskvu sem fregnritari
fréttaþjónustunnar, hafði hann
gengið sömu leið óteljandi skipti.
Hann þekkti þessar ömurlegu göt-
ur og þreyttu, kuldalegu andlitin
nærri því eins vel og hann mundi
eftir götunum og andlitunum
heima. Og hann var orðinn hund-
lciður á þessu öllu saman, — leið-
ur á Rússlandi, þessu stóra, kald-
ranalega, þvingandi landi, sem
virtist ekki hafa nema eitt alls-
herjar hugarfarseinkenni, er líkt-
ist helzt þunglyndislegum tón, sem
endurtekinn er í sífellu eða fjár-
lægri líkhringingu einhverrar
r'sabjöllu.
1 fyrstunni hafði honum samt
fundizt það fallegt: trjákofarnir
með útskornum vindskeiðum og
skemmtilega máluðum gluggahler-
um, bændurnir sjálfir, rauðir i
andliti og kraftalegir, og honum
hafði einnig geðjast að kirkjun-
um, hálf þunglyndislegum, með
margvíslegum spírum og hrímuð-
um þakhvelíingum, sem skreytt-
ar voru alls kyns myndum eftir
vetrarsnjóinn, er hann tók að
l’otna. En smám saman hafði
þunglynáið náð tökum á honum
og um leið hafði hann verið grip-
inn næmri og óslökkvandi heim-
þ.rá. — Hann langaði til þess að
fara heim aftur.
Hann sá dreifðan fólksfjöldan
1 íða eftir því að fara í gegnum
j afhýsi Lenins, þegar hann fór
’ fir Rauða torgið. Fram undan
h( íum, við jaðar hins geysistóra
1 x gs, húkti St. Basilskirkjan og
var hálfafkáraleg ásýndum. Um
k "i og hann fór fram hjá hliðinu
■> io eystra horn Kremlar-múrsins,
Lcyrði hann bjölluhringingu og
lJ'c upp, en sá þá lítið, rautt Ijós
íyiir ofan dyrnar. Verðirnir
] . suðu að hermannasið, hliðin
’ :: ’ opnuð, og svört bifreið mað
3 :c - rdregnum gluggatjöldum
skf izt í gegnum það og ók yfir
toi; 'ð. Hann stanzaði sem snöggv-
i il þess að horfa á þetta, síðan
héR 'iann áfram, niður brekkuna
frarn hjá St. Basilskirkjunni og
sneri síðan til hægri meðfram
v.; íum, sem sneri að ánni.
lír.nn fór yfir götuna og lagð-
i i: >p að s’teinhandriðinu, um leið
c I ann leit niður í grugguga og
lygrrr Moskvuána. Á henni var
is' ngl, eins og geysistór, oinskis
ve: ö brot úr myndagátu, en á
rökrrum hluta íssins voru skítug-
ir jóflekkir. Honum kom í huga
Í'nnur fljót, sem hann hafði séð:
} io blágrœna Irravaddyfljót í |
huraa og Salváin. Og hann tók |
i ð rugsa i m leiðindin og heim- J
joána, sem lrafði ásótt hann —
og reyndar alla hina líka —, en
j eir fóru frá Kasablanka til
hijanghæ fyrir níu árum — yfir
íöllieitar, rykugar eyðimerkur
„Sælir“, sagði hann loks, „þér
talið ensku“.
Nqdður-Afríku, dökka leðjuna hjá
Abadan og frá Indlandi til Bhamó,
Kunming og Luichá á leið sinni til
Sjanghæ.
Sem snöggvast fannst þeim sem
þeir sæju fyrir endann á þessu
ijllu; þeir voru á leið heim. En
núna árið 1952 var hann aftur
kominn að heiman, — í burtu,
en vonaðist jafnan eftir því „að
vera sendur eitthvað annað“, eins
og þeir kölluðu það, þráði að vera
leystur frá þessum skyldustörf-
um, er voru engu lík nema útlegð,
en virtust þó í senn vera bæði
svo mikilsverð og gagnslaus.
Allt í einu hrökk hann við. Ein-
hver hafði tekið í arm hans. Hann
■ sneri sér við og sá roskinn, þreytu
I legan, lítinn mann, sem klæddur
j var í ljósbláan ffakka og var
, með þvældan hatt á höfði.
I „Komið þér sælir“, sagði ókunn-
ugi maðurinn.
Hambrik var næstum því of
undrandi til þess að svara.
„Sælir“, sagði hann loks. „Þér
talið ensku?“
„Já, dálítið. — Þér virðist vera
: einmana. Mig langar til að tala
, við yður“.
| „Það er mjög vingjarnlegt af
yður“, sagði Hambrik. „Ég er
i feginn, að þér skulið gera það“.
j „Á hverju kvöldi sé ég yður
hér“, sagði sá ókunnugi. „Þér
| gangið svo hægt og stanzið alltaf
hérna við ána. Ég ímynda mér
alltaf, að þér séuð einmana“.
Hambrik brosti í vandræðum
sínum. „Ég held, að ég hafi dá-
litla heimþrá“, sagði hann. „Ég
hef verið í burtu að heiman mjög
Iengi“.
„Já“. Ókunnugi maðurinn horfði
yfir axlir hans fullur skilnings.
Hambrik athugaði andlit hans.
„Eruð þér ekki hræddur um, að
einhver sjái yður tala svona við
:.nig?“
„Ekki svo mjög“. Hann brosti
mæðulega. „Það er orðið framoi'ð-
ið og fáir fara þessa leiðina. Ég
held ekki að það sé neitt hættu-
legt“.
„Hvar hafið þér lært ensku, ef
cg mætti spyrja?“
„Ég lærði hana, þegar ég var j
barn. Faðir minn var í utanríkis- .
þjónustunni, og við vorum nokk- í
urn tíma í Englandi.“ Hanri brosti
aftur og baðaði höndunum dálítið
kynlega. „Ég er eiginlega hálf-
undrandi yfir því, að ég skuli
ennþá geta talað hana. Það er
orðið langt síðan. Getið þér skilið
mig?“
„Já, íullkomnlega“. j
Ókunnugi maðurinn leit með
ákefð á hann með hinum litlu,
svörtu augum sínum. „Ég veit,
hver þér eruð. Þér heitið Hambrik
og þér skrifið í amerísku blöðin“. I
„Rétt er það“. J
„Ég sé yður á gangi hérna á
hverjum degi, og ég segi alltaf við J
sjálfan.mig: Á morgun ætla.ég ;
að tala við hann. Oft hef ég sagt [
þetta, áður en. ég gat loks hert
upp hugann til þess að fram-
kvæma það“.
„Ég er feginn, að þér skylduð
hafa gert það“, endurtók Hambrik.
„Það var mjög vingjarnlegt af
yður. En ég er hálfringlaður.
Ilvers vegna langaði yður til þess
að iala við :nig?“
„Mig langar til að syprja yður,
hvað það er, sem amar að, •—
hvers vegna þér gangið alltaf
þessa einmanlegu leið“, sagði sá
ókunnugi. „Um hvað eruð þér að
hugsa?“
„Ég er að hugsa heim“, sagði
Hambrik og var undrandi yfir
því að heyra sjálfan sig gefa þessa
skjótu og áhrifamiklu játningu.
„Það var sem mig grunaði",
svaraði sá ókunnugi, blátt áfram.
„Þér eruð kannski að velta því
fyrir yður, hvers vegna þér farið
ekki heim. Hvers vegna þér gefið
ekki þetta allt á bátinn, — þetta
vonlausa' verk — og farið heim.
— Ekki satt?“
„Jú, þér hafið á réttu að standa
að nokkru leyti“.
„Ég ætla að seg.ja yður, hvers
j vegna þér getið ekki farið heim“,
sagði sá ókunnugi. „Ég ætla að
segja yður ástæðuna fyrir því,
að þér megið ekki fara heim.
Ilann sneri sér við og benti í átt-
ina til Kremlinnar.
„Þessir múrar leyfa yður ekki
að fara heim“, sagði hann. „Þeir
standa á milli yðar og heimkynna
yðar. Þráin heim er ekkert annað
en þráin eftir öryggi, — löngun-
in til þess*að vera laus við áhyggj-
ur. Heimkynnin stuðla mest að
þessari tilfinningu. Það yrði ekki
árangursríkt fyrir yður að fara
heim. Það yrði ekki flótti, eins og
þér haldið kannske.
„Þér verðið að dvel.jast hér
áfram og skrifa litlu fréttirnar
yðar, jafnvel þótt ritskoðararnir
striki það mesta úr þeim, því að
í-sérhverri frétt, sem til Ameríku
lcemst, er sannleikskorn, sem
aldrei verður strikuð út. Sérhver
frétt er eins óg .lítil mynd, sem
þér og nokkrir aðrir gerið fyrir
fólkið i héiminum. Andlitsmynd,
— sem sýnir andlit óvinarins“.
Hambrik horfði undrándi á
hann. „Hver eruð þár?“
„Ég er enginn“, sagði litli ó-
kunni maðurinn. „Ég er hvorki
„kommissari“ né leynilögreglu-
maður. Ég er heldur ekki komm-
únisti.“ Hann rétti úr sér og
horfði hreykinn á Hambrik. „Ég
or Rússi“.
Hambrik horfði á eftir honum
ganga hægt upp með ánni, inn í
skugga múranna. Myrkrið var um
það bil að skella á, og nokkrar
snjóflyksur féllu til jarðar.
Húsnæði
vantar
Ung, barnlaus hjón, seni ætla
aS dvelja hérlendis um eins
árs skeið, óska eftir íbúð í
Reykjavík frá 14. maí n.k.
Tilboð merkt: „6420 — 505“,
sendist Mbl. fyrir föstudags
kvöld. —
SVEST
Maður, vanur allri sveita-
vinnu óskast til að sjá uta bú
á suð-vesturlandi næsta far-
dagaár. Má vera fjölskyldu-
maður. Tilboð ásamt helztu
upplýsingum leggist inn á
afgr. Mbl. fyrir 10. þ.m.,
merkt: „Sveit — 501“.
'b
SKIPAUTGCRÐ
RIKISINS
„Hekla“
vestur um land til Húsavíkur um
miðja næstu viku. Tekið á móti flutn
ingi til venjulegra áætlunarhafna á
morgun og árdegis á laugardag. —
Farseðlar seldir. á mánudag.
Fuilur kassi
Veitið athygli
Fermingar'kjólar, sumarkjólar
o. fl. hálf- eða fullsaumaðir,
sniðnir og mátaðir, allt éftir
samkomulagi. Sanngjarnt
verð. Til grein.a kemur að
sníða og máta á heímilum.
Æfð saumakona. Upplýsing-
ar i sima 81032 kl. 3—7 í
dag. —
BEZT AÐ AUGL?SA±
I MORGUN BLAÐINU
að kvöldi
hjá þeim, sem
sugSýsa í
Morgunblaðinu
Prióittavör ur
í mjög fjölbreyttu úrvali á dömur, herra og börn. —
Ennfremur útveguiji við íþróttafélögum og skólum
félagspeysur eftir samkomulagi. — Hvergi lægra verð.
PRJÓNASTOFAN HLÍN II. F.
Skólavörðustíg 18 — Sími 2779.
2ja herbergja íbúð I
óskast til leigu fyrir barnlaus hjón. — Fullkomin reglu- I
semi og góð umgengni. — Uppl. í síma 6520 kl. 2—3 5
■
næstu daga. ■
„Draugaskörð"
- Drangskörð
í ÞÆTTI, eftir Þorstein Metthías
son „í fiskiróðri með Guðmundi“,
sem Gils Guðmundsson las :iý-
lega í útvarpið, kom aftur og
aftur fyrir leiðinlegur mislestur,
sem mér vitanlega hefur hvergi
verið leiðréttur. Gils nefndi aft-
ur og aftur „Draugaskörð“, sem
virtist eiga að vera fiskimið í
Húnaflóa. Þetta mun hafa átt að
vera Drangaskörð, dregur það
mið nafn af lceilulagatindum,
sem ganga austur í flóann í fram-
haldi af Drangatanga norðan
Drangavíkur.
Á Dröngum bjó Eiríkur rauði,
og enn býr þar Eiríkur búhöldur
mikill og höfðingi. Bærir.n dreg-
ur nafn af fjalldröngum þessum
og afstaða þeirra innbyrðis mynd
ar skörðin. Því miður get ég ekki
látið fylgja mynd er gefi rétta
hugmynd um Drangana og skörð
in, sem séð af túninu í Dranga-
vík, er hin sérkennilegasta oe ein
hver fegursta fjallasýn, sem ég
enn hef augurri ! itið.
Strandamaðar.
Við höfum fengio sendingu af hinum viðurkenndu
amerísku Mohawks hjólbörðum í eftirtöldum
stærðum:
600 x 16, 650 x 16, 733 x 16, 700 x 20,
750 20, crr 825 x 20.
GarSar Gíslason

Reykjavík.
Gull í Vestur-Þýzkalandi.
BONN — Gull hefur íundizt í
jörðu í Moselle-dalnum nálægt
Tríer í Vestur-Þýzkalandi.
UPPBOÐ
Uppboðið á vörum úr þrotabúi Raftækjaverzlunar
Eiríks Hjartarsonar & Co. h.f. heldur áfram í upp-
boðssal borgarfógetaembættisins í Arnarhvoli á
morgun, föstudaginn 4. þ. m. og hefst kl. 1,30. og
verður þá m. a. selt mikið úrval af borðlömpum,
vegglömpum og skermum.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Borgarfótgetinn í Reykjavík.