Morgunblaðið - 21.03.1957, Blaðsíða 3

Fímmtudagur 21. marz 1957
MORGVNBLAÐIÐ
3
irskriftar, sem hann leggur fyrir
þá ráðamenn, er hann á tal við.
Þeir sem undirskrifa plaggið
heita því að hafa ekki áfenga
drykki um hönd í veizlurn sín-
um eða opinberum boðum. For-
seti Burma varð fyrstur til að
skrifa undir þetta plagg, en síðar
hefur það verið undirskrifað af
ríkisstjórnum Indlands, Ceylons,
Egyptalands og Saudi-Arabíu.
Um 25 ráðherrar í ýmsum lönd-
um hafa sömuleiðis undirritað
plaggið, svo og fjöldinn allur af
þingmönnum, fylkisstjórum, dóm
urum o. s. frv. Prófessor Scharf-
fenberg gat þess, að Eisenhower
hefði þegar bannað áfengisveit-
Prófessor Scharffenberg í miðdegisverðarboði með forustumönnum y1®31" 1 Uvíta húsinu og í opin
íslenzkra bmdmdismala. Talið fra vinstn: Petur Sigurðsson, Vil- Var hann vongóður um árangur
hjálmur Einarsson, W. A. Scharffenberg, Brynleifur Tobíasson, viðieitni sinnar enda væri það
Magnús Jónsson, Björn Magnússon og Pétur Ottesen. sannað mál, sagði hann, að 90%
af þeim, sem neyta áfengis, hefði
þótt það bragðvont í fyrstu, og
57% þætti það alla tíð vont á
bragðið, en neyttu þess aðeins
vegna þess að til þess væri ætl-
azt í boðum og veizlum. „Við
þurfum að útrýma þeirri firru að
það sé fínt að drekka,“ sagði
hann, „og í því efni er bezt að
leiðtogarnir ríði á vaðið, því það
eru þeir sem skapa tízkuna“.
Merkur bindindis-
frömuður gistir Island
IGÆR var staddur hér í bænum merkur bindindisfrömuður frá
Ameríku, William E. Scharffenberg prófessor frá Washington.
Kom hann hér við á ferð sinni vestur um haf, en að undanförnu
hefur hann ferðazt um meginland Evrópu og Norðurlöndin og hitt
þar að máli leiðtoga þjóðanna, bæði konunga. forseta, ráðherra
og þingmenn. Jafnframt hélt hann bindindisnámskeið fyrir ame-
ríska herinn í Þýzkalandi á vegum bandarísku stjórnarinnar. í gær
heimsótti hann forseta íslands, forsætisráðherra og forustumenn
bindindishreyfingarinnar, en hélt áfram vestur í gærkvöldi.
Prófessor Scharffenberg var
forstöðumaður fyrir skóla nokkr-
um í Kína í 18 ár og talar kín-
versku eins og innfæddur, en hin
síðari ár hefur hann einkum
beitt sér fyrir bindindismálum
á alþjóðavettvangi og hefur í því
skyni ferðazt um gervallan heim.
Fyrir nokkrum árum gekkst hann
fyrir stofnun Alþjóðaráðs gegn
áfengisbölinu (International Com
mission for the Prevention of
ÞjóðleikhúsiS sýnir í kvöld sjónleikinn „Brosið dularfulla“ eftibr
Aldous Huxley. Margir munu muna eftir kvikmyndinni, sem gerð
var eftir leiknum og sýnd hér fyrir nokkrum árum, en í henni lék
hin fræga leikkona Jessica Tandy aðalkvenhlutverkið, Janet Spence
(sem Inga Þórðardóttir leikur hér), Charles Boyer lék Hutton «c
Sir Cedric Hardwicke fór með hlutverk Libbards læknis. Myndin
hér að ofan ©r af Haraldi Björnssyni sem Libbard lækni og Róbert
Arnfinnssyni sem Hutton í síðasta þætti leiksins.
Botvinnik vaim
5. skákina
Um þessar mundir stendur
sem kurmugt er yfir skákeinvígi
þeirra Botvinniks núverandi
heimsmeistara og Smyslovs, um
heimsmeistaratililinn í skák.
Hafa þeir nú lokið fimmtu skák-
inni, sem Botvinik vann og hefur
hann þar með 3 vinninga gegn
tveim. Munu þeir tefla 24 skákir
og er búizt við að einvígi þessara
stórmeistara verði lokið í maí-
byrjun nk.
Aðalf. Mjólkurbús
Flóamanna
SELJATUNGU, 19. marz. — Nk.
fimmtudag verður haldinn að
Selfossi aðalfundur Mjólkurbús
Flóamanna. en sá fundur vekur
jafnan eftirvæntingu í hugum
bændafólks hér austan fjalls. Þá
eru lagðir fram reikningar búsins
og í ljós kemur hvað bændur
hafa fengið fyrir mjólkurlítrann
árið áður. Endanlegar niður-
stöðutölur alls þessa eru jafnan
þar til á aðalfundinum algjört
„hernaðarleyndarmál“ stjórnar
Mjólkurbúsins og svo er einnig
að þessu sinni. — Gunnar.
Alcoholism), en í því munu er
stundir líða eiga sæti 250 menn
frá öllum löndum heims, og fer
tala fulltrúa eftir íbúafjölda
hvers lands. Eins og stendur eiga
40 ríki aðild að þessu ráði, og er
Brynleifur Tobiasson fulltrúi ís-
lands í því. Forseti ráðsins er
A. Ivy prófessor í Chicago, en
prófessor Scharffenberg er fram-
kvæmdastjóri þess. Heiðursfor-
setar eru þeir William Drees for-
sætisráðherra Hollands og Ibn
Saud konungur í Saudi-Arabiu,
en í ráði er að heiðursforsetar
verði einnig tilnefndir frá Ind-
landi, Austur-Asíu og Suður-
Ameríku.
ALÞJÓHLEG NÁMSKEIÐ
Umrætt Alþjóðaráð er fyrst og
fremst upplýsinga- og vísinda-
stofnun. Það hefur þegar gengizt
fyrir alþjóðanámskeiðum í Banda
ríkjunum, Svisslandi og Indlandi.
Á sumri komanda verður slíkt
námskeið haldið í annað sinn í
Genf. Koma þangað fræði- og
vísindamenn og halda fyrirlestra
um bindindismál og baráttuna
gcgn áfengisbölinu í heiminum.
Það hefur komið sér upp sérstök-
um fræðslumiðstöðvum í Genf,
Bombay og tveimur í Bandarikj-
unum, en aðrar verða settar upp
í Afríku og Suður-Ameríku.
ÁFEN GISVEITING AR
AFNUMDAR
Á ferðum sínum um heiminn
hefur prófessor Gcharffenberg
meðferðis sérstakt plagg til und-
Vildu draga taprekstur á Akureyri
frá útsvarsskyldum tekjum í Reykjavík
Námsstyrkir
íflugrrœöum
BLAÐINU hefir borist tilkynn-
ing frá flugmálastjóra, Agnari
Kofoed-Hansen þess efnis að á
fjárlögum nú 1957 eins og á und-
anförnum árum, sé veitt fé til
styrktar þeim, er nema vilja ein-
hver þau fræði, er að flugmálum
lúta. Af fjárveitingu þessari mun
einnig verða veittur styrkur til
starfsemi áhugamanna um flug-
mál. Umsóknir um styrki þessa
skal senda til Flugráðs, Reykja-
víkurflugvelli, fyrir hinn 1. apríl
næstkomandi.
Hæstarettardómur
í útsvarsmáli S.Í.S.
f GÆRMORGUN var í Hæsta-
rétti kveðinn upp dómur út af
útsvarsskyldu Sambands ís-
lenzkra samvinnufélaga hér í
Reykjavík, og höfðaði borgar-
stjóri málið gegn S.f.S. fyrir
hönd bæjarsjóðs. Áður hafði úr-
skurður verið kveðinn upp af
fulltrúa borgarfógeta. Vrar þá
bæjarsjóði heimilað lögtak til
tryggingar útsvari S.f.S. Urðu
þau málalok í Hæstarétti að fram
kvæmd lögtaksins var hcimiluð.
Samkvæmt dómi þessum er Sam-
bandi íslenzkra samvinnufélaga
óheimilt að draga tap á viðskipt-
um við utanfélagsmenn á Akur-
eyri frá slíkum viðskiptum hér
í Reykjavík.
í forsendum dómsins er gang-
ur málsins ýtarlega rakinn og
þar segir m.a. á þessa leið:
Sigurður Grímsson, fulltrúi
borgarfógeta í Reykjavík, hefur
kveðið upp hinn áfrýjaða úr-
skurð.
Áfrýjandi (S.f.S.) hefur skotið
máli þessu til Hæstaréttar með
stefnu 15. febrúar þ. á. Krefst
hann þess, að hinn áfrýjaði úr-
skurður verði felldur úr gildi og
synjað verði um framkvæmd
lögtaks. Svo krefst hann og máls-
Skátar halda nú „Skátaskemmtunina“ um þessar mundir. Koma
fram á henni ýmis nýstárleg atriði sem kæta áhorfendur. Myndin
að ofan er úr söngþætti, „Raula ég við rokkinn minn“, sem skát-
arnir sýna nú. — Fjórar sýningar hafa þegar farið fram og verður
sýning í kvöld í Skátaheimilinu.
kostnaðar úr hendi stefnda í hér-
aði og hér fyrir dómi eftir mati
Hæstaréttar.
Stefndi (borgarstjóri f.h. bæj-
arsjóðs) krefst þess, að hinn á-
frýjaði úrskurður verði staðfest-
ur, þannig að lögtak verði heim-
ilað til tryggingar útsvari áfrýj-
anda árið 1954, að eftirstöðvum
kr. 397.756.31, ásamt dráttarvöxt-
um lögum samkvæmt frá 1. sept-
ember 1956 til greiðsludags. Svo
krefst hann og málskostnaðar úr
hendi áfrýjanda fyrir Hæstarétti
eftir mati dómsins.
Málflutningsmaður áfrýjanda
hefur lýst því hér fyrir dómi, að
af hans hálfu hafi verið viður-
kennt í flutningi málsins í hérr
aði, að arður áfrýjanda af skipt-
um við utanfélagsmenn hafi í
Reykjavík árið 1953 numið kr.
726.941.43, en að hann hafi hald-
ið því fram, að frá þeirri fjár-
hæð beri að draga, áður en út-
svar væri á lagt, tap af sams kon
ar viðskiptum útibús eða úti-
búa áfrýjanda á Akureyri sama
ár, kr. 399.679.74. Sé því ofsagt
í forsendum hins áfrýjaða úr-
skurðar, að ekki hafi verið mót-
mælt af hálfu áfrýjanda, að út-
svarsskyldar tekjur hans árið
1953 hafi £ Reykjavík numið kr.
726.941.43. í Hæstarétti hefur og
málflutningur, eins og í héraði,
snúizt um það, hvort framan-
greindur frádráttur væri heimill.
Þegar atvinnurekandi hefur úti
bú utan heimilissveitar sinnar,
má samkvæmt a-lið 3. mgr. t.
gr. útsvarslaga nr. 66/1954 leggja
útsvar á útibúið í því sveitarfé-
lagi, þar sem það er staðsett,
enda má þá ekki leggja útsvar að
því leyti á atvinnurekandann í
heimilissveit hans. Af ákvæði
þessu leiðir, að álagning útsvars
á atvinnurekandann annars veg-
ar og útibúið hins vegar verður
að ákveða af útsvarsyfirvöldum
á hvorum stað, miðað við rekst-
ur og aðrar ástæður þessara út-
svarsaðilja hvors um sig á út-
svarsárinu. í 6. gr. A II 2. tölulið
greindra útsvarslaga segir, að
samvinnufélög greiði útsvar af
arði síðasta útsvarsárs, sem leið-
ir af skiptum við utanfélags-
menn ,eftir sömu reglum og kaup
menn sama staðar. Tekur því
fyrrgreint ákvæði í a-lið 3. mgr.
8. gr. laganna um sjálfstæða á-
lagningu útsvars á atvinnurek-
anda og útibú hans einnig til sam
vinnufélaga, en þó með þeirri
takmörkun, að útsvar má á hvor-
ugum staðnum fara fram úr arði,
sem leitt hefur af skiptum út-
svarsaðiljans við utanfélags-
menn á útsvarsárinu. Samkvæmt
þessu var heimilt, eins og á stóð,
að ákveða útsvar áfrýjanda 1
Reykjavík án tillits til þess taps,
sem varð á rekstri útibús hans
eða útibúa á Akureyri útsvars-
árið 1953. Og þar sem ekki er
ágreiningur að öðru leyti um
ákvörðun útsvarsins, ber að stað-
festa niðurstöður hins áfrýjaða
úrskurðar.
Áfrýjanda ber að greiða
stefnda málskostnað fyrir Hæsta
rétti, sem ákveðst kr. 16.000.00.
Breyting ó dætlun strondferðn-
skips vekur reiði og ódnægju
STRÖNDUM, 20. marz: — Loks
barst pósturinn frá Reykja-
vík. Kom strandferðaskipið
Herðubreið til Skagastrandar i
dag, en þangað hafði þá ekki
komið póstskip siðastl. fimm,
vikur.
Fyrirvaralaust að heita má
hefur áætlun skipsins verði
breytt. Skipið siglir venjulega
til Akureyrar, en kemur svo við
í bakaleiðinni á Hólmavík. í
þessari ferð var t.d. fyrirhugað
að skipið kæmi þaðan með lækn-
inn. En sem sé fyrirvaralítið verð
ur nú siglingunni breytt og skip-
ið látið fara beint til Reykjavík-
ur aftur.
Hefur þetta vakið mikla óá-
nægju og reiði hér, einkum vegna
þess að læknirinn kemst
nú ekki. Þá hafði oddviti hrepps-
ins ætlað að fara með skipinu
er það kæmi til baka, til Reykja-
víkur og sinna þar ýmsum erind-
um fyrir hreppinn m.a. við þing-
mann kjördæmisins. Hann kemst
nú ekki þessarar erinda. Þvi er
þannig varið að fólk hér um slóð
ir á ekki svo auðveldlega heim-
angengt og menn verða að á-
kveða öll sín lengri ferðalög
langt fram í tímann. — RT.