Morgunblaðið - 29.03.1957, Blaðsíða 10

10
MORCVNBLAÐIÐ
Föstudagur 29. marz 1957
— Bindindismenn
Framh. af bls. 9
1953 og þá voru stofnendur að-
eins 20—30 talsins. Nú eru um 250
félagar í þessari bindindishreyf-
ingu, sem telur sex deildir, og í
sumar verða stoínuð landssam-
tök þessara félaga.
Rannsóknir vísindamanna á
sviði læknisfræðinnar á umferð-
ar- og félagsmálum hafa og leitt
það í ijós, að hugmyndin um al-
gjört bindindi er ofar á baugi nú
en nokkru sinni áður.
Á vélamenningar- og tækniöld,
þegar sjálfvirkni véla í iðnaði
eykst stöðugt og einnig hraðinn
1 samskiptum manna, minnkar
sifellt svigrúmið fyrir skaðlausa
notkun slíks deyfilyfs sem áfeng-
ið er.
ÁFENGA ÖLIÐ
vað segir þú um ölið?
í*að væri ákaflega misráð-
ið að opna hér ölstofur, að því er
ég hygg. í>ær eru óhugnanlegar
stofnanir og með fjarska menn-
ingarsnauðum blæ. Hér heyrist
sú röksemd stundum höfð uppi
til málsbóta ölinu, að menn fari
ekki eins illa á því að drekka það
sem brenndu drykkina. En
reynsla annarra þjóða afsannar
þá fullyrðingu. í Danmörku eru
allvíða hjálparstofnanir fyrir
drykkjumenn. Árið 1954 voru
þeir sem í Kaupmannahöfn leit-
uðu aðstoðar þeirra vegna of-
drykkju um 80% öldrykkjumenn
('Skýrsla Nörvigs yfirlæknis).
Sumir þessara drykkjumanna
tæmdu 58 flöskur af áfengum
bjór daglega og einn þeirra komst
allt upp í 70 flöskur á dag!
Og reynslan er lika sú, að menn
láta sér ekki nægja ölið, þeir
heimta sterku drykkina á eftir,
og úr þessu öllu verður hin arg-
asta drykkja og óhóf. Nei, ölið á
ekkert erindi hingað til lands.
Það eykur aðeins áfengisneyzl-
una.
VÍNBANN
Hvað teljið þið bindindismenn
þá helzt til ráða gegn
drykkjuskapnum?
Við viljum útiloka áfengið til
nautnar. En okkur er ijóst, að all-
langur undirbúningstími verður
að líða áður en unnt verður að
koma á algjöru aðflutningsbanni
Köfum fluff
Rakarastofu okkar
frá Lækjargötu 2 í Hafnarstræti 8
Sigurður Jónsson
Runólfur Eiríksson.
Sendill
Röskur og áreiðanlegur sendill óskast
strax eða frá mánaðamótum.
Sölumiðstöð Hraðfrystihúsanna
Sími 7110
Bókari
óskast í aðalbókhald í baejarskrifstofunum, Aust-
urstræti 16.
Laun samkvæmt VIII. flokki launasamþykktar
bæjarins.
Umsóknir með upplýsingum um aldur, menntun
og fyrri störf skulu sendar í skrifstofu borgar-
stjóra, Austurstræti 16, eigi síðar en fimmtudag-
inn 4. apríl n.k.
Skrifstofa Iíorgarstjórans í Reykjavík, 27. marz 1957.
Miðstöðvarkatlar og
olíugeymar
fyrir húsaupphitun
Allar stærðir fyrirliggjandi
BINDINDISMENN
HÓFDRÝKKJU MENN 29
18%
Samkvæmt baudariskum rajuisóknum verða dauðsföll úr lungna-
bólgu langflest meðal ofdrykkjumanna.
á áfengi, svo áfengi verði ekki
notað framar til neyzlu, en það
er okkar lokatakmark. En til þess
að þessu takmarki verði náð þarf
öfluga bindindishreyfingu og
mikill meirihluti kjósenda í
landinu þarf að samþykkja að-
flutningsbannið, ef það á að ná
tilgangi sínum. Löggjöfin verður
alltaf að vera i samræmi við sið-
ferðisvitund og skoðanir fólksins.
Sjálfsákvörðunarréttur borgar-
anna verður að ráða því hvort
komið verður á banni eða ekki.
Þar duga hvergi lagaboðin ein.
Fyrir utan algjört áfengisbann
er eitt höfuðráðið til þess að
minnka áfengisneyzlu í landinu
að hafa verð áfengis sem allra
hæst. Er það eitt atriðið á stefnu-
skrá bindindismanna um öll
Norðurlönd.
Það sannar reynslan, að því
dýrara sem áfengið er, því erfið-
ara reynist almenningi að afla
þess.
Þá er það og mikilvægt að
sölu- og veitingastaðir áfengis
séu sem allra fæstir af sömu
ástæðu, því erfiðara sem er að
afla áfengisins því minna er af
þvi drukkið.
Þá er rækileg fræðsla um áhrif
áfengis og afleiðingar af neyzlu
í DAG er ein af þekktari verzlunum í bænum fimm ára,
en það er „VOGUE“ sem hefir aðsetur að Skólavörðustíg
12. „VOGUE“ hefir eins og mörgum er kunnugt fyrst og
fremst miðað starfsemi sína við þjónustu fyrir þær konur,
sem sauma sjálfar heima, svo og saumakonur, sauma-
verkstæði og smærri iðnrekstur með því að taka að sér
ýms störf varðandi saumaskapinn, sem krefjast sér-
stakra og dýrra véla auk sérstakrar fagkunnáttu. Til
dæmis um þetta mætti nefna að „VOGUE“ hefir margs-
konar vélar til að annast útsaum, svo sem merkingar og
stafagerð, gerð félagsmerkja, skreytingu á kjólum og
öðrum fatnaði og hefir nú, auk úrvals íslenzkra starfs-
krafta, tvær sérmenntaðar erlendar konur til þessara
starfa. Með því að notfæra sér þennan þátt 1 starfsemi
„VOGUE“ fá íslenzkar saumastofur, prjónastofur og hús-
mæður útsaumsskreytingu, sem nú er mjög í tízku, á
fatnaðinn og hún er fyllilega sambærileg við það bezta
erlenda og auk þess teiknuð sérstaklega eftir vali
viðskiptamannsins ef þess er óskað. Þótt útsaumið sé
tekið sem dæmi er margt annað við saumaskipinn, sem
erfitt er að framkvæma nema með sérstökum vélum og
æfingu. Þessarar starfsemi virðist hafa verið full þörf
hér eftir þeim vinsældum sem hún nýtur x æ ríkara
mæli.
Þá hefir verzlunin að verulegu leyti miðað vöruúrval
sitt við að hafa allt sem þarf til saumaskapar og haft
forgöngu um að hvetja kvenþjóðina til að notfæra sér
tilbúin snið, sem lengi hafa verið vinsæl víða erlendis,
en aldrei fyrr náð verulegri útbreiðslu hér, sennilega sök-
um skorts á úrvali. „VOGUE“ hefir umboð fyrir McCall-
sniðin amerísku. Þótt verzlunin sé aðeins fimm ára, er
hún eins og áður segir allvel þekkt og margir kannast
við stóru ljósaskærin.
þess brýn nauðsyn, og fer nú
fræðsla nú fram í öllum skólum.
Að því leyti er löggjöfin hér á
landi okkur bindindismönnum
hagstæð. Annað atriði teljum við
líka mikilvægt, en það er, að for-
ystumenn þjóðarinnar láti at
þeim sið að veita vín í veizlum
sínum, a.m.k. í þeim veizlum,
sem bæir og ríki halda innlend,
um aðilum. Ástæðan er sú, að
tízkan heldur áfengisneyzlunni
við. Hún er nú hennar eina hald-
reipi. Og þeir, sem ráða tízkunni
eru forystumennirnir í þjóðfélag,
inu. Svo lengi, sem þeir hafa
áfengi á borðum sínum, er ekki
nema eðlilegt, að almenningur
fylgi þeirra fordæmi og telji
áfengisneyzlu eðlilega og sjálf,
sagða. Því viljum við að allt
áfengi hverfi í opinberum veizl-
um.
Og það verða forystumenn þjóð
félagsins að vita, að ábyrgð þeirra
er mikil í þessum sökum. For-
dæmin eru líka fyrir þessu er,
lendis frá og vísast í því efni
til próf. Scharffenbergs, sem hér
var á ferð fyrir viku síðan.
„VÍNSTÚKURNAR"
Hvernig þykir þér það nýyrði
nýyrðanefndar, er hún
nefnir „bara“ stúkur og þá vænt,
anlega bardrykkjumenn vín,
stúkumenn?
Ég verð að segja það, að held-
ur kann ég illa við stúkunafnið
í þeirri merkingu. Gamla ísl. orð,
ið yfir drykkjuknæpu er krá, og
betur kann ég við að láta það góða
íslenzka orð haldast í tungunni.
Hin náfngiftin finnst mér harla
ástæðulítil.
Tal okkar Brynleifs berst upp
úr þessu að stúkunum í landinu
og bindindishreyfingunni. Nú eru
um 10.000 manns í Reglunni, seg-
ir Brynleifur, eða rúm 6% allra
landsmanna. Langöflugust er
Reglan í Norðlendingafjórðungi,
enda stóð þar vagga hennar.
Reglan er öflugri á íslandi en í
öðrum löndum, að tiltölu við
fólksfjölda. Á síðari árum hafa
og verið stofnuð mörg ný bind-
indissamtök og drykkjumanna-
hæli nokkur stofnuð. Allt miðar
þetta fram á við. Og Brynleifur
vekur athygli á þeirri merku
starfsemi Reglunnar á Akureyri
og ísafirði að reka tómstunda,
heimili fyrir unglinga og vinna
með því alhliða að uppeldismál-
um.
Ég er bjartsýnn um framtíð
Reglunnar, segir Brynleifur og ég
trúi því, að hugsjónir hennar, al-
gjört bindindi, friður og
frelsi, eigi eftir að verða
að veruleika. Drykkjuskapurinn
er flótti frá lífinu, sem lýkur oft-
ast með andþjóðfélagslegu at,
ferli. Nútíma siðmenningin er
sameinuð um þá leiðsöguhugsjón
að vernda lífið, og það er höfuð-
markmið bindindishreyfingarinn,
ar.
Benjamin Rush, ameriskur
læknir, hét sá maður, sem
er talinn upphafsmaður bind-
indishreyfingarinnar í nútíma
mynd, en bindindi hefur tíðkazt
allt frá fyrstu árum mannsins.
Hann skrifaði rit, sem út kom
1785 og nefndist: „Athugun á á-
hrifum sterkra drykkja á líkama
mannsins og sál.“ I riti þessil
renna saman þrír andlegir straum
ar, er mynda bindindishreyfingu
nútímans: kristileg vakningar-
stefna endurbættu kirkjunnar,
heimspekilegt og vísindalegt sjón
armið skynsemisstefnunar, sem
beinist að alþýðufræðslu og um-
bótum, og loks þróun frjálslyndr-
ar lýðræðisstefnu.
ILLAR FYLGJUR
Og að lokum segir Brynleifur:
Eg trúi því naumast, að ís-
lenzka þjóðin auvirði sig svo að
vakna ekki upp til meðvitundar
um fegurra mannlíf en víða hefur
verið lifað undanfarin ár í landi
voru. Ég skoða reynslu okkar í
áfengismálum undanfarin ár sem
illar fylgjur stríðsáranna. Þeir
draugar fara brátt að dofna og
missa kraft.
ggs.