Morgunblaðið - 10.11.1956, Síða 8

MORCUNBLAÐ1Ð
Laugardagur 10. nðv. 1956
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Ein -■ Ásmundsson.
Lesbók: Án._ Ha, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 1600.
Áskriítargjald kr. 25.00 á mánuði innanlands.
, í lausasölu kr. 1.50 eintakið.
Á Alþýðusumbmidið oð veru
hreiðnr Moskvumonno?
Þ'
»AÐ HEFUR vakið mikla at-
hygli, að Alþýðusamband ís-
lands neitaði að verða við tilmæl-
um Alþjóðasambands írjálsra
verkalýðsfélaga um að beita sér
fyrir 5 mínútna vinnustöðvun í
samúðarskyni við ungverskan
verkalýð og ungversku þjóðina í
heild. Fjöldi einstakra verkalýðs-
félaga og samtök atvinnurekenda
urðu hins vegar við þessum til-
mælum. Hér í Reykjavík mátti
heita að öll vinna félli niður,
kirkjuklukkum var hringt og fán
ar blöktu í hálfa stöhg um alla
horgina. Á sendiráði Sovétríkj-
anna var fáni hins vegar dreginn
hátt við hún. Var auðsætt að með
því vildi hið rússneska herveldi
storka yfirnæfandi meirihluta ís-
lenzku þjóðarinnar, sem fyrirlít-
ur og fordæmir þjóðarmorð
Rússa í Ungverjalandi.
Samstaða Hannibals
og Rússa
Rússneska sendiráðið dró fána
sinn hátt við hún þegar íslenzka
þjóðin lýsti samúð sinni og sorg
yfir örlögum ungversku þjóðar-
innar. En Rússarnir áttu banda-
menn í stjórn Alþýðusambands
íslands. Bráðabirgðalagaráðherr-
ann, Hannibal Valdemarsson, tók
sér stöðu við hlið þeirra. Hann
neitaði að verða við tilmælum
Alþýðusarnbands frjálsra verka-
lýðsfélaga. Hvað varðaði Alþýðu
samband íslands um það, þótt
Rauði herinn rússneski væri að
murka lífið úr þúsundum verka-
manna suður í Budapest?
íslenzkur almenningur dergur
sínar ályktanir af slíkri fram-
komu stjórnar Alþýðusambands
íslands. Forseti þess hefur lagt
mikla áherzlu á að sanna, að Al-
þýðubandalag hans og kommún-!
istá hlítti fyrst og fremst forystu
róttækra og vinstrisinnaðra jafn-
aðarmanna. Moskvukommúnist-
arnir væru þar hins vegar valda-
litlir.
En við fyrsta tækifæri, sem
stjórn Alþýðusambandsins fær
til þess að velja á milii
Moskvukommúnismans og lýð
ræðislegrar jafnaðarstefnu þá
velur hún hiklaust málstað
Moskvumanna. Hún neitar til-
mælum Alþjóðasambands
frjálsra verkalýðsfélaga um
vinnustöðvun í einar 5 mínút-
ur til mótmæla gegn svívirði-
legustu hermdarverkum, sem
framin hafa verið.
Öllu greinilegar gat ckki
forseti Alþýðusambandsins af-
hjúpað skriðdýrseðli sitt og
algert ósjálfstæði gagnvart
Rússum.
Hreiður Moskvu-
dýrkenda
Sú staðreynd liggur nú fyrir,
að stjórn heildarsamtaka íslenzks
verkalýðs er undir forystu Hanni
bals Valdemarssonar orðin að
hreiðri Moskvukommúnismans á
íslandi. Þar er jafnvel ekki hik-
að við að bera blak af svívirði-
legustu blóðverkum valdhafanna
í Moskvu og Rauða hersins.
Þegar á þetta er litið sýnir það
furðulega hræsni og yfirdreps-
skap þegar Hannibal Valdemars-
son ætlast til þess að nokkur
einasti lýðræðissinni trúi því, að
hann sé að betrumbæta hinn ís-
lenzka kommúnistaflokk og ala
hann upp í „lýðræðisþroska"!!
Hitt er hins vegar augljóst, að
þessi fyrrverandi þingmaður og
leiðtogi Alþýðuflokksins er nú
fangi lcommúnista, sem stýra
bæði tungu hans og hendi. Þess
vegna neitar hann samstöðu með
Alþjóðasambandi frjálsra verka-
lýosfélaga en skipar sér þess í
stað við hlið samtaka hins alþjóð-
lega kommúnisma.
Hvað gerist á Alþýðu-
sambandsþingi?
Hvað gerist svo á þingi Alþýðu
sambandsins, sem kemur saman
á næstunni?
, Ætla þeir Alþýðuflokks-
menn og Framsóknarmenn,
sem þangao hafa verið kosnir
að styðja Hannibal, handbendi
Moskvukommúnismans, til for
setatignar í sambandinu? Á
Alþýöusamband íslands að
verða höfuðvígi Moskvustefn-
unnar á íslandi?
Yfirgnæfandi meirihluti ís-
lenzks verkalýðs og launþega vili
ekki láta flugumenn þessara árás-
arafla nota samtök sín í þágu
myrkraverka þeirra.
Og íslenzku verkafólki
blandast ekki hugur um það,
hverra erinda Hannibal Valde
marsson gengur. Hann er ekk-
ert annað en auvirðilegt leigu-
þý hins alþjóðlega kommún-
isma, nægilega grunnhygginn
og fljótfær til þess að láta ginn
ast af gylliboðum hans eftir að
hann liafði beðið algert póli-
tískt skipbrot í Iýðræðisflokki.
Á þessum ólukkufugli að
haldast það uppi að hafa Al-
þýðusamband íslands að
hreiðri fyrir blóðstefnu
Moskvukommúnismans?
UTAN ÚR HEIMI |
^JJid IpcuíeJni
p<
póinó
óem
ctóóiuócilmcinct
d
uncji/eró
Lu
Þ
egar sænska útvarpið
var að hlusta á útvarpssending-
ar ungversku frelsissveitanna í
síðustu viku, heyrðist allt í einu
rödd, sem mælti á góðri sænsku:
„Komið okkur til hjálpar!" Það
var biskup lúthersku kirkjunnar
í Ungverjalandi, Lajos Ordass,
sem mælti þessi orð. Talaði hann
á ungversku, sænsku, þýzku og
ensku.
ÚJ ænska ávarpið fer hér
á eftir: „Leyfið mér að tala til
erlendra bræðra okkar og
mæla við þá á þeirra eigin
tungu. f nafni Guðs sný ég
mér til yltkar með örfáum orð-
um, kæru trúbræður á Norð-
Lajos Ordass
urlöndunum, Danmörku, Finn
landi, íslandi, Noregi og Sví-
þjóð. Á liðnum árum höfum
við í Ungverjalandi komizt í
kynni við mátt fyrirbænar
ykkar og þess kristilega kær-
leika, sem þið hafið sýnt okk-
ur í verki. Fyrir nokkrum
mánuðum voru margir f ulltrú-
ar Norðurlanda hér hjá okkur.
Þá komumst við í kynni við
viðleitni þeirra til að hjálpa
Ungverjum til að koma á
kirkjulegu frelsi. Nú hrópum
við á ykkur, kærU trúbræður,
í nafni alls föðurlandsins.
s
tjórn Ungverjalands
hefur nú lýst yfir hlutleysi
landsins. Standið við hlið okk-
ar með öllum þeim mætti, sem
þið eigið, svo að hlutleysi okk-
ar verði viðurkennt og við
finnum leiðina til frelsis. Við
óskum þess, að föðurland okk-
ar fái að lifa í guðsfriði og
eiga friðsamleg samskipti við
allar þjóðir heims. Við stönd-
1948 var hann handtekinn fyrir
upplognar sakir og dæmdur í 2
ára fangelsi. Stjórnin þvingaði
jafnframt lútherska kirkjuréttinn
til að setja hann af. Þegar hann
kom úr fangelsinu, dró hann sig
í hlé og helgaði sig einkum fræði-
störfum. Hann hefur öll Norð-
urlandamálin á valdi sínu og hef-
ur þýtt bækur af þeim öllum á
ungversku. Eins og stendur er
hann að vinna að ungverskri þýð-
ingu á Passíusálmum Hallgríms
Péturssonar.
í
september hélt mið-
stjórn Alkirkjuráðsins fund í
Galyatetö nálægt Búdapest og
hófust þá samningar við ung-
versku stjórnina um uppgjöf allra
saka á hendur Ordass. Forseti
um í dag gagnvart mörgum miðstjórnarinnar, dr. Franklin
eríiðum vandamálum. Þjóðin Clark Fry, framkvæmdastjóri
hefur misst marga at beztu Alkirkjuráðsins, Visser t’ Hooft,
sonum sínum, og margar fjöl- og lútherski biskupinn í Hannov-
er, Hanns Lilje, áttu marga
stranga fundi við kommúnistaleið
togana í Búdapest, áður en þeir
féllust á að hreinsa Ordass af
öllum hinum fölsku ákærum.
Jafnframt samþykkti lútherska
kirkjan í Ungverjalandi að setja
skyldur eru nú án fyrirvinnu.
Margir eru særðir, og við
þörfnumst meðala. Mikið af
byggingum okkar hefur verið
lagt í rúst, og við höfum beðið
mikið veraldlegt tjón. Við biðj
um í nafni Krists: komið okk-
ur til hjálpar! Með kirkjuleg-
um samtökum okkar reynum
við að gera allt, sem við get-
um, til að hjálpa öllum bág-
stöddum. Guðs blessun yfir
aila!“
h
Jr anmg mælti hinn
merki ungverski kirkjuleiðtogi,
sem fékk uppreist æru sinnar fyr
ir tilstilli Alkirkjuráðsinsog Lúth
erska alheimssambandsins, eftir
að hann hafði setið tvö ár í fang-
elsi fyrir svo kölluð brot gegn
ríkinu. Ordass tók virkan þátt í
baráttunni við nazista á stríðs-
árunum og var gerður biskup í
Búdapest árið 1945. En hann varð
kommúnistum engu auðsveipari
en hann hafði verið fyrirrennur-
um þeirra, og stóð mjög í gegn
þjóðnýtingu kirkjulegra skóla.
hann aftur
Búdapest.
í biskupsstólinn í
H
vað
Ordass biskup
orðið hefur um
eftir síðustu at-
burði í Ungverjalandi, er ekki
vitað með vissu, en líklegt má
telja, að hin nýja leppstjórn
Rússa muni ekki þola þessum
skelegga baráttumanni kirkju og
persónulegs frelsis að halda á
loft þeim hugsjónum, sem þús-
undir Ungverja hafa nú úthellt
blóði sínu fyrir. Ef nokkuð má
ráða af atburðum síðustu daga,
hefur raust frelsisins enn einu
sinni verið kæfð með hinni hug-
djörfu þjóð, sem í hundrað ár
hefur sungið sönginn ódauðlega
um frelsið, sem aldrei verður of
dýru verði keypt.
Búlganin og Krúsjeff ekki
boðið til Danmerkur?
„Vi8 verðum að reyna eflir megni að styrkja
varnir NATO"
ömenning íslenzkra gistihúsa
OFT ER um það talað, að gera
þurfi eitthvað til að auka
ferðamannastrauminn til ís-
land.s. Er áhugi manna á þessu
þarfa máli góðra gjalda verð-
ur, og mætti eflaust gera
margt fleira en gert er til
að glæða áhuga erlendra ferða
manna á íslandi. En áður en
hafizt er handa um áróður á
erlendum vettvangi, væri
kannske ekki úr vegi að líta
sér nær og athuga, hvort að-
stæðurnar hér heima séu yfir-
leitt boðlegar erlendum ferða
mönnum. Þeir, sem eitthvað
þekkja til íslenzkra gistihúsa,
munu flestir vera á einu máli
um það, að þeim sé svo mjög
áfátt um rekstur allan og að-
búnað, að það geti verið álita-
mál, hvort íslendingum sé
nokkur greiði ger með því
að kalla liingað crlenda ferða
menn.
Mætti tína til margt, sem til
bóta horfir, en hér verður að-
eins vlkið að einu dæmi. f
kunnasta gistihús borgarinnar
koma flestir þeir ferðamenn,
sem þessa dagana gista höfuð-
borgina. Þar á þeim að vera,
látin i té bezta þjónusta, sem
íslenzkt gisthús hefur upp á
að bjóða. Má og gcra ráð fyrir,
að yfirleitt sé vel til gestanna
gert. En einn hlut hafa erlend
ir menn í gisthúsínu ekki get-
að skilið. Lyfta hússins, sem
er fjórar hæðir, hefur verið
óvirk í hcila viku, og virðist
ekkert að gert til að koma
henni í lag. Hvcrt einasta gisti
hús úti í heimi, sem byði gest-
um sínum upp á það að arka
fóígangandi upp á fjórðu hæð
dag eftir dag, fengi umsvifa-
laust á sig stimpil þriðja
flokks gistihúsa, að ekki sé
meira sagt. Það eru hlutir sem
þessir, sem gera íslendingum
erlendis oft erfitt fyrir um að
mæla með landi sínu við er-
lenda ferðamenn.
Einkaskeyti til Morgbl.
fró Páli Jónssyni.
KAUPM.HÖFN, 5. nóv. —
Danska stjórnin íkiugar nú að
hætta við að bjóða Krúsjeff og
Búlganin til Danmerkur á vori
komanda. Þegar H. C. Hansen
var í Moskvu í vor, bauð hann
Rússunum til Danmerkur. Nú
þykir líklegt, að boðið verði
afturkallað vegna atburðanna
í Ungverjalandi.
Þá er einnig gcrt ráð fyrir
að Danir hætti við að bjóða
fulltrúum frá Æðsta ráði Sov-
étríkjanna til Danmerkur.
„Berlingske Aftenavis*4
skrifar í dag: Ekki kcmur tii
mála að fækka í danska hern-
um, cins og nú er komið mál-
um. Þvert á móti verðum við
að reyna eftir megni að
styrkja varnir Atlantshafs-
bandalagsins.