Morgunblaðið - 14.08.1956, Blaðsíða 6

6
MORGUNBL.4Ð1Ð
ÍH'iðjudagur 14. ágúst 1955
Færeyjatlðindi
Ðisney feknr anyndir — ínn
og útfiufnirigur — 3-ögþíngið
kemur sanran — F|ári«agur
og síidveiðar
VÍGÐUR hefur verið i Færeyj-
um minnisvarði um drukkn-
aða sjómenn í síðari heimsstyrj-
öldinni. Á hann eru skráð nöfn
211 sjómanna er fórust og einnig
er á honum koparskjöldur þar
sem segir að færeyska þjóðin hafi
reist varðann til minningar um
þá sem fómst í sjónum stríðsárin
1939—45. Minnisvarðinn er stand-
mynd gerð af norska myndhöggv
aranum Káre Orud.
J. Joensen prófastur í Þórshöfn
vígði minnisvarðann, en J. P.
Henriksen forseti bæjarstjórnar
flutti ávarp fyrir hönd söfnun-
arnefndar. Fjársöfnun gekk vel.
Komu inn 113 þúsund d.kr. með
almennum fjárframlögum. Mikill
mannfjöldi var saman kominn
við vígsluna. Hornorkestri Tórs-
havnar lék við athöfnina.
WALT DISNEY TEKUR
KVIKMYNDIR í FÆREYJUM
Til Færéyja komu í s.l. mánuði
tveir kvikmyndatökumenn frá
Nordisk Fiim Junior. Voru þeir
á vegum Walt Disney kvikmynda
tökufélagsins og ætluðu að taka
myndir af fuglaveiðum í Fær-
eyjum, bjargsigi o. fl. Ætlunin er
að nota þessar kvikmyndir bæði
í sjónvarpi í Bandaríkjunum og
í kvikmyndir. En félag Disneys
er heimsfrægt fyrir kvikmyndir
af dýralífi.
INNFLUTNINGUR OG
ÚTFUUTNINGUR STANDAST Á
Birtar hafa verið endanlegar
verzlunarskýrslur Færeyja fvrir
síðasta ár. Kemur þá í ljós, að
innflutningur og útflutningur
standast á og eru 77,7 milljónir
danskra króna. Viðskiptajöfnuð-
urinn varð þó óhagstæðari en ár-
RáBherrar og almúgi
Nýii* aígreiðsluliættir á Reykjavíkur-
flusívelli
KRATAFORYSTAN íslenzka
virðist hafa fengið einhvers
konar utanfararæði eftir að þeir
fóru í stjórn með kommúnistum
og allar leiðir þeirra liggja til
Norðurlanda. Allar eiga þessar
ferðir að vera með leynd, en ein-
hvern veginn komast blaðamenn
á Norðurlöndum á snoðir um þær
og birta frásagnir af þeim og
stundum endar það í viðtölum.
Þegar íslenzku blöðin segja frá
þessum undarlegu ferðalögum, þá
verður Alþýðublaðið miður sín
og segir að mennirnir séu í „einka
erindum“, og það sé illa gert að
vera að ónáða þá með blaðaskrif-
um hér heima.
En það var nú ekki þetta sér-
staka fyrirbæri, sem kom mér til
að skrifa þessar línur, enda hefi
ég aldrei skipt mér af stórpóli-
tíkinni. Tilefnið var dálítið ann-
að, en þó skylt.
Á REYKJAVÍKURFLUGVELLI
Sl. laugardagskvöld var ég vegna
atvinnu minnar staddur niður á
Reykjavíkurflugvelli, í þann
mund að flugvél Loftleiða var
að fara til Norðurlanda. Enda
þótt flugið sé nú orðið daglegt
brauð og ætti ekki að vekja for-
vitni nokkurs manns, er því þann
ið varið með mig, að ég hefi allt
af garnan að fylgjast með flug-
vélum, þegar þær koma og fara,
og sem betur fer hefi ég átt þess
kost um nokkuð mörg undanfar-
in ár, cinmitt hér á Reykjavikur
fiugvelli.
Þennan laugardagsmorgun voru
allmargir farþegar í biðskýli
Loftleiða og biðu eftir að komast
í gegnum vegabréfaskoðun út 1
flugvélina. Kl. 10,30 átti vélin
að fara, og eins og venja er, áttu
farþegar að vera komnir um 1
klukkustund fyrr á völlinn.
Svo kemur að brottferðartíma
og ekkert gerist, en rétt í þann
mund skeður það, sem gaf mér
tileínið til að skrifa þessa stuttu
blaðagrein.
Bíll kemur þjótandi að flug-
skálanum og út úr honum koma
menntamálaráðherra Gylfi Þ.
Gíslason og frú. Fulltrúinn frá
ílugfélaginu tekur á móti þeim.
Rétt um þetta leyti var farþeg-
unum tilkynnt að vegabréfaskoð-
un færi nú fram og menn stilla
sér í röð, svo sem venja er. Nú
hefi ég æði oft séð ráðherra fara
og koma með flugvélum hér og
aldrei orðið þess var, að með þá
væri farið á annan hátt en aðra
farþega. Þeir hafa farið í gegnum
toll- og vegabréfaskoöun eins og
annað fólk í röðinni og beðið eftir
að röðin kæmi að þeim. Á sama
hátt hafa þeir farið í flugvélarn-
ar og úr þeim.
NÝR HÁTTUR
En það sem vakti athygli mína
að þessu sinni var, að nú var upp
tekinn alveg nýr þáttur og hefur
hann væntanlega verið innleidd-
ur með tilkomu, „fyrstu stjórn-
ar hinna vinnandi stétta“ á ís-
landi.
í stað þess að ráðherrann tæki
sér stöðu í röð farþeganna, fylgdi
fulltrúi flugfélagsins honum inn
í bakherbergi í flugskálanum. —
Þar beið hann svo á meðan fólkið
fékk stimpluð sín vegabréf eftirj
að hafa staðið góða stund í bið-
röðum. M. a. tók ég eftir því, að
hjón með hvítvoðung í körfu
urðu að standa og halda á körf-
unni á meðan, það kom enginn
fulltrúi frá flugfélaginu til að
hjálpa þeim! Embættismaðurinn
sem stimplaði vegabréfin var svo
kallaður á fund ráðherra til að
framkvæma vegabréfsskoðunina
1 bakherberginu.
Að lokum var svo allt ferðbúið.
En ekki var farþegunum hleypt
út úr skálanum fyrr en fulltrúi
flugfélagsins hafði fylgt ráðherr-
anum, úr bakherberginu, út í flug
vélina, svo hann gengi örugg-
lega og í friði að velja- sér sæti
áður en hinir almennu farþegar
kæmu.
Þannig gerast tímamót við hin
ólíklegustu tækifæriog án þess að
litið beri á. Að sjálfsögðu er þetía
harla ómerkilegt atvik út af fyrir
sig, en ekki þótti mér rétt að
láta það gleymast, þar sem það*
er vafalaust merki um nýjan sið,
sem ráðherrar í hinni nýju ríkis-
stjóm hafa tekið upp.
Almúgamaður.
ið áður, því að útflutningurinn
var um 7,5 milljón kr. minni
og innflutningurinn um 9 milljón
krónum meiri en árið áður.
Útflutningur Færeyinga til
nokkurra landa var sem hér seg-
ir:
millj. kr. millj. kr.
1955 1954
Spánn . .. ... 22,1 23,5
Danmörk . ... 13,6 12,3
Bretland . 7,9 6
Svíþjóð 6,4 2,0
Þá er athyglisvert að útflutn-
ingurinn til Sovétríkjanna drógst
skvndilega mjög saman. Hann
var 1954 18,1 millj. d.kr. en árið
1955 var hann aðeins 1,2 millj. kr.
Meginhluti innflutningsins er
frá Danmörku, eða fyrir 48 millj.
kr. árið 1955 aí 77 m.i'". kr. heild
arinnflutningi. Skv. því er um
63% innflutningsins frá Dan-
mörku.
«
LÖGÞINGIÐ KEMUR SAMAN
Lögþing Færeyja var sett
mánudaginn 30. júlí. Siður er að
setja þingið á Ólafsvöku 29. júlí,
en þar sem hann bar upp á sunnu
dag, var þingið ekki sett fyrr en
á mánudag. Hófst þingsetr.ing
með skrúðgöngu frá lögþings-
húsinu í Tórshavn til kirkjunn-
ar. Var troðfullt í kirkjunni m. a.
vegna þess að þar voru rúmlega
100 prestar af Norðurlöndum á
leið til prestastefnu á íslandi.
FRAMLÖG TIL RYGGINGA OG
ENDURNÝJUN
SKIPAFLOTANS
Lögmaður Færeyja gaf í bvrj-
un þings skýrslu um fjárhags-
stöðuna.
Hann skýrði frá því að í sér-
sjóðum ýmissa opinberra fram-
kvæmda væri fé sem hér segir:
Til útvarpsins 75 þús. d.kr., til
nýs lÖgþingshúss 305 þús. kr., til
sjúkrahúsbyggingar 301 þús. kr.,
til byggingar menntaskóla 246
bús. kr., til byggingar landbún-
aðarskóla 164 þús. kr. En allt eru
þetta mikil áhugamál Færeyinga.
Lögþingið hefur áður sam-
þykkt að veita stuðning til ný-
bygginga skipa og skýrði lögmað
ur frá því að samtals hefði verið
veittur stuðningur í lánum að
upphæð 3 milljónir króna. Þar á
meðal er stuðningur til kaupa á
fimm togurum. Af þeim eru
komnir til eyja: Fiskanes, Jóan-
nes Fönsdal, Gullberg og Jógvan
Elias Thomsen. Ókominn er tog-
ari, sem Kjölbro í Klakksvík er
að láta smíða.
SÍLDVEIÐIN IIAFIN
Reknetjaveiðarnar við Færeyj-
ar eru hafnar og hafa 20 skip
byrjað veiðar. En fleiri skip eru
óðum að koma af Grænlands-
miðum og er búizt við að alls fgri
um 120 skip á síldveiðar. Enn
hafa litlar fréttir borizt af veiði,
nema hvað tvö skip höfðu þegar
fengið um 120 tunnur hvort.
f ár er ætlunin, að eftirlits-
skipið Ternan haldi uppi síldar-
leit. Ternan hefur tæki til síld-
arleitar, en auk þess vtrður I
skipinu miðstöð fyrir síldarfrétt-
ir frá bátunum. Eru skipstjórar
nú hvattir til að senda þegar með
loftskeytum írásagnir af síldar-
torfum.
sftrifar úr
dagiega lífinu
Bíla-sjónvarp
NÚ kvað sjónvarpsíæknin vera
komin á það stig í Vestur-
heimi, að bifreiðar þjóta nú með
bíó í maganum um allar jarðir
eins og ekkert sé. — Fregninni
fylgir, að ekki njóti það sín fylli-
lega, nema ekið sé eftir beinum
og sléttum vegi. Hætt sé við trufl
unum, þegar ekið er fram úr far-
artæki og sömuleiðis þegar ekið
er niður brekku.
Fáa mun reka í rogastanz yfir
þessari nýjung, þó að bollalegg-
ingarnar um sjónvarp, áður en
það var orðið að veruleika, þættu
líkastar lygasögu. —- Hitt er óvist
að allir séu jafn hrifnir af þessu
nýja bílabíói, ef kalla mætti það
því nafni. — Þannig viljum við
helzt, að bílstjórinn okkar hafi
hugann við stýrið og okkur, sem
innanbíls erum, frekar en eitt-
hvað annað ennþá skemmtilegra
og meira spennandi, sem sjón-
varpið hefur upp á að bjóða þá
og þá stundina. — Okkur finnst
stundum nóg um hvað bílstjórar
eru skrafhreyfir við þá, sem næst
ir þeim sitja — en hvað, ef þessi
ósköp kæmu til? — Svo er það
annað. Oftast þegar við erum á
ferð í bíl — að minnsta kosti að
sumarlagi — þá verður okkur
gjarnan litið út um gluggann til
að virða fyrir okkur það sem fyr-
ir augu ber með fram veginum —
jafnvel þótt við höfum oft og
mörgum sinnum farið þar um
áður.
Misjafnar vinsældir
SANNLEIKURINN er sá, að
hvað sem öllu bílasjónvarpi
líður, þá nýtur sjónvarpið mjög
misjafnra vinsælda meðal fólks,
sem hefur fengið þessi skemmti-
legu þægindi upp í hendurnar.
Ég segi skemmtilegu, því að bað
mun álit meirihlutans. Hins veg-
ar eru þeir fjölda margir, sem að-
eins hrista höfuðið og óska sjón-
varpinu sem lengst burt frá sér
og sínum, eftir að hafa kynnzt
því af eigin raun. Og enn aðrir
hafa janfvel ráðizt gegn því með
linúum og hnefum, og sýht fram
á ýmsa ókosti þess og ógagn
menningarlega séði Fólk taki það
sem lagt er upp í hendurnar á
því, hætti að leggja sig eftir hugð
arefnum, sem lengra eru sótt og
hafa margfalt meira menningar-
legt gildi, svo sem lestur góðra
bóka, leikhúsferðir, heilbrigð
íélagsstarfscmi o. s. frv. —
Fólkið má ekki vera að því að
sinna öllu þessu. Það situr í mak-
indum heima við sjónvarpstækið
— það verður fyrr en varir að
vana — og nýtur skemmtiefnis,
sem kostar það enga fyrirhöfn
og lítinn poning — skyldi ekki
fyrigefast þó að lcannske sé það
ekki allt valið að gæðum og
skyldi mikill skaði skeður þótt
ýmislegt sem áður fyrr var talið
til verðmæta, svo sem heilbrigð
dómgreind og gagnrýni, fari fyr-
ir borð?
H
Sjónvarp á íslandi?
EYRZT hefur ávæningur af,
að uppi séu áform um að
reisa sjónvarpsstöð hér á landi.
Hins vegar hef ég ekki orðið var
við mikinn áhuga almennings
fyrir hugmyndinni. Hér gegnir
öðru máli en þegar útvarpið var
að koma fram á sjónarsviðið. —-
Þar sá fólk hilla undir nýjung,
sem myndi bókstaflega gerbreyta
sambandi þoss við umheiminn. —
Það myndi færa því fréttir af
öllum helzlu viðburðum sem
væru að gerast í heiminum á
hverjum tíma og þar að auki
hvers konar skemmtun og fróð-
leik, sem það hafði farið á mis
við áður. Var ekki öll einangrun
það með úr sögunni?
Um sjónvarpið gegnir öðru
máli. Okkur finnst við glöð og
ánægð geta verið án þess, ein-
faldlega af því að við höfum svo
margt annað í þess stað. — En
gamla útvarpið okkar, það telj-
um við með öllu ómissandi.
Hann var Jieppinn
EITT sinn fyrir nokkru, er
enski leikritahöfundurinn
Noel Coward var á gangi í Bond
Street, mætti
hann þar ein-
u m h i n u m
|f versta smjaðr-
ara og gervi-
snillingi Lund-
úna.
— Oh, Mr.
Coward, sagði
hann, hvað ég
er þó heppinn.
Þér eruð eini
maðurinn, sem ég hef hitt i dag,
sem hægt er að segja, að sé þess
verður að tala við.
— Já, einmitt það, svaraði Co-
ward og kinkaði kolli. Þar hafið
þér að minnsta kosti verið heppn-
ari en ég.