Morgunblaðið - 10.09.1952, Blaðsíða 11

MiSvikudagur 10. sept. 1952
MORGUNBLABiÐ
n \
Einar Einarsson
i
Frú Ilerdís Jcnsdóttir í garði LÍnum.
eprsti gar^ciiiin í Haforíirði
3. sept. 1-052
Kæri vinur, komdu sælí,
1 kvæða dyn mátt heyra,
skal þér línur vísna væll
vekj.a hvin í eyra.
Ellin beygir alla að von,
oft með þrenging sára
og nú er Einar Einarsson
orðinn sjötíu ára.
Mér er ekki sýnt að sjá
settar rúnir kifsins,
( hvar eru þér Einar á
; Eilimörkin lífsins?
Þú ert laus við tímans tál,
trúin er þinn styrkur,
því býr ekki í þinni sál
þetta niða myrkur.
EINS og frá var skýrt i blaðinu
s.l. föstudag, þá úthlutaði Eegr-
unarféiag Haínarfjarðar verð-
launum ásamt viðurkenningar-
skjali fyrir fegursta skrúðgarðinn
í Hafnarfirði. Verðlaunin hlaut
frú Herdís Jónsdóttir, öldugötu
11. Þá var bænum skipt í 3 hluta
og fegursta garðinum í hverju
hverfi, að vísu þeim næst feg-
ursta í þeim hluta, sem verð-
iaunagarðurinn var í, veitt viður-
■ kenningarskjal. VorU það í Suð-
urþænum sr. Garðar Þorsteins-
son og frú, í Miðbænum Hákon
Helgason kennari og í Vestur-
bænum Ágúst Pálsson og frú,
sem viðurkenningu hlutu fyrir
garða sína. Þá var Piaftækja-
verksmiðjunni h.f. veitt viður-
kenningarskjal fyrir góða um-
hirðu húsa sinna og lóðar. Enn-
fremur var þess getið, að af verzl
unum bæjarins bæru af um
snyrtilegt útlit Hafnarfjarðar
Apótek og verzlanir Kaupfélags
Hafnfirðinga við Strandgötu og
Vesturgötu.
Nefnd sú er dæmdi um framan-
greind atriði var skipuð þessum
mönnum: Valgarð Thoroddsen
rafveitustj., Kristni J. Magnús-
syni málaram. og Jónasi S. Jóns-
syni garðyrkjum.
Við þetta tækifæri flutti form.
Fegrunarfélagsins: Valgarð Thor-
oddsen ræðu og skýrði frá til-
gangi félagsins og starfi þau tæp
2 ár, síðar. það var stofnað. Hef-
ur félagið komið furðu mörgu í
íramkvæmd og m. a. beitt sér
iyrir því, að Hamarinn væri girt-
ur og hefur ásamt Rotaryklúbb
Hafnarfjarðar unnið að fegrun
hans og hafa nú verið gróðursett-
ar um 2000'trjáplöntur umhverf-
is Hamarinn.
] Aðrir ræðumenn við þetta
tækifæri voru: Bæjarstjóri Helgi
Hannessöji, Kristinn J. Magnús-
son málaram., séra Garðar Þor-
steinsson «g Þorvaldur Árnason
skattetjóri;
LITÍO A GARÐINN
Tíðindamaður Morgunblaðsins
brá sér áð Öldugötu 11, til þess
jað fá að líta á garðinn hjá frú
I Herdísi. Þar sem húsið stendur
út við götu og garðurinn er á bak
l við það er fullvíst, að margir
þeir, sem um Öldugötuna fara
, hafa ekki hugmynd um, að þar
leynist jafn yndislegur gróður-
lundur.
| Það var auðsótt mál við frú
j Herdísi að fá að sjá garðinn. Hún
! sagði að vísu, að hann væri far-
inn að láta á sjá, þar hefði frostið
| sett sín mörk. Og það var rétt, að
mörg fögur blóm höfðu íölnað
fyrir frostinu, en eigi að síðuv
var garðurinn ákaflega fagur, vel
skipulagður og vel um hann
gengið. Frú Herdís hefur annast
alla ræktun og umhirðu um garð-
inn sjálf. Hún hefur smá vermi-
reit og sáir til blómanna og plant-
ar þeim út. Ekki eru nema 15 ár
síðan frú Herdís hóf ræktun
garðsins, en ötullega hefur hún
unnið að því að laga garðinn ög
hlú að gróðrinum á allan hátt og
ennþá er hún að smá breyta til
og lagfæra eftir því, sem henni
finnst bezt fara. Hefur frú Her-
dís lagt geysimikla vinnu og alúð
við garð sinn, enda mun hún
strax barn að aldri hafa hneigst
mjög til þess að hlú að blórhum,
þau voru henni til yndis og
ár.ægju. — P.
í þinni hefur stöðu og stétt
strauma vaðið kifsins,
en þú hefir dæmið reiknað rétt
i reynsluskóla lífsins.
I Þig hafa engin bundið bönd,
en betri einkunn fengið.
i því þú hefur með hug og hönd
| heill að störfum gengið.
Þar sem elfan ennþá býr,
eru leiðir íríar,
því þú hefur vanans brotið brýr,
en byggt svo aftur nýjar.
í
Afköst nefni ég þin fæst,
aðeins þó þau hylli,
Reykjavíkur húsin hæst,
hefur þú reist með snilli.
Mín eru ljóð og tungan treg,
tjáir engán víta,
en yfir farinn æfi veg
er þér gott að líta.
, Eg af óskum allur brenn,
ávallt fækki tárum.
Lifðu sæll í sjötíu enn,
settu met í árum.
Vinur.
Cadby ry’s
súkkulaðiduff
íæst í næstu buð.
H.Benedíktsson & Co. Il.l
n AFNAR HVOLL, REYK.JAVÍK
Iryggvi Ófeigsson:
Afíeiðing s«ntsfrödeilsfenar
íyrir íaxafséa og Akiasiss
iiöílavík
lí'iíásvor-Önr
U. M. F. K. óskar að ráða húsvörð við hús félagsins
frá 15. sept. til 1. júní. Umsóknir ásamt kaupkröfu send-
ist til Jóhanns R. Benediktssonar, Ásabraut 3, Kefla-
vík, fyrir 14. þ. m. og géfur hann allarmánari upplýsingar.
Stjórn U. M. F. K.
OSAMKOMULAG um eitt orð
1 kom í veg fyrir einingu Þýzka-
, lands. Þessar upplýsingar komu
fram á fundi fyrir skömmu í sér-
legri nefnd S.Þ., sem fjallar urn
Jagamál. Það var Georgei F. Sak-
sin, fulltrúi Ráðstjórnarríkjanna,
sem skýrði frá þessu.
Saksin sagði, að Þýzkaland
myndi hafa verið „frjálst og ó-
háð“ í dag ef himr „fjóru stóru“
utanríkisráðherrar er hittust í
London árið 1946 hefðu getað
náð samkomulagi um eitt einasta
orð. í samræmi við Potsdam-
sáttmálanp hafði Ráðstjórnin
lagt til að fjórveldaráðstefnan
skyldi kynna sér möguleika á
„Fnðarsamningi við' Þýzkaland".
Bandaríkin höfðu hins vegar
haldið því fram, að standa bæri
„Friðarsamningur fyrir Þýzka-
land‘.
Ráðstjórnarríkin gátu ekki
samþykkt þetta, sagði Saksin enn
fremur, og vegna þessa ósam-
komulags um orðalagið hafði
ekki verið mögulegt að gera upp-
kast að friðarsamningi —■ og nið-
urstaðan varð sú, að Þýzkalandi
er skipt í tvo hluta enn í dag.
Róðstjórnarfulltrúinn nefndi
þetta sem dæmi um það hve erf-
itt gæti verið að semja og orða
I lagasetningu. Nefnd S.Þ., sem
kvnnir sér vandamál í sambandi
við orðun lagasetningar var skip-
uð af Allsherjarþinginu til þess
' að endurbæta þær aoferðir, sem
j fram að þessu hafa verið notaðar,
er um orðalag lagasetningar hef-
ur verið að ræða og þá einkum
. í sambandi við sáttmála ýmsa.
STJÓRN Sementsverksmiðju rík-
isins hefur svarað í Mbl. grein
minni um sandtökuna í Faxaflóa
og þær afleiðingar sem.hún gæti
haft fyrir fiskveiðar og fiskupp-
eldi í Faxaflóa. Raunar er sára-
litið á svari þessu að græða ann-
að en það að í ljós virðist koma
að skeijasandurinn í Faxaflóa
hafi verið lítið rannsakaður, yfir-
eitt. Greinarhöfundur ségir að
vísu að „ýtarleg rannsókn" hafi
farið fram á einu nánar tilteknu
svæði í flóanum en hversu ýtar-
leg sú rannsókn hefur raunvéru-
lega veriö, kemur Ijóslega fram
af því að greinarhöfundur hefur
ekkert fram að bera annað en
líkindareikning um magn sands-
ins og víðáttugen slíkar tölur er
hægt að laga í hendi sér alveg
eftir þörfum. Ef „ýtarleg rann-
sókn“ lægi raunverulega fyrir
befði greinarhöfundur vitaskuld
flntt fram skýrar tölur en ekki
aðeins tölur, sem „gera má ráð
fyrir“ að eigi að vera svona og
svona.
Beí þetta vott um fádæma yfir-
borðshátt og sýnir að ekki er
treystandi á staðhæfingar grein-
arhöfundar.
Hér við er líka að athuga að
þeir menn, sem skipa stjórn hinn
ar væntanlegu verksmiðju, telja
það beinlínis skyldu sína að
vinna að því að verksmiðjan kom
ist upp, á þann hátt, sem nú er
gert ráð fyrir, hvað, sem öllu
öðru líður. Ef þeir telja sig geta
fengið nógan skeljasand í flóan-
um líta þeir ekki á annað. Þeir
eru því síður en svo óvilhallir
menn í þessu máli og er því
fyllsta nauðsyn að áhrif sand-
tökunnar séu athuguð írá öðrum
sjónarmioum.
Það er í rauninni þýðingarlítið
að rökræða við greinarhöíuhd,
því hvergi er unnt að fá nokkurt
hald í því, sem borið er fram.
Til dæmis segir höfundur að
„gera megi rá'3 fyrir að sand-
botn sé í fjórða hluta flóans". Hér
er um hreina ágiskun að ræða
enda mun hún alröng. Skelja-
sandsbotr.inn, sem eru lang verð-
mætustu svæðin að reynslu allra
fiskimanna, eru mjög takmörkuð
‘ að umrná'i en um nánari stærð og
magn lifgur raunverulega álls
ekkert fyrir. Þær rannsóknir,
sem virðast liggja til grundvall-
ar sandtökunni til verksmiðjunn-
ar eru engar aðrar en þær að
verksmiðjan geti fengið sand en
meira er ekki talið þörf fyrir
hana að vita.
Stjórn hinnar væntanlegu verk
smiðju, sem m. a. mun skipuð
væntanlegum forstjóra hennar
lætur sér sýnilega fátt um finn-
ast, þó önnur sjónarmið en þörf
verksmiðjunnar, komi hér til
greina.
I
SEMENT OG MATVÆLI
j í rauninni má segja að mig
' varði ekki um annað en þessa
hlið málsins vegna þess áhuga,
sem ég hef á að friðun Faxaflóa
megi vel takast. En úr því farið
er að hreyfa við einni hlið verk-
smiðjumálsins, eins og það ligg-
ur fyrir nú, verða sumar aðrar
hliðar þess líka nærtækar. Þeir,
I sem haft hafa tækifæri til að
koma að erlendum sementsverk-
smiðjum og sjá hvernig þar er
j urðhorfs, geta gert sér í hugar-
lund hvernig umhorfs verður í
bænum Akranesi, ef sementsverk
smiðjan verður staðsett svo r.á-
lægt bænum, sem fvrirhugað er.
Frá sementsverksmiðjum legg-
ur mökk af sementsryki, sem
smýgur alls staðar inn og leggur
fíngert duftlag á alla hluti. Þetta
óleitna ryk mundi gera sig heima
komið í fiskverkunarstöðvum,
fiskhúsum og fiskverksmiðjum á
Akranesi. Má nærri geta hvaða
afleiðingar siíkt muni hafa fyrir
bæ, sem lifir á því að framleiða
maívæli. Hitt er svo þýðingar-
minna þótt húsmæðurnar sjái
þess hvergi stað þótt þær þurki
rykið úr íbúðum sínum, því það
kemur jaínharðan aftur. Eg full-
yrði að hvergi í víðri veröld,
nema á íslandi, mundu menn láta
sér detta í hug að staðsetja slíka
verksmiðju nálægt bæ, eins og
Akranesi, enda er venjan að þær
liggi sem lengst frá þéttbýli. Ég
býst við að stjórn verksmiðjunn-
ar hafi gert sér þetta Ijóst en það
er alveg eins með þetta atriði,
eins og sandtökuna að stjórnina
varðar sýnilega ekki um annað
en að koma verksmiðjunni upp á
þann hátt, sem hún hefur hugs-
að hér, hvað sem það kostar og'
án tillits til allra annarra hags-
muna.
Það mætti drepa fingri á fleiri
atriði en þau, sem hér hafa verið
nefnd, en ég læt staðar numið a.
m. k. að þessu sinni. Ég býst við
að stjórn verksmiðjunnar svan
því til að það, sem ég hefi flutt
fram, sé hégómi einn og skrök og'
reyni að telja mönnum trú um að
hún búi ein yfir öilu því viti, sem
á þarf að halda í sambandi við
þetta mál. En það er hins vegai
ekki víst að allir séu stjórninni
sammála í þessu efni, eins og sýnt
hefur sig um þær fundarsam-
þykktir, sem gerðar hafa verið út
af sandtökunni. Það er heldur
ekki víst að Akurnesingar sjálf-
ir hafi þá oftrú á verksmiðju-
stiórninni, sem hún sýnist hafa á
sjálfri sér og gætu vel hugsað sér
að „áætlanir“ henr.ar yrðu tekn-
ar til endurskoðunar.
Reykjavík, 1. september 1952
Tryggvi ófeigsson.
★
Ritstjóri Morgunblaðsins hef-
ur sýnt verksnjiðjustjórninni þá
vinsemd að Ijá henni til yfirlest-
urs þessa grein Tryggva Ófeigs-
sonar og heitið henni rúmi í blaði
sínu til nokkurra athugasemda.
Fyrri hluti greinarinnar íjallar
um þau atriði, sem deilt var ura
í upphafi, nú síðast fyrir um
hálfum mánuði. Ekki verður á
svari Tr. Ó. séð, að hann haft
fram að færa máli sínu til stuðn-
ings nokkuð nýtilegt, sem hnekkt
geti röksemdafæfslu verksmiðju-
stjórnarinnar í Mbl. 23. f. m. eða
gert hana vafasama, enda fer
hann nú út í aðra sálma og reynir
að hrella menn, einkum Akurnes-
inga, með „mekki af sements-
ryki“, sem muni leggja frá verk-
smiðjunni.
Kaflinn í greininni um rykið er
eina ástæðan til þess, að verk-
smiðjustjórnin hefur talið rétt að
andmæla grein Tr. Ó. með nokkr-
um orðum.
Frá eldri sementsverksmiðjur»
leggur allmikið semenlsrvk, frá
’ reykháfi og pökkunarstöð. Hefur
'þessa ryks gætt allmikið í um-
hverfi verksmiðjanna. En á síð-
ustu einum til tveim áratugum
hefur orðið allmikil breyting
þessu sviði. Nú eru til tæki, sem
eyða ryki úr því lofti, sem
'streymir í gegnum þau. Eru þau
svo vandvirk, að um Ó8% ryksins
,eru tekin úr loftinu. í flestum,
ef ekki öllum verksmiðjum, sem
í nú eru byggðar eða byggðar hafa
jverið undanfarið, eru þessi tækj
notuð, bæði til þess að losna vi8
þau óþægindi, sem af rykinu
stafa, og eins til þess að hagnýla
' rykið. í eldri verksmiðjur er<,‘
þessi tæki viða sett upp, þar_seni
því verður við komið, en sunim*,
eldri verksmiðjur eru endu: -
byggðar, m. a. til þess að bag-
[ Frh. á hls. U,