Morgunblaðið - 16.01.1957, Blaðsíða 10

10
MORCVNBLA ÐIÐ
MiSvikndagur 16. janúar 1957
MÆ
FRAM
FRÁ S.U.S.
RITSTJÓRAR: GUÐMUNDUR BENEDIKTSSON OG SVERRIR HERMANNSSON
ELEIUEIMTIN
TVÖ element í hinum kommún-
íska bakarofni, sem ætlunin er
að steikja I alla frelsisunnandi
menn, hafa nú nýlega upplokið
sínum munni fyrir alþjóð. íslend-
ingar hafa það náin kynni af
svoddan eiernentnm, að þeir
þurfa ekki að kippa sér upp við
framkomu þeirra, þótt í grófara
lagi sé, en verða hins vegar að
vera vel á verði.
Við annað þessara elementa
átti fréttamaður útvarpsins við-
tal, sem barst eyrum landsmanna
í þann mund, er kirkjuklukkur
hringdu inn helgustu hátíð krist-
inna manna. Elementið var að
koma frá Búdapest, þar sem það
hafði dvalizt við nám að undan-
förnu. Fýsti menn nú mjög að
heyra frásögn eina íslenzka (eða
réttara sagt: af íslenzkum ætt-
um) vitnisins að þeim atburðum,
sem urðu í Ungverjalandi er hin-
.'r rauðu ofbeldismenn myrtu
saklaust fólk tugþúsundum sam-
an. Ekki verður þetta endemis-
lega samtal rakið hér í heild að
sinni, enda var elementið fátalað
og staðmælt, þótt fréttamaðurinn
krefði það sagna af miklum móð.
Hlustendum skildist á element-
inu, að til tíðinda hefði að vísu
dregið í Búdapest, en ekki mik-
illa, langt í frá. „Hversu mikið
ég veit um atburðina, ja, það er
í raun og veru ekki mikið Þannig
að það, sem þeir hafa komið við
mig er ja harla lítið vil ég
segja....“ Hvort þjóðin sem slík
hafi gert uppreisn? „Tja, ég vil
segja, að svo að segja öll þjóðin
hafi risið upp gegn Rakosi og
Gerö....“ (Ekki gegn Rússum,
þó ekki væri). — Hvort annarleg
öfl hafi komið við sögu? „Já, það
er ekki hægt að neita því, að eftir
23. nóv. (einhver sambönd virð-
ist elementið hafa), kom allmikið
af gömlum hortista herforingjum
frá Vestur-Evrópu. ,.. “ Hvers
vegna uppreisnin var gerð? „Tja,
ég held að það sé mjög erfitt að
segja eitthvað ákveðið um það ..
fólk hafi séð að efnahagsstjórnin
var ekki mjög góS. ... “ Bágborin
lífskjör? „Ekki góð lífskjör". —
Hvort hann hefði séð mikið af
átökunum? „Ég sá ekki mjög (á
hvaða mælikvarða?) mikið af
því.... “ Hvernig hugarþel fólks-
ins sé í garð rússnesku hersveit-
anna? „Það er töluverð (svo?)
andúð í garð sovétísku hersveit-
anna, og menn óska þess. að þær
íari úr landi, eftir því sem mögu-
leikar verða til á næstunni“. —
Ég efast um að fólk hafi breytt
svo mjög stjórnmálaskoðunum
sínum (þó ekki væri!) í þessum
átökum. Enda líta þeir á það sem
sem mesta markmið sitt að reyna
að framkvæma, ja, samvinnu
sko, þjóðarinnar á stjórnmála-
sviðinu í betra formi heldur en
áður hefur verið“ (er það hægt
að yðar dómi, element?) —
....Margir Ungverjar eru gram
ir út í þá, sem hafa farið úr landi
.... því að þeir segja, að þeir
hafi flúið sín eigin örlög“. (Er
það ekki dauðinn sem elementið
á við?).
Hafði fólk ástæðu til að flýja
land? „Ég býzt nú við að það hafi
ekki flúið að gamni sínu (svo?)
þó að meðal fólksins sé ýmislegt
af svona óábyrgum elementum
(undkommúnistum?) . .. sem
hafa flúið af ævintýraþrá".
Nokkrar ástæður fyrir fólk að
flýja land? „Tví, það er fyrst og
fremst upplausnin í landinu. Það
er höggvið á fjölskyldubönd.
(Hver hjó?) Það er þannig, að
einhver fellur úr fjölskyldunni.
(Hver drap?) Það ~r þessi ör-
vænting, sem fylgir vopnavið-
skiptum oft og tíðum“ (Hverjir
börðust?) Hvort fólk hafi verið
flutt nauðugt úr landi? „Ég veit
það ekki“. Hvort ungverska þjóð-
in hafi nú í dag tiltrú til sinna
stjórnarvalda? „Hu, ég efast um
að meirihluti fólksins, tja, styðji,
ja, einstaka menn stjórnarinnar,
en það styður fyrst og fremst þá
stefnu hennar að reyna að vernda
það gott, sem áunnizt hefur á
undanförnum árum frá stríðslok-
um....“ (Það er nú líklega ekk-
ert áhlaupaverk að vernda allan
ávinninginn!!!)
Ekki skal þetta samtal rakið
r(ánar, en menn geta gengið úr
skugga um hvort hér er hallað
réttu máli um meðferð efnisins
með því að lesa viðtalið, sem birt-
ist á prenti í Mbl. 28. des. sl.
Um þetta viðtal þarf heldur
ekki að fjölyrða. Elementið er
greinilega harðsoðin kommún-
istasprauta, sem varast eins og
heitan eldinn að gefa í skyn
nokkuð sem orðið gæti komm-
únistum og blóðhundum þeirra
til hnjóðs eða áfellis. Það skirrist
jafnvel ekki við að fara lítils-
'/irðingarorðum um það fólk, sem
flýr ættland sitt og ástvini og
kallar það ævintýramenn' ís-
lenzkir skattþegnar hafa tekið á
sig byrðar svo þetta element gæti
öðlazí menntun. Það er ekki ó-
eðlilegt þótt þeir spyrji: Hvað er
nú orðið um okkar starf?
Hitt elementið, sem minnzt er
á, í upphafi þessarar greinar,
hefur nýverið í blaðagrein vegið
fantalega að lærimeistara sínum,
skólameistara Menntaskólans á
Akureyri. Skrif hans eru skrif
geðveiklaðs unglings, sem er troð
fullur af hatri. Óráðshjal hans er
tvinnað úr svívirðingum um
skólameistarann og orðréttum
uppskrifun úr ýmsum marxískum
ritum. Níðhöggur þessi skákar í
því skjólinu að skólameistari
muni ekki telja sér sæma að elta
ólar við nemanda sinn á opin-
berum vettvangi. Það verður
heldur ekki gert hér og ekki fyrr
en drengur þessi hefur náð fullri
heilsu. Hitt er miklu alvarlegra
mál, að aðalmálgagni núverandi
ríkisstjórnar, Þjóðviljanum, skuli
verað sú herfilega skissa á að
taka skrif þessa bjálfa til birting-
ar. Slíkum afglöpum hlýtur jafn-
vel Þjóðviljinn að biðjast afsök-
unar á.
Myndin hér að ofan er tekin á kvöldi þrettándans. Börn með
blys í hönd kveðja jólin, en 6.. janúar, þrettándinn, er síðasti
dagur jóla. Sá siður er að vísu niður lagður að halda jólin hátíð-
leg í þrettán daga, enda yrðu slík hátíðahöld um of dýr þjóðar-
búskapnum. Hitt er útlátalaust, að telja að jólin standi í þrettán
daga. Enda mun það víða tíðkast, að jólatré og annað jólaskraut
sé ekki tekið niður fyrr en eftir þrettándann og ennfremur, að
fólk geri sér töluverðan dagamun á þrettándanum og er hvoru
tveggja góðir siðir.
FULLTRÚINN
UNGUR verkfræðingur, Stein-
grímur að nafni, hefur nýlega
verið skipaður fulltrúi íslands á
11. þingi Sameinuðu þjóðanna.
Nokkra undrun hefur skipun
hans í þetta sæti vakið, einkum
og sér í lagi vegna þess, að ekki
er vitað til þess, að þessi ungi
maður hafi nokkru sinni nærri
utanríkismálum þjóðarinnar kom
ið né utanríkisþjónustunni í heild
sinni. Eitthvað munu þó ætt-
menni hans hér heima hafa haft
af þessum málum að segja á und-
anförnum áratugum, en þau af-
Merkileg björgunarstarisemi
Sigmundur Magnússon
Stofnað F.U.S. í
Eyjafjarðarsýsiu
í SAMBANDI við þing Fjórð-
ungssambands ungra Sjálfstæðis-
rnanna á Norðurlandi, sem haldið
var 13. okt. sl., var stofnað Félag
ungra Sjálfstæðismanna í Eyja-
fjarðarsýslu með um 80 íélögum.
í stjórn félagsins voru kjörnir:
Sigmundur Magnússon, formað-
ur, Hjalteyri; Þorgils Gunnlaugs-
son, Sökku, Svarfaðardal; Níels
Gunnarsson, Hauganesi, Árskógs-
hreppi; Ólafur S. Ólafsson, Garðs
horni, Glæsibæjarhreppi; Jón ÓI-
afsson, Kristnesi, Hrafnagils-
hreppi. — Varastjórn: Hans
Randversson, Fjósakoti, Saurbæj
arhreppi; Magnús Stefánsson,
Fagraskógi, Arnarneshr.. Kári
Sigfússon, Dalvík.
BJARGRÁÐ eru nú mjög á dag-
skrá manna á meðal og útlit fynr
framhald á því, enda svo um
hnútana búið af hálfu „stjórnar
vinnustéttanna“, að engin hætta
‘er á, að almenningur verði ekki
var við björgunarstarfsemi henn-
ar. Verða „bjargráðin" án efa
vinsælt umræðuefni í biðstofum
stjórnarherranna og biðröðum
búðanna, þegar þar að kemur.
En það er önnur björgunar-
starfsemi, afar merkileg, sem
ekki er síður ástæða til að minn-
ast á.
Undanfarin ár hefur ísland
haft þá sérstöðu, miðað við
skyldar menningarþjóðir, að nér
hefur verið tiltölulega mjög fjöl-
mennur kommúnistaflokkur. Um
ástæður þess skal ekki rætt hér,
en lítið mun sú staðreynd hafa
aukið hróður okkar út á við.
Á sl. ári gerðust þeir atburðir,
að kommúnistar urðu fyrir mikl-
um áföllum, svo að veld’ þeirra
riðaði um heim allan. Biast flótti
í liðið og eru þeir nú víða orfáir
eftir og illa á sig komnir Ekki
er að efa, að íslenzkir kommún-
istar hafa orðið fyrir miklum
skakkaföllum, en þó ei erfitt um
það að segja og veldur því mikil
og merkileg hjálp, er þeim hefur
borizt í þrengingunum
Það fór saman á sl. ári að
halla tók undan fæti fyrir komm-
únistum og að ákveðnum mönn-
um þótti tímabært að láta valda-
drauma sína rætast. Ekki leyfði
bráðlæti þessara manna, að beð-
ið væri í eitt ár til loka kjörtíma-
bils, heldur varð að láta til skar-
ar skríða að bragði.
Kommúnistum leizt þunglega á
að ganga til kosninga eins og
málum var háttað og sáu fram á
mikið fylgistap. En þegar neyðin
er stærst, er hjálpin næst. Liðs-
auki barst, fámennur að visu, en
nægilegur til að hylja sárustu
nektina eftir hina miklu afhjúp-
un og gegnum kosningarnar
flutu þeir, stórslysalaust, undir
nýju nafni, drengilega studdir af
Hannibal. Þótti kommurn björgun
þessi vel takast miðað við háska
þann, er yfir vofði.
Varð nú skammt stórra högga
á milli, og þegar næsta holskefla
reið yfir kommúnista, virtu þeir
fyrir sér atburðina úr þægilegum
sætum stjórnarráðsins. í þetta
skipti hafði hjálpin borizt tíman-
!ega og þótti kommum að því
mikill munui að mæta erfiðleik-
unum undir sterkri verndar-
hendi glímukappans, í stað þess
að þurfa að fást við þá einangr-
aðir og utangarðs.
Hvernig svo sem fylgi komm-
únista fer hér, er víst að Her-
mann og Hannibal geta ekki
ásakað sig um að hafa ekki gert
allt, sem í þeirra valdi stóð til
að bjarga þeim og munu þeir
telja sig verðskulda það valda-
hagræði, er þeír fengu fyrir ó-
makið. Hins vegar fer ekki hja
því, að almenningur velti fyrr
sér þeirri spurningu, hvernig lit-
ið hefði út í herbúðum kommún-
ista, að loknum kosningum þeim,
er fara áttu fram í júnímánuði
nk. og má í því sambandi spyrja,
hvort hefði verið æskilc-gra, út-
þurrkun kommúnista þá eða nú-
verandi ríkisstjórn?
skipti verða þó tæplega talin
honum til gildis. Einu sinni hefur
þó þessi ungi maður kvatt sér
hljóðs um utanríkismál fslend-
inga. Það var sl. haust er hann
tókst á hendur að verja þá ákvörð
un núverandi ríkisstjórnar að
reka á brott varnarliðið. Ritaði
hann grein um málið í stórblað
vestanhafs og lagði þar höfuð-
áherzlu á einlæga vináttu þeirra,
er að brottrekstrinum stæðu, í
garð Bandaríkjamanna.
Sl. fimmtudag ritar annar rit-
stjóri Tímans grein og telur þá
gagnrýni, sem fram hefur komið
vegna skipunar verkfræðingsins í
fulltrúastöðuna, vera árás vegna
ætternis. Þetta er alveg á mis-
skilningi byggt hjá manninum.
Gagnrýnin er eingöngu fram kom
in vegna þess að íslendingar hafa
mörgum mönnum á að skipa,
sem hæfari verða að teljast til
starfsins sökum þekkingar sinn-
ar á sviði utanrikismála og starfs
í þágu þeirra. Hitt er annað mál
hvernig menn vilja skýra þá til-
viljun, að maðurinn, sem kvaddur
er til starfsins, er einmitt Her-
mannsson en ekki einhvers ann-
ars manns son af þeim fjölda ís-
lendinga, sem vestanhafs dvelst
og kann ensku.
GEFIÐ Á GARDANN
Á ÆSKULÝÐSSÍÐU Tímans var
skýrt frá því, fyrir eigi alilöngu
síðan, að nú væri uppi fótur og
fit í liði ungra Framsóknar-
manna. Þeim hefði nú loks tek-
izt að fá „hentugt“ húsnæði fyr-
ir starfsemi sína hér í bænum.
Ekki er vitað, hversu lengi þeir
hafa verið í húsnæðishraki, en
það getur varla hafa verið lengi
því að flest mun þetta fólk ný-
flutt í bæinn. Hins vegar mun
það aðallega hafa staðið þeim
fyrir þrifum í húsnæðismálun-
um, hversu stórir samkomusalir
Reykvíkiriga eru. — Ekki var
þess getið, hvar hið „hentuga“
húsnæði er staðsett. Þó hafa
menn orðið þess áskynja að það
muni vera í húsi Sambands ísl,
samvinnufélaga, skst. S.Í.S.
Á sömu æskulýðssíðu var þess
getið að áformað væri að halda
fund í hinum nýju húsakynnum.
Og þar skyldi nú aldeilis gefið á
garðann: Ilmandi kaffi, heitar
lummur og kleinur. Nú er að gá
að því að þetta er fram borið á
rúmhelgi og er þá næst að
spyrja: Hvað er gefið á. garðann
á stórhátíðum og tyllidögum? Og
hver gefur á garðann? Nú er
þetta gáta sem bæjarlýður Fram-
sóknar getur spreytt sig á. Og
að lokum: Vonandi gefst kaffi-
karli Framsóknar, Hauki Snorra-
syni, kostur á að sitja þessi hóf!