Morgunblaðið - 07.10.1953, Qupperneq 2

2
MORGUN BLAÐIÐ
1« 3j* E *4 »f * iijfð 5 » B * i *
um
sfiyrk til sjúkrahúsu
í GÆR fór fram í neðri deild fyrsta umræða um frv. ríkisstjórn-
arinnar um rekstrarstyrk til sjúkrahúsa og fylgdi Ingólfur Jónsson
heilbrigðismálaráðherra frv. úr hlaði. Frumvarpinu var vísað sam-
tiljóða til annarrar umræðu og heilbrigðis- og félagsmálanefndar.
ÚU RÆÐU RÁÐHERRA i hafi verið rekstraráætlun um
Ingólfur Jónsson gat þess, að starfsemi þess sjúkrahúss miðuð
árv. þetta væri samið af land- . við rekstrarkostnað Landspítal-
iækni og heilbrigðismálaráðu- | ans. Eftir þeirri áætlun myndi
neytinu, og væri gert ráð fyrir | kostnaður á legudag verða um
J>Vi í frv., að úr ríkissjóði verði kr. 100,00 og þar sem daggjöld
árlega greiddur rekstrarstyrkur eru ekki nema um 70,00 kr. á
-til viðurkenndra almennra legudag má gera ráð fyrir allt
•sjúkrahúsa bæjar- og sveitarfé- 1 að 30,00 kr. halla fyrir hvern
Jaga, og eigi upphæð styrksins legudag. Ljóst er, sagði Jónas
að miðast annars vegar við Rafnar, að Akureyrarbær gæti
stærð og búnað sjúkrahúsanna, 1 ekki staðið undir þeim kostnaði
•en hins vegar við fjölda legu- , því að talið er að búast megi við
«laga sjúklinga á sjúkrahúsinu á um 36 þúsund legudögum á ári,
árí hverju. | eða allt að 1 millj. kr. tapi á ári.
Sjúkrahús með 20 sjúkrarúm- Það væri ekki með nokkurri
■um eða færri fær í styrk kr. 5,00 sanngirni hægt að krefjast þess
á legudag. Sjúkrahús með meira að Akureyri taki ein á sig þenn-
en 20 sjúkrarúmum, enda veiti an halla, ekki sízt vegna þess, að
þ>ví foístöðu sérstakur fastlaun- | talið er, að innanbæjarsjúklingar
aður sjúkrahúslæknir, fær kr. muni sennilega ekki nota sjúkra-
10,00 á legudag og loks sjúkra- húsið nema að % hluta.
Vaisfar 16 km lil
að Tjörnesvegur
sé fnllgerðiir
HÚSAVÍK, 6. okt. — í sambandi
við hrakninga þá sem fólk lenti
í á Reykjaheiði aðfaranótt s. 1.
laugardags, hefur mönnum hér í
Húsavík orðið tíðrætt um vega-
gerð þá sem hafin er kringum
Tjörnes, frá Húsavík að Fjöllum
i Kelduhverfi.
ENGINN SNJÓR Á VEGINUM
Þegar þessi vegur verður full-
gerður, mun fært verða milli
Húsavíkur og Raufarhafnar all-
miklu fyrr á vorin og vegurinn
lokað mikið seinna á haustin. Nú
þegar Reykjaheiði er alófær, hef-
ur ekki snjóföl fallið á Tjörnes-
veginn, eða vegastæði hans alla
leið að Fjöllum.
16 KM EFTIR
Undanfarin ór hefur nokkuð
verið að þessari vegagerð unnið.
En fé til vegarins, eins og annara
vega, hefur verið takmarkað. —
Búið er nú að leggja veginn þar
sem vegagerðin var mestum
erfiðieikum bundin. Er nú ólok-
Jtiús með yfir 100 rúmum, er I Jónas Rafnar lauk ræðu sinni , , „
atarfar. a.m.k. í tveimur aðal- með því að taka það fram, að lð 16 km kaEa af ^?glnum' Von'
«Seiidum, lyflækninga- og hand- hann teldi að með frv. væri
andi fæst nú í ár fé til að ljúka
Jækningadeild, með tilheyrandi
sérfróðu læknaliði, fær kr. 20,00
i styrk á hvern legudag.
Þá segir í frv. að ráðherra sé
heimilt að gera það að skilyrði
iyrir styrkveitingum, að hlutað-
æigandi sjúkrahús tryggi rekstr-
arafkomu sína með því að taka
liæfilegt aukagjald umfram ai-
jnennt daggjald af sjúklingum
irá nágrannasveitarfélögum, er
.sjúkrahússins hafa not, en hafa
sjálf ekki með höndum sérstakan
sjúkrahúsrekstur.
TRYGGJA VERÐUR REKSTUR
SJÚKRAHÚSANNA
Þá rakti heilbrigðismálaráð-
herra, Ingólfur Jónsson, hvern
Jcostnað þetta myndi hafa í för
jneð sér fyrir ríkissjóð. — Sagði
-hann að samkvæmt áliti land-
læknis myndi mega gera ráð fyr-
ir á næstu árum um 150 þús.
slyrkshæfum legudögum á ári
og eftir því myndi upphæð
styrksins geta orðið alit að
1.750.000,00 kr. á ári. En til frá-
■dráttar þessari upphæð koma
j'úmiega 160 þús. kr., sem nú eru
vcittar til rekstrar fjórðungs-
sjúkrahúsa: Gat ráðherrann þess,
að landlæknir teldi, að árið 1954
myndu nægja 800—900 þúsund
Jcrónur, og sennilegt væri að
komist yrði af með um kr. 1.250.
000,00 árið 1955, því að nokkur
aðdragandi myndi verða að því,
að sjúkrahús þau, sem nú eru í
smíðum, taki að fullu til starfa.
Þá benti Ingólfur Jónsson, ráð-
berra á, að þótt samþykkt þessa
frv. hefði í för með sér aukin út-
gjöld fyrir ríkissjóð, þá væri-þýð
ingarlaust að vera að styrkja
sveitar- og bæjarfélög til að
byggja sjúkrahús, ef ekki væri
jafnframt séð fyrir því, að sjúkra
Rúsin verði rekin. Það sé því ó-
hjákvæmilegt að ríkissjóður taki
á sig þessi útgjöld, því að aug-
Ijóst sé eins og málum er nú
háttað að sveitar- og bæjarfé-
lögin hafa ekik bolmagn til þess
að reka sjúkrahúsin án aðstoðar
zíkissjóðs.
XTR RÆÐU JÓNASAR RAFNAR
Að lokinni ræðu ráðherra
kvaddi Jónas Rafnar, þingmaður
Akureyrarkaupstaðar, sér hljóðs.
Kvaðst hann strax við þessa um-
fæðu vilja þakka ríkisstjórninni
fyrir að flytja þetta mál og sagð-
ist vona, að það sigldi hraðbyri
í gegn um þingið. Vék hann því
ziæst að reksturvandræðum
sjúkrahúsanna í landinu og
bcnti á, að jþaL} :þyrftu á aðstoð
uð halda til að geta gegnt hlut-
verki sínu., . •
Þá lýsti ’hann aðstöðu hins
mörkuð rétt stefna í sjúkrahús- Þessum kafla næsta sumar. Myndi
málunum Skv. frv. væri öllum ' éS vilía benda beim mónnum a,
sjúkrahúsum hjálpað, en hjálpin sem að fjáröflun til vegafram-
miðuð við stærð sjúkrahúsanna,
útbúnað þeirra og reksturskostn
að. —
Sýning ísiemkra
bóka í konunglegu
bókhlöóunni í
Siekkhólmi
HINN 5. október var opnuð sýn-
ing íslenzkra bóka 1 konunglega
bókasafninu í Stokkhólmi í við-
urvist H. H. Gústafs Adolfs
Svíakonungs og fjölda gesta. Við
opnunina hélt Willers ríkisbóka-
vörður ræðu og hyllti íslenzka
menningu, sem hann kvað m. a.
koma glögglega í ljós í áhuga
íslendinga á bókum og bók-
lestri.
Sendiherra íslands, dr. Helgi
P. Briem, opnaði síðan sýninguna
með ræðu. Þakkaði hann sænsk-
um menntamönnum áhuga þeirra
á íslenzkri menningu að fornu
og nýju og rakti nokkrar stað-
reyndir um bókaútgáfu íslend-
inga.
Á sýningunni eru íslenzk hand-
rit, bækur prentaðar á íslandi
frá upphafi prentlistar í landinu
og fram til ársins 1953, dagblöð,
tímarit, gömul landabréf, ásamt
Framh. á bls. 12.
kvæmda þessara vinna, að leita
aðstoðar bankastjóra Fram-
kvæmdabankans, en hann var
farþegi í vörubílnum sem teppt
ist á Reykjaheiði þessa nótt.
—spb.
Sfofnlánadeild
í GÆR var útbýtt í neðri deild
frumvarpi til laga um Stofnlána-
deild landbúnaðarins. Flutnings-
menn eru tveir þingmenn Sjálf-
stæðisfloksins, þeir Jón Pálma-
son og Jón Sigurðsson. Flutti Jón
Pálmason frumvarp sama efnis
á næstsíðasta þingi, en hann
ásamt Jóni Sigurðssyni á þing-
inu í fyrra.- í hvorugt skiptið
náði það fram að ganga og er
það því flutt enn á ný í von um
það, að Alþingi afgreiði nú málið,
sem er þýðingarmikið nauðsynja-
mál eins og nú er komið.
TIL HJÁLPAR
FRUMBÝLINGUM
Tilgangur frumvarpsins er sá
að gera efnalitlum mönnum fært
að héfja búskap í sveitum lands-
ins, og skal í því skyni stofna
sérstaka lánadeild við Búnaðar-
banka íslands. Ríkissjóður leggi
í upphafi fram 5 millj. kr. sem
lánsfé, en auk þessa skal Stofn-
lánadeildin afla sér rekstrarfjár
Framh. é bls. 12.
Vetrarstarfsemi Sréfa-
skóia SÉS að heffasf
UM þessar mundir er vetrarstarfsemi Bréfaskóla SIS að hefjast
og er þetta 14. starfsár skólans. — Á þeim 13 árum sem hann
hefur starfað hafa yfir 6000 nemendur stundað nám í skólanum
og hafa vinsældir hans aukizt með hverju ári. — Skólastjóri Bréfa-
skólans er Vilhjálmur Árnason.
iikll aðsókn
MIKIL aðsókn hefur verið að
þrívíddatmyndinni í Austur-
bæjarbíói frá því sýningar hóf-
ust á myndinni s.l. laugardags-
kvöld. Á sunnudaginn byrjaði
fólkið að taka sér stöðu við miða
söluna 5 klst. áður en salá hófst.
Dægurlög í Ausfur-
bæjarbíói annað
FRJALST VAL
NÁMSGREINA
Hver nemandi getur ráðið því,
hvort hann les eina námsgreiit
eða fleiri í einu og hvaða náms-
grein það er. Hver og einn velur
sér þá grein eða greinar sem
hann helzt vill læra. Námsgjald
er ákveðið fyrir hverja náms-
grein um sig.
Hver nemandi getur ráðið
námshraðanum algerlega óháður
öðrum nemendum og getur byrj-
að nám sitt á hvaða árstíma sem
er.
Námsgreinar skólans eru fyrst
og fremst miðaðar við það að
nemendur lesi eina eða fleiri
greinar óháð öðrum skólum. Þó
er kennslan í íslenzku, dönsku,
ensku stærðfræði og eðlisfræði
miðuð við undirbúning undir
HLJÓMSVEIT Kristjáns Krist- lands- eða gagnfræðapróf.
jánssonar efnir til hljómleika í Undirbúningur í kennslu í ísl.
Austurbæjarbíói á fimmtudag- málfræði og setningafræði belun
inn kemur kl. 11,15 e. h. lengi staðið og ætlunin var að
íslenzka söngkonan Guðný beÚa kennslu á síðasta vetri, en
Jensdóttir ásamt kúbanska píanó bad gat ekki orðið. Fullvist ma
leikaranum Justo Barreto koma|telja að kennsla 1 Þessum grein-
jum byrji í haust. Kennari verð-
ur cand. mag. Bjarni Vilhjálms-
son.
NEMENDUR
ÚR ÖLLUM STÉTTUM
Nemendur bréfaskólans eru úr
flestum stéttum og starfsgrein-
um. Langflestir lesa við skólann
jafnframt vinnu sinni, enda mun
bréfakennsla vera í mörgum til-
fellum eina kennslan, sem fólk,
bundið við störf sín, getur notið.
Mikið ber þó á unglingum, sem
með bréfanámi eru að búa sig
undir aðra skóla.
Árið 1952 stunduðu 71.9% af
nemendum skólans erfiðisvinnu.
Flestir nemenda voru á aldrin-
um 15—30 ára eða 79.7%. Á aldr-
inum 30—40 ára voru 12.7%,
40—50 ára 5,7%, 50—60 ára 1,4%;
og yfir 60 ára 0,5%.
þar fram. Háfa þau víða skemmt
á skemmtistöðum í Evrópu.
Guðný Jensdóttir söng með
danshljómsveit Bjarna Böðvars-
sonar fyrir nokkrum árum en
síðan fór hún til Kaupmanna-
hafnar til söngnáms, hefur vakið
á sér athygli þár fyrir dægurlaga
söng með ýmsum kunnuhx dönsk
um hljórhsveitum. Með henni
leikur kúbanski „boogie-woogie“
píanóleikarinn Justo Barreto,
sem leikið hefur á skemmtistöð-
um í tuttugu og fjórum löndum
Brynjólfur Stefánsson forsefi
Bridgesambands fslmds
ÞING Bridgesambands Islands
var haldið nú nýlega. Aðalmál
þingsins voru breytingar á skipu-
lagi landsliðskeppninnar. For-
seti Sambandsins, Lárus Fjeld-
sted hrm., sem verið hefur for-
seti þess frá stofnun 1948 baðst
Hin nýja sambandsstjórn hefur
nú haldið nokkra fundi og hef-
ur nú verið ákveðið að halda
landskeppni í bridge bæði fyrir
sveitir og pör. Þátttökurétt eiga
allir sambandsmeðlimir án tillits
til flokkaskiftingar í hinum ein-
eindregið undan endurkosningu. j stöku félögum. Verða því allir
Þakkaði þingheimur honum góð
og ósérhlifin störf hans í þágu
bridgeíþróttarinnar á íslandi frá
öndverðu, enda er Lárus einn af
frumherjum þessarar íþróttar
hérlendis og á sinn góða þátt í
framgangi hennar á íslandi.
Forseti var kjörinn Brynjólfur
Stéfájnsson forátjórí.1*' Méðsíjórh-
endur Rannveig .Þqrsteinsdóttir.
hdl., Zóphónías Pétursson fuJl-
trúi, Björn Sýejnbjörnsson full-
trúi, Óli Öi'n Ólafsson verzlunar-
máður, Karl Kriðrikssón verk-
Jnýjaf og fullkomna sjúkrahúss á ! stjórí og; Sigurður Kristjánsson
Akureyrí. Gat hann þess, að gerð fsparisjóðsstjóri.
þeir, sem ætla sér að verða með 1n , , , • , ,
í þessari keppni að gefa sig fram ®lls.og er Island elna landlð, 1
við stjórn þess félags, er þeir
ætla að keppa hjá, fyrir 10.
þ. m. Úrslitakeppnin fer fram
Evrópu, sem hann hefur ekki
heimsótt. Hann hefur m. a. leik-
ið með mörgum bandarískum
eftir miðjan nóvember og fer jazzhljómsveitum, svo sem Louis
réttur hinna einstöku félaga til Armstrong og Benny Carter. —
að senda sveitir eða pör eftir Eins er hann „boogie-woogie“
íjöídp þátttökuboðúnM'í l'éí&gf'‘firílefikal'1 hía hinu httó$l
aníiai Mun mótið * efida, ,með plötijfyrirtaeki „Docca-í!:, ;*<!'
palajteppni, tveim i Á jhljómto'ikt^-^essikn rnuhu
ir foárómeterkej'fi og, verour það ennffcmuh- kofh’á ,föam HauHur
fyifsta sinn,'sém slík keppni 'fér Marthens, &';.(d^'g«fla«asþn!gvariV<
fralm, hérlendis. en nýtur mikilla tríp I Eyþ'(fre1', 'Þbrl^kssonáf 'ég
vihsáelda erlendis. hljómsveit Kristjáns Kristjáns-
........... - -»- - - - • * |0'na'r".....................*........
11.800 BRÉF
Á 8. hundrað nýir nemendur
bættust í skólann á síðasta ári
og voru afgreidd hjá skólanum
hátt á 12. þúsund bréf á árinu,
en allmikill hluti af því er vegna
nemenda sem ekki höfðu lokið
námi frá árinu áður.
Bréfaskólinn kennir nú eftir-
taldar námsgreinar:
Skipulag og starfshættir sam-
vinnufélaga, kennari Eiríkur
Pálsson, lögfræðingur. Fundar-
stjórn og fundarreglur, kennari
sami. — Bókfærsla I, kennari
Þorleifur Þórðarson, forstj. —•
Bókfærsla II, kennari sami. —•
Reikningur„kennari sami. — Bú-
reikningar, kennari Eyvindur
Jónsson, búfræðingur. — Islenzk
réttritun, kennari Sveinbjörn
Sigurjónsson, magister. — fs-
lenzk bragfræði, kennari sami.
— Enska fyrir byrjendur, Jón
Magnússon, fil. cand. — Enska,
framhaldsflokkur, sami. Danska
fyrir byrjendur, Ágúst Sigurðs-
son, cand. mag. — Danska, fram-
haldsflokkur, sami. — Þýzka,
Ingvar Brynjólfsson, mennta-
skólakennari. — Franska, Magn-
ús G. Jónsson, menntaskólakenn-
ari. — Esperantó, Magnús Jóns-
son, bókbindari. — Algebra,
Þóroddur Oddsson, menntaskóla-
kennari. — Eðlisfræði, Sigurður
Ingimundarson, dipl. ing. —•
Mótorfræði I, Þorsteinn Loftsson,
vélfræðingur. — Mótorfræði II,
sami kennari. — Siglingafræði
Jónas Sigurðsson, stýrim.sk.-
kehrlari. — Landbúnaðarvélar
0g| vérkfæri, Einap Eyfells, land-
:búh.|ve{kfræ$Í4gÚrú • -Sálar*
'fráeðí, Vá'lbörg' 'Srgúrðárðóuir",
uppeldisfrá?ðThgd't‘,"ö:fe'MDf'. 'Broddi
Jóhaínnesson. — Skák I, Baldur
Möllér, skákmeistari. — Skák II,
Vafni ícénnari. .......