Morgunblaðið - 25.08.1954, Blaðsíða 1

41. árgangur.
192. tbl. — Miðvikudagur 25. ágúst 1954.
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
850 ára steinkista Oddaverja
fundin í Skálhoits-kirkjugranni
Eiin ðopnuS. Talin geyma jarð-
neskar Eeifar Páls biskups
Mynd þessi sýnir glöggt, hvernig steinlíkkista Páls Jónssonar bisk-
ups liggur sunnanvert í kirkjugarðinum í Skáiholti. Sést hún í
gröfinni næst á myndinni. Fyrst álitu menn, að grjótraninn, sem
mennirnir tveir standa á, sýndi breidd þverskiosins í hinni fornu
kirkju Klængs biskups. En kista Páls biskups hlýtur að hafa verið
i suðurálmu þverskipsins, sem hefur því verið miklu breiðarí en
í fyrstu var álitið. — Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.
Vargas forseti Brasilíu
rekinn frá völdum
O
framdi síðan sjálfsmorð
skömmu síðar.
virki.
Frainh. á bls. 13
SKAUT SIG Á
SKRIFSTOFUNNI
Skýrt var frá því að fyrr |
um morguninn hefðu stjórn- :
málaandstæðingar Vargas |
neytt hann til að segja af sér |
embætti. Kom hann til skrif- á
stofu sinnar skömmu síðar ;
ritaði bréf er hann skildi eft- |
ir, dró upp skammbyssu og
skaut sig í brjóstið. Andaðist |
hann nær samstundis.
í skilnaðarbréfinu ásakar i
Vargas andstöðuflokkana fyrir
að þeir hafi komið í veg fyrir Kí;
að hann gæti bætt lífskjör alþýð-
unnar í landinu Lokaorðin voru:
— Ég yfirgef nú lífið og hverf |;
yfir í söguna.
RÓSTUR í RIO
Tugþúsundir manna söfnuðust
síðdegis saman fyrir framan
verkamálaráðuneytið og hróp-
100 milljén d. kr.
virði í Meisfaravfk
XHÖFN, 24. ágúst — Norræna
aámufélagið, sem stofnað var
fyrir nokkrum árum til að nýta
blý- og zink-námurnar í Græn-
landi, hefur nú birt skýrslu um
það, að í Meistaravík á Austur-
Grænlandi sé blý og zink í jörðu
að verðmæti 100 milljón danskar
krónur. Telur félagið að námu
þessa megi vinna til fulls á 6—7
árum. I tilraununum að undan-
förnu hafa verið boruð 2000 m
námugöng og 5000 metrar af bor-
holum.
Indverjar vilja hiul-
lausa nefnd
NÝJA DELHI, 24 ágúst — Ind-
verska stjórnin sendi Portugöl-
um í dag orðsendingu þar sem
þeir kveðast sammála um að hlut
laus nefnd verði látin rannsaka
ástandið í portugölsku nýlend-
unum. Vilja Indverjar að ráð-
stefna um lausn þessa vanda-
máls verði haldin hið allra fyrsta.
— Reuter.
Rio de Janeiro.
Einkaskeyti frá NTB og Agence France Presse.
FYRIR hádegi í dag tilkynnti brasilíska útvarpið að Getulio Vargas
forseti landsins hefði þá nýlega framið sjálfsmorð á skrífstofu
sinni. Róstusamt hefur verið í Rio í dag. Farnar hafa verið stórar
kröfugöngur, þar sem krafizt er hefnda yfir andstöðumönnum hins
látna forseta.
Skömmu fyrir hádegi í morg- uðu nafn Vargas Og einnig söfn-
un var vikið frá dagskrá út- uðust menn saman fyrir framar
varpsins og tekið að leika sorg- skrifstofu Lýðveldisflokksins
arlög. Kom dánartilkynningin réðust inn í hana og unnu spell-
3-víddar sjónvarp
í Bretlandi
LONDON, 24. ágúst — Bretar
hafa nú eignazt þrívíddar-sjón-
varp. Á hinni árlegu útvarpssýn-
ingu, sem haldin er hér í borg
var eitt slíkt þrívíddar-sjónvarps
tæki sýnt í notkun. Hins vegar
er tekið fram að enn muni líða
nokkur ár þar til þessi tegund
sjónvarpstækja verður tekin í
almenna notkun. — Reuter.
er var sonur Jóns Loffssonar
MJÖG merkileg steinkista hefur fundizt við fornleifarann-
sóknirnar í Skálholti. Er talið að þetta sé líkkista Páls
Jónssonar biskups, er lézt árið 1211, en hann var einn auð-
ugasti og voldugasti biskup er í Skálholti sat.
Það sem gerir þennan fornleifafund sérstaklega merki-
legan er að steinkista hefur aldrei áður fundizt hér á landi.
Einnig það, að Páll Jónsson vair einn af Oddaverjum. Var
hann sonur sjálfs Jóns Loftssonar og Ragnheiðar systur Þor-
láks biskups helga. Hér er því um að ræða einu leifarnar,
sem frá hinum fornu höfðingjum Oddaverjíim eru komnar,
og var það að líkindum, að engin smámennskubragur væri
a þeim fundi.
Kistan hefur þó enn ekki verið opnuð. Liggur yfir
henni meir en þverhandarþykkt lok, sem er sprungið, svo
að gæta verður allrar varúðar við að taka það af. Aðrar
kistur úr tré liggja líka að henni og verður að gæta þess að
hagga ekki við þeim.
f MIÐALDAKIRKJU
KLÆNGS BISKUPS
Menn þeir, oem starfa að forn-
leifagreftrinum í Skálholti undir
stjórn Kristjáns Eldjárns forn-
leifafræðings hafa að ur.dan-
förnu aðallega grafið í vestur-
hluta kirkjustaðarins, þar sem
kirkja Brynjólfs Sveinssonar
stóð. En í síðustu viku var tekið
til við að grafa nokkru austar og
sunnar einkum í þeim tilgangi að
sjá hvernig hleðsla undirstöðu
hinnar fornu kirkju Klængs bisk-
ups frá 12. öld hefur verið.
STEINN, ER REYNDIST VERA
KISTULOK
S.l. laugardag var komið niður
á stein og var hann það stór að
menn héldu að hér væri um að
ræða einhvern grunnstein. Var
svo við skilið þá, en á mánudag,
þegar haldið var áfram meðfran.
steininum kom það brátt í ljós
að betta var lok á steinkistu.
VANDLEGA HOGGVIÐ
MÓBERG
Kistan er réttir 2 m á lengd,
höfðagaflinn snýr í vestur og er
hann nokkru breiðari. Hún er í
um það bil meters-dýpt og hall-
ast nokkuð til suðurs. Höggvin
er hún úr brúnleitu og fínkorn-
óttu móbergi. Er líklegast talið
að það sé tekið úr Vörðufelli.
Þa3 vekur sérstaka athygli,
hve kistan er vandlega höggv-
in, brúnir aílar iíkt og þær
séu slétt hefiaðar og á tveim
hornum eru eyru, sem mynda
skraut á kistuna. Sagði Krist-
ján Eldjárn að hann hefði
ekki búizt við að finna svo
fallega kistu þarna.
EINA STEINKISTAN,
ER UM GETUR
Engin áletrun er á kistunni.
En síeinkistur eru mjög svo
óvenjulegar hér á landi. Vill
Framh. á bls. 2
Getulic Vargas hinn látni forseti
Brazilíu.
Þessa mynd tók ljó&myndari Mbl. í gær af steinkistunni sem fannst í grunni miðaldakirkjunnar í
Skálholti. Kistan er höggvin úr móbergi og sjást sprungurnar þvert yfir lokið. Hér er um að ræða
einn merkasta fornleifafund hér á landi.