Morgunblaðið - 17.04.1953, Blaðsíða 11

Föstudagur 17. apríl 1953
HORGUNBLAÐI&
11
Sigurgeir [inarsson, umboðssali
MinningarorS
í DAG verður Sigurgeir Einars-
son, umboðssali, jarðsettur hér í
Reykjavík. Hann andaðist að
heimili sínu, Vesturgötu 28, 11.
þ. m. eftir alllanga vanreilsu.
Sigurgeir var fæddur að Mið-
krika í Hvolhreppi í Rangárvalla
sýslu, 29. apríl 1871, og voru for-
eldrar hans Sigríður Sigurðar-
dóttir og Einar Einarsson sem
þar bjuggu.
Innan við tíu ára aldur misti
hann móður sína. En nokkru síðar
giftist faðir hans Margréti Ein-
arsdóttur og gekk hún þeim
bræðrum Sigurgeir og Einari
bróður hans í móður stað. Hún
dó nær hundrað ára 1940, og
reyndust þeir bræður henni jafn-
an sem beztu synir.
Sigurgeir ólst upp í föðurgarði
við venjuleg sveitastörf, og stund
aði síðan sjóróðra á Suðurnesjum
um nokkurt skeið.
Það mun snemma hafa komið
í Ijós að Sigurgeir var greindur
maður og bókhneígður. En þeir
Sem nú eru á léttasta skeiði, eiga
að vorium ervitt að skilja aðstöðu
unglinga á þeim tíma til að afla
sér roenntunar þar sem ekki voru
skólar og bókakostur mjög tak-
markaður. En menntaþrá Sigur-
geirs varð öllum hindrunum yfir-
sterkari, og þótt hann nyti lítillar
skólagöngu aflaði hann sér fjöl- !
breittrar menntunar sem síðar j
kom honum að góðu haldi.
Um nokkurt skeið stundaði'
hann nám og verzlunarstörf, við
verzlunarhús í Danmörku og síð-*
an við Lefolis verzlun á Eyrar-
bakka, en 1898 settist hann að í
Reykjavík og vann við verzlun
Gunnars Þorbjarnarsonar í Hafn- j
arstræti. En þegar sú verzlun
hætti störfum, stofnaði Sigurgeir 1
umboðsverzlun og fékkst nokk-
uð við útgerð, og mun þetta hafa
verið hans aðalstarf meðan heilsa
Og kraftar entust.
Þótt Sigurgeir hirfi frá æsku-
stöðvum sínum á unga aldri,
munu heimahagarnir, og frænda-
liðið þar eystra jafnan hafa átt J
drjúgt ítak í huga hans. Ivleðan 1
samgöngur voru erviðar og strjál
ar við æskustöðvar hans, voru!
margir sem þurftu að biðja hann '
að reka erindi sin hér. Allt slíkt
leysti hann af hendi með sam- j
viskusemi og nærfærni hins áreið
anlega manns. En orðheldni og 1
stundvísi einkenndu Sigurgeir
alla æfi, enda mun hann hafa
gert strangar kröfur til annarra
í því efni, eins og þeim hættir
Við sem þeim skapkostum eru
gæddir.
En þótt hin daglegu umsvif
Við verzlunarstörfin tækju mest-
an tíma Sigurgeirs og væru leyst
af hendi á þann veg að þau öfluðu
honum álits og fjár, þá var hann
þar hvergi nærri allur.
Hann lagði talsverða stund á
ritstörf. Liggja eftir hann þrjár
bækur auk blaða og timarits-
greina.
Fyrsta bók hans „Norður um
höf, saga rannsóknaferða til
Norðurheimskautsins, Ianda og
eyja umhverfis það, ásamt stuttu
yfirlití yfir helztu dýr norður-
vegs“, Kom út 1929.
Önnur bók frá hans hendi kom
iit 1943. Hún heitir „Suður um
höf. Saga rannsóknaferða til
Suðurheimskautsins, um lönd
jökla og eyjar, er líggja innan
takmarka ísálfunnar".
Síðasta bókin frá hendi Sigur-
geirs er „Inkarnir í Perú, og
hernám Spánverja þar“, og kom
hún út 1945.
Allar þessar bækur munu vera
byggðar á enskum heimildum,
enda átti Sigurgeir allgott bóka-
safn á þeirri tungu.
Auk þess sem þegar er getið
mun Sigurgeir hafa lagt nokkra '
Stund á þjóðleg fræði, eínkum'
átthaga- og ættfræði, mun hug-
ur hans einkum hafa Leitað sér
hvíldar við þau fræði, eltir að
elli og einvera, með erviðleikum
sínum og annmörkum urðu hlut-
skipti hans.
E. K.
kma
Dagbjartsdótttr
áttræð í dag
í DAG á Anna Dagbjartsdóttir í
Suður-Vík í Mýrdal áttatíu ára
afmæli. Hún er fædd og uppalin
í Mýrdal og hefur alið allan sinn
aldur í þeirri sveit.
Eins og til bar oft í þá daga,
átti hún oft erfitt í uppvextinum.
En það mun hafa verið um far-
daga 1903, sem hún réðist til
Halldórs Jónssonar, kaupmanns í
Vík, landskunns sómamanns og
sveitarhöfðingja. Síðan hefur
hún dvalið þar óslitið og starfað
á því heimili. Munu þess ekki
mörg dæmi að hjú dvelja svo
lengi á sama stað eða hartnær
50 ár. En hér hefur alltaf farið
saman gagnkvæmur skilningur,
traust og virðing, sem hefur
haldist þó Halldór félli frá og
afkomendur hans tækju við húsi
og búforráðum. f öll þessi ár hafa
margir dvalið á þessu oft mann-
marga rausnarheimili og munu
allir Ijúka upp einum munni að
þar hafi verið geðþekk og vin-
sæl kona. Allir þeir senda Onnu
hugheilar óskir í tilefni of þess-
um merkilegu tímamótum í æfi
hennar.
Anna er ein af þessum hæglátu
konum sem vinna verk sín í kyr-
þey með elju og trúmennsku. —
Hún hefur hlotið sérstök verð-
laun og viðurkenningu fyrir
sína löngu og traustu þjónustu,
frá Búnaðarfélagi íslands.
Anna hefur alltaf verið mjög
heilsuhraust, og er því við brugð-
ið er hún á áttræðisaldri fót-
brotnaði illa á fæti, og því spáðu
sérfróðir menn að hún mundi
ekki hækjulaus ganga héðan í
frá. Það ótrúlega skeði þó, að í
dag gengur hún hækjulaus og ó-
hölt, er hress og kát og annast
ýmis störf innanhúss. Hún er dag
farslega hæglát, getur brugðið
fyrir sig hnittni í tilsvörum, les
mikið og hefur dálæti á kvæðum.
Hún er trúrækin í bezta lægi,
vinföst og trygg.
Nánustu ættingjum sínum hef-
ur Anna verið tryggðin sjálf og
hjálpfús, glatt þá með gjöfum og
skemmtilegri nærveru sinni. Fyr-
ir allt þetta senda þeir henni sitt
bezta þakklæti og árnaðaróskir
með einlægum hug um að ævi-
kvöld hennar megi verða fagurt
og bjart.
Mun margt frænda og vina
heimsækja Önnu á þessum merk-
isdegi hennar.
F. H.
Tómasína Krisfín
*
Arnadóilir
Minningarorð
TÓMASÍNA fæddist 17. maí
1899 að Gerðakoti á Miðnesi, þar
sem foreldrar hennar, merkis- og
dugnaðarhjónin Elín Ólafsdóttir
og Ámi Eiríksson bjuggu. Ung
missti hún föður sinn, sem
drukknaði í fiskiróðri rétt utan
lendingar í heimavör. Móðir
hennar hélt áfram búskap og út-
gerð með dætrum sínum ungum.
Sýndi það hver dugur bjó með
henni, því aðstæður allar voru
aðrar þá cn nú.
Bernskuárin liðu í sambýli
glaðra systra. og góðrar móður,
þar til hún fluttist til systur sinn-
ar, sem giftist til Vestmannaeyja.
Dvaldi hún þar og annars stað-
ar við ýmis störf, þar til hún flyt-
ur til Reykjavíkur og stundar
þar verzlunarstörf.
I Reykjavík kynntist hún eftir-
lifandi manni sínum, Pálma Jóns-
syni, bókara, ættuðum úr Skaga-
firði. Giftust þau 1926 og hefja
búskap. Þau hjón eignuðust 4
Komnir til Kesong
TÓKÍÓ. 16. apríl: — Fréttir hafa
borizt um það, að fangalestir
kommúnista séu nú komnar til
Kesong og verði þar, þangað til
á mánudag. — NTB-Reuter.
börn, Elínu, stúdent, Sólveigu,
stúdent, Árna Jón og Helgu, sem
bæði eru við nám í Menntaskól-
anum í Reykjavík. Auk þeirra
dvaldi Pétur, viðskiptafræðing-
ur, sonur Pálma með þeim af og
til meðan hann var við nám. —
Yngsta dóttirin, Helga, hefur
alizt upp hjá séra Óskari J. Þor-
lákssyni og móðursystur sinni,
frú Elísabetu, konu hans. Þetta
eru stærstu þættir lífssögunnar.
Með okkur venslafólki og nán-
um vinum eru minningarnar um
samveru okkar á heimili hennar
og fjölskyldunnar ógleymanleg-
ar. Tómasína var starfs- og dugn-
aðarkona meðan líkamskraftar
entust og mikið lengur. Sá mikli
kross var á hana lagður, að ó-
læknandi lömunarsjúkdómur,
sem smá færðist í aukana varð
hennar fylgifiskur í 12—14 ár.
Hin látna var jafngeðja og flík-
aði lítt tilfinningum. Kom það
gleggst í Ijós meðan veikinda-
stríðið stóð- yfir.
Fegurðarsmekkur hennar var
ríkur. Fegurð birtist í ýmsum
mvndum. Tjáning listamanna í
verkum þeirra. Tjáning hús-
freyjunnar í heimilisútliti og
heimilisháttum. Að sjúkdómur
birtist sem fegurð er fjarstæða,
en að bera sjúkdóm af list og
smekkvísi er fegurð, sem er ekki
allra, en sem hin látna gerði í
ríkum mæli. Öll hennar sjúk-
dómsár hef ég stöðugt komið á
heimili þeirra. Aldrei ræddi hún
um sjúkdóm sinn þó hún gæti
hvorki hreyft hönd né fót hin
siðari árin. Hitt var umræðuefni
hennar þegar í bæ var gengið,
hvort komumaður væri ekki góð-
gerðaþurfi. Gestrisni var rík í
eðli hennar og ekki man ég hana
brosmildari, en þá er ættingjar
og vinir söfnuðust saman á heim-
ili þeirra hjóna og hún gat veitt
með aðstoð manns og barna sem
öll áttu það sameiginlegt að létta
henni störf og stríð. Það hvernig
framkoma eiginmanns og barna
var alla tíð við hina sjúku konu
og móður hygg ég að hljóti að
Framh. á bls. 12
Sexfugtir í dag:
Síristinn Gukundsson á Mosfelli
í DAG er sagt að Kristinn á Mos-
felli sé sextugur. Ég sel það ekki
dýrara en ég keypti það, því að
í raun og veru hef ég ekki orðið
þess var að Kristinn hafi neitt
breytt um aldur siðasta aldar-
fjórðunginn, eða frá því er ég
varð honum fvrst samferða. Þá
flutti hann okkur göngumenn
Búnaðarfélags íslands á hestum
upp að Stóruvörðu á Heljardals-
heiði, um hávetur og í þeirri kaf-
ófærð að engum skagfirzkum
hestamanní hefði til hugar kom-
ið að reyna slíkt. Sigurður heit-
inn ráðunautur var einnig í för-
inni, ellimóður nokkuð og ekki
heill heilsu, en þó var óbilaður
áhuginn, að leggja land undir
fót óg fræða taændur af trú-
mennsku og reynsluþekkingu.
Okkur ferðafélögum leist illa á
færðina á Heljardalsheiði og
löttum Sigurð fararinnar, en
slíkt tjóaði ekki. Þessu réði Krist-
inn fram úr, á þann hátt að taka
— mig minnir 6 -— alda hesta úr
húsi á Hólum og ryðja slóð upp
heiðina. Fyrstir fóru lausu hest-
arnir og köfuðu ófærðina. -— Á
þeim næst síðasta voru fjöggur
okkar félaga, en lestina rak Sig-
urður ráðunautur ríðandi og sigri
hrósandi. En Kristinn gekk með
fram og kvatti klárana. Ég hef
oft farið Heljardalsheiði og aðra
fjallvegi í misjafnri færð, en
ferðalög á hestum með jafnmikl-
um ölíkindum hef ég aldrei verið
viðriðinn.
Tíminn líður. Nú er Kristinn
Guðmundsson á Mosfelli sextug-
ur. Ekki veit ég hvort hann væri
til með að endurtaka „eksperi-
mentið“ á Heljardalsheiði, en
bezt gæti ég trúað a$ honum
væri ekkert að vanbúnaði. Enn
mun hann eiga alda hesta, því að
hann er einn þeirra sárafáu
bænda á landi hér, sem enn hafa
það til að beita hestum fyrir
plóg með eðlilegum hætti, og enn
er Kristinn ekkert nræddur við
að reyna á sig, hvort heldur það
er við líkamlega vinnu, við átök
í félagsmálum,. við að fá menn
til að taka lagið, eða við að dansa
gömlu dansana á hjónaböllum í
Hlégarði í Mosfelissveit, þó að
það séu þó nokkuð mörg.kíló sem
hann þarf að hreýfa, er hann
snarast til við vinnu eða á salar-
gólfi, því að maðurinn er vel
vaxinn og úr grasi og hefur hold
á beinum um fram meðalmenn.
Kristinn Guðmundsson er
Dalamaður að uppruna, fæddur
að Skerðingsstöðum. í Hvamms-
sveit. Systursonur Hjartar Snorra
sonar, er skólastjóri var á
Hvanneyri. Hann útskrifaðist úr
Bændaskólanum á Hvanneyri
1913. Vann mikið að plægingum
í Borgarfirði á næstu árum. Ráðs-
maður á Hólum í Hjaltadal 1920
—’23 og vann upp úr því að jarð-
arbótum í Skagafirði. Bústjóri á
Lágafelli í Mosfellssveit 1926—
’36, hjá Thor Jensen, er á þeim
árum hafði með höndum mestan
ræktunarbúskap á landi hér. Frá
Lágafelli fluttist Kristinn að Mos
felli og hefur búið þar síðan, sem
leiguliði á þeim hluta þessa
forna höfuðbóls, sem enn er búið
á sem bújörð. Hefur Kristinn þar
gott bú en eigi stórt, því að mjög
hefur verið klipið af þessu stór-
býli síðan sá háttur var upptek-
inn í landbúnaðarmálum, frá
hendi ráðamanna og ríkis að
lækka heldúr risið á því sem eitt-
hvað ber yfir meðallag, en að
hækka það sem smátt er.
Kristinn á Mosfelli er félags-
lyndur maður, hress og glaður.
Á Borgarfjarðarárunum tók hann
mikinn þátt í málum ungmenna-
félaganna í Borgarfirði. í Mos-
fellssveit hefur hann ekki verið
„við eina fjölina feldur“ í félags-
málum. Sem formaður Búnaðar-
félags Mosfellssveitar, Búnaðar-
sambands Kjalarnesþings, hrepps
nefndarmaður, sóknarnefndar-
maður, liðsmaður í karlakór sveit
arinnar, stjórnarnefndarmaður f
Ræktunarsambandi Kjalarnes-
þings, Búnaðarþingsmaður og ef
til vill eitthvað fleira, hefur
Kristinn átt erindi til margra og
rnargir við hann. Honum hefur
orðið vel til vináttu, einnig
þeirra sem ekki eru honum sam-
mála í öllu. í dag munu því marg
ir sveitungar hans og aðrir eiga
leið að Mosfelli, til að heilsa upp
á Kristinn og hans ágætu konu,
Halldóru Jóhannesdóttur, sem
aldrei fælir gesti frá garði bónda
síns. Við sem fjær sitjum, send-
um þeim hjónum vorkveðjur
með vindinum, sem nú þýðir þela
og snjó.
Árni G. Eylands.
— l!r daoíep líflnu
Framhald af bls. 8.
hans, hafði í heitingum við
Norðra og kvað svo að orði, að
hann skyldi aldrei smeykur v«ð
vetrarríkið hans og mundi aldrei
láta bugast, hvað sem garðurinn
stæði lengi.
Þarna kom í Ijós á skemmti-
legan hátt, hin gamla kennimg
þjóðtrúarinnar, að hægt væri að
ávarpa veðurvöldin, þótt ekki
sé hægt að segja um, hvork
maðurinn í þessu tilfelli bafi
rennt huganum beint til „Hræ-
svelgs á Himinsenda“, sem Snorri
segir frá.___________
- Happdrætttð
Framhald af bls 10
85367 86312 86797 87528
89152 89271 90026 90329
90888 91374 91568 92855
93120 93819 95163
95951 95956 95993 96223
97405 97915 98969 98931
99669 100415 100523 100783
101470 101472 102553 103077
103256 103552 104008 104089
104424 105018 106066 106038'
106423 106481 108156 109190
109838 110034 110735 112392
113109 113267 114284 115071
115571 115807 116548
117299 117310 117739 119467
119576 119856 120810 1208(?4
120943 120990 121230 121488
123366 123875 124943 125109
125119 125185 125332 125448
125610 128668 129023 129102
129108 129470 129816 130001
131026 131604 132467 133000
133887 134708 134872 135120
135241 135639 136089 136198
136651 136813 137079 138356
138955 139643 141088 141344
142160 143224 143535 144021
144263 145079 145191 146742
146824 146901 148351 148393
148499 148813 148978
(Birt án- ábyrgðar).
Starfsfólk S. Þ.
NEW YORK — Fimmti hver
starfsmaður í skrifstofum S. Þ. er
kona. Unnu 258 konur í lok s. L
árs. Föstu starfsfólki hefir á s. 3.
ári fækkað úr 1364 í 1344. Hér Sr
aðeins átt við starfsfólk í sér-
greinaflokkum. Alls starfa á 4.
þús. manns í aðalstöðvum S. Þ.