Morgunblaðið - 25.05.1956, Blaðsíða 8

8
MORCUNBL AÐIÐ
Fösturtoí'ur 25. ma? 1955
t
JltriptjM&Mli
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavik
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstj óri: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson
Ritstjórn: Austurstræti 8.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 1600
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands
í lausasölu 1 króna eintakið
Framsókn líöur ekki vel
TÍMINN þegir nú þunnu hljóði
um varnarmálin og Njarðvík, eft-
ir að upp komst svo eftirminni-
lega að enginn hugur hafði fylgt
máli um uppsagnarhótunina —
og Framsókn fékk hræðslusting
í hjartað strax og Bandaríkja-
stjórn tók hótunina sem alvöru.
Er þögn Tímans skiljanleg, en
ekki má blaðið þó halda að húr.
tali ekki sínu skýra máli um
skömmustulega tilfinning þess.
sem kom upp um sig þegar mest
reið á að geta dulið sín eig’.n ó-
merkilegheit.
Nýtt vígorð
Nú er Mndið upp nýtt vigorð
--- þjóðin á að eiga eitthvert ein-
stakt tækifæri til þess að fá „sam-
henta“ stjórn, ef hræðslubanda-
lagið kemst í meiri hluta. Sjálf-
stæðisflokkurinn og Framsókn
hafa á síðustu árum verið sam-
hentari um lausn allra meiri hátt-
ar mála en nokkur von er til að
nokkrir aðrir tveir flokkar
myndu reynast. Hvernig á að fá
þjóðina til að gleyma þessu? —
Tíminn sér ekki önnur ráð er. að
þrástaglast á margtuggnu, gat-
slitnu ósannindarugli um að
Sjálfstæðismenn, stærsti flokkur
landsins, séu sérhagsmunaflokk-
ur lítillar klíku. Hvernig á slíkur
málflutningur að geta blekkt?
Hvernig gat Framsókn þá sétið
svo lengi við völd með Sjálf-
stæðismönnum og þessir tveir
flokkar ráðið flestum málum til
lykta i sátt og samlyndi?
Réði Framsókn engu?
nokkurs stiganda í ósómanum. —
Þar segir að „allri þjóðinni sé
kunnugt“ hvernig samstjórn
Framsóknar og Alþýðuflokks á
árunum 1930—40 „reisti efnahags
lífið úr rústum“!
Dauða mínum átti ég von á
en ekki þessu.— er íslenzkt orð-
tak. Hver semur svona grein —
einhver unglingur, sem ekki var
kominn til vits og ára fyrir stríð
og finnst 1930—40 vera aftur í
grárri fortíð og því óhætt að
halda fram hverju sem er um
þessi ár? Mundi þó ekki vera svo
að flestir þeir sem fuíltiða voru
á þeim árum séu enn á lífi, og
furðu ókalkaðir til minnisins
og þess vegna í meira lagi barna-
leg bíræfni að ætla að telja lands-
lýðnum trú um að efnahagslífið
hafi verið reist úr rústum á þess
um tíma?
Sívaxandi fátækt.
ÚR. DAGLEGA LÍFINU
'Jou ii ^y4rrnitroncj btjrjaÁi ferií óinn
í f)Ul at) leiha ú tjara riáima
a
HANN«er svartur á brún og
brá, leikur vel á trompet og hef-
ur aðeins átt fjórar konur. Hann
syngur líka mikið, en menn eru
ekki á einu máli um gæðin, því
að sumir kalla hann „hrossa-
söngvara“, en aðrir k omast í
annarlegt ástand, er þeir heyra
rödd hans. Það orkar ekki tvímæl
is hver þessi dánumaður er. Hann
er enginn annar en Louis Arm-
strong, sem Englendingarnir
kalla „Satchmo“. Er það stytting
úr orðinu „Satchelmouth", en
,,Satchel“ þýðir bóka- eða skóla-
taska.
Louis „skólatöskumunnur"
Armstrong var fyrir skemmstu
í hljómleikaför um England og
vakti hann þar mikla kátínu,
eins og þið getið gert ykkur í
hugarlund. Hélt hann marga
hljómleika á hverjum degi — og
er sagt að konur hafi rifið klæði
sín af hrifningu og brotið glugga-
rúðurnar í hótelherbergi hans.
Var þetta ekki talið nema sjálf-
sagt, dh hins vegar vakti það
mikið hneyksli, að Margrét
prinsessa, sem var meðal áheyr-
enda á einum hljórnleikanna, tók
i heimi — það má
- og aðdáendur á
að stappa í gólfið, er hrifningin
greip hana. „Skólatöskumunn-
ur“ var hins vegar mjög prúður,
enda var fjórða konan hans með
í förinni.
• Já, auðvitað kannist þið öll
við Armstrong. Það urgar í hon-
um í útvarpinu okkar um hverja
helgi — að því er sumum finnst,
en öðrum finnst allt of langt á
milli helga í því tilliti. En hvað
um það. Hann er ein frægasti
Vel tenntur „skólatöskumunnur“
En Tíminn villist enn lengra
út í næsta furðulegt blaður:
„í nær tvo áratugi hefur ser-
hagsmunaflokkurinn, sem kall
ar sig Sjálfstæðisflokk, haft
óhugnanlega mikil áhrif a
stjórn landsins og mótað stefn
una einkum í efnahags- og
fjárhagsmálum á þessum
tíma“. Er blaðinu sjálfrátt —
veit það hvað það er að segja?
Hafa ráðherrar og þingmenn
Framsóknar setið aðgerðar-
lausir hjá, allan stjórnarsam-
vinnutímann — látið ser
nægja að segja já og amen
meðan klíka sérhagsmuna-
mannanna mótaði stefnuna,
ekki í neinum smámálum,
heldur í sjálfum efnahags- og
fjárhagsmálum landsins?
Og bullið heldur áfram í þess-
arri forsíðugrein Tímans, og verð
ur svartara með hverju augna-
bliki: „„Þessi völd Sjálfstæðis-
flokksins hafa þó ekki byggzt á
því, að hann hefði mikið kjós-
endafylgi bak við sig“. Nei —-
auðvitað ekki. Því skyldi ekki
vera hægt að halda því fram,
með sakleysissvip, að sá flokkur,
sem fengið hefur langsamlega
flest atkvæði við hverjar einustu
kosningar síðan hann varð til
hefði lítið fylgi? En þá er aðeins
eftir að skýra það fyrirbrigði, að
Framsókn skuli hafa látið þenn-
an fylgislausa flokk „móta stefn-
una“.
Viðreisn í lagi!
Ekki nær þó þessi herhvatar-
grein hámarki sínu í óskýrri
hugsun, og ósvífni við lesendur
blaðsins, fyrr en undir lokin —
og er einna líkast viðleitni til
Árin 1930—40 voru tímar sí
vaxandi fátæktar, gjalde/ris
skorts, tapreksturs og yfirleitt
hverskonar f járhagslegra örð
ugleika — sem enduðu með
því að Framsókn losaði sig við
Aiþýðuflokkinn og bauð Sjálf-
stæðisflokknum upp á sam-
starf til þess að reyna að koma
einhverjum vörnum við gegn
sívaxandi ófarnaði — áður en
allt væri um seinan.
Hvers konar sálarástand ríkir
eiginlega í herbúðum Framsókn-
ar, úr því að svona glórulaus
þvættingur kemst á fremstu síðu
Tímans, sem aðalgrein undir
stórum fyrirsögnum?
Hverjir skrifa blaðið? Full-
orðnir menn?
Eitt er að ganga í hræðslu-
bandalag — annað að missa
vitið af hræðslu, og ljúga í
fátinu allan heiður af ráðherr-
um síns eigin flokks — í sömu
andránni og verið er að rcyna
að afla þeim trausts og fylg-
is. —
En þegar á allt er litið cr
ekki við betra að búast. Það er
langt síðan Framsókn hefur
liðið eins illa — eins hræði-
lega, og nú fyrir þessar kosn-
ingar.
VeU atidi ihrifar:
Merkileg jálning
Fyrir skömmu var það tilkynnt
í Moskvu, að ákveðið hefði verið,
að verkamenn mættu hér eftir
ráða vinnustað sínum. Áður hafði
sú regla gilt, að ríkið gat ráð-
stafað vinnuafli gersamlega að
eigin geðþótta. Verkamennirnir
réðu engu um það hvar þeir
unnu. Handhafar ríkisvaldsins
gátu skikkað þá til þess að vera
hvar sem þeim sýndist.
Um svipað leyti var það einnig
tilk-ynnt í Moskvu, að á næsta
hausti mundi vera búið að sleppa
öllum þeim mönnum úr fangelsi
sem „dæmdir hefðu verið sak
lausir" á undanförnum árum!
Þessar fregnir gefa góða hug
mynd um það hvernig ástandið
hefur verið í Rússlandi undir
stjórn kommúnista á undanförn
um árum. Gífurlegur fjöldi fólks
hefur verið dæmdur saklaus af
hinni kommúnísku harðstjórn og
verkafólkið hefur ekki svo mikið
sem ráðið vinnustað sínum.
Þetta hafa kommúnistar nú
hreinlega játað. En hvað seg
ir þjóðin á Þórsgötu 1 um
þessa hluti?!
Hreinlæti á
læknabiðstofum.
VEKUR athygli á eftirfar-
Vr andi:
„Er hreinlæti á læknabiðstof-
um hér í bænum sem skyldi? Ég
hefi að undanförnu þurft að vitja
læknis alloft og hefir mér gefizt
góður tími til að virða fyrir mér
biðstofuna. Finnst mér í stuttu
máli sagt, að hreinlæti sé þar að
ýmsu leyti ábotavant. Blöðin, sem
þar liggja frammi eru öll frá
1950 og þaðan af eldri og þarf
enginn að furða sig á því, að þau
þvæld og óhrein, svo að
manni býður við að snerta þau
hanzkalaus, og ekkert virðist
manni líklegra en að hér séu á
ferðinni skæðir sýklaberar. —
Mig langar til, heldur Ó áfram,
að koma á framfæri uppástungu
um, að borgarlæknir fari í könn-
unarferð á lækna-biðstofur bæj-
arins til að athuga, hvort fyrir-
komulag og aðbúnaður sé þar alls
staðar sem skyldi".
Hafði gleymzt!
VIÐ sátum yfir stórum dýrindis
konfekt-kassa og gerðum okk
ur gott af innihaldinu, sem öll-
um bragðaðist sætt og ljúflega.
Það var nýafstað.ið meiriháttar
merkisafmæli á heimilinu og
konfektkössunum hafði rignt yfir
afmælisbarnið — yndisleg rign-
ing að tarna! — En þessi, sem
hennar stað“ — eða eitthvað á
þessa leið hljóðar þessi miði, þið
hafið eflaust lesið hann oft og
mörgum sinnum. —
Eitthvað við innihaldið að at-
huga?— Ja, Við höfðum nú eigin-
lega ekki gert annað en að hæla
konfektinu á hvert reipi, það var
síður en svo nokkuð að því að
finna. „Jú“ — gall við einn, sem
hafði húsbyrgt þá einna flesta
og girnilegasta, — „ég hefi eina
stóra athugasemd við innhald
þessarar öskju og sem ég lifi,
skal ég senda hana til verksmiðj-
unnar. — Það hefir gleymzt að
setja annað lagið í hana.“
jazz-leikari
hann eiga -
hann marga.
Armstrong er fæddur á alda-
mótaárinu, hinn 4. júlí, í borg-
inni New Orleanc í suðurríkj-
um Bandaríkjanna. Hann var
vart farinn að halda höfði, er
sýnt var, að þetta var upprenn-
andi vandræðabarn. Nokkurra
ára gamall var hann sendur á
dvalarheimili fyrir vandræða-
börn vegna þess að hann átti það
til að hræða leiksystkini sín með
byssu — og hleypa jafnvel af,
ef fjör færðist í leikinn. — Við
sögðum að snemma hefði krók-
urinn beygzt að því, sem verða
vildi. Þetta samþykkja ekki allir,
en hins vegar má benda á það,
að Armstrong hefur sungið inn
á fleiri plötur en nokkur annar
— og eru þó allir íslenzkir dæg-
urlagasöngvarar taldir með.
★
• En Armstrong óx úr grasi
og var orðinn háffgerður „skóla-
töskumunnur“, þegar hann yfir-
gaf dvalarheimilið. Var hann þá
þegar byrjaður að leika á
trompet. Reyndi hann að komast
að í hljómsveit — og vegna leikni '
sinnar komst hann strax vel á-
fram. Byrjaði hann þess vegna
að leika við jarðarfarir, en þær
eru með öðru sniði hjá svertingj-
um 'í suðurríkjum Bandaríkj-
anna en hjá hvítum mönnum. Er
mikið fjör í slíkum samkundum
og gefur það ungum hljóðfæra-
leikurum vissulega tækifæri til
þess að spreyta sig. En Armstrong
lét ekki staðar numið við jarð-
arfarirnar. Hann hóf að leika í
danshljómsveitum og lék t.d.
lengi á fljótabátum á Mississippi.
N
nú var á döfinni var sá allra veg-
legasti — um það var engum
blöðum að fletta. Hann hafði víst
áreiðanlega kostað hátt á annað
hundraðið. — Svo tók einhver
upp lítinn og yfirlætislausan miða
sem legið hafði á botninum (það
var farið að sjást í botn!) og las:
„Ef þér hafið eitthvað að athuga
við innihald þessarar öskju, þá
sendið hana beint til verksmiðj-
unnar og þér fáið aðra nýja í
„Stigamanninum"
misþyrmt
ÚNA um helgina hlustaði ég á
eina þekktustu danshljóm-
sveit bæjarins leika og syngja í
útvarpið lagið „Cangaceiro“, sem
mörgum mun kunnugt úr sam-
nefndri kvikmynd, sem sýnd var
hér í einu kvikmyndahúsanna
ekki alls fyrir löngu. Flestir eru
mjög hrifnir af þessu lagi, enda
hefir það við sig sérkennilega
sterkan og heillandi blæ. — En,
herra minn trúr! — í meðförum
umræddrar hljómsveitar hafði
það svo sannarlega ekkert heill-
andi vjð sig. Látum vera að það
var sungið á ensku en ekki
portugölsku eins og það er upp-
haflega, en lag og texti var útfært
þannig — í stuttu máli — að
ámátlegt var að hlýða og hefði
blessuðum strákunum verið
sæmra að halda sér við Bjössa á
mjólkurbílnum og önnur viðráð-
anlegri verkefni en „Stigamann-
inn‘, sem gerir töluvert háar kröf-
ur til söngvara og hljómlistar-
manna, eigi vel að fara. — Ef
til vill var ónógri æfingu einnig
um að kenna og ætti það að geta
staðið til bóta, því að oft hefir
þessari hljómsveit vel tekizt með
ýmislegt. — En í öllum bænum
misþyrmið ekki „Stigamannin-
um“ frekar en orðið er.
0 Árið 1922 hófst frægðarferill
Armstrongs, er þekktur jazz-
leikari, Joe „King“ Oliver, hljóm-
sveitarstjóri í Chicago, bauð hon-
um til sín. Hefur frægð Arm-
strongs farið ört vaxandi með
hverjum deginum, sem liðið hef-
ur — og í dag ber hann einna
hæst á stirndum himni jazzins.
Hann er ekki nema 55 ára, þó
ellilegur virðist— og hann seg-
ist eiga mikið eftir. — Hann
kveðst ætla að leika þar til hann
missi tennurnar og segist einnig
vona, að þess verði langt að bíða.
Tannlaus „skólatöskumunnur“
hljómar líka hálf neyðarlega, eða
finnst ykkur það ekki?
E
Er það ekki alltaf svona?
INN meiriháttar karlréttinda-
maður lætur eftirfarandi orð
falla: „Þegar konur eru hrein-
skilnar við karlmenn, er sagt, að
þær séu „ærlegar". — Þégar karl
menn eru hreinskilnir við kven-
fólk er sagt, að þeir séu „svíns
legir“. — Er það ekki alltaf
svona?“. "
Endanleg úrslit
skákmólsins
BIÐSKÁKUM úr 12. umferð á
Skákþingi íslendinga er nú lokið:
Heildarúrslit urðu þessi:
í landsliðsflokki:
1. Ingi R. Jóhannsson 8% v.
2. —4. Baldur Möller 8 vinninga
2.-4. Freysteinn Þorbergsson
8 vinninga
2—4. Sigurgeir Gíslason 8 v.
5. Jón Pálsson 614 vinning
6. Árni Snævarr 514 vinning.
7. Benóný Benediktsson 5 v.
8. —10. Eggert Gilfer 4 vinninga
8.—10. Kári Sólmundarson 4 v.
8.—10. Óli Valdimarsson 4 v.
11. Ólafur Sigurðsson 314 v.
12. Hjálmar Theodórsson 114 V.
i i r 11 i
í meistaraflokki: 1,1
1. Kristján Theodórsson 1114 v.
2. Bragi Þorbergsson 10 v. ,
3. Þórir Sæmundsson 9 v.
4. Páll G. Jónsson 7 v. 1
5. —6. Eiríkur Marelsson 614 v.
5.—6. Stígur Herlufsen 614 v.
7. Daniel Sigurðsson 4 v.
8. Reimar Sigurðsson 114 v.
Hraðskákamót íslands hefst á
föstudagskvöldið. ''
—----------------- — . I
— Varð nokkur árangur af
auglýsingunni þinni um lausa
næturvarðarstöðu ?
— Já, ekki laust við það, inn-
brot sömu nóttina.