Morgunblaðið - 14.10.1952, Qupperneq 9

Þriöjudagur 14. oJct- 1952
MORGVNBLAÐIÐ
9
S-7. áóliaro Hax^sssast
STYRJOLDIN milli Kina og Jap
an er almennt talin haf'a byrjac
7. júlí 1937, þótt Japanar hafi
gert innrás á kínverskt land ár-
um áður, eins og að framan
greinir. Var þá eins&onar „sam-
vinna“ miili fiokkanna þó varla
væri nema um vopnahlé að ræða
og það engan veginn öruggt. —
Þegar greina skal frá hinni raun-
verulegu sögu á þessum árum,
verða margir erfiðleikar á vegi
manns, hvert sem nnaður sný*
sér, því hverjum flokki þykh
sinn fugl fagur, ekki sízt þsga.
horft er yfir liðin ár frá sjópar
haeð sigurs, sem aðrar þjóðir hafí
að mikiu leyti u.inið í samvínnu
við liína.
AÐSTOÐ VANÞÖKKU3
Rauða sagan ber mikið lof á
RÚSS3 fyrir aðstoð þeirra viS
Kína, en gerir lítið úr aðstoð
Breta cg Bndaríkjaraanna. Ö1
hjáip,- sem kom &á Bandaríkj-
unum var talin hafa miðað ac,
því að hneþpa Kína í þræidóm
að styrjöld lokinni. Annað er þar
líka sé. kennilegt, en það er að sú
rauða saga gerir lítið úr þeirri
staðreynd að margir Kínverjar
gengu til samvínrsu við .Tapana
og börðust bæði gegn KMT-
stjórninni og kommúnistum.
VIÐURKENNA 1»Ó
DIIGNAÐ CHIANGS
Rauða sagan vrðuíkennir þó að
Chiang barðist af-mikillí hreysti
gegn Japönum. Menn hans og
kommúnista unnu eí tíl vill bezt
saman í skæruhernaði á svæðum,
sem Japanar höfðu hersetið. Það
var þessi skæruhernaður, sem
olli því að Japanar komust svo
hægt áfram. Það, sem þeír ætl-
uðu sér að gera samkvæmt á-
setlun á G mánuðum, gátu þeir
ekki á 6 árum, og þeim tókst
aldrei að ná marki sínu, af því
að þeir reyndu að gleypa of mik-
ið í einu —Kína, Breta og Banda
ríkin. Að mínum dórní eiga
kommúnistar heiðu-r skilinn fyrir
allmikið af þeim skæruhernaði,
sem lamaði þrótt Japana.
SAMBÚÐIN MILUI CHIANGS
OG KOMMÚNISTA
Á STRÍÐSÁRUNUM
Kommúnistar ásaka Chiang
Kai-shek fyrir að hafa haldið
mönnum og vopnum utan við
styrjöldina til þess að' vera við
búinn árás frá kommúnistum ef
til kæmi — og til að hefja borg-
arastyrjöld að sigri unnum. Ná-
kvæmlega eins voru ásakanir fi á
ýmsum vestrænum blaðamönn-
um á síðari hluta styrjaldarinn-
ar. Hér þarf ekkert fjarstæðu-
kenr.t að vera á ferðinni, því
Chiang Kai-Shek gat ekki ráðið
yfir Rauða hernum og ekki vitað
hvað hann kynni að gera hvenær
sem væri, Þannig voru það tvö
kínversk ríki í ríkinu, sem börð-
ust gegn Japönum, ríki KMT,
sem almennt var viðurkennt og
ríki kommúnista, sem var vel
skipulagt en vantaði bara nafn og
a!m. viðurkenningu, þó það hefði
stjórn, höfuðborg, her o. fl., sem
sérkéhnir sjálfstætt ríki. Milli
þessarra „ríkja“ virðlst sem
Jriður hafi verið roíinn þrisvar
sinnum á þessu tímabili, enda
giunuðu þau hvort annað um
græsku. Kommúnistar segja þó
að þeir hafi geijt aRt, sem í þeirra
valdi stóð til að haída friði. Og
áhrifamest var í því skyni hin
hægfara . stefnuskrá þeirra:
Hætta að berjast gegn ríkum
jarðeiger.aum, en berjast þó fyr-
ír ao iandieiga og vcxtir á iánum
skyldi lækkaSír. Eagum, sem
þekkir til mála í Kínay hefði
fundizt þetta róttæk stefna. —
'Vextir á lánum manna á milii
voru oft 15—20%, ekkí á ári,
heldur á mánuði og jsxðleiga var
oít helmingur uppskerunnar
(hrísgrjóna eða hveítíaj. AHir —

p
Arhók íþróttamamm '52
^er komin á markaðinn
Fjaiiar ueíi ÍO greinsr íjbrétía.
ÁRBÓK íþróttamanna 1952 er nú kominn út á vegum Bókaút*
gáfu Menningarsjóðs. Flytur hún glöggt yfirlit um viðburði á
sviði íþrótta er gerðust 1951 og þó útgáfu bókarinnar hafi nokkuð
| seinkað hefur ekki áður tekizt að. koma henni út á skemmri
É tíma en nú.
Árbókin fjallar um 10 greina &
(badminton, frjálsar íþróttir,
glímu, golf, handknattleik, hnefa j
leika, knattspyrnu, skautaíþrótt,
skíðaíþrótt og sund) íþrótta auk
greinarkorns um íþróttasamband
íslands, starfssvið þess og félaga-
fjölda. Kaflarnir um hverja greín
fyrir sig eru skráðir af mönnum
sem þaulkunnugir eru sögu og
viðgangi viðkomandi íþróítagrein
ar og er því Árbókin hið þýðingar
mesta heimildarrit um fbrótta-
mál. Þar fæst stutt en góð lýsing
á baráttu einstakra manna fvrir
að kynna íslendingum íþróttirn-
ar, sigrum íþróttamannanna
heima og erlendis og blóma- og
hnignunarskeiðum hinna ýmsu
íþróttagreina.
VEL UR GARÐIGERB
Árbók íþróttamanna 1952 er vel
úr garði gerð og frágangur allur
vel af hendi leystur. Er ástæða
til að hvetja alla unnendur
íþrótta til að kynna sér eíni bók-
arinnar — allir munu þeir finna
þar eitthvað við sitt hæfi.
Lýiræðisjirsnar kjérnir í
Vsrkaiv&félaqi
Síðan kommúnistar náðu völdum í Kína hafa þeir reynt á alla
lund að efla her sinn og komið á þungbærri herskyldu. Þeir sendu
m. a. öflugt kínverskt herlið til Kóreu, en þrátt fyrir ofurefli liðs,
tókst þeim hersveitum ekki að rjúfa varr.ir S. Þ. Myndin sýnir
kínverskar liðssveitir víð hersýningu í Peking.
nerna ef til vill járðóigendúrnir
— hlutu að sjá að hvorttveggja
var fjarri cllu réttlæti. Þessir
háu vextir voru reyndar bannað-
ir með lögum af KMT-stjórninni,
en mönnum sjaldan refsað fyrir
3. CfTC&I
að brjóta þessi lög Hámarksvext-
ir — löglegir — voru 2% á mán-
uði. Þegar vestrænir blaðamenn
tilkjmntu þessa hógværu stefnu-
skrá erlendis, þá skildist mönn-
um svo sem hreyfingin væri hæg-
fara og nauðsynleg umbóta-
stefna. Ég spurði sjáifur kunnan
kommúnistaleiðtoga hvort þetta
væri rétt, að þeir væru hættir
við jarðeignaskiptinguna og ætl-
uðu aðeins að berjast fyrir þess-
um tveim atriðum. ,,Já, þetta er
það, sem við höfum samið um“.
sagði hann. „En hugsjónin‘',
spurði ég, „er ekki hugsjón
flokksins eftir sem áður að skipú
jarðeignum milli þeirra, sem
rækta landið?“ ,.Jú, það er hug-
sjón flokksins sagði hann, „er
hún verður að bíða sinnar fram
kvæmdar um sinn“. Þetta var
1946, uxn' vorið. H.ugsjónin var
ekki látin bíða lengi.
TALAÐ UM SAMEININGU
Til voru — samkvæmt hinni
rauðu sögu — menn, sem viidu
að Rauði herinn og KMT-herirn-
ir skyldu sameinasí algjörlega,
en það náði auðvitað ekki fram
að ganga, því það var háskalep
„hægrideila ‘. Rauði herinn héit
sjá'fstæði sínu alla styrjöldina
Telja kommúnistar að hann haf
vaxið úr 40,000 upp í 500,000 á
þ.em árum, 1938—40, þ.e. mei;
en tífaldast. Og það var á þeirr.
tima að sumum beztu herdeild-
um Chiang Kai Sheks yfix gjör-
samlega útrýmt og hann varð
stöðugt að þjáifa nýliða til að
verjast Japönum. Helztu árekstr-
arnir miili KMT og Rauða hers-
ins uröu árin 1940 og 1941.
J Árið 1944 var erfiðasta ár Kin-
verja í styrjöldinni. Fáíækt, clýr-
tíð, matvælaskortur og harðvítúg
framsókn/ Japana, svo að þeir
tóku þá meiri hluta fimm verð-
mætra fylkja á átta mánuðum og
voru þau öll á því svæði, sem
Chiang Kai-Shek réði yfir. En þá
tók líka að muna um sigra Banda-
ríkjanna og þá hjálp, sem þau
veitíu. Um þessar mundir tóku
Bandaiíkin að miðla málum
milli KMT og kommúnista, en
þeir voru þá orðnir alldjarfir,
með því að lítill hluti hinnar
harðvítugu framsóknar Japana
hafi lent á þeim, en nálega allur
á KMT.
KOMMÚNISTAR FÆRAST
í AUKANA
Vöxt og viðgang kommúnism-
ans á síðari styrjaldarárunum má
nokkuð ráða af manntali, sem
tekið var í sambandi við 7. aðal-
fund flokksins í Yenan 24. apríl
1945. Þar sátu fund 544 í'ulltrúar
,og 208 ráðgefandi fulltrúar, en
á bak við sig höfðu þeir 1.210.000
meðlimi í kommúnistaflokknum.
Á þessum fundi var það líka til-
xynnt að undir stjórn kommún-
ista væru 19 svæði með 95 millj.
íbúum og að Rauði herinn — sem
þaðan í frá var kallaður Þjóð-
frelsisherinn — væri 910,000 her-
menn og auk hans væru 2,200,000
aiþýðubaráttumenn, sem ynnu að
'iemleiðslu, en voru jafnan til-
xúnir að taka þátt í baráttu, —
>etta eru tölur hinnar rauðu
sögu, og ef þær eru nokkurn veg-
■ nn réttar, þá sýna þær mikinn
viðgang og sérkennilega .þróun,
xví á þessum árum varð Kína-
/eldi fátækara og þróttminna ár
Crá ári og margir beztu hermenn
'andsins komust undir græna
orfu. En alls hefur manntjón
Kínverja í styrjöldinni við Jap-
ana verið áætlað um 20 milljónir,
bar rneð talið allt óvopnað fólk,
;em drepið var.
6 DAGA STRÍD RÚSSA
Á SÍDUSTU STUNDU
Eftir fundinn í "Venan virðest
kcmmúnistar hafa barizt all-
hraustlega gegn Japönum þá
mánuði, sem eftir voru af styrj-
öldinni. Rússar voru þátttakendur
Framhald á bls. 12
lælur af formennsku
i
A SUNNUDAGINN var haldinn
aðalfundur í skipstjóra- og stýri-
mannafélaginu Aldan. — Guð-
bjartur Olafsson, sem verið hefur
formaður félagsins í 17 ár sam-
fleytt, baðst undan endurkosn-
ingu og var Ingvar Eifiarsson kos
inn í hans Stað.
Fundarmenn þökkuðu Guð-
bjarti fyrir örugga og góða stjórn
félagsins, en í hans sjtórnartíð
hefur tala félagsmanna tvöíald-
ast og sjóðir félagsins eflst mjög.
Nú eru íélagsmenn um 300.
í stjórn Öldur.nar, auk Ingvars
Einarssonar, voru kjörnir Pétur
Sigurðsson sjóliðsforingi, varafor
maður, Kjartan Árnason skip-
stjóri, gjaldkeri og Kolbeinn
Finnsson hafnsögumaður ::itari.
UM HELGINA voru kjörnir full-
trúar á Alþýðusambandsþing í
Verkalýðsfélaginu í Vestmanna-
ejrjum. Úrslit urðu þau, að full-
trúaefni lýðræðissinna voru kjörn
ir með 114 atkv. en kommúnistar
hlutu 70 atkv. Fulltrúar lýðræðis
sinna eru: Pétur Guðjónsson og
Sigurjón Guðmundsson.
mim nsnsins
í GÆR var útbýtt á Alþingi til-
lögu til þingsál. um undirbúning
löggjafar um eftírlit með jarð-
borunum og var fiutningsmaður
hennar Gunnar Thoroddsen.
Er tillagan svohijóðandi: Al-
þingi ályktar að fela rikisstjórn-
inni að undirbúa löggjöf um eftir-
lit með jarðborunum og leggja
fyrir næsta þing frumvarp um
það efni.
Á þingi 1945 var borið fram
frumvarp til laga, að tilhlutan
bæjarráðs, um viðauka við lög
frá 1940 um eignar- og notkunar-
rétt jarðhita á landinu. Kafli úr
greinargerð þess frumvarps er
endurprentaður með tillögu þess-
ari og segir þar m. a.:
„Nú á tímum mætti ölium vera
orðið það ljóst, hversu miklu máli
hagnýting jarðhita hér á landi
skiptir og mun skipta um hag
þjóðarinnar. Er hitaveita Reykja
víkur og hin mikla notkun hvera-
hita í gróðurhúsum næg sönnun
þess. Er því næsta áríðandi, að
farið sé svo með þessar auðlindir,
að þess sé gætt sem bezt, að þær
kcmi að sem rnestum notum, ekki
aðeir.s fyrir oir.staKlinga er :iota
þær, heldur og fyrir þjóðarheild-
ina. En eftir því sem lögum um
þeíta efni er nú varið, brestur
nokkuð á, að það sé fyllilega
tryggt.“
- Mourier söngkona
Framhald af bls. 2
komið fram í Haustrevýunni. —
Svo auðvelt er að ná sambandi
við áheyrendurna. Maður getur
strax fundið að þeir eru ljóð-
elskir og eru ekki vitund feimn-
ir við að láta í ljós ánægju sína
yfir því, sem þeim líkar vel.
I
FÓLKIÐ ER SVO
BLÁTT ÁFRAM
| — Ég geri ráð fyrir, að þeir
gefi eins eindregið til kynna,
þegar þeim líkar eitthvað mið-
ur vel, bætir frá Maurier við.
| En ég finn, að margir eiga
auðveldara með að skilja ensku
en dönskuna. Og þá er að laga
sig eftir því. Ég hef nóg úrval
söngva til að hafa yfir, t. d. eft-
ir sr. Kaj heitinn Munk og Poul
Henning o. fl.
— í stuttu máli get ég sagt,
að mér keniur yfirleitt flest fyrir
sjónir hér öðru vísi en ég bjóst
við. Fólkið er öðru vísi, bærinn
öðru vísi, veðrið og loftslagið
öðru vísi, einkum hin snöggu
veðrabrigði. Aðra stundina úr-
hellis rigning og loítið svo tært
á milli, að menn geta teygað það
eins og svalaarykk.
Þó mikið beri á amerískum bíl-
um á götunum og kvenfólkið
I klæði sig eftir síðustu Parísar
'tízku, eða tízkunni vestan hafs,
| þá hafið þið ekki tekið á ykkur
'þann yfirborðshátt, sem svo mjög
j gerir vart við sig í heiminum
nú á timum.
V. St.
í DAG er r.æst siðasti dagurinn
[scm málverkasýning Veturliða
i Gunnarssonar í Listamannaskál-
| anum er opin. — Um helgina var
mjög góð aðsókn að sýningunni.
Hafa nú um 1600 manns skoðað
sýninguna og hinn ungi listmálari
■ selt 38 rnyndii'. — Sýningin er
i opin til kl. 11 í kvöld og annað
kvöld.
OHi 10 milij. kr. tjóni.
RÍÓ DE JANERÓ — Hin geysi-
stóra byrgðaskemma, Viktoría,1;
sem er 40 km norð-vestan við'
Ríó de Janeiró, sprakk í loft upþ"
s. 1. laugardag. — Fjórir mennö’.
stórslösuðust í sprengingunni, og
tjónið er metið á um 10 millj.
króna (ísl.)
NTB-Reuter.