Morgunblaðið - 29.12.1953, Page 10

10
MORCTJTSBLÁÐIÐ
Þriðjudagur 29. des. 1953
Höfum til sölu nokkra nýtízku dieseltogara 275—400 tonna stærð. Myndin sýnir nýtt 275
tonna skip. Verð ca. 4,2 milljónir íslenzkra króna. Greiðsluskilmálar geta verið miög
hagkvæmir, ef yfirvöld landsins eru velvilj að þessum kaupum.
Allar nánari upplýsingar fúslega í té látnar.
VÉLAR & SKIP h.f. - Hafnarh voli
HúseigendiEr i
Við málum húsin, bæði fijótt og vel. j
Hannes Hannesson. Valgeir Helgason. ;
Túngötu 39. Sími 5468. Blönduhlið 12. Sími 82171 |
Staða ful!numa kandidats |
í Fæðingardeild Landsspítalans er laus til umsóknar :
frá 1. febrúar næst komandi. í
Upplýsingar um stöðuna veitir deildarlæknir Fæð- ■
ingardeildar. Umsóknir sendist stjórnarnefnd ríkis- ;
spítalanna fyrir 25. jan. 1954. :
Skrifstofa ríkisspítalanna. :
; við aðalverzlunargötu bæjarins losnar stuttu eftir nýárið. ■
: " Húsnæðið er í góðu ástandi, en innrétting fylgir ekki. ■
J ■
■ Leigutilboð, er greini hverskonar verzlun, til hve iangs :
: , •
; Aðgöngumiðar eru seldir í skrifstofu félagsins í :
• • „
: fyrir kl. 12 á hádegi á gamlársdag, merkt: „Umferð11—374 ;
■ >
lls. Dronning
Atexandrine
Áæthm
Janúar—Apríl
Frá Kaupmannahöfn: 19/1.
3/2. 19/2. 5/3. 18/3. 2/4.
Frá Reykjavík: 26/1. 11/2.
26/2. 11/3. 26/3. 9/4.
Skipaaígreiðsla
Jgs Zimsen
(Ei'lendur Pétursson').
A BEZT AÐ AVCLÍSA
▼ I MORGVNBLAOim T
A
í KeyScjavík og nágrenni
R j ó m i n n, sem ætlaður er 11 notkunar nú um áramótin,
verður seldur á miðvikudaginn.
Mjólkursamsalan
CiuörÉn Torfadóttlr - snlrniing
GUÐRÚN TORFADÓTTIR var
fædd í Hvallátrum á Breiðafirði
25. okt. 1851, d. 17. des. s. 1. hjá
dóttur sinni og tengdasyni. Guð-
rúnu og Hirti búfræðingi Klausen
í Skipasundi 18 hér í Reykjavík.
í dag verður hún borin til mold-
or og kvödd hinztu kveðjunni,
eftir dáðríkan aldarlangan starfs-
dag. Hún var kjarnakvistur af
sterkum stofni. Að henni stóðu
grónar bændaættir, breiðfirzkar
í allar áttir, greint og þrekmikið
manndómsfólk margþjálfað í
fangbrögðum við harðbýla nátt-
úru, sómafólk, sem aldrei tók
ófrjálsri hendi bita, sopa eða
annað meira frá meðbróður sín-
um eða systur, en sótti björg sína
í skaut náttúrunnar —■ vann
„hörðum höndum ár og eindaga“.
Og Guðrún var í engu eftirbátur
þessara þrekmiklu starfsömu
feðra og mæðra. Foreldrar henn-
ar voru Torfi Brandsson og Guð-
rún Einarsdóttir húshjón í Hval-
látrum, bæði komin frá Jóni
Rauðseyjarskáldi, þó það verði
ekki nánar rakið hér. Það er
sama hvar gripið er niður í ætt
Guðrúnar. Allssttaðar er kjarni,
þrek og góð greind. Það eru auð-
raktar saman ætt hennar, Egg-
erts Ólafssonar vicelögmanns eða
Ólafs prófasts Sivertsen í Flatey.
Hún var fjórmenningur að frænd
semi við Björn Jónsson ritstjóra
og ráðherra, Herdísi og Ólínu
Andrésdætur, börn Sveinbjarnar
í Skáleyjum Magnússonar og
Hermann Jónsson skipstjóra í
Flatey. Þremenningur við Gísla
Gunnarsson, sægarpinn, Pál í
Mýrartungu, föður Gests skálds,
Þórarinn í Hvallátrum, Þor-
björgu móður Andrésar Fjeld-
sted á Hvítárvöllum, Pétur
fræðimann á Stökkum og þá
bændaskörungana Magnús Jó-
hannsson í Svefneyjum og Jó-
hannes í Skáleyjum Jónsson, föð-
ur Andrésar Straumlands og
þeirra mörgu, merku systkina,
Systkinabarn við hana var at-
orkumaðurinn Gunnlaugur skip-
stjóri í Flatey, faðir Sveins skóla-
stjóra á Flateyri, og bróðir henn-
ar var Guðbrandur bóndi í Mikla
garði, faðir Guðbjai’nar bók-
bindara, föður Jens formanns
Glímufélagsins Ármanns. —
Torfanafnið I ætt hennar er kom-
ið frá Torfa sýslumanni í Flatey,
Jór.csyni bónda þar (þess er gaf
Brynjólfi biskupi Flateyjarbók)
Torfasonar.
Guðrún ólzt upp við sára fá-
tækt. Torfi faðir hennar var rosk-
inn er hann kvæntist móður
hennar, missti heilsuna nokkru
síðar og varð. rúmliggjandi. Guð-
rún kona hans sern var dæmafá
atorkukona, vann þá fyrir bónda
sínum og börnum. Kom þeim upp
öllum sex, án sveitarhjálpar. Hún
reri á vertíðum, jafnvel í Drit-
vík. Hjá henni lærði Guðrún
dóttir hennar verkshátt og nýtni.
Það var harður skóli, en hollur.
Vott um það bar framkoma
hennar, skapfesta, nægjusemi,
glaðværð og brosljúft viðmót.
Hún tyllti sér ekki á tá, né
hreykti sér hátt, var sanngjörn
og heiðarleg í skiptum við lífið
— við náttúruna eins og náung-
ann, krafði ekki um meira en
það, sem hún gat endurgoldið.
Hun giftist ekki, en hjó um
tíma með Pálma Jónssyni úr
Strandasýslu. Þau unnu bæði hjá
Torfa alþm. á Kleifum á Sel-
strönd. Ætt hans er. mér ekki
kunn, en ég sá hann. Hann var
stórvaxinn, hæglátur, rauð-
skeggjaður, svipmikill, svipgóð-
ur skýr í hugsun og tali. Hann
dó frá henni. Einkadóttir þeirra
var Guðrún sem nú hefir alið önn
fyrir henni síðustu árin. Þegar
Pálmi var dáinn settist hún að
í Skáleyjum. Þar ól hún upp
dóttur sína, án aðstoðar annara.
Jafnframt tók hún til sín móður
sína háaldraða og ól önn fyrir
henni. Hún dó hjá henni 97 ára,
þá komin í kör. Hún var atkvæða
kona til allra verka, hvort heldur
var á landi eða sjó. Það var eng-
inn svikinn, sem þáði verkin
hennar. Hún hafði vanizt á
og kunni ekki að vinna öðruvísi
en af kappi og trúmennsku, var
alltaf í skorpu, til þess að af-
kasta sem mestu. Á sumrum var
hún í kaupamennsku, við hey-
skap. Yfir 20 sumur var hún hjá
Torfa skólastjóra í Ólafsdal.
Hann gaf henni þann vitnisburð,
að hann hefði ekki haft aðra dug-
meiri eða trúrri í verki. Vor og
haust reri hún til fiskjar á ver-
tíðum í Oddbjarnarskeri eða
Bjarneyjum. Þá svignaði árin
undan átaki hennar eins og full-
röskra karla. Hún stóð við færið
sitt, þurfti ekki, né þáði aðstoð
til að draga það, þótt það kæmi
í flyðru eða annan stórdrátt. „Það
var svo gaman að leika við fiyðr-
una| og fyrst guð gaf mér bless-
aðan fiskinn á öngulinn, hefir
hann ætlazt til þess, að ég drægi
hann sjálf að borði.“ Á vetrum
var hún við tóvinnu — þeytti
rokinn. Hún raulaði ekki við
hann eða söng — til þess var
vinnuelja hennar of rík, var þó
söngelsk og lagvís. Hafði dálag-
lega söngrödd á yngri árum. Hún
var fróð um margt. Þar átti við
orðtakið fornal „Af sögu segjanda
verður heyrandi fróðari." Ég
veit ekki hvort hún var bók-
hneigð, en lífið lét henni ekki
í té nema takmarkaðan tíma til
bóklesturs. Eins og þá gerðist,
var fræðsla hennar öll fengin
við móðurkné, og var eingöngu
fólgin í lestrarnámi. Hún las vel,
skýrt og með skilningi. Hún var
vel sendibréfsfær. sagði umyrða-
laust það sem segja þurfti og
ekki meira, stafsetningin bar vott
um sjónminni, þekkti orðið eins
og stafina. Pálmi bóndi hennar
hafði kennt henni að skrifa. Ég
nefni hann svo, því að hann var
henni maki og enginn annar, þó
prestur hefði ekki vígt sambúð
þeirra.-
Þreki og heilbrigði hélt hún
fram á háa elli. Á hundraðasta
ári las hún gleraugnalaust — þó
aðeins stórt letur og skírt og
stutta stund í senn. Þá var hún
94 ára, er við urðum siðast sam-
ferða á bát. Ég er einum degi
eldri en dóttir hennar, en sá var
færnimunur okkar, að ég staul-
aðist yfir borðstokkinn og rétti
svo hönd henni fil hjálpar, en
hún studdi þá hendi á saxið,
stökk yfir og sagði hálfhlæj-
ar.di: „Ég er nú engin belja, sem
ekki getur hreyft sig.“
Hún var smávaxin en stælt og
eldsnögg í öllum hreyfingum.
jafnlynd, glöð og hlý í viðmóti.
Forsjál, nýtin á fé og tíma, hirðu-
söm, þrifin og hélt sig vel að
klæðum.
Ég gjöri ekki ráð fyrir að ég
standi yfir moldum þínum, kæra
gamla sómakona. Ég kveð þig
með þökk fyrir líf þitt og eftir-
dæmið, sem þá hefir gefið, —
trúmennskuna í starfinu. Líf þitt
var linnulaust starf. Þú fagnað-
ir komu vorsins. Það var timi
starfsins. Nú er skammdegið að
liða. Vorið er framundan. Ég
samgleðst þér og. tek undir með
skáldinu: „Krjúptu að fótum
friðarboðans, fljúgðu á vængjum
morgunroðans, meira að starfa
guðs um geim“.
Blessuð sé minning þín.
S. P. G.