Morgunblaðið - 29.12.1953, Qupperneq 7

Þriðjudagur 29. des. 1953
MORGUNB LAÐIÐ
1
ÖR VAIV1ÆLIR
® ® 6^^J> ®
Alþýðublaðið á gæsalöppum
I Tímans.
I
: Ekki er nú hugarflug Alþýðu-
blaðsins mikið! Forystugrein
þess 23. des. er ýmist bein upp-
prentun eða gæsalappalaus upp-
tugga cftir ,,Tírnanum“ daginn áð
ur, um að það muni vera skv.
„dæmi Breta“ að svifta einn
flokk meirihluta í bæjarstjórn
Beykjavíkur en kjósa þess í stað
eina fjóra eða fimm smáflokka,
sem aldrei geta komið sér saman
um neitt.
Hér í blaðinu var nýlega vikið
að þessari nýstárlegu kenningu
um pólitískan þroska Breta, en
hann er þá minni en látið hefur
verið af, ef marka má Tímann
©g Alþýðublaðið. Bretar mundu
hinsvegar alveg vafalaust vera
mjög ósammála þessum blöðum.
Pólitískt hugsandi Breta mundi
aldrei detta í hug að kjósa stjórn-
leysi í stað stjórnar eða öng-
þveiti í stað reglu, hvorki ef um
er að ræða yfirstjórn ríkis eða
einhvers bæjarfélags.
LOKUÐ AUGU OG OPIN
Kommúnistar eru allra manna
snjallastir í fölsunum og má þá
einu gilda hverrar tegundar fals-
ið er. í>eir eru t. d. mjög leiknir
í myndafölsunum. Eitt sinn bar
það við, að Stalín sálugi lét
mynda sig ásamt nokkrum hátt-
settum kommúnistabroddum og
var Malenkoff einn af þeim, en
stóð langt til hliðar á myndinni.
En eftir dauða Stalín var mynd-
inni breytt á þann veg að Malen-
koff var færður við hliðina á
Stalín, en aðrir látnir hverfa og
svo var myndin gefin út til vitnis
um elsku Stalíns á hinum ístru-
sæla Malenkoff. Annað' Öæmi er
um höfuð Stalíns. Þegar karlinn
gamlaðist, tók hann að ófríkka
og verða ellidapur á svip, en slíkt
þénar ekki einræðisherranum.
Kommúnistar fundu þá upp á
því, að hafa einn gamlan haus
af Stalín alltaf til taks og var
honum skellt ofan á búkinn á
myndunum. Svo gar gumað af
því, hve Stalín væri alltaf hressi
legur, enda þótt vitað væri að
hausinn á honum væri þarna 10
árum yngri en neðri hlutinn!
Kommúnistar hér hafa auðvit-
að lært aðferðirnar við mynda-
fölsun, eins og annað þvílíkt og
kom eitt dæmi um það fyrir um
daginn, þegar kommúnistar föls-
uðu í blaði sínu mynd af borgar-
stjóranum í skrifstofu sinni, en
hún var þá nýbirt hér í blað-
inu.
Þetta er alveg ágætt hjá kom-
múnistum! Geri þeir bara sem
mest af þessu eða þvíliku! Ekk-
ert sýnir nefnilega eins áberandi
fátækt og lítilmennsku þessa safn
aðar en slíkar sjónhverfingar. —
Jafnaframt þvi að kommúnistar
birta falsaða mynd af manni með
lokuð augu opna þeir, um leið
augu margra fyrir því, hve þeir
eru í alla staði óvandaðir að með
ölum og hve langt er frá því að
slíkum mönnum sé felandi odda-
aðstaðan í stjórn höfuðborgar-
innar.
TÍMINN ÆTTI AÐ ÞAKKA
Tíminn segir nýlega, að
„bæ j arst j órnarmeirihlutinn haf i
gefist upp við þá skyldu sína“
að afgreiða fjárhagsáætlun bæj-
árins fyrir næsta ár, fyrir kosn-
ingarnar.
Eins og margsinnis hefur ver-
ið bent á, hefur fjárhagsáætlun-
in 1954 verið lögð fram og rædd
við 1. umræðu, en afgreiðslu
frestað svo ný bæjarstjórn, sem
við tekur, geti ráðið þessu máli,
sem er undirstaðan að stjórn bæj
arins næsta ár. Þetta er sama að-
ferðin og höfð hefur verið að
undanförnu og sýnist alveg sjálf
sögð. Hvað hefði Tíminn sagt, ef
núv. meirihluti bæjarstjórnar
hefði rokið til, brotið undan-
í BLAÐINU birtist 23. des. yfir-
lýsing frá framfærslufulltrúum
útaf ýkjusögum Tímans í sam-
bandi við Jóhann nokkurn Bene-
diktsson styrkþega Húsavíkur-
hrepps í Suður-Þingeyjarsýslu.
Tíminn birti yfirlýsinguna en
sleppti neðan af henni til þess að
geta komið að nýjum blekking-
um í sambandi við málið ÞaS
sem Tíminn sleppti var þetta:
„Eins og sjá má af þessu yfir-
liti, hafa í'ramfærslufulitrúarnir
tvisvar útvegað fjölskyldunni
húsnæði, en hún flutt í bæði
skiptin vegna ósamkomulags við
nágrannana.“
Sést Ijóslega hvernig málstað-
ur Tímans er á þvi, að hann sting
ur undir stól hluta af yfirlýsingu
framfærslufulltrúans en setur ó-
sannindi frá eigin brjósti í stað-
inn.
Mbl. heíur leitað sér upplýs-
inga.hjá framfærslufulltrúanum
og eru eftirfarandi atriði frá hon-
um fengin.
1) Það er regla framfærslufull-
trúanna að skýra aldrei frá per-
sónulegum högum manna en þar
sem hér er um að ræða stórfellt
árásarefni á viðkomandi starfs-
menn, sem reynt hafa eftir megni,
að leysa vandræði mannsins,
verður ekki komist hjá að skýra
frá atvikum. Það er skemst að
segja að styrkþeginn er haldinn
miklum skapbrestum og virðist
eiga mjög erfitt með að umgang-
ast nágranna sína.
I skálanum við Elliðaár var
framkoma Jóhanns slík, að sam-
býlisfólk hans krafðist að hann
yrði fluttur á burt og var enginn
friður á þessum umkvörtunum,
sem ekki voru ástæðulausar, því
svo var hann afskipíasamur og
ráðríkur, að hann skipti um
smekklás að útidyrum, svo fólk-
ið sem úti var gat ekki komist
inn eftir að hann lokaði dyrun-
um. Tvær konur í sambýlinu
töldu að Jóhann hefði elt þær
með hnífa að vopni.
Eftir nakvæma athugun upp-
lýstist, að Jóhann átti hér á alla
sök, svo að hið eina rétta var að
útvega honum annan skála, sem
hann óskaði eftir þegar honum
var Ijóst, að hann gæti ekki
flæmt sambýlisfólkið burt.
Reynslan er sú, að síðan hafa
þaðan engar kvartanir komið.
2) Jóhann flutti síðan í Múla-
hverfi 1 og kom brátt að því að
hann gat ekki lynt við fólk í
næstu íbúð og flutti hann í Hjálp-
ræðisherinn án þess að fram-
íærsluftr. væri um það kunnugt.
Eftir að vitneskja var fengin um
dvöl hans þar var Hjálpræðis-
hernum tilkynnt að greitt yrði
fyrir herbergi Jóhanns þar fyrst
um sinn.
3) Jóhann neitaði að £lytja aft-
gengnar venjur og samþ. „fjár-
lög“ bæjarins fyrir heilt ár eftir
að kosningar hafa farið fram?
Þá hefði Tíminn sagt, að nú væri
vegna hræðslu verið að flýta sér
að afgreiða fjármál bæjarins og
binda þannig hina væntanlegu
bæjarstjórn í heilt ár. Nú þykist
Tíminn hafa góðar vonir um að
geta „tekið Reykjavík“ ásamt fé-
lölgum sinum, kommúnistum,
Alþýðuflokknum og hverjir það
nú verða fleiri. Tíminn ætti því
að vera þakklátur núverandi
bæjarstjórnarmeirihluta fyrir að
skilja fjármálin 1954 eftir handa
nýrri bæjarstjórn þeirra kump-
ána. Þetta ætti að vera Tíman-
um því kærkomnara, sem full-
trúi hans í bæjarstjórn telur sig
sýnilega í heiminn borinn til þess
einmitt að „koma lagi á“ fjár-
mál Reykjavíkur og má hann þá
spreyta sig, ef hann fær mögu-
leika til eftir kosningarnar.
Girnnar Eína
smiðj
l
iiísíi.ir
ur í skálann nema maður sá sem
bjó í næstu íbúð yrði fluttur j
burtu eða lokaður inni, en á því
hafði Reykjavíkurbær engin tök.
Þessu næst var Jóhanni boðin
dvöl í herbergi í Arnarholti, sem
starfsmenn höfðu búið í ásamt
ókeypis fæði þar til betra hús-
næði fengist. Er það rúmigott
herbergi og óaðíinnanlegt. Jó-
hann neitaði að fara þangað. Það
skal tekið fram að læknir sá sem
sfundaðj barn hans, sem var lasið
af kvefi, taldi þctta góðan kost.
4) Framfærslufulltrúarnir hafa
ekki haft önnur afskipti af dvöl
þessa styrkþega Húsavíkur-.
hrepps á Hjálpræðishernum en
að bjóða Hernum að borga gott
heibergi fyrir hann. Styrkþeginn
hefur fremur kosið að vera hjá
Hernum heldur en annarsstaðar
þar sem hann hefur átt kost á og
er ekki við Reykjavíkurbæ að
sakast um dvöl hans þar.
5) Að lokum benda fram-
færslufulltrúarnir á, að styrk-
þeginn er borgari Húsavíkur-
hrepps í Suður-Þingeyjarsýslu og
er ekki bundinn við Reykjavík-
urbæ, ef honum gæti liðið betur
í framfærslusveit sinni.
GUNNAR EINARSSON, fram-
kvæmdarstjóri Isafoldarprent-
smiðju, varð sextugur annan
jóladag s.l., 26. des. Hann er
Reykvíkingur að ætt. Voru for-
eldrar hans Katrín Gunnarsdótt-
ir og Einar Ólafsson, sjómaður.
Gunnar Einarsson hóf ungur
prentnám og gerðist prentari. Að
loknu námi hér heima stundaði
hann framhaldsnám í Ðanmörku
í iðnssinni. Nokkru eftir að hann.
; kom heim frá námi gerðist hann.
|Verkstjóri í setjarasal ísafoldar-
prentsmiðju. En við framkvæmd-
arstjórn fyrirtækisins tók hann.
; snemma á árinu 1929. — Hefur
hann því haft á hendi stjórn
; þessa merka útgáfufyrirtækis í
24 ár. Á því tímabili hefur það
haldið áfram að vaxa og dafna.
Þeir, sem þekkja Gunnar Ein-
arsson, vita. að hann er harð-
duglegur maður að hvaða störf-
um, sem hann gengur. Hafa hon-
um verið falin ýmis trúnaðar-
störf. M. a. hefur hann verið for-
maður Prentsmiðjueigendafélags-
ins, formaður Bóksalafélagsins og
í stjórn Vinnuveitendafélags ís-
lands.
Gunnar Einarsson er hinn
mesti þróttmað'ur, vasklegur í
framgöngu og hress í bragði. —
Hann ér maður bóngóður og
tryggur vinur vina sinna.
Morgunblaðið óskar þessum
dugmikla athafnamanni til ham-
ingju með sextugsafmælið og
; þakkar honum margt ánægjulegt
' frá samvinnunni á liðnum árum.
Sjo songlog eftir
igfús Halldérsson
70 átirci gcamalt sfíúhxm-
hús c-sr srá miðstöð-
siýrna læk’sslsa.'HSe:?' $ m
FARSÓTTARHÚSIÐ við Þingholtsstræti er nú 70 ára að aldri.
Það var um eitt skeið eina sjúkrahúsið í Reykjavik. Siðar komst
það í einkaeign og var leigt út, enn síðar var því aftur breytt i
farsóttarhús, en þegar tókst að útrýma ýmsum landlægum far-
sóttum skapaðist í húsinu rúm fyrir aðra starfsemi — aðstoð við
lömunaxsjúklinga og lækningu geðbilaðra og þunglyndissjúklinga.
Þannig er þetta gamla hús nú bækistöð ungra lækna, sem farið
hafa inn á nýjar brautir í geðlækningum.
Sigfús Halldúrsson.
NÝLEGA er komið út söngva-
lagaheftið Sjö 'sönglög, eftir hinn
vinsæla listamann Sigfús Hall-
dórsson. Hafa mörg þeirra komið
út áður, en eru nú orðin ófáanleg.
Munu því margir fagna útkomu
þessa sönglagaheftis Sigfúsar.
Lögin sem í heftinu eru, eru
þessi: Við Vatnsmýrina, við ljóð
eftir Tómas Guðmundsson. Kem-
ur þetta lag nú út í fyrsta skipti.
Hin lögin eru þessi: Vögguljóð,
við ljóð eftir Kára Sigurðsson,
í dag, við ljóð eftir Sigurð Sig-
urðsson frá Arnarholti, Tondel-
eyo, við ljóð eftir Tómas Guð-
mundsson, Við eigum samleið,
llagný og Við tvö og blómið.
russn-
i
Bandaríkjunum
NEW YORK, 28. des. — í viðtali
við bandaríska blaðið U. S. News
And World Report hefur Rúss-
inn Gouzenkó, ssm á sínum tíma
kom upp um njósnastarfsemi
Rússa í Kanada, sagt, að senni-
legt sé, að mörg hundruð rúss-
neskir njósnarar starfi í Banda-
ríkjunum um þessar mundir. —
Fái þeir gífurlegar fjárfúlgur til
að standa straum af njósnum
sínum. — Eru margir þeirra í
nánu sambandi við rússneska
sendiráðið í Washington, segir
Gouzenko, en aðrir í beinu sam-
bandi við Moskvu.
— NTB-Reuter.
NYTIZKU TÆKI
Blaðamönnum var í gær boð-
ið að skoða farsóttarhúsið. María
Maack yfirhjúkrunarkona, sýndi
þeim, borgarstjóra og nokkrunr
bæjarráðsmönnum, sjúkrastofurn
ar og sundlaug litla, sem komið
hefur verið fyrir í viðbyggingu
er reist var við húsið 1949, en
þessi sundlaug kemur að órnet-
anlegu gagni við lækningu íam-
aðra. Var farsóttarhúsið um eitt
skeið fullskipað lömunarsjúkling
um og hafa mörg hundruð slikir
sjúklingar notið góðs af þessari
litlu sundlaug, í viðbyggingunni,
er bærinn lét byggja við farsótt-
arhúsið.
FYRSTU SJÚKRAHÚSIN
Eftir að húsið hafði verið skoð-
að, rakti Jón Hjaltalín prófessor,
sem frá 1920 hefur verið yfir-
læknir á farsóttarhúsinu, sögu
hússins í stórum dráttum.
Prófessorinn gat þess í upp-
hafi, að fyrsta sjúkrahúsið, sem
í Reykjavík var komið upp, hafi
verið á þeim stað sem Hjálp-
ræðisherinn er nú. Þar stóð
gamalt veitingahús, en fyrir for-
göngu nokkkurra einstaklinga
var því húsi breytt árið 1866 í
sjúkrahús.
Árið 1883 var svo sjúkrahús
reist við Þingholtsstræti, þar sem
nú er farsóttarhúsið. Einnig þar
voru einstaklingar að'verki. T.l
1902 var þetta eina sjúkrahúsið,
sem rekið var í bænum, en það
ár var Landakotsspítalinn reist-
i ur. 1930 var Landsspítalinn reist-
ur og nokkru síðar hóf iíknar-
felagið Hvítabandið rekstur sam-
neínds sjúkrahúss.
• Á síðari árum hefur svo bær-
inn tekið við. Sjúkrahælinu í
Arnarholti var komið upp 1945,
heilsuverndarstöðin er um það
bil að verða fullgerð og byrjað
er á byggingu bæjarsjúkrahúss.
SAGA FARSÓTTARHÚSSINS
j Eftir að Landakotsspítalinn var
byggður árið 1902 fékk Lækna-
skólinn afnot af sjúkrahúsinu í
Þingholtsstræti og stóð svo til
1911 er Háskólinn tók til starfa.
Eftir það var húsið í Þingholts-
stræti notað sem íbúðarhús.
Síðan rakti prófessorinn,
hvernig umhorfs var í bænum er
hann kom hingað árið 1910. Voru
þá þrjár farsóttir útbreiddar hér,
taugaveiki, barnaveiki og skarlat-
sótt. Sjúkrahúsrými fyrir slika
iarsóttarsjúklinga var tvær til
þrjár stofur í þakhæð Landakots-
spítalans. Var þar aðeins rúm
fyrir þá sem veikastir voru, hin-
ir urðu að liggja í heimahúsum.
En ástandið versnaði enn næstu
ár, hélt prófessorinn áfram, því
nunnurnar sögðu okkur upp hús-
næðinu. Eftir mikið þjark við
borgarstjóra, Knud Zimsen, tókst
að fá neðstu hæð franska spítal-
ans við Lindargötu um nokkurra
ára skeið, síðar var flúið í sótt-
varnarhúsið í Selsvör, sem var
kalt, óvistlegt og óhentugt til
slíkrar starfsemi.
Þá tók bæjarstjórnin á sig
rögg og keypti sjúkrahúsið við
Þingholtsstræti, gerði á því breyt
ingar og í febrúar 1920 hófst þar
rekstur farsóttarhúss Reykjavík-
ur. María Maack var ráðin for-
stöðukona þess og kom hún ak-
andi með tvo taugaveikissjúk-
linga á vörubifreið daginn sem
húsið var tekið til afnota.
SIGUR UNNINN A
FARSÓTTUNUM
Ótaldir eru þeir sjúklingar,
sem hlotið hafa aðhyllingu í far-
sóttarhúsinu, en þegar tókst að
útrýma íarsóttunum nokkru fyr-
ir 1930, var húsið tekið til afnota
fvrir berklasjúklinga.
Um 1940 hefst enn nýr þáttur
í sögu hússins. Þá fá þar inni
sjúklingar er þjást af vírus-sjúk-
dómum (lömunarveiki, heilá-
himnubólgu o. fl.) en þeir sjúk
dómar tóku að gera vart við sig
hér á landi um það leyti. Flestir
voru slíkir sjúklingar er Akur-
Framh. á bls 12.