Morgunblaðið - 07.10.1953, Page 9

Miðvikudagur 7. okt. 1953
MOKGUNBLAÐIB
Karl Strand:
IM
DNABRÉF
Í>EGAR þetta er ritað ríkir mildi
septembermánaðarins enn í Suð-
ur-Englandi. Loftið er furðu
hlýtt og hiti ef til sólar sér, raki
ágústmánaðarins um garð geng-
jnn og nætur hressandi svalar
án þess um verulegan kulda sé
að ræða. I sveitum landsins
standa haustannir uppskerumán-
aðarins yfir. Um gjörvalla Surr-
ey má líta bleika akra og slegin
tún, byrjandi sölnun í skógum
<og garða í fullum þroska. — I
Kent svigna aldintré undir
þunga ávaxtanna, mílu eftir >
mílu meðfram þjóðvegunum. Og '
úr lofti er gjörvalt landið til að
sjá sem risavaxin raðsteinamynd,
þar sem hundruð blæbrigða
mjúkra lita skiptast á til yzta
st j óndeildarhr ings.
Þótt fyrri hluti sumars væri
kaldur og sólariítill hefir seinni
helmingurinn bætt það upp. —
Uppskera hefir verið góð og nýzt
vel. |
Með haustinu færist venjulega
Jíf í tuskurnar á stjórnmálasvið- |
inu innanlands. Sumarhitarnir j
eru oftast góð afsökun fyrir því
að leggja deilumálin á hilluna
um stund, en í ár hafa allar hita-
sveiflur sumarsins bæði veður-
farslegar og pólitískar verið í í
jmildara lagi. Nú virðist sem sá
Fróðafriður sé á enda.
SIR WINSTON
Á NÝJAN LEIK
Þegar Sir Winston Churchill
2ivarf frá störfum vegna veik-
inda fyrir nokkrum mánuðum
síðan, munu fæstir hafa búizt
við því að heilsa hans leyfði
„honum frekari athafnir á stjórn-
snálasviðinu. Eigi að síður munu
toæði samherjar hans og and-
stæðingar tiafa átt erfitt með að
jhugsa sér rúm hans autt að
Westminster. Síðustu áratugi
hefir saga hans verið svo sam-
"tvinnuð sögu brezka þingsins og
.athöfnum þess, að enginn annar
-einstaklingur hefir komizt þar í
jhálfkvisti. En nú virtist svo um
.skeið að Elli hefði loks komið
•öldungnum á annað kné.
En Churchill hefir löngum
komið mörgum á óvart á einn j
•eða annan hátt og svo virðist I
•ætia að fara enn á ný. — Eftir
uokkurra mánaða hvíld og gott-
jsumarfrí á Miðjarðarhafsströnd-
jnni hefir þulurinn þokað elli-
toelgnum til hliðar á ný og er
hinn brattasti. Hann hefir tekið
á ný upp sína fyrri hætti að
storka hinum „slynga sláttu-
manni“, byrjaður að vinna, mál-
.ar, syndir, reykir og fær sér í
staupinu og hikar ekki við að
Jkappræða við gesti sína til
klukkan þrjú að nóttu, ef tilefni
gefst og er samt árla á fótum og
■eigi síður hress en þeir, sem
yngri eru. Innan skamms er gert
xáð fyrir að hann taki við störf-
irm sínum að fullu, og um sama
Jeyti er von á Anthony Eden
heim úr veikindafríi sínu, til
iþess að taka aftur við störfum
utanríkismálaráðherra.
I>ING VERKAMANNA-
FLOKKSINS
í herbúðum stjórnarandstöð-
Unnar eru haustannirnar þegar
toyrjaðar. Síðustu vikur hefir
verið unnið af kappi að því að
auka félagatölu hinna ýmsu
•deilda Verkamannaflokksins
hvarvetna um landið og með
sýnilegum árangri. I gær, mánu-
daginn 28. sept., hófst hið árlega
þing flokksins, sem haldið er að
Margate að þessu sinni. —- Utn
3000 manns, fulltrúar, áheyrénd-
ur og gestir, munu sækja þingjð
af hálfu 6,000,000 flokksmanna.
Nokkur eftirvænting ríkir um
úrslit þesSa þings, og ýmsír, sem
hnútum flokksins eru kunnugir,
telja að á því velti íramtíð
Pólitlskur Fróðafriður á enda — Átök
á þingi Verkamanaraflokksins — Rannt-
sókn á starfsskilyrðum Eækna — IMý
flughöfn — Remoir I Tate Gallery
Verkamannaflokksins og stefna
fyrir næsta áratuginn, eða jafn-
vel lengra fram í tímann.
Eins og kunnugt er hefir flokk
urinn verið ærið tvískiptur upp
á síðkastið og vafalítið er, að
helztu oddvitar hans vonast eft-
ir því, að á þessu þingi verði j „Það kastast í kekki hjá okkur
helztu deilumálin jöfnuð svo að eins og gerist í mörgum fjöl-
flokkurinn standi sameinaður
þegar til næstu kosninga kemur.
En sá möguleiki er hugsanlegur,
jafnvel þegar á næsta vori.
Ef til þess kæmi að Churchill
hætti störfum innan skamms,
annað hvort af heilsufarslegum
ástæðum eða öðrum, er líklegt
að eftirmaður hans mundi efna
til kosninga innan skamms og
freista þess að festa sig í sessi
næstu árin. Þá eru og ýmsir leið-
togar Verkamannaflokksins
þeirrar skoðunar að fjármála-
stefna íhaldsflokksins, eins og
hún er nú rekin, hljóti að leiða
til kreppu innan skamms og við
fyrstu merki um slíkt muni
stjórnin boða til nýrra kosninga
áður en fylgi hennar minnkar af
þessum orsökum.
REYNT VERÐUR AÐ
MIÐLA MÁLUM
Loks er farið að bera enn
meira en fyrr á þeim aðilum inn
an Verkamarmaflokksins, sen?
kvörðunum, sem teknar hafa vér
ið um skipumg London Airport
flugvailarins. í ráði er að gera
hann beztu flughöfn veraldar og
verja til þess 26 millj. sterlings-
punda. Gert er ráð fyrir því að
hætta að nota Croydon, Norhólt
og Bovingdon flugvellina en
efla London Airport, Gatwick og
Blackbushe, sem aðal flughafn-
irnar fyrir Lundúnaborg.
dregið gjaldkeraframboð sitt til ánægða með starfsskilyrði sín . Nolholt- sem mörgum íslend-
baka. Virðist þetta einnig vera og starfsárangur. En 42 læknar logum er.f g° u kunnur hættir
af hundraði töldu möguleika storfum til fulls i arslok 1955 og
sína til góðra læknisstarfa hafa A*P° * BetatA-
orðið lakari, einkum með tilliti ’ð að fallu Vlð ,hlutverki hans.
til sjúkdómsgreiningar. Af þess- Þar 3 að relSa storhyggmSar sem
um hópi töldu tveir af hverjum
þremur að þær annir er sköpuð-
ust af miklum sjúklingafjölda
friðsemdarmerki á báðar hliðar.
Arthur Greenwood hefir þann
starfa á hendi að stjórna flokks-
þinginu. Hann komst svo að orði
um flokk sinn fyrir stuttu:
skyldum þar sem margt er um með minni háttar og ástæðulitlar
sérstæða persónuleika. Og þessar | kvartanir gerðu það að verkum
heimjlisbrýnur geta stundum orð ! að hinum alvarlegri sjúkdóms-
ið býsna háværar. En eins og all-
ar góðar fjölskyldur þá stöndum
við saman þegar á reynir“.
tilfellum yrði ekki fórnað næg-
um tíma, iæknirinn yrði of
þreyttur, andlega og líkamlega,
vinnuhraðinn væri of mikill og
af öllu þessu leiddi sljórri dóm-
greind og hæpnari niðurstöður.
Æ fleiri sjúklingar yrðu að send-
ast til sjúkrahúss vegna þess að
heimilislæknirinn orkaði ekki að
sinna þeim eins og með þyrfti.
MISNOTA TÍMA LÆKNA
Þá var bent á það af ýmsum
læknum með frásögn ákveðinna
auk venjulegra afgreiðslusala
hafa búðir og veitingahús,
drykkjustofur, sýningarhöll, leite
völl, kvikmyndahús, snyrtistofúr
og hverskyns þægindi til handa
þeim er flughöfnina nota. Ein af
nýjungunum við flughöfnina
verður sérstök sjónarhæð uppi
á þaki, þar sem áhorfendur
geta fylgzt vel með ferðum
flugvéla til og frá vellinum
og veifað vinum og ættingjuia
að skilnaði.
TATE GALLERY
Niður við Thamesá, á norður-
bakanum, skammt frá Viltoria-
járnbrautarstöðinni, er stór grár
húskumbaldi lítt ásjálegur né
aðlaðandi. Fæstir, sem ekki
atvika hversu sumir sjúklingar bekkja þennan stað leggja leiðúr
misnotuðu tíma læknisins með sinar um þessar slóðir, því um-
ónauðsynlegum heimsóknum á hverfið allt er mjög hversdags-
stofu þar sem sumir kæmu með tegt' Þeir> sem trl þekkja,
kvilla sína á minnisblaði eins og telta þangað gjarnan í tómstund-
þeir væru að fara í búðir. Aðrir um smum> þegar ys stórborgar-
minntust á vitjanir í heimahús lnnar verður þeim of hvimleið-
þar sem sjúklingarnir voru ekki ur-
viðlátnir er læknirinn kom. —' Þessi staður er Tate Gallery:
______________________________ Fjöldi lækna taldi að samkomu- Þar er §ott málverkasafn, heim-
telja að ofannefnd sundrung inn- Herbert Morrison fær sæti í lag milli læknis og sjúklings ^hsfasb en auk þess iiafa forráða
an flokksins verði að hverfa framkvæmdastjórn Verkamanna hefði yfirleitt hnignað, en eigi '
þegar í stað ef flokkurinn á að flokksins sem varaforseti hans. voru allir læknar þeirrar skoð-
| halda fylgi sínu. Þessir menn
munu reyna af alefli að miðla
málum á flokksþinginu. Og þar
sem ýtnustu aðilarnir til hægri
og vinstri hafa verið mildari upp
| á síðkastið hvor í annars garð
I eru líkur til þess að allt falli í
i ljúfa löð. '
| Fyrir þinginu liggja umfangs-
miklar tillögur um stefnu og
starfslínur flokksins fyrir fram-
tíðina, sem framkvæmdarstjórn-
in hefir nýlega birt í rækilegum
bæklingi. í tillögum þessum er
kröfum um þjóðnýtingu í hóf
stillt, og mun ýmsum róttækari
fylgismönnum flokksins þykja
nóg um þá hægð. Af þeim 860
frumvörpum og tillögum sem fyr
ir þinginu liggja, eru um 300
breytingartillögur við þetta
stjórnarfrumvarp. Gert er ráð
fyrir að sumar þe*sar breytingar
tillögur verði allmikil hitamál.i
Þar er m.a. lagt til að þjóðnýttar,
verði enn ýmsar nýjar starfs-
greinar, svo sem framleiðsla
flugvéla, landbúnaðarverkfæra,
bifreiða, útvarpstækja og vefn
aðarvöru.
MORRISON OG
GREENWOODS
Nokkur togstreita hefir staðið
undanfarið milli Herberts Morri-
sons og Arthurs Greenwoods,
sem báðir hafa boðið sig fram til
gjaidkerastöðu flokksins en
henni fyigir sæti í framkvæmda-
stjórninni. En eins og kunungt
er hrökklaðist Morrison úr fram-
kvæmdastjórn fyrir mönnum
Bevans, er kosið var í flokks-
deildunum. Morrison er varafor-
seti flokksins, en sejm felíkur á
hann ekki sæti i frártikvæmda-
stjörn o’g'Ínund|fsÍ4Wtá eS^ki kornla
Sér vél ef h-ann þyrfti ^kýndilega
áð' taka að sér.; flikksj'brystuna.
í 'ráði er 'á'ð breytV Jí.eSsú á ^Jokks
þingihu ög gefa vkraforseta sæti
í íramkvæmdastjórn, og til þess
að miðla málum hefir Morrison
Bevan í þungum þönkum.
STARFSSKILYRÐI
LÆKNA
Brezka læknafélagið — The
British Medical Association —
hefir nýlega leitað álits 18000
brezkra heimilislækna á því
hversu ánægðir þeir eru með
starfsskilyrði sín í hinu þjóð-
nýtta skipulagi, sem sett var á
stofn árið 1948. Gérir læknafé-
lagið ráð fýrir því að þar sem
fimm ár'éru nú liðin frá skipu-
lagningunni ættu helztu kostir
hennar og lesfir að hafa komið
, ,y, '■ .0
í ljos.
Niðurstaða þessarar rannsókn-
ar varð sú að 55 af hverju hundr-
unnar.
Þá kom það í ljós að nokkur
hneigð virðist ríkja meðal yngra
fólks — og fer vaxandi — að
hliðra sér hjá því að sjá um ald-
urhnigna ættingja sína, sem ó-
sjáffbjarga eru. Ýmsir láta freist
ast til þess að koma slíkri fyrir-
höfn yfir á ríkið ef viðunandi
ástæða finnst sem afsakað getur
kröfu til sjúkrahússvistar.
AUÐVELDA ÞEIM FÁTÆK-
USTU LÆKNISIIJÁLP
Framanskráð rannsókn var
gerð meðal starfandi heimilis-
lækna, eins og áður er sagt, en
fjöldi sjúkrahússlækna, sem
vinna á ríkisspítulunum mundu
geta tekið í svipaðan streng. —
Enginn vafi er á því að brýn
| nauðsyn var á því að auðvelda
I fátækustu stéttum þjóðarinnar
læknishjálp og koma fjárhag
( sjálfseignarspítalanna á öruggan
; grundvöll, því margir þeirra
börðust í bökkum. En frá sjónar-
i miði læknis, sem kynnzt hefir
báðum hliðum málsins, verður
naumast hjá því komizt að draga
það í efa hvort skynsamlegt er,
meðal hvaða þjóðar sem er, að
láta ríkisstofnanir standa á einn
eða annan hátt straum af minni
háttar kvillum og jafnvel ónauð-
synlegu kvabbi heimtufrekra eín
staklinga meðan ónóg fé er fyrir
hendi til þess að reisa spítala og
reka þá svo vel sem kostur er á
í ljósi nútímavísinda. Og eigi
verður um það deilt, að því að-
eins nýtur almenningur góðrar
læknishjálpar að starfi og tíma
læknisins sé sýnd sú virðing, sem
slíku starfi ber. Góð læknishjálp
verður aldrei fengin úr sálarlaus
um sjálfsþjum., \
menn þessa safns tekið upp þann
sið að stofna til sýninga á ári
hverju á verkum nokkurra meist
ara, hverra málverk eru dreifð
um alian heim. Þeir eru óþreyt-
andi að tína saman listaverk að
láni hvarvetna að úr veröldinni
og gefa á þann hátt staðbundn-
um Lundúnabúum — og hverj-
um se mvill — kost á því að sjá.
samstæð söfn ódauðlegra iista-
verka, sem endranær eru dreifð
hvarvetna um lönd.
I haust hefir Renoir orðið fyr-
ir valinu. Allmikið safn af
mannamyndum hans hefir verið
fengið frá Ameríku, Þýzkalandi,
iFrakklandi og víðar, sumt vel
þekkt verk úr stærri söfnum,.
önnur minna þekkt frá stöðum
þar sem almenningur á þess síð-
ur kost að kynnast þeim. Val
myndanna hefir tekizt sérstak-
lega vel og þeim sem aðeins voru
kunn tiltölulega fá þessarra lista
verka hingað til birtist algerlega
nýr heimur, þrunginn kyngi-
krafti þeim, sem svo sérstætt
samvalið safn er gætt.
Fákænn tómstundaskoðari ætl
ar sér ekki þá dul að skýra töfra
Renoirs fyrir lesendum sínum.
Hann getur aðeins staðið, horft
og notið, rennt óljóst grun í
hvar andi Raphaels svífur yfir
vötnunum og brotið heilann um
tengsl Renoirs við fortíðina En
með góðri samvizku getur hann.
ráðlagt lesendum sínum að líta
sem snöggvast inn í gráa kumb-
aldann á Thamesárbakkanum, ef
einhver þeirra skyldi eiga leið
•um Lundúnaborg þessar næstu.
vikur.
29. september, 1953.
K. S-
BEZTA FLUGHOFN
VERALDAR
Flugmálaráðherrann, Mr. A.
T. Lennox-Boyd, hefir nýlega
Klukkan eins í Bretíándi
og íslandi
LONDON — Brezkum sumar-
tíma lauk um hélgina. Færðu
allir klukku sína aftur um eina
klst. Er klukkan í Bretlandi nú
aði lækna töldu sig sæmilega skýrt opinberlega frá þeim á- það sama og á íslandi.