Morgunblaðið - 22.04.1956, Blaðsíða 2

18
MORGUlStíLAtHf
Sunnudagur 22. apríl 1956

Skatt
Kaupmannahöfn í marz 1956.
„ÞETTA var fróðleg íerð“ sagði
H. C. Hansen, forsætis- og utan-
nikisráðherra Dana, þegar hann
konii heim úr Rú jslandsförinni,
og blaðamenn hittu hann að máli
f veitingasal Kastrup-flugvallar-
ins.
Forsætisráðherrann og hið
mikla-íöruneyti lians skemmti
•íér vel í Rússlandi, sá margt
nýstárlegt og sat ótal veizlur.
,sem miklar sögur ganga af. Og
alliriþátttakendur í ferðinni komu
lieim með dýrindis gjafir, sem
okki hvað sízt hafa valtið eftir-
iekt og 'umræður í blöðunum og
manna á milli. ■■ ■
Frá Moslrvu flaug H. C. Han-
w pg föruneyti .haps í 4 ftug-
vélum til Kiev. Þaðan áttu Dan-
rrnir að fljúga til Tiflis. Þeir
komu allir á ákveðnum tíma út
ú flugvpllinn, en urðu að bíða þar
nokkrar Idukkustundir. Þeir
vissu íyrat ekki, hvernig á bið-
xnni stóð. En svo var þeim sagt,
að veðrið í Tiflis væri ekki gptt.
Yrði því nauðsynlegt að breyta
ferðaáætluninni og fara fyrst til
Stalingrad. Þar áttu beir annars
að lioma við á heimiejðinni. En
veðrið í Tiflis batnaði ekki. Dan-
irnir kómu því aldrei pangað en
flugu frá Stalingrad til Baku og
þaðan aftur til Moskvu. Þegar
þeir komu heim til Danmerkur
fréttu þeir, að einmitt þessa dag-
una hefðu verið miklar óeirðir I
Tiflis út af því, sem sagt var um
Stalin á hinu nýafstaðna flokks-
þingi í Moskvu.
Þegar H C. Hansen kom aftur
til Moskvu, hafði hann mikið boð
í danská sendiráðmu fyrir
Bulganin og oðra æðstu valdhafa
Rússa. Er sagt svo frá, að þar
hafi verið giatt á hjalla. Hansen
söng „Kathinka, Kathinlca luk
vinduet op“ fyrir B'iiganin og
hina Rússana. Bulganin drakk
hverja skálina á fætur annarri.
Þegar hann og Háhsen höfðu
tæmt glösin, köstuðu þeir þeim
4 gólfið svo að þau mölbrotnuðu
og gleíbrotin þyrluðust um sal-
inn.
Hansen færði sem vænta mátti
æðstu valdhöfunum í Kreml gjaf-
ir. Það voru ýmsir munir úr
silfri .og postulini. Krúsjeff fékk
t. d. stóra silfurskál. En þetta
voru f&tæklegar gjafir, sagði
Hangen, á móts við það sem hami
og forunautar lians lengu frá
Rússum,
Þótt um gjafirnar befði frétzt,
epurðu blaðamenn Hansen um
þær, þegar hann kom til Kastrup.
„Ef ég man réíc“, sagoi hann
brosandi, „gáfu Rússar mér Zim-
bíL Ög Júlíus (Bomholt kennslu-
málaráðherraf mun hafa fengið
nams konsr bíl“.
Atjfc' bílanna fengu þeir Han-
«en sbg Bomholt dýundig' gólf-
Sbreiðim og málvérk. Frú Hansen
og frú Bomboit-íengu sitt safala-
Hlagið hvor, sem sagt er að muni
kosta 50.000 d. kr. í Danmörku.
Og allir hinir förunautar danska
forsætisráðherrans fengu líka
gjafir, vindlakassa, Ijósmynda-
vélar o. fl. Þær voru afhentar í
mikilíi veizlu, sem Bulganin hélt
Hansen í hiuum skrautlega
Georg-sal í Kreml, þar sem er
20 m.‘ hátt til lofts og 300 ljós í
hverjusn Ijósahjálmi.
Eitt af biöðunum í Kaup-
marnahöfn heíur reiknað út, að
gjafírnar, sem dönsku ráðherr-
arnir og konur þeirra rengu, muni
kosta hvora þeirra 89.000 kr. —
<aða tveggja áxa í-áðherralaun ■—
*. toU» og skatta.
Rússar geía alltaf gestum sín-
rwn hilðmglegax- gjafix-, hvort
Iieldux kelsarar eða kommúnist-
íit sifja þar við vold. En í Dan-
mörkti spyrja mer.n,' hvað dönsku
kommúnistamir hefðu sagt, ef
t. d. bandai'ískur ráðhcrra hefði
verið I opinberri héimsókn I
Danmorku og dahsltá ríkið fært
För dönsku ráöherranna til Moskvu
Hansen og Krúsjeff í Moskvu.
honum aðrar eins gjafir og
dönsku róðherxamir íengu í
Moskvu
Á heimleiöinni dvaldi H. C.
Hansen einxi dag í Leningrad,
Hann og ^örunautar hans skoð-:
uðu bprgina og heimsóttu m. a. ’
barnaheimili. þar sein Hansen
tók þátt í dansleikum barnanna
og Bomholt sagði þeirn æfintýrið
um „Wýju fötin keisarans“. Sagt
er, að sumir hafi nefnt nafn j
Stalins meðan þeir hlustuðu áj
j Bomholt.
Þessi Rússlandsfexð var sem
kunnugt er ekki eingöngu'
skemmtifevð Danski forsætisráð-
herrann var þama ; opinberri!
heimsókn.
„Við erum ósammála um þýð-!
ingarmikil mannleg cg alþjóðleg
málefni, en ég vona að aukin
kynni geti orðið gagnleg fyrirj
bæði löndin", sagði Hansen í|
ræðu, sem hann hélt, þegarj
Bulganin tók á mót' honum á
flugvellinurr, í Moskvu.
Eins og getið hefur verið um1
í fréttaskeytum ræddi Hansen
ýmis mál, fyrst og fremst við-
skiptamálin, við Bulganin, ’
Krúsjeff og aðra rússneska ráða-
menn I Kreml.
Síðan sumarið 1954 hafa Rúss-'
ar ekki viljað gera viðskiþta-
samning við Dani tiema þeir
j smiðuðu olíuflutningaskip fyrir
! Rússa. Sovétstjórnin yeit þó vel,'
að aðilar Atlantshafsbandalagsins
hafa skuldbundið sig til að selja
: komrnúnistajöndunum ekki þess
j konar skip Danir neituðu því að
verða við þessari rússnesku
kíöfu. En Rússar héldu fast við
Ixana. Viðskiptaviðræðurnar milli
Rússa og Dana sumarið 1954 fóru
því út um þúíixr. Síðan nefur við
það setið. j
Rússum virðist hafa verið þaðj
metnaðarmál að' fá olíuflutninga- |
skip hjá Ðönum., „Þau eru að j
vísu eins ónauðsynleg iyrir okk-j
ur og sáraumbúðir íyrir dauðan j
mann. Við getum nefnilega smið-!
að þau sjálfir eða keypt þau j
annars staðar“, sagði Krúsjeff við
Hansen í Kreml. En Krúsjeff:
sagðist eklci geía sætt. sig við, j
að Danir gerðu Rússum lægra
i undir höfði en ööturr. þjóðum í
þessum efnum, þar sem Danir
smíði og flytji út olíuflutninga-
skip.
Hansen mun hafa bent Krúsjeff
á, að Rússar geti í xyrsta lagi
ekki krafizt, að Danir brjóti lof-
orð, sem þeir hafa gefið hinum
Atlantsliafsbjóðunuín- í öðru
lagi geti sovétótjórnin ekki búizt
við að Ðanir sætti sig við að
Eússar geri þarna mun á Dan-
mörku og öðrum Atlantshafs-
löndum. Sovétstjómin hefur
nefnilega gert viðskiptasamninga
við önnur Atlantshafslönd, sem
eiga skipasmíðastöðv-f, án þes
að Rússar hafi heimtað að fá
olíuflutningaskip hjá þeim.
Hansen kom því til leiðar, að
yfirlýsingin um viðræðurnar í
Kreml var orðuð þannig, að Dan-
ir eigi að smíða eitt olíuflutn-
ingaskip fyrir Rússa, ef því vei’ði
við komið, annars ívö vöruflutn-
ingaskip. Um leið tók Hansen það
skírt fi-am, að hann byggi&t ekki
við að Rússar gætu fengiö þetta
margumrædda olíuflutningaskip.
Bulganin og Krúsjeff sættu sig
við þetta og féilust á nánari um-
ræður um viðskiptasamning fari
fram í Kaupmannahöfn í apríl.
Krúsjeff, sem oft er gaman-
samur og iyndinn, sagði seinna
við Hansen: ,,Ég sef iíklega ekki
vel fyrstu næturnar. Ég er hrædd
ur um, að þér hafið leikið þarna
á okkur“.
í Danmörku eru menn mjög
ánægðir með íramkomu Hansens
í Kreml. A.Imennt er talið, að
hann hafi staðið sig y.ei. Sérstak-
lega þykir tvennt mxkils vert.
Rússar vilja nú gera viðskipta-
samninga við Dani, án þess að
Danir skuldbindi sig tii að smiða
r j jxflutningaskip fyrir þá. Og
Hansen hefir ekki bundizt nein-
um loforðum um það, að herlið
frá öðrum Atlantshafsiöndum fái
ekki setu í Danmörku á friðar-
tímum.
Dönsk blöð telja liklegt, að
Rússlandsferð danska forsætis-
ráðherrans hafi aukið skilning
sovétvaldhafanna á því, að Dan-
ir snúa ekki bakinu að banda-
mönnum síuum í ver.ri til þess
,að. vinna vináttu Rússa. Þátttak-
an í Atlantshafsbandalaginu er
pg yerður áfram gxundvallar-
atriðið í dönskum utanríkismál-
um.
Þótt það megi teljast framför,
að Rússar bjóða ráðamönnum
vestrænna þjóða til sín, ræða
ágreiningsmál við þá , á vinsam-
legan hátt ng gera viðskiptasamn-
inga ,við vestrænar þjóðir, þá er
almennt litið svo á í JJanmörku,
að þetta sé ekki nægilegt til að
sannfæra menn u m, að ríki, sem
hefur afmáð sjálfstæði margra
þjóða, hafi lagt útþenslustefn-
una á hilluna.
Páll Jóasson.
Frh. af bls 17
verður brautin ekKÍ f'uligerð á
einu sumri. í haust eiga þó
smærri flugvélar að geta lent þar
og er hér urn að r-æða stórfellt
hagsmunamál Bolvíkinga. Ó-
sennilegt er, að ísfirðingar telji
sig hafa fullt gagn af flugvelli
þessum, en hann ætti samt að
geta komið að rniklum notum.
FLUGVALLABYGGINGAR
OG UPPSETNING GRYGGIS-
IÆKJA HALÐIST í HENDUR
— Þér getið að sjálfsögðu ekk-
ert sagt um það, hvenær fram-
.ivæmdum þessum verður lok-
ið?
— Nei, ég vil ekki spá neinu
um það. Við verðum að fara
gætilega í sakirnar, því að verk-
inu er ekki lokið með byggingu
flugbrautar einnar. Allt verður
að fylgajst að — og markmiðið
er, að láta flugvallabyggingai' og
uppsetningu ýmissa öryggistækja
at um allt land haldast í hendur.
Vjð verðum jafntramt flugvöll-
unum að koma upp fieiri radíó-
vitum og ratsjám. Við megum
ekki flana að neinu. En þetta er
allt mjög kostnaðarsamt — og
seinlegt, ef tekið er tillit til þess,
að fé er aí skornum skammti.
ÍSFIRÐINGAR ÆTTU Aí) FÁ
EIGIN FLUGVÉL
Við verður að leggja okkm'
fram af öllurn mætti, því að hér
er um vandamál að ræða, sem
vei'ður að leysa hið skjótasta.
Sams konar vandamái hafa Norð-
rnenn orðið að glinra viS, og þeir
hafa leyst það ,á mjög athygiis-
verðan hátt í byggðarlögum í
Noregi, hliðstæðum ísafirði, hafa
menn bundizt samtökum um það,
að kaupa smá sjóflugvélar, sem
taka 4—7 manns.
Og þetta er einmitt það, sem
ég held að ísfirðingar ættu að
gera.
Ef við leggjum málið betur
niður fyrir okkur, komumst við
að raun um það, að þetta yrði
hagfelldasta lausnin. Ekki sízt
þar sem ísfirðingar eiga flug-
skýli, en það er alveg ómetan-
legt.
YRÐI TRYGGING FYRIR
ÖRUGGUM SAMGÖNGUM
Flúgvél sérn þessi þyrfti ekki
mikið starfslið. Aðeins flugmann
og vélamann. Byggðarlaginu væri
staðbundin flugvél. fullkomini
trygging fyrir öruggum sam-
1 göngum, og engin hætta væri á
því, að flugvélin hefði ekki nóg
að gera. Ein slík flugvél mundi
ekki anna öllum þeim verkefn-
um, er henni bioust — út um
allt land. Flugfélag íslands héldi
ábyggilega áfram flugi til ísa-
fjarðar, þrátt fyrir tilkomu
slikrar vélar, og bar gæti meira
að segja orðið gott samstarf
milli. Enn æskilegra væri, að
Flugfélag íslands ætti og ræki
slíka flugvél á ísafirði. En aðal-
atriðið er, að ísfirðingar hefðu
þá alltaf flugvélina hjá sér, og
gætu farið á hemú hvert á land
sem er — irin í Djúp eða austur
á firði. i
ÖRUGGASTA RÁÐÍD TIL ÞESS
AÐ HEFTA FOLIvSFLOTTANJí
ÚR SVEITUNUM
Sterkasta ráðið, til þess að
hefta fólksflóttann úr dreifbýl-
inu, er að koma á tryggum sam-
göngum milli byggða landsins.
Þetta er marg sannað, og gæti
ég bent á, að þegar verið var
að gera fíugvöllirm í Grímsey,
sögðu menn: „Ætlið þið nú að
byggja flugvöll, til þess að geta
flutt seinustu hræðurnar flug-
leiðis til Iands?“ Hið gagnstæða
kom þó í ljós, þcgár allt v;xr
komið í kring, Byggðin í Grímsey
efldist frekar en rninnkaði, eftir
að flugvöllurinn var kominn. —
Svipaða sögu er aö segja ral
Vestmannaeyjar.
Oruggar og
.fðvcldar sam-
göngur er það, sem við verðum
að leggja áherzlu á, til þess að
lialda jafnvægí. I byggöum lands-
ins. Úrbótatillögu minni vil ég
beina til allra byggðarlaga, sem
búa við hliðstæða aðstöðu og
ísafjörður. Ég held að rétt værl
að taka hana til nákvæmrar at-
hugunar, því að vandamálið væri
með henni leyst — og við þá
lausn gætum við unað —• þar til
tekizt hefur að finna viðunandi
framtíðarlausn máisins.
hjh
Gnðný Þorsieim
Minninsarcrð
í GÆR var til moldar borin Guð-
ný Þorsteinsdóítir frá Hákoti á
Álftanesi. Síðustu 27 árin átti
hún Tieixna á lýorðuxbxaut 1 í
Hafnarfirði.
Guoný var fædd í Litlabæ i
Bessastaðahreppi 31. jan. 1873 og
ólst upp hjá foreldrum sinum og
dvaldist með þeim til 26 ára ald-
urs, en giftist þá Eyjólfi Þcr-
bjarnarsyni, er var fædduj og
uppalinn í Garðahreppi á Álfta-
nesi. Byrjuðu þau búskap í
Haukshúsuín á Álftanesi, en ílutt
ust þaöan að Hákoti, þar sem þau
bjuggu til ársins 1929 er þau létu
byggja húsið Norðurbraut 1 i
Hafxxarfirði cg fluttu þangað.
Voru þau hjcn sumhcni xnjcg - *. c
vinnusemi og ráðdeiid alla pg
hjónaband þeirra svo, sem bezi
veröur á kosið, enda niirmtisi
Guðný þess á efri árum, að hjóna-
band þeirra hafi verið eiris eísku-
legt siðasta daginn, eins og þann
fyrsta.
Mann sinn misti Guðný eftir 3<
ára sambúð; hann andaðist 16.
júlí 1933 eftir alllanga legu. Þau
eignuðust 6 börn, 5 dætur og 1
vestur á Bilaudai, og voru að
koma í heimsókn til ættingja og
vina hér syðra. Þetta hafa vei ið
þungbærir tixnar fyrir Guðnýjus
enda þótt hún æðraðist aldrei,
Hún átti styrkan staf í raunum
sínum, er geroi þao ao verkurn,
að hún bognaði aldx’ei; stafurmn
sá var guðst.ruin ng guðstraustið,
er hún átti í ríkum mæli og hennj
brást aidi’ei.
xiiíi ooiiim sern
á
son. Ein dóttir þeix'ra d.ó i æsuu líi'i eru, eru þessi: Guorún gift
en 5 bömin komust til fullorðins- ; S'æini Árrmsvni óoalsbónda I
ára. Tíu árum eftir lát eigin- Gerðum, Kristín gift Kristni
manns síns, varð Guðný fyrir Árnasyni skipstjóra í Gerðum,
þeirri þungu sorg að missa Sig- Þorsteinn sbipstjóri í Kafnarfirði
ríði dóttur sína, ásamt eiginmanni giftur Laufeyju Guðnadóttur og
hennar og syni þeirra 7 ára göml- Þprbjörg, gifí Björgvin Helgasyni
um; fórust þau öll með vélskip- sjómanni í Hafnarfirði. Eftir lát
inu Þonnóði, er fórst þá eftir- manns síns, dvaldist Guðný
mmnilegu nótt milli 17. og 18. áfram í húsi sínu, hjá Þorbjörgu
febr. 1943. Voru þau Sigríður og dóttur sinni og manni hennar og
Þorkell maður hennar búsett I Frh. á bls. 29