Morgunblaðið - 05.01.1957, Síða 11

Laugardagur 5. jan. 1957.
MORCUNBLAÐIÐ
11
Bréíkorn frá Skotlandi:
Baráttan við berklaveikina
K.R.-ingarnir, sem unnu til gullmerkisins. Frá hægri: Skúli B. Ólafs, Þórólfur Beck, Örn Steinsen
og þjálfarinn Sigurgeir Guðmannsson.
3 KR-drengir með gullmerki
KSÍ íyrir hæfni í knnttspyrnu
Þeir hafa leyst þrautir sem sennilega
yrðu erfiðar meistaraflokksmonnum
EINS og kunnugt er tók Knattspymusamband Islands upp s.l.
vetur að veita sérstök heiðursmerki fyrir afrek, sem krefjast
tæknilegrar getu í knattspymuíþróttinni, drengjum á aldrinum
12—16 ára. Eru merkin í gráðum, brons-, silfur- og gullmerki.
Þrautir þær, sem leysa þarf, eru margs konar og verða erfiðari og
torleysanlegri, eftir því sem lengra er komizt. Kröfurnar, sem
gerðar eru +il gullmerkishafa eru allstrangar og þeir, sem hafa
getu til þess að ná þeim árangri eru engir aukvisar í íþróttinni.
Snemma í desember luku 3
leikmenn í 3. flokki KR tilskild-
um prófum fyrir gullmerkið, en
áður í sumar höfðu þeir allir unn-
ið til fyrri merkjanna brons- og
silfurmerkjanna. Drengirnir eru:
Skúli B. Ólafs (árangur: 9— 26
— 51 8 — 4 — 5 — 31.9 sek.)
Þórólfur Beck (árangur: 10 —
25 — 129 — 8 — 4 — 5 — 31.2 sek)
Örn Steinsen (árangur: 10 —
25 — 175 — 9 — 4 — 4 — 31.3 sek)
Þeir verða allir 17 ára í janúar
og mátti því ekki tæpara standa
að þeir gætu lokið þrautunum. —
Þrautir þessar eru það erfiðar, að
flestum leikmönnum meistarafl.
mundi veitast erfitt að ná tilskyld
um árangri í bronsprófi hvað þá
gullprófi.
Eftir röð talnanna hér að ofan,
eru þrautirnar: 1. Innanfótar-
spyrna af 6 m á 0.75 m mark.
1. Skot af 16.5 m á venjulegt
mark, 10 skot með hvorum fæti,
3 stig fyrir að hitta í 75 cm bil
út við stangir, en 1 stig fyrir að
hitta þar í milli, þ. e. í bil í miðju
markinu, sem er 4.32 á breidd.
3. Halda knetti á lofti og færa
i.ann frá einum líkamsnluta til
annars, 1 stig íyrir hverja skipt-
ingu. — 4. Ristarspyrna af 15 m
á 150 em mark. — 5. Lyfta knetti
af jörðu og skalla upp í körfu,
sem stendur í 2 m hæð og hefur
50 cm ummál. — 6. Lyfta knetti
af jörðu og „bera“ hann með
sköllum 4 m og „drepa“ hann síð-
an. — 7. Knattrekstur á milli
stanga um 73 m vegalengd og 20
m sprettur undir hámarkstíma.
SIGURSÆLT IjIÐ
Allir hafa leikmenn þessir leik-
ið á síðastl. sumri með A-liði 3.
fl KR og var það lið sigursæl-
asta kappliðið í Reykjavík á síð-
asta keppnistímabili. Vann liðið
öll þau mót, sem það tók þótt í
og náði þessum árangri:
L U J T Mrk. st.
Reykjavíkurm. 4 4 0 0 15-0 8
íslandsmót 4 4 0 0 26-1 8
Haustmót 3 3 0 0 12-3 6
Einnig hlaut 5 manna sveit úr
íiðinu fyrstu verðlaun í fimmt-
arþraut Unglingadagsins, enda
voru allir leikmenn liðsins með
bronzmerki knattspyrnusam-
bandsins. Þjáifari flokksins var
Sigurgeir Guðmaii.nsson.
HALDA SAMAN
Þá er annað, sem var eftirtekt-
arvert við liðið, en það var, að
það var oftast skipað drengjum
á sama aldri. Gengur því allt
liðið upp á milli flokka samtímis
og ætti því að verða auðveldara
að halda því saman sem samæfðu
keppnisliði er þeir eldast en ella.
Er þetta mjög til marks um þá
breidd, sem er að færast í yngri
flokkana hér og er góðs viti upp
á framtíðina.
MÉR hefur aldrei skilizt til fulls,
hve hættulegt það er að eiga
heima í Glasgow. Borgin hefur að
vísu löngum verið alræmd fyrir
drukkna og óða íra og trúarlegt
ofstæki á kappleikum í knatt-
spyrnu, og ekki síður fyrir ill-
skeytta glæpamenn, sem beita
fyrir sig vínflöskum og rakvélar-
blöðum.
GLÆPIR MINNKA — EN
VERSTI MORÐINGINN ENN
VI» LÝÐI
En þetta heyrir þó blessunar-
lega fortíðinni til að miklu leyti.
Glasgow er í rauninni minni
glæpabær en flestir virðast ætla.
Glæpir eru langtum tíðari í öðr-
um hafnarbæjum, svo sem Liver-
pool, Lundúnum og Marseilles.
Þó er athafnamesti morðinginn
í Glasgow enn við lýði — og er
furðu afkastamikill. Því Glasgow
er versta berklabæli í Evrópu,
þar deyja fleiri úr tæringu en
annars staðar í álfunni. En nú
á að fara að láta til skarar skríða
gegn þess’um ófögnuði. f næsta
marzmánuði hefst fimm vikna
herferð gegn berklum í borginni,
og verður þá reynt að ráða nið-
urlögum veikinnar í eitt skipti
fyrir öll.
Þetta verður stórfenglegasta
stríð gegn berklum, sem háð hef-
ur verið í Evrópu, og einhver
stærsta barátta fyrir bættu heilsu
fari, sem um getur í veraldar-
sögunni. Tilgangurinn er að finna
óþekkta glæpamenn, ógrunaða og
grunlausa sýklabera, sem dreifa
veikinni svo ört, að 2,500 nýir
berklasjúklingar bætast við á
hverju ári í Glasgow einni saman.
er til að ætla að þetta séu henn-
ar síðustu met, en metin sem
hún setti nú voru þessi:
300 m skriðsund ...... 4:30,5
500 m skriðsund ...... 7:52,3
800 m skriðsund ..... 12:52,0
1000 m skriðsund ..... 16:05,6
Gamla metið í 1000 m var
16:50,6 mín svo að það met bætti
Ágústa um 45 sek.
Hið sigursæla lið K.R. í 3. flokki A. (Frá vinstri): Magnús Jóns-
son, Gunnar Felixsson, Axel Magnússon, Gunnar Erlendsson, Þór
ólfur Beck, Gylfi Gunnarsson, Örn Steinsen (fyrirfiði), Úlfar
Guðmundsson, Bjögúlfur Guðmundsson, Þorkell Jónsson, Ólafur
Stefánsson, Skúli B. Ólafs og Valur Þórðarson.
4 Islandsmetog tvö
dtengjamet sett í kyrr-
þey og fyrir luktum dyrum
IjAÐ ER EKKI algent, að 4 íslandsmet og 2 ísl. drengjamet séu
* sett í kyrrþey og fyrir luktum dyrum. En þetta gerðist 30.
desember s.l. og þessi viðburður átti sér stað í Sundhöll Reykja-
víkur. Allt var þó löglegt við metin. Ágústa Þorsteinsdóttir Á
setti 4 ísl. met í skriðsundi kvenna og Guðmundur Gíslason f.R.
setti tvö drengjamet í flugsundi og baksundi drengja.
ir AFREK GUÐMUNDAR
Guðmundur Gíslason er ungur
sundmaður, 15 ára og er óvenju-
lega fjölhæfur. Hann getur synt
með ágætum árangri hvaða að-
ferð sem er og nú á hann drengja
met í skriðsundi, flugsundi og
baksundi.
23. des. s.l. synti hann 100 m
baksund á 1:17,6 mín sem er
drengjamet og sama dag synti
hann 100 m flugsund á 1:25,0
einnig drengjamet.
Viku síðar eða 30. des. bætti
hann þetta drengjamet í flug-
sundi og synti nú á 1:21,6 mín.
Þá setti hann drengjamet í 200
m baksundi 2:50,3 mín og sann-
aði með því að hann er bezti
baksundsmaður landsins í dag —
þó ungur sé.
BERKLADAUÐI MINNKAR —
KN SÝKINGUM FJÖLGAR
Berklalækningum í Bretlandi
hefur skotið geysimikið áleiðis
undanfarin ár. Berkladauði hef-
ur minnkað um 75% síðan árið
1938. En allt um það fer sýking-
um fjölgandi, og Skotland hefur
nú fleiri berklasjúklinga að til-
tölu en önnur lönd veraldar, að
fimm einum undanskildum.
í Glasgow hefur tekizt að
lækka dánartölu af völdum
berkla um helming um síðastliðin
fimm ár. Nú deyja 33 árlega af
hverjum hundrað þúsund íbúum,
eða alls um það bil 370 á ári.
Ný undralyf svo sem streptó-
mýsín, P. A. S., og I. N. A. H.
hafa átt mestan þátt í að draga
úr dræpni berklanna. En hins
vegar eru engin tök á að draga
úr útbreiðslu þeirra, nema þeir
séu fundnir, sem bera sýkilinn
og strjála honum með fjölskyld-
um sínum og nágrönnum.
„HERFERÐIN“
Bætt húsakynni myndu vitan-
lega hjálpa til í þessari ofmenntu
borg. Þótt ótrúlegt megi þykja, þá
er ekki nema helmingur allra
húsa í borginni, sem hefir sér sal-
erni. íbúarnir í hinum helmingn-
um verða að láta sér nægja sam-
eiginlega útikamra og þann ódaun
sem fylgir þeim. Þær íbúðir eru
margar hverjar einherbergis,
og þó hafast þar við allt að sjö
manns, í eymd og sóðaskap.
Herförin gegn berklum hefst,
þegar vorar. Þá verða 35 röntgen
stöðvar sendar til borgarinnar
víðs vegar að úr Bretlandi. Á
fimm vikum verða 250,000 manns
röntgenskoðaðir, ef allt fer eftir
áætlun.
Þessi herför hefur verið í und-
irbúningi um mánaða skeið. Og
örðugasti hjallinn er hvörki fjár-
skortur né vöntun á sjálfboðalið-
um til aðstoðar, heldur tregða
Glasgow-búa til að gangast undir
berklaskoðun. Það virðist harla
undarlegt, að þeir, sem eru hrædd
ir um berklasmit, skuli ekki vilja
láta læknast. Það er undarlégt, að
þeir vilji fremur halda áfram að
dreifa veikinni en verða læknað-
ir sér að kostnaðarlausú. Og hver
er munurinn á slíkum glæpamónn
um og þeim, sem ógna vegfar-
endum með brotnum flöskum og
rakvélarblöðum? Borgarvöldin í
Glasgow eru svo glapsýn, að þau
ætla að láta betri vitund borgar-
anna ráða því, hvort baráttan
gegn berklum sigrar eða ekki.
Ekkert verður gert til að neyða
menn til að láta skoða sig.
Alls: 11 11 0 0 53-4 22
* GULLMERKI ÍSÍ
Ágústa Þorsteinsdóttir hefur
með þessum metum 4 sett 11 ísl.
met á árinu 1956. Stjórn ÍSÍ ákvað
á fundi sínum á fimmtudaginn,
að veita henni metmerki sam-
bandsins úT' gulH fyrir þetta fá-
gæta afrek. Fer afhending þess
fram 28. jan. á 45 ára afmæli ÍSÍ.
★ MET ÁGÚSTU
Ágústa er löngu landsfræg fyrir
sundafrek, en þó er hún aðeins
14 ára gömul, svo engin ástæða
Ágústa Þorstcinsdóttir
REYNT AÐ UPPRÆTA
ÓTTANN OG KVÍÐANN
Höfuðástæðan til þess, hve
margir eru á móti berklaskoðun
er óttinn. Ótti við langa og dýra
sjúkrahúsvist, kvíði um afkomu
fjölskyldunnar, ef fyrirvinnan
missir atvinnu, og loks uggur um
að komast að raun um berkla-
smit.
Til að sigrast á þessum ótta
ætla yfirvöldin að leggja geysi-
mikið af mörkum. Þau gera ráð
fyrir, að um það bil 1000 ný
berklatilfelli komi fram. öllum
nýjum sjúklingum hefur verið
lofað, að þeir verði læknaðir sem
skjótast, ef berklar eru á lágu
stigi, og muni lækning ekki taka
nema fáa mánuði. Þau heita
því að- sjá um fjölskyldur
sjúklinga. Atvinnurekendur hafa
heitið öllum nýjum sjúklingum
fullum launum, meðan dvalizt
sé á sjúkrahúsi. Bæjaryfirvöldin
ætla að greiða húsaleigu, meðan
svo stendur á, og ættmennum
verður greiddur ferðastyrkur til
að heimsækja sjúklinga á hælum.
í Glasgow er harðvítugum
áróðri beitt til að fá borgara til
að láta skoða sig. Bílar með hátöl-
urum verða látnir aka um strætin
til að hvetja fólkiö að koina,
ávörpum verður útvarpað á öll-
Framh. á bls. 15