Morgunblaðið - 25.04.1954, Blaðsíða 11

f»»»tBl»»nT¥HlMllllH10TÍT<T
Sunnudagur 25. apríl 1954
MORGVNBLAÐIÐ
11
Luxastofniim og netin
Vandaðar — Ódýrar — Sparneytnar
!»■
Ef þér fáið innflutningsleyfi fyrir bifreið frá Vestur-
Þýzkalandi, þá hugsið yður vel um áður en þér ákveðið
hvaða tegund þér ætlið að kaupa.
Leitið yður upplýsinga um DKW-bifreiðirnar. Þær eru
framleiddar í sjö gerðum fólksflutninga- og 5 tegundum
flutninga- og sendiferðabifreiða. Af þeim nýtur „Station
-vagninn“ einna mestrar hylli.
Kaupið fallega, vandaða og rúmgóða bifreið.
SVEINN JÓNSSON & Co.,
Vesturgötu 5 — Sími 80457.
Kér er tækifæri
Vörulager, innkaupsverð 110 þúsund, selst af sér-
stökum ástæðum, á kr. 20 þúsund ef samið er strax.
Afnot af lagerplássi fylgir í þrjá mánuði.
Verið nú snarir og hringið í síma 82037 klukkan 12
—13,30 og eftir kl. 19-
Til fermingargjafa
kommóður, saumaborð, skrifbor-5, lestrarborð og margs-
konar önnur húsgögn í fjölbreyttu úrvali.
Húsgagnaverzlun Guðmundar Guðmundssonar,
Laugaveg 166.
Tvö skrifstofuherbergi i
■
■
eða fyrir léttan iðnað til leigu í miðbænum. — Þeir, sem •
■
vildu sinna þessu, leggi nöfn sín inn á afgreiðslu Morgbl. j
fyrir fimmtudag 29. þ. m. merkt: „Sknfstofuherbergi" j
— 508. :
Unpr og röskur maður
óskast í eina af stærri bóka\erzlunum bæjarins.
Tilboð ásamt mynd og meðmælum ef til eru, sendist
afgr. Morgbl. fyrir miðvikudagskvöld merkt: .
„Ungur og röskur“.
Ilp ■ « ■ ■
Framh. af bls. 7
þeir knýja þar á dyr árlega með
töfrasprota þeim, sem í daglegu
tali heitir veiðistöng.
RÖK OG GAGNRÖK
Þá vék Vígluhdur Möller í
ræðu sinni að því, að öðru hvoru
skyti upp kollinum þeirri skoðun
að loka fyrir stangaveiðimönnum
þessum hamingjuheimi. í því
sambandi vær meðal annars eftir
farandi haldið fram af formæl-
endum netjaveiðinnar:
4 Bezt er að leigja útlending-
* um árnar til að afla gjald-
eyris, eða hætta allri stangaveiði
og láta bændurna sjálfa veiði
fiskinn í net.
1 Veiðimenn eru að sölsa undir
sig hlunnindi bænda fyrir
lítið eftirgjald, til að hagnazt á
veiðinni.
4 Veiðistöngin er stórhættulegt
~ drápstæki — miklu skaðlegri
heldur en fullkomnustu netja-
lagnir.
M Veiðimenn reyna nú með
** öllum ráðum að ná einokunar
aðstöðu í ánum og m.a. með því
að vekja sundrung á meðal
bænda.
Víglundur Möller hrakti þess-
ar staðhæfingar lið fyrir lið og
verða hér rakin aðeins nokkur
af rökum hans,
4 Gersamlega óhugsanlegt er
" að fá útlendinga til að greiða
leigu, sem kæmist neitt í nám-
unda við það, sem íslenzkir veiði
menn greiða, enda þegar dæmi
þess að erlendir veiðimenn hafi
snúið frá er bændur hugðust
hækka leiguna í samræmi við
það, sem þeir gátu fengið innan-
lands.
1 Auðvelt er að afsanna að
veiðimenn reyna ekki að sölsa
undir sig hlunnindi bænda fyrir
lítið gjald og þeir hagnast ikki
á veiðinni. Því til sönnunar tók
Víglundur sem dæmi aflann og
leigugjaldið í Norðurá — beztu
veiðiá landsins. Sýndi hann fram
á með rökum, að þar borguðu
veiðimenn á s.l. sumri 85.000 kr.
í leigu fyrir ána og öfluðu 470
laxa, samtals 1650 kg. Kostaði
því laxkílóið þá 50 kr. að meðal-
tali. Þetta var hins vegar slæmt
veiðiár, en meðaltal síðustu 5 ára
sýnir að láxkílóið kostar stanga-
veiðimenn 33 krónur, en bændur
fá 18 kr. fyrir það í verzlunum.
Þetta getur ekki talizt að sölsa
undir sig hlunnindi bænda fyrir
litið gjald.
1 Sú staðhæfing, að stöngin sé
^ hættulegra og mikilvirkara
drápstæki heldur en neta- og
gildrulagnir, er svo furðulegur
málflutningur, sagði Víglundur
Möller, að manni dettur í hug að
þeir, sem beita slíkum fullyrð-
ingum, hafi ekki mörg skynsam-
leg rök fram að færa máli sínu
til stuðnings. Aðeins nokkur
liluti fisksins í hverri á tekur
beitu — það er ekki tökufiskur,
og eftir því sem stangirnar eru
fleiri á einu svæði, því minna
veiðist. Það sannar reynsla
stangaveiiðmanna. Eina alvar-
lega hættan fyrir fiskistofninn er
neta- og gildruveiðin í jökul-
ánum. Það er því tvímælalaust
til hagsbóta fyrir veiðibændur
að neta- og gildruveiði verði
alveg lögð niður og allar ár leigð
ar til stangaveiði eingöngu. Með
því eina móti er tryggt, að laxa-
stofninn fari vaxandi um leið og
jarðeigendur fá hæsta hugsanlegt
verð fyrir allan afla, sem úr án-
um fæst.
ð Um tilraunir af okkar hálfu
** til að vekja sundrung meðal
bænda er sennilega átt við að
við höldum því fram, að bændur
við bergvatnsárnar, sem eru 4—5
sinnum f-leiri en hinir, eigi að
standa saman um að fá fyrir það
girt með lagasetningu, að fáeinir
menn við ósa ánna geti sópað
upp laxinum, sem elzt upp í
löndum þeirra sem ofar búa. í
Ölfusá og Borgarfirði er þegar
búið eða um það bil að verða
búið að lítrýma stórlaxinum svo
rækilega, að undantekning má
heita, ef fiskur, sem nær tuttugu
pundum, fæst þar á stöng nú
orðið í ám, sem mikið var í af
þeirri stærð fyrir 20—30 árum.
Þá drap Víglundur á þau
„rök“ netjaveiðimanna, að aðeins
þurfi að hætta stangaveiði. Það
mundi, sagði Víglundur, verða
gott fyrir þá um stundarsakir.
En laxinn, sem sækir upp á efri
svæði ánna til að hrygna, sækir
með landi og lendir í netur.um
á uppleið og þegar þannig er að
farið tekur ekki mörg ár að
ganga að fullu frá stofninum.
NIÐURLAGSORÐ
I niðurlagi ræðu sinnar sagði
Víglundur Möller: Stangaveiðin
veitir nokkrum þúsundum manna
ógleymanlega hamingju og gleði-
daga sumar hvert. Fyrir þessa
ánægju greiða þeir bændum
meira verð en þeir gætu fengið
fyrir fiskinn með því að veiða
hann sjálfir. Hér fara því sarnan.
hagsmunir bænda og ánægja
veiðimannanna. Bændurnir við
bergvatnsárnar og stangaveiði-
mennirnir eru eflaust 50 sinnum
fleiri en netjabændurnir og af
því má vera ljóst, að hér er um
hagsmuni og ánægju margra að
ræða móti séraðstöðu fárra. Auk
þess er það frá þjóðfélagslegu
sjónarmiði allmikils virði, að
einstaklingarnir eigi sem flestir
kost á því að stunda þau hugðar-
efni í tómstundum sínum, sem
þeir helzt kjósa og hafa mesta
gleði af. Þjóðfélagið fær það ená
urgoldið í aukinni starfsgleði
þeirra og Hfsorku. Sú hiið máls-
ins er engu að síður athyglis-
verð. A. St.
— Þú skalf ekki mann deyða
Pramh. af bls. 2
VAR í KAUPMANNAHÖFN
Árið 1951 ferðaðist Khokhlov
um Vestur-Evrópu og hafði falskt
austurrískt vegabréf. Hann heim-
sótti Svissland, Frakkland, Hol-
land, Belgíu og Danmörku og
hafði samband við flugumenn
kommúnista í þessum löndum.
NEITAÐI
AÐ FREMJA MORD
Vorið 1952 var Khokhlov
kallaður á fund yfirmanns
síns Sudoplatovs lögregluhers-
höfðingja. Hann gaf Khokhlov
fyrirskipun um að fara til
Frakklands á fölsuðu sviss-
nesku vegabréfi og myrða þar
ákveðinn rússneskan útlaga.
Khokhlov neitaði að fara. —
Hann kvaðst ekki treysta sér
til þess, hann væri svo tauga-
veiklaður að hann þyldi ekki
slíka ofraun oftar, það gæti
og farið svo að hann fram-
kvæmdi verkið svo klaufalega
að allt færi út um þúfur eða
kæmist upp.
Hann kveðst nú undrast
það, að mótmæli hans skyldu
vera tekin til greina og að
yfirmenn lögreglunnar skyldi
ekki vera farið að renna grun
í mótþróa hans og jafnvel að
hann væri hættulegur lögregl-
unni. Eftir neitunina bjóst
hann við því á hverri stundu
að verða handtekinn, en ekk-
ert varð úr því. Hann fékk
fyrirmæli um að fara til
Austur-Berlínar, þar sem hann
starfaði um sinn í njósnamið-
stöð Rússa í Karlhorst.
Undir lok ársins 1952 var
ákveðið að Khokhlov tæki að
sér yfirstjórn rússnesku njósna-
og skemmdarverkamiðstöðvar-
innar í Svisslandi og átti kona
hans og sonur að fá að fara með
honum. Allt var undir þetta búið.
Fjölskylda hans átti að mæta
honum í Austur-Berlín á hverri
stundu, en þó fór það allt út um
þúfur við andlát Stalins. Allt frá
láti Stalins og fram til síðustu
tíma hefur öll rússneska lögregl-
an verið eins og í uppnámi og
var starfsemi hennar mikið í
molum við fráfall Berias, manna-
skipti tíð og veður öll ,válynd.
FYRIRSKIPUN UM MORÐ
í október 1953 kallaði Pan-
yushkin fyrrum sendiherra Rússa
í Bandaríkjunum, sem orðinn var
yfirmaður lögreglusveitarinnar,
Khokhlov á sinn fund og til-
kynnti honum að honum væri
falið að framkvæma morð á
Georgi Okolovich. Ef hann neit-
aði slíkri fyrirskipun í annað
sinn myndi það vera sama og að
undirrita sinn eigin dauðadóm.
TVEIR LAGSMENN
Khokhlov átti ekki sjálfur að
fremja morðið. Til þess hafði
hann tvo þýzka heittrúarkomm-
únista Hans Kokowitsch og Kurt
Weber. Þeir gengu á sérstakt
námskeið, þar sem þeir lærðu að
aka bifreiðum ofsahratt um þröng
ar götur, æfðu sig í japanskri
glímu og skotfimi. Þeim vovu
sýndar ljósmyndir af fórnardýr-
inu og uppdrættir og ljósmyndir
af heimili hans og umhverfi þess
í Frankfurt am Main.
Khokhlov skýrir svo frá
þessu:
— Ég átti að stjórna moið'-
inu og undirbúa það. Ég heiói
að vísu getað lokað augunim
og látið þessa tvo þýzku
kommúnista framkvæma veriy
io.
— Ef ég hefði verið einn h
Moskvu er vísast að ég hefö'i
tekið þessu og framkvæmt
morðfyrirskipunina möglun-
arlausí.
— En ég var ekki einn. Er
ég sagði Janinu konu minai
frá þessum glæpafyrirætlun-
um, stóð' hún föst og óhagg-
anleg á móti þeim. Hún sagðj.
við mig: — Ef þessi maðor
verður myrtur, þá ert þú sjálf7
ur morðinginn, þótt hann falli
fyrir hendi annars manr,1,
sem er þér meðsekur. Ef jþú
lætur myrða þennan ma»jnj|
þá átt þú ekki lengur konu
né barn. Ég get ekki lifað mt-ð
manni, sem er morðingi,
hversu heitt sem ég hef elskað
hann.
— Ég spurði hana: Veiztu,
hvað bíður þín, ef ég hlýðl
ekki fyrirskipuninni?
— Já, hún vissi það, en það
breytti engu. Það er hennar
sannfæringarkraftur og rétt-
lætistilfinning, sem hefiu-
stöðugt talað til mín á ferð-»
inni og sagt mér að útheúa,
ekki blóði. *
UM VÍNARBORG
OC SVISSLAND
í febrúarmánuði var flogið .með
þá þremenningana í rússneskii
herflugvél til Vínarborgar og
þeir áttu tafarlaust að fram-í
kvæma verkið. Ferðaðist Khok-
hlov á austurrísku vegabréfi und-
ir nafninu Josef Hofbaur, fyrst
til Svisslands og síðan til Frank-
furt, þar sem hann mætti sam-
verkamönnum sínum hinn 17;
febrúar s.l.
ÚRSLITASTUND
Daginn eftir, hinn 18. febrúar,
gekk Khokhlov á fund Okolo-
vichs og sagði -honum alla sög-
una. Það var að undirlagi Okolo-
vichs, sem Khokhlov lét sem ekk-
ert væri daginn eftir og skipaði
samverkamönnum sínum að fara
til Augsburg og sækja þanga>
morðvopnin, sem aðrir erindrek-
ar Rússa höfðu flutt eftir öðrum
leiðum frá Rússlandi.
Síðan er ekki miklu við söguna
að bæta, nema því að Khokhlov:
setti sig i samband við öryggis-;
lögreglu Vesturveldanna.
Hann afhenti þeim m. a. morð->
vopnin, sem eru af alveg sér-;
stakri, nýrri og óhugnanlegri*
gerð. 1