Morgunblaðið - 13.03.1954, Blaðsíða 2

MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur 13. marz 195-1
85 drai
Péfur ölafsson
PÉTUR ÓLAFSSON, fyrrum
bóncli að Hranastöðum í Eyja-
íirði, varð 85 ára 9. þ. m.
Pétur er fæddur að Rifkels-
stöðum í Öngulstaðahreppi, son-
ur Ólafs Jónssonar, síðar hrepps-
stjóra að Stokkahlöðum, og Sig-
ríðar Kristjánsdóttur.
Á uppvaxtarárum Péturs var
•enginn hægðarleikur fyrir al-
rnenning að afla sér skólamennt-
unar, menntasetrin fá og fjárhag-
ur víðast hvar þröngur vegna il!s
árferðis Hann mun þó hafa ver-
ið nokkurn tíma við rám á
Akureyri. Skólagangan varð
íikemmri en hugur stóð til. Pét-
ur hóf búskap að Hranastöðum í
Hrafnagilshreppi og bjó þar alla
tíð góðu búi meðan kraftar
leyfðu. Hefir hann dvalið hjá
börnum sínum á Akureyri síð-
ustu árin.
Allir Fram-Eyfirðingar kann-
ast við Pétur á Hranastöðum. Af
Jcunnugum hefir hann verið met-
inn bæði fyrir góðar gáfur og
mannkosti. Það var því ekki
jvema eðlilegt, að í hans hlut
félii að gegna margvíslegum trún
aðarstörfum fyrir sveitungana.
Hann átti sæti í hreppsnefnd í
f jöldamörg ár, var oddviti Hrafna
gilshrepps í 18 ár, formaður bún-
aðarfélagsins um tíma, forða-
gæzlumaður, í sáttaneínd og
fasteignamatsnefnd og formaður
yfitkjörstjórnar Eyjafjarðarsýslu
í aldarfjórðung. Öll þessi störf
xækti Pétur af stakri samvizku-
aemi og ósérplægni. Má geta
nærri um það, að oft hafi hon-
-um orðið tafsamt frá búskapnum
vegna þessara starfa.
Pétur hefir alítaf haft mikinn
áliuga fyrir opinberum málum
og tekið drjúgan þátt í stjórn-
málabaráttunni. Mun honum oft-
ar en einu sinni hafa staðið til
boða að bjóða sig fram til Al-
Jtingis, en gaf ekki kost á sér,
þar sem hann taldi sig hafa
nægum verkefnum að gegna
heima fyrir. Pétur frá Hrana-
stöðum er með afbrigðum hóf-
vter maður og orðvar. Verða slík-
ii' menn jafnan vinsælir, ef mann
■dömur fylgir. Enda hefi ég aldrei
héyrt nokkurn mann nefna
hnjóðsyrði í hans garð.
Pétur er kvæntur Þóreyju
Helgadóttur frá Leifsstöðum í
Kaupvangssveit, hinni mætustu
lonu. Hafa þau hjónin eignast
sjö börn og eru þessi á lífi:
Kristbjörg, gift Hjálmari Helga-
syni, bifreiðarstjóra á Akureyri,
Jónas, tilraunastjóri á Skriðu-
klaustri og Jakob, ritstjóri „ís-
lendings" á Akureyri. Þau hjónin
■urðu fyrir þeirri þungu raun að
missa einn sona sinna, Helga,
sem bjó að Hranastöðum, í vet-
vr frá konu og fimm ungum
börnum.
Vinir Péturs frá Hranastöðum
senda honum og konu hans inni-
legustu kveðjur og vona, að ævi-
kvöldið megi verða þeim báðum
sem bjartast. Þau eiga það skilið
cftir langan vinnudag og vel
■unnin störf.
Jónas G. Rafnar.
Þjéðleikhúsið
Þórarinn B. Sleféns-
son verzlunarstjóri
láfinn
HfNN 12 þessa mánaðar andaðist
J>órarinn Björn Stefánsson fyrrv.
verzlunarstjóri, að heimili sonar
tiíns Stefáns skrifstofustj., Hrefnu
£Öt'JL 10. Þórarinn heit. var um
áratugi verzlunarstjóri danska
Verzlunarfélagsins Örum og Wulf
á Djúpavogi. Hann var mikill at-
«rk.u- og. dugnaðarmaður, vel
anetinn í öllum störfum sínum.
J'órarinn Björn var hátt á níræð-
is aldri er hann lézt.
Það eru kynlegir fuglar, sem hér sjást á myndinni, en það eru
skrifarar Vielgeschrei, eða Æðikollsins í samnefndu gaman-
leikiriti Holbergs, sem sýnt verður í Þjóðleikhúsinu í kvöld kl. 8.
Gleðileik þessum hefur verið mjög vel tekið eins og frásagnir
blaðanna hafa borið með sér. Á myndinni sjást, frá vinstri: Kristján
griffill (Þorgrímur Einarsson), Lárus blekhorn (Guðmundur Páls-
son), Kristófer pennaskeri (Jón L. Halldórsson) og Jens sandbauk-
ur (Helgi Skúlason).
Skilnaður eftir
NEW YORK, 12 marz — Barbara
Hutton ríkasta kona heims hefur
ákveðið að skilja við mann sinn,
Porfirio Rubirosa, eftir tveggja
mánaða hjónaband.
Blaðið New York World Tele-
gram skýrir frá þessu. Ósam-
komulag varð milli hjónanna,
viku eftir giftinguna, vegna þess
að Rubirosa sem er mesta kvenna
gull gat ekki slitið sig frá hópi
ungra blómarósa á Pálmabað-
ströndinni. Hafði frúin marg-
sinnis bannað eiginmanninum að
vera með ungu kvenfólki, enda
er hún sjálf nokkuð við aldur.
—Reuter.
eyðibyggð
mg ræítffi
o
r r
PÁLL PÁLSSON, fulltrúi Bún-
aðarsambands Vestfjarða flutti á
Búnaðarþingi mál um eyðibyggð-
ir í Norður-ísafjarðarsýslu, eink-
um Sléttuhrepp. Var mál þetta
mikið rætt, og þótti tímabært að
ræða um það, og koma fram með
ályktanir um þetta mikla vanda-
mál, er leitt gætu til úrbóta. Fór
málið til Ailsherjarnefndar Bún-
aðarþings, og fékk þá afgreiðslu,
er hér íylgir:
ÁLYKTUN
Með tilvísun til þingsályktunar
frá Alþingi 4. febr. 1953 um und-
irbúning heildaráætlunar í þeim
tilgangi að skapa og viðhalda
jafnvægi í byggð landsins, vill
Búnaðarþing skora á ríkisstjórn-
ina að láta fara fram athugun
á því á hvern hátt væri hægt
að fá fólk til að setjast að í eyði-
bvggðum landsins, svo sem í
Sléttuhreppi í N.-ísafjarðarsýslu,
til þess að notaðir verði lífsbjarg-
armöguleikar til lands og sjávar,
er brauðfætt hafa fjölda manns
um aldaraðir.
GREINARGERÐ
Eins og alþjóð er kunnugt fór
heill hreppur í N.-ísafjarðarsýslu,
Sléttuhreppurinn, í eyði fyrir
skömmu. Kom þar ýmislegt til,
svo sem erfiðar samgöngur, hafn-
leysi, skortur raforku, öryggis-
leysi í heilbrigðismálum o. fl.
í þessari sveit lifði fjöldi manns
fyrir um 20 árum. Þá voru fram-
teljendur á búnaðarskýrslu 79
menn, en bústofn 71 hross, 123
nautgripir og 2434 kindur. Og þó
var sjávarútvegur og hlunnindi
aðalatvinnan. En hafnleysi gerði
það að verkum að Slétthrepp-
ingar gátu ekki fylgzt með þró-
un útvegsins þegar skipin stækk-
uðu. Mun það mestu hafa orkað
til þess að unga fólkið ekki ílent-
ist í sveitinni.
Nú er verið að vinna ýmsar
framkvæmdir í Aðalvík á vegum
hersins. Við það skapast ýmsir
athafnamöguleikar, sem ekki
hafa áður verið fyrir hendi. Og
síðan breyting var gerð á land-
helginni má ætla að ennþá auð-
veldara sé að afla fisks en áð-
ur var, vegna meiri fiski-
gengdar.
Eðlilegt virðist því vera að
gerð verði tilraun til að endur-
byggja sveitina. En til þess að
fólk vilji setjast þarna að, þarf
að bæta ýmis búsetuskilyrði
þarna. Réttmætt virðist að ríkið
keypti allar jarðir og hús, sem
eru í sveitinni og beitti fjárnámi,
ef með þarf — og afhenti þær
væntanlegum frumbýlingum með
erfðafestu.
Ennfremur þyrfti að tryggja
rafmagn og nauðsynlega heil-
brigðisþjónustu. Athuga þyrfti
hvort hægt væri að bæta sam-
gönguskilyrðin með gerð flug-
vallar.
Socialdemokrafen
Framh. af bls. 1
samnorræn vandamál í anda
vináttu og bræðralags.
%
EKKERT NEMA GAGNRÝNI
Stjórnarandstaðan hér í Dan-
mörku, segir blaðið, er mjög
smásmuguleg. Hún gerir ekkert
annað en gagnrýna en forðast
með öllu að koma sjálf með til-
lögúr til lausnar málsins. En
sannleikurinn er sá, þó stjórn-
arandstaðan þrefi um það ýmist
að stjórnin hafi gengið of langt
eða ekki nógu langt, þá getur
hún ekki bent á neina aðra sæm-
andi lausn en einmitt sameignar-
formið. — Almenningur á
kröfu til að stjórnarandstaðan
skýri frá því hvaðá tillögur hún
hafi fram að færa, sem samræm-
ist norrænum anda og bæði Dan-
ir og íslendingar geti sætt sig
við.
A HYLLUNA?
Þannig farast málgagni dönsku
Jafnaðarmannastjórnarinnar orð.
Síðar í dag svarar Berlingske
Aftenavis þessari forustugrein
Socialdemokraten í nýrri grein
sem ber fyrirsögnina: — Hand-
ritatillögurnar lagðar á hylluna
ef stjórnin leggur frumvarpið
ekki fram nú þegar.
Áskorun til
jsinpanna
Blaðinu hefir borizt eftir-
farandi frá stjórn Félags
raunsæismanna í áfengis-
málum:
RAUNSÆISMENN um áfengis-
mál mælast eindregið til þess, að
allir þeir sem styðja áfengislaga-
frumvarp efri deildar Alþingis,
votti vilia sinn sameiginlega með
undirrituðum áskorunum til þing
manna neðri deildar. — Söfnun
áskrifta hefir þegar hafizt í
Reykjavík, á Akureyri, ísafirði
og Akranesi.
Við förum þess vinsamlegast á
leit við alla þá, sem áhugasamir
eru um farsæla úrlausn áfengis-
málanna, að þeir útbúi áskorun-
arlista og safni undirskriftum
allra þeirra, sem sama sinnis eru
í þessum málum.
Lista má útbúa á vinnustöðv-
um, skrifstofum, skólum og heim-
ilum, og mætti orða þannig: Við
undirritaðir skorum eindregið á
þingmenn neðri deildar Alþingis
að samþykkja án breytinga
áfengislagafrumvarpið, eins og
það kom frá efri deild.
Áskorunarlistar sendist hið
allra fyrsta til Ragnars Magnús-
sonar, Austurstræti 17, Rvík.
*
Italska stjórnin
ræðir Kneykslið
RÓMABORG, 12. marz — Ákveð-
ið hefur verið að ítalska stjórnin
komi saman á sérstakan ráðu-
neytisfund n. k. þriðjudag til að
ræða hvað gera beri í sambandi
við hneykslismál, sem upp hefur
komið á Ítalíu.
ítalskur blaðamaður að nafni
Silvano Muto, birti fyrir nokkru
grein, þar sem hann bar þungar
sakir á lögreglustjóra Róma-
borgar fyrir það að hann hefði
vanrækt að rannsaka sem skyldi
morðmál eitt, sem synir hátt-
settra stjórnmálaforingja voru
við riðnir. Hefur málið verið tek-
ið til rannsóknar eftir þessa upp-
ljóstran og er talið að afleiðing-
in verði sú að Pavone lögreglu-
stjóri neyðist til að segja af sér
stöðunni. —Reuter.
Kvenréttindakona svelt-
ir sig í mótmælaskyni
Kairo 12. marz. Frá Reuter.
FRÚ BORIA SHFIKK, hin aðdáanlega fagri kvenleiðtogi egypzka
kvenréttindasambandsins ákvað í dag að svelta sig, þangað til
egypzkar konur fá rétt til setu á egypzka þinginu.
Formaður stjórnlaganefndar Egypta Ali Maher, fyrrum forsætis-
ráðherra tilkynnti fyrir nokkru að í'kosningum þeim, sem fara í
hönd í sumar myndu konur hvorki fá atkvæðarétt né rétt til þing-
setu. Þetta sárnar mörgum egypzkum konum, sem vonuðust til þess
Píanófónleikar ]
iómnnar Vlðar
ÖVENJUMIKIÐ hefur verið um
tónleikahald hér í borginni upp
á síðkastið, svo að annað eind
hefur víst aldrei fyrr átt sér stað.
Væri full þörf á að skipuleggja
betur tónleikahald hér í framtíð-
inni, svo að ekki lendi allt í einni.
bendu,og hlustendum verði að
lokum um megn að hlusta á allt:
sem í boði er, auk þess sem slíkt
gengur of nærri pyngjunni. Væri
æskilegt, að tónleikarnir dreifð-
ust þannig, að fyrri hlúti vetrar
væri nótaður meir til tónleika-
halds en verið hefur, í stað þess
að láta flesta tónleikana bíða
siðari hluta vetrar eða vorsins.
Afleiðingar þessa skipulagslcysis
mátti glöggt sjá á hinum prýði-
legu tónleikum frú Jórunnar Við-
ar, sem hún hélt í Austurbæjar-
bíói þ. 9. marz s.l. Var aðsókn-
in léleg, sem stafar af því einu,
að of mikið hefur verið í boði á
stuttum tíma. Það var illa íarið,
því að þeir sem ekki sóttu þessa
tónleika hinnar snjöllu listakonu
fóru mikils á mis og hún átti
sannarlega skilið húsfylli.
Frú Jórunn lék verk eftir
Schubert (Moments musicaux
nr. 1, 2, 3 og 4), Bach (Krómat-
íska fantasíu og fúgu), Schumann
(Kréisleríana) og Chopin (Scher-
zo í h-moll, Mazurka í cis-moll og
þrjár Etydur). Undirritaður gat
ekki hlustað á Schubertslögin. —■
Krómatíska fantasían og fúgan
var framúrskarandi vel leikin,
fantasían af djúpri tilfinningu og
fúgan mótuð í sterkum dráttum.
í „Kreisleriana“ Schumanns
náði list frúarinnar þó hæst á
þessum tónleikum. Sýndi hún hér
í ríkum mæli hina miklu yfir-
burði sína og þroska, sem píanó-
leikari. Var verkið snilidarlega
leikið frá byrjun til enda. Verk
Chopins nutu sín einnig mjög vel
og voru mjög glæsilega leikin.
Ég vil benda Tónlistarfélaginu
á, að það færi vel á því að það
biði styrktarfélögum sínum á
tónleika þessarar gáfuðu lista-
konu einhvern tíma í náinni
framtíð. Mundi það áreiðanlega
þegið þar sem jafn fágæt list er
í boði.
Frú Jórunni var hjartanlega
fagnað og varð hún að leika
aukalög. P. í.
Kaffisala Félags ísl.
h|úkrunarkvenna í
SjáHsfæðlshúsinu
ásunnudag
FÉLAG íslenzkra hjúkrunar-
kvenna hefur ákveðið að hafa
kaffisölu í Sjálfstæðishúsinu á
morgun 14. þ. m. til ágóða fyrir
húsbyggingasjóð sinn. F.Í.H. hef-
ur lengi verið það ljóst, að sömu
vandamál mundu gera vart við
sig hjá okkur og hjá stéttarsystr-
um okkar á Norðurlöndum Og
eflaust víðar, þ e. að fullorðnag
spítalahjúkrunarkonur, sem ættu
að geta hætt störfum, geta það
ekki, vegna þess að þær fá ekki
húsnæði við sitt hæfi og sína
greiðslumöguleika. — Þennarí
vanda hafa hjúkrunarkvenna-
félögin í Danmörku og Noregi
leyst, með því að byggja sín eigim
heimili. Hefur F.Í.H. þetta einnig
á stefnuskrá sinni, þótt í minna
formi verði. Heitum við því á
alla velunnara hjúkrunarkvenna-
stéttarinnar að mæta í Sjálf-
stæðishúsinu á sunnudaginn og
fá sér þar vel útilátið kaffi, um
leið Og þeir styrkja gott málefni.
Heimilissjóðsnefndin.
Metropolifanéperan
NEW YORKr — Ópcrusöngflokk-
ur frá Metropolitonópcrunni mun
halda 49 sýningar í 14 borgum
í kynningarför sinni í vór, en hún
mun að þessu sinni standa yfig
j dagana 19. apríl til 29. maí