Morgunblaðið - 04.08.1954, Blaðsíða 8

8
MORGinSBLÁÐíÐ
Miðvikudagur 4. ágúst 1954
Útg.: H.í. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
5 UR DAGLEGA LÍFINU J
Erfiðleikar togaraútgerðarinnar
og iiniflutninpr bifreiða
SAMUEL SONGO er 25 ára
gamall blökkumaður af ætt-
J stofni Mashona í Suður-Ródesíu,
thann er ákaflega bæklaður, get-
ur ekki gengið, og getur aðeins
notað tvo fingur hægri handar,
en vinstri handleggur hans er
fagurlega skapaður og hann get-
ur vel stjórnað honum. Fyrr á
tímum voru börn eins og Samúel
borin út fyrir villidýrin. En
Samúel var leyft að lifa, og hann
lærði, að höggva allskyns mynd-
ir úr steinum með tveim fingr-
um hægri handar og heilbrigðu
vinstri hendinni.
GLATAÐI SONURINN
★ FYRIR skömmu síðan voru
höggmyndir Samúels Songo, en
þær eru úr grábláum afrískum
sápusteini, sýndar víða í Eng
EINS og kunnugt er, hefur ríkis- framt mun fyrirhugað að flytja
stjórnin unnið að því undanfarna inn nokkru fleiri bifreiðir en
mánuði að undirbúa úrræði til ráðgert var á síðastliðnum vetri,
stuðnings togaraútgerð lands- þegar auglýst var eftir umsókn-
manna. En sú grein sjávarútvegs um um þessi tæki.
ins hefur um skeið átt við mikla 1 Tíminn hefir undanfarið deilt
rekstrarerfiðleika að etja. Nefnd mjög á viðskiptamálaráðherra og "mt"-fíelri höggmyndum
var skipuð í lok síðasta Alþingis Sjalfstæðisflokkmn fyrir að hafa skólapilta j kristiiegum heima-
til þess að rannsaka hag togara- dregið uthlutun gialdeyrisleyfa vistarskóla j Suður-Ródesíu En
útgerðarinnar og benda á leiðir fyrir bifreiðum. Sannleikurinn er merkasta Ustaverk þessarar sýn-
henni til bjargar Skilaði hún sá, að snemma á s.l. vori var ingar þótti yera höggmyndin
fyrir nokkru áliti til ríkisstjórn- ljóst að hverju myndi draga með ;Glataði sonurinnl> eftir Samúel
arinnar. togarana.
Það hefur nú orðið að sam-j Hefir engin jákvæð tillaga
komulagi innan ríkisstjórnarinn- komið fram um úrræði þeim til
ar, að togaraútgerðinni skuli bjargar, er nægði til þess að
veitt aðstoð á grundvelli þeirra koma þeim úr höfn, önnur en sú,
tillagna, sem nefndin lagði til. að leggja nýjan skatt á bifreiða-
| innflutninginn. Það hefði því
verið hið mesta glapræði að út-
hluta innflutningsleyfum fyrir
sem flutningsgjöld á útfluttum bifreiðum á s.l. vori og koma
fiski, vátryggingargjöld og Þannig í veg fyrir, að til fyrr-
Songo.
'Uncli

óápaótemi
SAMÚEL hefur aflað sér
kunnáttu sinnar í kristilega skól-
anum í Cyrene, en þar hefur I
hann dvalið s.l. 8 ár. Það var
opinber skólaeftirlitsmaður, sem
fann Samúel í þorpinu, sem hann
fæddist í, og tók hann með sér
til Cyrene, en prestur að nafni
Edward Paterson, sem jafnframt
var listamaður, stofnaði þar
skóia árið 1940 og eru nú í þeim
skóla 320 blökkudrengir. Samúel
var þá langsoltinn unglingur,
klæddur tötrum og svo vanmátta,
að það varð að aka honum í
kennslustundir í gamalli barna-
kerru. Og þegar hann var spurð-
ur um það hvað hann kynni,
sagðist hann kunna að höggva í
stein. Paterson veitti honum
ýmsa fræðslu, en varaðist samt
að kenna honum nokkuð, sem
gæti hneppt hann í viðjar hefð-
bundinnar listar. — Það sem ég
reyndi var að láta hann skapa
það, sem hann sá og hafði í huga,
segir Paterson.
HLAUT VIÐURKENNINGU
it FERÐAMENN, sem heim-
sóttu skólann, keyptu iðulega
höggmyndir Samúels og loks
Aðalátriði þeirra eru þessi:
Lækkaðir verði ýmsir kostn
aðarliðir hjá útgerðinni, svo
\JeiuaLandi óhrifar:
Merking sögustaða.
EINN kunningi minn, sem var
á ferð úti á landi um verzl-
olía. Gerð verfíi tilraun til þess gre‘incls úrræðis yrði gripið til unarmanna helgina vakti máls á
að fá frystihúsin til að hækka Þess að hjálpa togaraútgerðinni. því við mig, að mjög vel færi á
verð á þeim fiski, sem þau Skrif Tímans um bifreiðaúthlut- því að merkja hina ýmsu sögu-
kaupa af togurunum. Lagður uncna hafa þess vegna í senn og merkisstaði, sem eru á alfara-
verði nýr skattur á 'bifreiðar, verið ábyrgðarlaus og heimsku- leiðum. Sú ráðstöfun myndi vafa
aðrar en vörubifreiðar sem leS- Framsóknarmenn hafa ekki laust glæða áhuga fólks á forn-
fluttar verði til landsins'. Tekj bent a neinn annan tekjustofn en sögunum og þjóðlegum fróðleik.
unum af þessum skatti verði Þenna bifreiðaskatt, sem nægja „Ekki sízt á dögum eins og
síðan varið til stuðnings tog- myndi tiJ Þess að koma togur- þessum — sagði kunningi minn,
araútgerðinni. 1 ”
unum af stað. i og átti við nýafstaðna helgi —
Kjarni þessa máls er annars þegar þúsundir fólks leggja leið
sá, að óhjákvæmilegt var að sína út úr bæjum og kaupstöð-
gera ráðstafanir til þess að um víðsvegar um landið, finnur
koma togaraflotanum af stað. maður þörfina fyrir slík merki.
Þar var ekki um auðugan garð Sjálfsagt mundi margur bíllinn
að gresja. Þær leiðir, sem æða framhjá þeim, án þess að
farnar verða, eru tvenns kon- láta sig nokkru skipta hvað á
ar. Annars vegar er reynt að þeim stæði — það er því miður
lækka nokkra helztu kostnað- til á meðal okkar fólk, sem ekki
arliði flotans. Hins vegar er langar til — ekki vill fræðast
lagður á skattur, sem gengur um neitt, hvorki íslenzka sögu
til stuðnings rekstri hans. 1 né annað. En ég er sannfærður
_• Væntanlega munu þessi mál um, að langsamlegur meirihluti
birgða úrræðfað ræða. Er ekki skýrast nánar, þegar ríkisstjórn-' fólks myndi fagna slíkri ný-
ólíklegt, að ríkisstjórnin telji in hefur gert grein fyrir fyrir- breytni.
eðlilegt að Alþingi gefist tæki- sstlunum sínum og ráðstöfunum
færi til þess að taka afstöðu til tn stuðnings togaraútgerðinni. —
vandamála útgerðarinnar og úr- Á þessu stigi málsins verður það
ræða til lausnar þeim. En óum- a®eins fullyrt, að hún hefur stað-
flýjanlegt var að gera ráðstafan- id frammi fyrir miklum vanda,
ir til þess að meginhluti togara- sem bun hefur mætt af fullum
flotans lægi ekki í höfn um skilningi á þörf þeirrar atvinnu-
margra vikna, eða jafnvel mán- 8reinar> sem 1 hlut á, og hags-
Þá hefur einnig verið unnið
að því af hálfu ríkisstjómar-
innar að fá hækkað söluverð
á útfluttum fiski og ná þannig
upp nokkru af því, sem á vant
ar til þess að togaramir beri
sig.
Vonir standa til þess, að með
þessum úrræðum muni togara-
flotinn, eða réttara sagt sá hluti
hans, sem lagzt hefur við land-
festar, geta lagt úr hönf. En
hér er fyrst og fremst um bráða
aða skeið.
Um bifreiðainnflutninginn er
það að segja, að Sjálfstæðis-
menn hafa stefnt að því, að
gera hann algerlega frjálsan.
munum alþjóðar.
Breyft mynd
É°'
Kjartanssteinn
í Svínadal.
tel mig ekki miklu ófróðari
íslenzkri landafræði og
sögu heldur en hvern annan —
hélt kunningi minn áfram — en
ekki vissi ég fyrr en nú um helg-
ina, er mér var bent á stóra stein
inn rétt við veginn um Svínadal
í Dölum, að það er sami steinn-
inn sem sagan segir að Bolli
hafi vegið Kjartan fóstbróður
við hliðina á fróðum bílstjóra,
sem leyst getur úr öllum spurn-
ingum um landið og staðina sem
hafði hann auðgast um 100 dali
sölunni. Þá langaði hann til
þess að kaupa sér hjólastól. —
Paterson hafði ekki brjóst í sér
til þess að segja honum að slíkur
stóll myndi kosta hann um 200
■ dali, þess í stað fékk hann styrk
farið er um. - Þessvegna vildi , hiá rikishappdrættinu, sem svar-
° ' +il V.nír'rr.r imnVlínAor o/-w-vn A
ég ítreka uppástungu mína um aði ti! beirrar uPPhæðar sem á
merkingu sögustaða. Væri hér
ekki tilvalið verkefni fyrir öll
hin mörgu átthaga- og byggða-
■ vantaði. Samúel hefur nú eign-
ast stólinn og á síðan mikið
hægara
félög, sögufélög, eða hvað þau sinni-
nú aftur heita öll, félögin?
G J
með að vinna að list
if EN þrátt fyrir það að mynd-
ir hans hlutu almenna viður-
Dansferðir upp í sveit. kenningu í hinu fjarlæga Eng-
- konan, sem skrifaði ( ]andij hafði það ekki jafn mikil
mér í sambandi við feg- áhrif á hann og það álit, sem
urðarsamkeppnina fyrir nokkrum hann vann sér meðal landsmanna
dögum, segir ennfremur í bréfi: í sinna og ættmenna. Því að hinn
„Nú í góða veðrinu, þegar all-
ir þrá að komast út úr bænum um
helgar, fékk ég hugmynd í höf-
uðið, sem mig langar til að koma
á framfæri við þig. Mætti ekki
frumstæði maður þarf engu síður
á lofi og uppörvun að halda en
hinn borgaralegi menntamaður.
Hans ómetanlegu verðlaun voru
þau að sjá undrunarsvipinn á
Þeir telja, að með þeirri skatt TÍMAMENN eru mjög smeykir j sinn. Hví ekki að setja þarna
lagningu, sem ráðgerð hefur við það, að Sjálfstæðismenn á up spjald þar sem á stæði: „Hér
verið, myndi draga það mikið Vestfjörðum hafa stofnað með sér
úr eftirspum á þessum tækj- samband til stuðnings stefnu
um, að gjaldeyriseyðslan sinni og hagsmunamálum Vest-
vegna kaupa á þeim yrði ekki firðinga. Er það að vonum. Á
mikið meiri þótt innflutning- Vestfjörðum hefur Sjálfstæðis-
ur þeirra yrði gefinn frjáls. ’ flokkurinn unnið stærri sigra und fræga — og í senn harmsögulega
Sjálfstæðismenn hafa bent á, anfarið en víðast hvar annars kafla, sem hvert skólabarn lærir
að ómögulegt sé að tryggja staðar. um í íslandssögu sinni, en sem
réttlæti í úthlutun leyfa fyrir( Árið 1937 fengu Sjálfstæðis-J í raunirfni er aðeins einn þáttur
vóg Bolli Kjartan Ólafsson“ —
eða eitthvað á þessa leið.
Skyldi ekki einhver verða til
þess að glugga í Laxdælu þegar
heim kæmi og rifja upp þennan
þessum tækjum meðan aðeins menn engan þingmann kjörinn í
er hægt að fullnægja óskum hinum fimm kjördæmum Vest-
örlítils hluta beirra, sem sækja fjarðakjálkans. Alþýðuflokkur-
um innflutningsleyfi. | inn hlaut þar þá þrjú þingsæti
Framsóknarmenn hafa barizt en Framsókn tvö.
gegn því, að bifreiðainnflutning-j Við síðustu kosningar hlutu
urinn yrði gefinn frjáls. Niður- Sjálfstæðismenn hinsvegar þrjú
staðan hefir því orðið sú innan þingsæti í þessum landshluta, Al-
ríkisstjórnarinnar, að ekki hefur þýðuflokkurinn ekkert en Fram-
náðzt samkomulag um það. Hins sókn tvö. Munaði þó minnstu, að
vegar hefur þeirri tillögu togara Sjálfstæðismenn ynnu
nefndarinnar verið fylgt, að þeirra.
úr einni meistaralegustu forn-
sögu okkar.
É‘
Tilvalið verkefni.
stein aðeins sem eitt dæmi,
en það sama vildi ég sagt hafa
um fjölmarga staði aðra einnig
þá sem byggðir eru.
Hvers vegna ekki að
annað (sýna með látlausum vegvísum,
þegar ekið er fram hjá stöðum
skattleggja meginhluta bifreiða-
innflutningsins, og láta tekjurnar
af þeim skatti síðan ganga til
stuðnings togaraútgerðinni. Jafn
Þetta er mjög breytt mynd, eins og Borg á Mýrum, Flugu-
Tími sæll. Allt bendir til þess ( mýri í Skagafirði eða Hlíðarenda
að þróunin vestra gangi enn í Fljótshlíð. Það eru ekki allir
Sjálfstæðismönnum í vii.
ferðalangar svo heppnir að sitja
skipuleggja ferðir á laugardög- ' andiiti innfæddrar konu, sem
um og sunnudögum fyrir fólk, sá hann, breytast í aðdáun, þeg-
sem langar til að skemmta sér — ' ar hUn leit höggmyndir hans. Og
og dansa úti í guðsgrænni nátt- 1 svo hvíslaði hún að Samúel: —
úrunni? Ég held, að það yrði vel ^ ja, þú ert svei mér slyngur!
þegið af mörgum, sem iðka dans- ‘
íþróttina, hafa yndi af því að
dansa. Æskulýðsfélögin fengi
heilbrigða skemmtun, í staðinn
fyrir að fara á dansleiki í dans-
húsum, sem þrungið er af ólofti
og víndaun.
Ein harmonkia væri nóg
ÞESSAR ferðir mætti skipu-
leggja fyrir vissa aldursfl.
eða þá fyrir alla sameiginlega.
Leggja mætti af stað kl. 2—3 að
deginum og staðsetja sig ein-
hvers staðar á fögrum stað. Það
væri nóg að hafa einn harmoniku
leikara með í förinni — vel væri
þegið, að einhver í hópnum hefði
gítar með til aukaskemmtunar.
Fóik gæti haft með sér nesti og
annað til þæginda. Ég er sann-
færð um, að fólk myndi hugsa til
slíkrar skemmtiferðar með á-
nægju og fyndist mér, að þeir
aðilar sem sjá um og skipuleggja
ferðalög og skemmtanir almenn-
ings ættu að taka þessa hug-
mynd til athugunar. Mætti vænta
þess, að templarar riðu á vaðið.
— G. J.
Fjórum unglingum
boðið til dvslar
í Svíþjóð
ALÞJÓÐLEGUR félagsskapur,
sem á sænsku nefnist „Inter-
nationella Barnbyar“, hefur
boðið tveimur íslenzkum stúlkum
og tveimur piltum á aldrinum 14
—16 ára til dvalar á unglinga-
heimili í Grinda í Skerjagarð-
inum nálægt Stokkhólmi dagana
8.—28. ágúst n. k.
Markmið þessa félagsskapar er
að auka kynni og gagnkvæman
skilning milli æskufólks frá hin-
um ýmsu löndum. í þessu skyni
skipuleggur félagsskapurinn
dvalarheimili fyrir unglinga frá
hinum ýmsu hlutum heims án til-
lits til trúarbragða og kynþátta.
Á þessum heimilum vinna ung-
lingarnir og skemmta sér saman
undir handleiðslu fullorðins
fólks.
Átta ríki hafa þegar tilkynnt
að þau muni senda unglinga til
Grinda nú í sumar þ. á. m. Norð-
urlöndin öll.
Dvöl unglinganna er ókeypis,
en ferðakostnað verða hlutaðeig-
endur að greiða sjálfir. Enska
er það mál, sem talað er á heim-
ilinu.
(Frá Félagsmálaráðuneytinu). :