Morgunblaðið - 30.10.1955, Qupperneq 9

Morgunblaðið - 30.10.1955, Qupperneq 9
Sunnudagur 30. okt. 1955 MORGVNBLAÐIO 9 Reykjavíkurbréf: Laugardagur 29. október * rHiðt haust en mjólkurskortur — Islendingar samfögnuðu KiBjan — Kommúnistar urðu sér til skammar — Horft inn s myrkviðið — Kjósendaverzlun tveggja flokka afhjúpuð — Veiðimaðurinn og landslagið — Einstæð óheilindi — La Prenza og Tíminn Milt haust en mjólkurskortur ÞAÐ sem af er haustinu hefur það verið milt og frekar kyrrt. Snjóa hefur hvergi fest svo teljandi sé. Það hefur komið bændrnn á ó- þurrkasvæðinu sérstaklega vel, hve fyrrihluti haustsins hefur ver ið mildur. Unnið var að heyskap iengur frameftir en oftast áður á síðari árum. Tókst sumstaðar að bæta nokkuð um eftir hina ein- stæðu óþurrka sumarsins. En nú eru erfiðleikar sveita- fólksins á hinu liðna sumri teknir að bitna á kaupstaða- fólkinu. Mjólkurskömmtun er hafin í Reykjavík ag finnst mörgum að henni hið mesta óhagræði. Kúamjólkin er bezta og hollasta fæðan, sem við fáum. En bændur hafa orð ið að draga saman bústofn sinn. Hefur það fyrst og fremst bitnað á mjólkurframleiðsl- unni. Ennfremur mjólka kýrn- ar í lakara lagi af hinum lé- legu heyjum. Sauðfénu, sem bændur hafa verið að koma sér upp með fjárskiptunum undanfarin ár, reyna þeir að halda óskertu. I Sameiginlegir liagsmunir SANNAST hér enn, að hags- munir fólksins í sveitum og við sjávarsíðu eru sameiginlegar enda þótt oft hafi verið reynt að etja því hvert gegn öðru. En á því ríkir áreiðanlega vaxandi skilningur, bæði í sveitum og kaupstöðum, að óvild og illindi milli íbúa kaupstaðanna og sveit- anna eru báðum aðilum til óþurft ar. Bændurnir þurfa að selja af- urðir sínar og markaður þeirra verður þeim mun betrí og ör- uggari, sem fólkinu við sjávar- síðuna vegnar betur. Kaupstaða- fólkið þarfnast hinsvegar afurð- anna, mjólkur, kjöts, grænmetis og garðávaxta. Óþurrkar og erf- iðleikar sveitafólksins bitna því einnig á borgarbúunum. Þetta eru einföld sannindi, sem vert er að hafa í huga þeg ar þröngsýnir stéttapólitíkus- ar reyna að skapa tortryggni og úlfúð milli fólksins i sveit og við sjó. Stærsti viðburður vikunnar VEITING bókmenntaverðlauna Nóbels til handa íslenzkum rit- höfundi er tvímælalaust sá at- burður þessarar viku, sem mesta athygli hefur vakið á íslandi og víðar um heim. Allir íslendingar fögnuðu því að þessi mikli heið- wr og viðurkenning skyldi hlotn- ast landa þeirra. Enda þótt skoð- anir væru töluvert skiptar um Iþað, hvor þeirra Halldórs Kiljans Laxness eða Gunnars Gunnars- sonar ætti fyrr þennan heiður skilið samfögnuðu allir Kiljan með ákvörðun sænsku akademí- unnar. íslandi hafði verið sýndur sómi og forn bókmenntafrægð | þjóðar þess endurnýjuð. Enda þjótt oft hafi staðið gustur um Halldór Kiljan Laxness meðal hans eigin þjóðar brast hana ekki frjálslyndi og drengskap til þess að sameinast í einlægum fögnuði yfir afreki hans og viðurkenningu þess úti í hinum stóra heimi. Einn dag hófu íslendingar sig upp yfir hinn smásmugulega persónu- krit, sem svo oft mótar afstöðu þeirra innbyrðis til manna og málefna. Á það má einnig benda í þessu sambandl að ríkisstjórn landsins brást vel og drengi- lega við tíðindiumm um Á /dARKADNUM )t JA , A.TM ÞAÞ E.M E.G ÞA AÐ PA IVOKK-Hc At?. Formaður Framsóknarflokksins og Alþýðuflokksins „á torginu". Nóbelsverðlaun til handa hin- sitji að störfum. Vinstri stjórnar um íslenzka rithöfundi. Hún brölt kommúnista undir forystu samþykkti þegar i stað, að Alþýðusambandsstjórnar og beita sér fyrir því, að þau j ólukkufugls Alþýðuflokksins virð yrðu undanþegin sköttum og ist nú að mestu runnið út í sand- álögum til ríkis og sveitarfé- laga. Fór vel á því, þar sem verðlaunin hefðu ella verið uppétin að mestu samkvæmt ákvæðum íslenzkra skatta- laga um skattlagningu há- tekna. Kommúnistar urðu sér til skammar EN einn hópur manna notaði tæki færið til þess að verða sér til skammar í sambandi við þennan gleðilega atburð. Það voru ís- lenzkir kommúnistar. Formaður kommúnistaflokksins gat ekki á sér setið að blanda stefnu íslands í utanríkis- og öryggismálum inn í árnaðaróskir sínar til skáldsins. Og miðstjórn kommúnistaflokks- ins gerði bjálfalega tilraun til þess að láta viðurkenningu sænsku akademíunnar varpa birtu á moldvörpustarfsemi fjar- stýrða flokksins á íslandi. Loks komst einn af framá- mönnum kommúnista að orði á þessa leið, er hann lét í ljós skoð- ún sína á úthlutun Nóbelsverð- launanna: „Út á við hefur Halldór Kiljan Laxness unnið sigur fyrir íslenzku þjóðina. Alla Is- lendinga, góða og illa. Lyft landinu öllu. Þetta er vel af sér vikið af margstimpiuðum fimmtudeildarkommúnista. Hér heima fyrir takmark- ast sigurinn aftur á móti við aðeins nokkurn hluta þjóð- arinnar, sem hefur haft sam- stöðu um hugsjónir. Þessum hópi finnst í dag að Halldór hafi gert sér þann stóra greiða, að plata dónana eft- irminnilega“. Þessi ummæli línukommúnist- ans þarfnast engra skýringa. Þau skýra sig sjálf. Þau gefa glögga hugmynd um myrkviði hins kommúníska hugarfars, sýna lág- kúruhátt klíkuskapar og ofstækis eins greinilega og frekast er kostur. Verzlað með kjósendur Á SVIÐI íslenzkra stjórnmála hefur verið frekar kyrrlátt und- anfarnar vikur enda þótt Alþingi Halldór Kiljan Laxness Nóbels- verðlaunarithöfundur — íslend- ingar samfögnuðu honum. inn. Meðal almennings eru þau ummæli Haraldar Guðmunds- sonar, að fráleitt sé að launþega- samtök fólks úr öllum stjórn- málaflokkum beiti sér fyrir myndun ríkisstjórnar ákveðinna flokka í landinu, yfirleitt talin hitta naglann á höfuðið. Þjóðin gerir sér það ljóst, að vinstri- stjórnarbréf Alþýðusambandsins eru tilraun til freklegrar mis- notkunar kommúnista á þessum samtökum verkalýðsins. En þótt kommúnistum hafi þannig mistekist að brjótast út úr herkví einangrunar sinnar eru þó vissir hlutir að gerast á bak við tjöldin, sem rétt er að almenn- ingur í landinu fái vitneskju um þegar á þessu stigi málsins. Eins og kunnugt er eiga almennar al- þingiskosningar að fara fram sumarið 1957. Eru leiðtogar Fram sóknarflokksins og Alþýðuflokks ins nú þegar teknir að undirbúa þær sameiginlega með nokkuð sérstæðum hætti. Frá því í sumar hafa leiðtog ar þessara flokka setið að samningaumleitunum um víð- tæka verzlun með kjósendur sína í einstökum kjördæmum. Hermann Jónasson, sem nú er orðinn dauftrúaður á sam- vinnumöguleika sína við „hálf an sósíalistaflokkinn" hefur boðið Alþýðuflokknum að „lána“ honum Framsóknarat- kvæði í nokkrum kjördæmum. Mun Alþýðuflokkurinn hafa tekið þessu boði. En jafnframt hefur hann heitið Framsókn að „framselja“ frambjóðend- um hennar atkvæði Alþýðu- flokksins í öðrum kjördæmum. Þau kjördæmi, sem þessi „verzlun“ með kjósendur á að ná til eru m.a. þessi: Eyjafjarðarsýsla, Siglufjörður, Barðastrandasýsla, Hafnarfjörð- ur, Vestur-Skaftafellssýsla, Akur eyri og ísafjörður. Um þessa verzlun hafa leið- togar Framsóknar og Alþýðu- flokksins byrjað að semja rúm- lega einu og hálfu ári áður en kosningar eiga að fara fram!! Á markaðnum ÞAÐ, sem gerst hefur er í raun og veru þetta: Tveir flokksfor- ingjar í Reykjavík hafa efnt til markaðar. Á þessum markaði er ekki verzlað með kálhöfuð og annað grænmeti eins og helzt tíðk ast að fara með á torg hér á landi, heldur kjósendur, atkvæði fólks viðsvegar um land. Mark- aðsstjórarnir leggja saman og draga frá og ákveða síðan, hvern- ig verzluninni með atkvæði fólks ins skuli hagað í einstökum kjör- dæmum. í Eyjafirði, Barða- strandasýslu, Vestur-Skaftafells- sýslu og á Akureyri „kaupir" Framsókn atkvæði Alþýðuflokks ins. Á ísafirði, Seyðisfirði og í Hafnarfirði á hinsvegar að fram- selja Framsóknarkjósendurna A1 þýðuflokknum. Hvernig lýst nú þjóðinni á þessa verzlun? Hvað segir fólk ið, sem tveir flokksforingjar hér í Reykjavík hafa tekið sig til og gengið til torgs með í kippum, eins og fugla, sem snaraðir hafa verið?! Veiðimaðurinn og landslagið „Veiðimenn verða að vera klæddir. sem líkustum litum landslaginu, sem þeir veiða í“ sagði formaður Framsóknarf- lokksins í stjórnmálahugleiðing- um sínum um síðustu áramót. Ekki er ólíklegt, að hann hafi þá séð sig í anda á göngu um fyrr- greind kjördæmi snarandi kjós- endur Alþýðuflokksins eins og hrekklausa fugla í heiði. En þar veltur allt á klæðnaði veiðimanns ins, segir hann. Og flokksformað urinn heíur brugðið yfir sig skikkju hi.inar „frjálslyndu um- mótamenn.:ku“ frá árunum fyrir stríð þegar samstjórn Alþýðu- flokksins cg Framsóknar leiddi mesta hallrerisástand yfir lands- menn, sem komið hefur ýfir ís- lenzku þjóðina á þessari öld. Ef litið er frá hinni kátbros- legu hlið þessarar myndar koma alvarlegri drættir í ljós. Fram- sóknarflokkurinn, sem hefur marglýst yíir að honum beri að þakka hinar miklu framkvæmd- ir og umbætur, sem núverandi ríkisstjórn er að framkvæma er á miðju kjörtímabili að semja um kjósendaverzlun við einn af flokk um stjórnarandstöðunnar, sem hefur látið þá skoðun í ljós, að stjórnarstefnan sé sífellt að skerða hagsrnuni verkalýðsins og eyðileggja framtíð þjóðarinnar. Alþýðuflokkurinn, sem hefur sagt, að Framsókn sé „bergnum- in af íhaldinu“ og jafnvel verri en sjálft „íhaldið" hikar ekki við að ganga til torgs með nokkur hundruð sinna fáu kjósenda og fyrirskipa þeim að kjósa fram- bjóðendur Framsóknarflokksins í næstu kosningum! Hvar eru heilindin og stefnu "estan? ÞAÐ fer lítið fyrir heilindunum og stefnufestunni í þessu braski. Og hvað segja menn um þá virð- ingu fyrir v; Ifrelsi einstakling- anna, sem birtist í slíkum samn- ingum um atkvæðisrétt þeirra? Framsóknarflokkurinn og Al- þýðuflokkurinn reyndu slíka at- kvæðaverzlun í s'ðustu alþingis- kosningum á ísafirði og Seyðis- firði. Eftirtekja hennar varð rír fyrir þessa flokka. Kjósendur snérust öndvorðir gegn henni. Frambjóðendur Sjálfstæðisflokks ins, þeir Kjartan læknir og Lárus Jóhannesson, unnu þar glæsi- lega sigra og h'.utu hreinan meiri hluta atkvæða í báðum kjördæm- unum. Margt bendir til þess að svipaður áranf ur muni verða af þeirri atkvæð tverzlun, sem nú er í undirbúningi. Það er nr.uðsynlegt að þjóð- in, ekki sízt það fólk í land- inu, sem tveir flokksleiðtogar hér í Reykjavík hafa leitt til torgs, viti um það sem er að gerast í þes .um efnum. Ætlun flokksleiðtcganna mun þó hafa verið sú að halda kaup- mála sínum leyndum fyrst um sinn. En það er mjög gagnlegt, að hulunni sé svipt af óheil- indunum cg braskinu, sem þessi fyrirhugaða kjósenda- verzlun ber fyrst og fremst svip af. Óttast vaxandi fylgi Sjálfstarðisflokksins ENGUM getur dulist, hvað það er, sem knúð hefur Framsóknar- flokkinn og Alþýðuflokkinn á miðju kjörtímbili út í slíkar ráðagerðir. Það er óttinn við vax- andi traust og fylgi Sjálfstæðis- flokksins. Svo langt hefur þessi ótti Framsóknarflokksins gengið, að 'hann hefur látið blað sitt lýsa því yfir, að líkur séu til að Sjálf- stæðismenn n uni vinna allt að 10 kjördæmi Framsóknarmanna við næstu kosrdngar. Þessa skoðun hefur aðalhnál- gagn Framsó’ narflokksins látið í 1 jós samtími ; því, að það hefur jafnað leiðtc gum Sjálfstæðis- flokksins við oringja bófaflokka í Suður-Ameríku. Frh á bls. IX

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.