Morgunblaðið - 08.09.1955, Blaðsíða 16

Veðurúflii í dag:
NA stinningskaldi. Dalítil rign-
ing. —
203. tbl. — Fimmtudagur 8. september 1955
Verzlunarráð Islands
Sjá grein á bls. 9.
Adalfundur Verzlunar-
róðs íslands hóf st i gær
AÐALFUNDUR Verzlunarráðs íslands hófst í gær í húsakynnum
ráðsins í Austurstræti 16.
í upphafi fundarins minntist Eggert Kristjánsson, stórkaupmað-
ur, formaður ráðsins, kaupsýslumanna, er látizt höfðu frá því, að
síðasti aðalfundur ráðsins var haldinn, og vottuðu fundarmenn
hinum látnu virðingu sína með því að rísa úr sætum.
Því næst setti Eggert Kristjánsson fundinn. Fundarstjórar voru
kosnir þeir Árni Árnason og Egill Guttormsson. Jón Á. Árnason
og Ragnar Thorarensen, starfsmenn ráðsins, voru tilnefndir fund-
arritarar.
Ljósmynd þessa tók dr. Sigurður Þórarinsson úr flugvélinni í gær af hinu nýja ketilsigi. Athugið
eð það er a. m. k. 100 m á dýpt.
Skaftárhlaupið hefur
runnið 42 km undir
jöklinum
Orsokirnar taldor fundnar
8 km NV af Grlmsvötnum
NÚ I* Y K I R ekki lengur neinum efa undirorpið, hvaðan
brennisteinskeim lagði yfir Norðurland um síðustu
helgi. Lyktin stafar af jökulhlaupi í Skaftá, sem mun koma
annaðhvort af smá-eldgosi eða jarðhita undir Vatnajökli
«kammt norðvestur af Grímsvötnum. Hefur Sigurður Þór-
arinsson jarðfræðingur upplýst blaðið um þetta, en hann
flaug í gær ásamt Pálma Hannessyni rektor Menntaskól-
ans yfir jökulsvæðið og fundu þeir verksummerki, sem ein-
dregið benda til þessa.
í FL.UGVÉL BJÖRNS | undir jöklinum og gátum við
FÁLSSONAR j vænzt þess að sjá einhver verks-
Dr. Sigurður Þórarinsson ummerki þess á yfirborði Vatna-
ekýrði Mbl. í stuttu máli svo frá jökuls. Fyrst datt okkur í hug,
ferðinni: j að það kynni að vera í svo-
— Við Pálmi Hannesson tók- nefndu Pálsfjalli, en þar hafa
um okkur far með Birni Páls- f umbrot orðið áður og virtist það
syni flugmanni skömmu eftir há- liggja beinast við, hvað vatna-
degi. Var ágætt veður og létt- stefnu viðvíkur. En bar virtist
ekýjað, þegar við komum austur allt með kyrrum kjörum. Síg-
fyrir Heklu. Þaðan flagum við dæld, sem kom fyrr í sumar rétt
fyrir suðurenda Langasjós og austur af Pálsfjalli var einnig
síðan upp með Skaftá. óbreytt.
LOFTID METTAÐ AF
BRENNISTEINSFÝLU
Við þóttumst þá þegar viss-
ir um að hinn margumtalaði
brennisteinsþefur myndi stafa
frá Skaftá, því að þegar við
flugum upp með henni fund-
um við, að megn brennisteins-
fýla var í loftinu allsstaðar
yfir fljótinu. Þá sáum við og
glöggt, að hlaup var í Skaftá.
Hafði það þó verið meira áð-
ur, því að á uppþornuðum
leirum meðfram ánni gaf að
líta dálitla ísjaka, sem auðsjá
anlega höfðu brotnað úr jökul
röndinni.
Það sást enn greinilegar við
útfallið úr jökiinum, sem er
í krikanum rétt austan við
Langasjó, að þarna kom fram
dökkkorgað vatn. Brauzt það
undan jökulbrúninni með
fossaföllum. Við útfallið var
brennisteinslyktin megnust.
LEITAD ORSAKA f
JÖKURBREIÐUNNI
— En hvaðan haldið þið, að
allt þetta vatnsmagn komí und-
an jöklinum? Hvaðan rennur
það að?
— Að sjálfsögðu var það meg-
inverkefni ferðarinnar að rann-
saka það. láklegt var, að eldgos
Virtist nú sem erfitt yrði að
finna orsakir hlaupsins. Flugum
við satnt yfir Grímsvötn. En
skv. gamalli reynslu eiga gos í
þeim ekki að valda hlaupi í
Skaftá, heldur í Skeiðará. Þar
voru heldur ekki sýnilegar nein-
ar breytingar.
SKAFTARSIG FUNDIÐ
42 KM FRÁ ÚTFALLI
Næst snerum við til baka og
þá gerðist það, að við kom-
um allt í einu auga á alveg
nýtt ketilsig í jöklinum um 8
km norðvestur af Grímsvötn-
um. Það er öruggt að þetta
hefur komið í jökulinn alveg
nýlega. Fyrir nokkrum dögum
var flogið þarna yfir, og var
það þá ekki þar. Ketilsigið er
all-stórt, rúmir 2 km í þver-
mál og a. m. k. 100 metra
djúpt.
Við teljum því öruggt að
orsakanna að Skaftárhlaupi sé
að leita þarna, en nokkuð kom
það okkur á óvart, því að bú-
ast hefði mátt við að vatn
þaðan fengi heldur framrás í
Tungnaá.
Þannig var lýsing Sigurðar
Þórarinssonar, en skv. henni er
það Ijóst að einhver jarðhita-
umbrot hafa orðið þarna undir
jöklinum, annaðhvort lítið eld-
gos, eða að miklir hverir hafa
brotizt þar upp. Jökullinn á þessu
svæði er mjög þéttur og varð
ekki vart við brennisteinslykt
yfir honum. En skv. þessu virð-
ist vera einskonar dalur þarna í
landið undir jöklinum og vestan
við hann framhjá Snjóöldufjall-
garði. En vatn og brennisteins-
eimur hefur borizt undir jökl-
inum hvorki meira nú minna en
42 km.
SKÝRSLA UM
GJALDEYRISAFKOMUNA
Þá flutti Eggert Kristjánsson
ræðu um gjaldeyrisafkomuna
1954 og ástand og horfur í við-
skiptamálunum. Ræða hans birt-
ist á öðrum stað hér í blaðinu.
Þá flutti Jón Á. Árnason, full-
trúi, skýrslu stjórnarinnar og
skýrði reikninga ráðsins.
KOSNING í NEFNDIR
Að lokum fór fram kosning í
eftirtaldar nefndir:
ALLSHER J ARNEFND:
Sigurður Ágústsson
Sigurður B. Sigurðsson
Björn Guðmundsson
Gunnar Ásgeirsson
Sveinn Helgason
Einar Eiríksson
Hannes Þorsteinsson
Óttar Möller og
Hans R. Þórðarson.
VTÐSKIPTA- OG
VERÐL AGSMÁL ANEFND:
Othar Ellingsen
Páll Þorgeirsson
Tómas Björnsson
ísleifur Jónsson
Lárus G. Jónsson
Árni Árnason
Henrik Biering og
Einar Ásmundsson.
SKATTAMÁLANEFND:
Eggert Kristjánsson
Haraldur Sveinsson
Sveinn B. Valfells
Stefán G. Björnsson og
Kristján G. Gíslason.
Fundinum verður haldið á-
fram kl. 2 í dag, og hefst hann
með ræðu Ingólfs Jónssonar, við-
skiptamálaráðherra.
Tilkynnt verða úrslit stjórnar-
kosningar og síðan verða um-
ræður um nefndaálit.
Flohksróðsíund-
ur í Keflavík
FLOKKSRÁÐ Sjálfstæðis-
flokksins í Gullbringusýsla
heldur fund í Sjálfstæðishús-
inu í Keflavík í kvöld kl. 9
stundvíslega.
Þingmaður kjördæmisins,
Ólafur Thors, forsætisráð-
herra, mætti á fundinum.
Mjög treg reknetja-
báta
GRUNDÁRFIRÐI, 7. sept. —
Fimm bátar stunda reknetjaveiðl
héðan, en afli hefir verið ein-
dæma tregur, enda veðrátta
slæm.
Búið er nú að frysta hér síld,,
sem nemur hálfri beitusíldarþörf-
inni á komandi vertíð. Eru mena
uggandi um, að til beituskorta
kunni að koma, ef ekki rætist Ú0
fijótlega.
Óþurrkar hafa verið hér stöð-
ugir eins og í allt sumar.
Hraðfrysfisföðin vann 1
í G Æ R fór fram starfsmanna-
keppni milli Hraðfrystistöðvar-
innar í Reykjavík og Fiskiðju-
vers ríkisins. Vann Hraðfrysti-
stöðin með tveimur mörkurq
gegn engu.

Hérna er útfall Skaftár úr Skaftárjökli. Greinilegt hlaup var í
ánni, en var þó í rénun, því að ísjakar lágu strandaðir á leirum
eða jarðhita-umbrot hefðu orðið. meðfram bökkunum.
Uppdráttur þessi af svæðinu við vestanverðan Vatnajökul sýnif
hvaða leið jökulrennslið hefur farið. Krossinn sýnir hið nýja
Ketilsig í lægðinni milli Bárðarbungu og Háubungu og örvarnar,
hvaða leið vatnið hefur runnið. Minni kross neðar sýnir hvar bær-
inn Skaftárdalur er. En mælingastika er þar. j