Morgunblaðið - 04.04.1954, Qupperneq 8

MORCUNtíLAÐIÐ
Sunnudagur 4. apríl 1954
tmMðfrifr
Útf.: H.f. Arvakur, Reykjavlk.
Tramkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjórl: Valtýr Stefánsson (ábyr*Oarm.)
Stjórnmálarltstjóri: SigurSur Bjarnason frá Vigur.
Lcsbók: Árni Öla, sími 3049-
Auglýaingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritsíjóm, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Simi 1600
Áskrjftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu 1 krónu eintaklB.
Innlendir söngvarar þurfa a<§ fá
tækifæri til að reyna kraftana
- segir Guðrún Á. Símonar sönghcita.
Orðsendíng Rússa
IAPRÍL var birt orðsending
. Molotovs utanríkisráðherra
Rússa til Vesturveldanna. Efni
hennar er svo furðulegt og því
miður svo fjarri nokkrum veru-
leika í viðskiptum þjóðanna, að
hún hefur verið nefnd nokkuð al-
mennt apríl-gabbið hans Molo-
tovs. Eftir er svo að vita hvort
nokkur lætur gabbast.
Molotov sjálfur og allar flokks-
deildir kommúnista um víða ver-
öld hafa um árabil rætt með þeim
hætti-um Atlantshafsbandalagið,
að almenningi ætti að vera nokk-
urnveginn kunn afstaða þeirra til
þessara varnarsamtaka vest-
rænna þjóða.
Því hlýtur það að koma mönn-
um mjög á óvænt í orðsendingu
Molotovs að hann ber fram þá
tillögu að Rússar fái inngöngu í
Atlantshafsbandalagið.
í stofnskrá Atlantshafs-
bandalagsins er tekið fram að
bandalagið byggi á grundvall-
aratriðum lýðræðis, frelsi ein-
staklinganna og viðurkenn-
ingu laga og réttar. Tákn þess
hve Rússar fullnægja vel þess
um inngönguskilyrðum eru t.
d. þingkosningarnar, sem fram
fóru hjá þeim fyrir nokkrum
dögum, þar sem útilokað var
með öllu að kjósendur geti
látið nokkurn annan vilja í
ljósi en ríkjandi vilja og fyrir-
skipun valdhafanna.
Atlantshafsbandalaginu er ekki
stefnt gegn neinum í árásarskyni.
Það varð til fyrir sameiginlega
ákvörðun margra lýðræðisþjóða
um að verja sameiginlega frelsi
sitt og það er ekkert launungar-
mál að tilefni þessa fóstbræðra-
lags var að frelsi vestrænna þjóða
var búin hætta af hernaðarofur-
efli og árásarhyggju Rússa
Þegar svo væri komið að Rúss-
ar fullnægðu inngönguskilyrðum
í Atlantshafsbandalagið, og hætt
unni af árás frá þeirra hendi þar
með aflétt, virðist sem ekki væri
lengur þörf fyrir þesskonar varn-
arbandalag.
Þannig stenzt orðsending Molo
tovs ekki einu sinni einföldustu
rökleiðsluprófun, svo að það er
engin furða, þótt menn hafi kall-
að hana apríl-gabb.
Það er sannarlega nokkuð nýtt
ef Molotov er orðinn svo gaman-
samur, að fara að blanda saman
við hápólitískar milliríkjaorð-
sendingar glaðklakkalegum
spaugsyrðum og bröndurum. Það
virðist einkennilega fjarstætt per
sónuleika hans, en þeir sem
kynnzt hafa Molotov á alþjóða-
ráðstefnum síðari ára lýsa hon-
um svo að hann sé skarpur mað-
ur en með afbrigðum þurr og
ieiðinlegur og kunni ekki að taka
gamni.
Og þegar farið er að rann-
saka orðsendinguna kemur
fljótt í ljós að hinn sanni til-
gangur með henni er ekkert
spaug. Orðsendingin er alllöng
— nokkur þúsund orð og rek-
ur skoðanir Molotovs almennt
á alþjóðamálum. En það er sér
staklega áberandi, að gegnum
hana alla gengur eins og rauð-
ur þráður sú hugsun að takast
mætti að sundra varnarsam-
starfi vestrænna þjóða, rifj-
aðar eru upp gamlar væringar
Frakka og Þjóðverja og lagt
að Frökkum að hafna öllu sam
starfi þeirra í milli.
Það er einnig athyglisvert, að
Molotov birtir orðsendinguna
samdægurs og franska stjórnin
fer þess á leit við utanríkismála-
nefnd þingsins, að hún taki til
athugunar samþykkt Evrópu-
hersins.
Þátttaka í Evrópuhernum er
mjög viðkvæmt mál í frönskum
stjórnmálum. Sem kunnugt er
hafa tveir þingflokkar — komm-
únistar og Gaullistar barizt ó-
skipt á móti honum, en aðrir
þingflokkar eru meira og minna
skiptir um málið. Munar því
mjóu og er ef til vill óvíst að
þingmeirihluti fáist fyrir sam-
þykktinni. Vegast á hjá mörm-
um hin sýnilega þörf fyrir aukið
samstarf Evrópuþjóðanna og hins
vegar gamlar erjur og þjóðernis-
dramb.
Er ekki hægt að villast um það
að Rússar gera sér vonir um að
orðsending þessi geti haft úrslita
áhrif til þess að Frakkar glúpni
á sinni eigin hugmynd um
Evrópuher.
Það er ekkert einsdæmi að
Rússar birti orðsendingar til
hinna ýmsu ríkisstjórna til þess
að hafa áhrif á pólitískan gang
mála innanlands. Er það þá alltaf
segin saga að þeir njóta áróðurs
stuðnings frá flokksdeildum
kommúnista í þessum löndum,
sem hefja orðsendingar og um-
mæli Rússa hátt til skýjanna eins
og eitthvert lausnarorð.
Það er staðreynd ag Rússum
hefur tekizt með fyrri orðsend-
ingum og ýmiskonar látalætum
á sviði alþjóðamála að tefja fyrir
því að Evrópuher verði komig á
fót.
Er þess skemmst að minnast
að tilboð Rússa um Berlínar-
ráðstefnu varð til þess að
franskir stjórnmálamenn
vildu bíða átekta að ræða
Evrópuherinn, þar til séð yrði
um árangur ráðstefnunnar.
Eins og allir muna varð ár-
angurinn enginn. Þegar
franska stjórnin Ieitar að því
loknu eftir samþykki Evrópu-
hersins, hafa Rússar ennþá
nýja orðsendingu á taktein-
um til þess að fá málið dregið
á langinn.
Þannig er hætt við að um-
tal Rússa um samkomulag sé
enn lítið annað en orðin tóm.
Þótt það sé að sjálfsögðu nú
sem endranær rétt að fá nán-
ari skýringar hjá Rússum og
rannsaka hvað fyrir þeim vak
ir, ættu vestrænar þjóðir ekki
að þurfa að fresta æ ofan I æ
að taka ákvarðanir í mikilvæg
um málum sínum fyrir utanað
komandi afskipti Rússa.
MIÐVIKUDAGINN kemur
heldur söngkonan, Guðrún Á.
Símonar, hljómleika í Gamla Bíó
með mjög fjölbreyttri efnisskrá.
Syngur hún fyrst þrjú ítölsk lög
eftir Pergolesi, Monteverdi og'
Marchesi. Því næst þrjú þýzk, j
eftir Schubert og Brahms og _að
lokum þrjú íslenzk, eftir Pál ís-
ólfsson, Jón Þórarinsson og Þór-
arinn Jónsson. Eftir hléið syngur
hún tvö ensk lög, eftir Lowitz og
Coates og að lokum tvær óperu-
aríur. Önnur þeirra er úr „La
Bohéme“, eftir Puccini og hin
úr „Faust“, eftir Gounod.
Fröken Guðrún er nú tvímæla-
laust meðal þeirra íslenzkra
söngvara, er hlotið hafa hina
beztu undirbúningsmenntun í list
sinni, enda hefur hún markvisst
unnið að alhliða þjálfun sinni og
staðgóðri fnenntun.
„Ævin qr stutt, en listin löng“,
segir gamalt máltæki. „Okkur ís-
lendingum hættir til að veita því
ekki tilhlýðilega athygli“, scgir
ungfrú Guðrún, er ég fyrir nokkr
um dögum átti tal við hana á
heimili móður hennar og stjúpa
í Mávahlíð 37. Því eins og við
vitum öll leggja ýmsir íslending-
ar það í vana sinn að telja að þeir
geti öðlast hina fullkomnustu
menntun og þjálfun með því að
stinga nefinu út fyrir landsteina
við og við með það fyrir augum
að hverfa heim „fullnuma" í einu
og öðru. „Síðasta ár“, segir ung-
frú Guðrún, „hef ég verið í
Miianó til að kynnast hljómlistar
lífinu þar og fá fullkomnari þjálf
un raddarinnar.“
„Komuð þér opinberlega fram
þar?“
„Ekki að heitið geti, nema hvað
ég kom fram í útvarp tvisvar
VeU andi áhripar:
Um fermingar og
fermingarföt.
HAGSYNN" skrifar:
„Vorfermingarnar eru nú
að hefjast. Fjöldi fermingarbarna
bíða þessa merkisatburðar í lífi
sínu með mikilli eftirvæntingu,
því að löngum er það nú svo, að
fermingin þykir veita börnunum
ýmis réttindi fullorðna fólksins,
sem þeim hafa hingað til ekki
leyfzt. Þau standa á mótum
hinna áhyggjulausu bernskudaga
og æskunnar, yfirfullir af vonum
og fyrirheitum. En fermingin er
auðvitað fyrst og fremst kristi-
leg trúarhátíð — þeirri hlið, því
aðalatriði hættir okkur því mið-
ur oft við að gefa of lítinn gaum
svo að fermingarathöfnin sem
slík, hverfur í skuggann, drukkn-
ar. í hégómlegu veizluvafstri og
fyrirgangi.
Fáráðleg stórútgjöld.
EN ÞAÐ var annars dálítið sér-
stakt, sem mig langaði til að
minnast á í sambandi við ferm-
ingar almennt, þ.e.a.s. klæðnað
fermingarbarnanna. Hvert ferm-
ingarbarn, drengur eða stúlka,
þarf samkvæmt orðinni venju að
fá tvennan alklæðnað, síðan hvít-
an kjól eða svört föt til að vera
í við sjálfa fermingarathöfnina og
svo önnur eftirfermingarföt. Það
er augljóst hvílík stórútgjöld
þetta hefur í för með sér og hve
fáráðleg þau eru í raun og veru.
— Margur fermingardrengurinn
kemur aldrei í fermingarfötin
sín nema rétt á meðan á blá-
kirkjuferðinni stendur. Það er
mikill og ör vöxtur í unglingum
á þessum aldri og fermingarfötin
eru orðin of lítil, hreint og beint
ónýt, fyrr en varir.
Hvít skikkja við
ferminguna.
EG HEYRI, að á einum stað á
landinu, Akureyri — ef til
vill víðar? — hafi verið tekinn
upp sá siður að drengir fermist
vorna
HETJULEG vörn franska her-
liðsins í Dien Bien Phu gegn of-
urefli andstæðinganna vekur al-
heims athygli. Hernaðarlega er
þessi virkisbær ekki sérlega þýð-
ingarmikill, en þarna hafa upp-
reisnarherir kommúnista mark-
að hólmgöngustað. Og er nú svo
komið að heiður beggja aðilja er
undir því kominn hvernig rimmu
þessari lyktar. Munu kommúnist-
ar vaxa í augum landsmanna aust
ur þar, ef þeim tekst að ná borg-
inni og ef til vili hljóta meira
fylgi. Þessvegna gildir þá einu
þótt þeir tefli þúsundum manna
í opinn dauðann í fótgönguliðs-
árásum.
allir á hvítum skikkjum, sem
bæjar- eða safnaðarfélagið legg-
ur þeim til gegn ákveðinni leigu
til notkunar við fermingarathöfn
ina. Mér finnst þetta ágæt hug-
mynd og þess verð, að aðrir
kæmu á eftir Akureyringum, og
hví ekki að láta hið sama ganga
yfir stúlkurnar? Einföld hvít
skikkja á öllum barnahópnum
færi mjög vel við þessa trúarat-
höfn, auk þess sem hún sparaði
stórfé í vasa vandafólksins. Víða
erlendis þar sem kaþólskur siður
er ríkjandi eru slíkar skikkjur
notaðar við altarisgöngur barna
— og fer vel á því. — Mér finnst,
að hér sé á ferðinni nýbreytni,
sem er mjög svo athyglisverð. —
Hagsýnn“.
„í apríl — ekki úr
einum þræði“.
ÞAÐ er eins og tíðin að undan-
förnu hafi verið á báðum
áttum, aðra stundina hafa verið
hlýindi og vor í lofti — hina
stundina hefur hinn kaldi andi
vetrarins minnt okkur á að hann
situr enn við völdin. Það væri
líka heldur mikil bjartsýni að
þora að gera sér vonir um, að
vorið væri komið hingað þegar
í byrjun í apríl. Til er franskur
málsháttur, aðallega stílaður upp
á París, sem segir: „En Avril ne
te découvres pas d’un fil“ — farðu
ekki úr einum þræði í apríl. —
Ur því að París vantreystir svo
apríl-vorinu — hvað þá um ís-
land norður á heimsenda köld-
um? — Ætli að ekki sé hyggi-
legra að hafa vetrarflíkurnar við
hendina?
„Ég þurfti ekki nema
annað“.
EINU sinni voru hjón á bæ.
Ekki nefnir sagan, hvað þau
hétu. Konan var fremur heilsu-
lítil. Eitt sinn lagðist hún í rúmið
og sá bóndi ekki annars úrkosta
en að leita til læknis. En þegar
þangað kom, vafðist honum svo
tunga um tönn, að hann kom
ekki upp nokkru orði. Læknirinn
hélt, að bóndinn væri að gera
gys að sér, varð sárreiður og rak
bónda tvo löðrunga. Bóndi beið
ekki eftir meiru en hljóp allt
hvað af tók heim til kerlu sinn-
ar; hélt hann, að þetta væri með-
alið, sem hún ætti að fá, því að
hún væri sinnisveik. Gekk hann
að konu sinni þar sem hún lá
veinandi í rúminu og rak henni
roknalöðrung. Konan stökk á
fætur, því að hún vissi ekki,
hvaðan á sig stóð veðrið, og eftir
nokkra daga var hún orðin al-
bata. Fer nú bóndi aftur til
læknisins, þakkar honum fyrir
ráðlegginguna, en rekur honum
löðrung um leið og hann segir:
„Ég þurfti ekki nema annað (n.l.
höggið)“. En ekki er þess getið,
hversu lækninum þótti gott að
fá annan meðalaskammtinn til
baka.
„Hvernig kunnið þér við yður
þar syðra?“
„Alveg prýðilega. ítalir reynd-
ust mér vera mjög elskulegt fólk
með sitt suðræna fjör. Þeir eru
hreinskilnir og eðlilegir í fasi.
Þeim er eðlilegt að láta svipbrigð
in túlka sinn innri mann. Scala
óperan heldur uppi þróttmiklu
sönglistarlífi þar. Meðan hún
starfar er tiltölulega lítið um
hljómleika einstakra manna. En
heimsóknir í óperuna eru oftast
óviðjafnanlegar og gefa mönnum
sérstök tækifæri til að mennta
sig og þroska á þessu sviði."
„Finnst yður ekki mikil við-
brigði að koma hér heim í fá-
breytnina?“
Guðrún A. Símonar
„Ég læt það vera. Vissulega
virðist mér ekki skorta hér verk-
efni. Mér er það ljóst, að hér
hafa margir meðfædda hæfileika
til söngs En helzt finnst mér
vanta, að þeir, sem hafa beztu
hæfileikana fái æskileg tækifæri
til að reyna krafta sína.
Hér eru íslenzkir söngvarar
dæmdir eftir þessum frægu söngv
urum, sem fólk heyrir einungis á
hljómplötum, en gleymir því, að
þessir sömu frægu söngvarar eru
búnir að læra í mörg ár og hafa
fengið tækifæri til þess að sýna
hvað í þeim býr, og hafa þess
vegna öðlast mikla reynslu.
Hérna er íslenzkum söngvurum
settur stóllinn fyrir dyrnar, og
ef svo vel skyldi takast, að þeim
bjóðist tækifæri til að sýna hæfi-
leika sína og kunnáttu, þá er
heimtað af þeim það sama, sem
t. d. Gigli eða Renata Tebaldi eru
búnir að gera í mörg úr. Eitt vil
ég benda fólki á, að það er tvennt
dæmdir eftir hinum frægu söngv-
ara á hljómplötum eða í eigin
persónu.
Það rennur mér til rifja að
hugsa til þess hvað íslendingar
eru skeytingarlausir um sina eig-
in söngvara. Haldist slíkt tóm-
læti áfram hér, er hætt við að
íslendingar, sem stunda söngnám
trénist upp á því að brjótast
áfram á þessari braut, nema að
þeim sé sköpuð skilyrði til að
reyna kraftana hér heima.
Bæði í Englandi og á Ítalíu er
erfitt að fá atvinnuleyfi fyrir út-
lendinga, vegna þess, að þeir
vilja láta sitt eigið fólk ganga
fyrir. Þetta er sérstaklega áber-
andi á Ítalíu. Ég tel að einsöngv-
arar, sem hafa bezta hæfileika
eigi að stofna til samtaka og
skapa sér þau beztu skilyrði, sem
hægt er að fá hér heima og þann-
ig þroskist söngmenntin að inn-
anverðu frá, íslenzku þjóðlífi til
gagns og frama. En þetta
er hægt að taka til yfirvegunar
fyrir þá sem hafa áhuga fyrir
þróun söngmenntar í landinu,
segir ungfrú Guðrún að skilnaði,
er ég óskaði henni til hamingju
með væntanlega hljómleika henn
ar á miðvikudaginn kemur.
V. St,