Morgunblaðið - 06.04.1957, Blaðsíða 2

2
M n p n rnv p r * n r p
Laugsrcfagur 5. april 1557
Við mikla og góJSa aðsókn hefur Austurbæjarbíó undanfarið sýnt
myndina „Stjarna er fædd“, þar sem þau Judy Garland, sem syngur
þar mörg Iög, og James Mason fara með aðalhlutverkin.
Nýtt frumvarp um Háskólann lagtfram
Ýmis nýmœli sem veita stúdentum
meira aðhald við nám og próf
IGÆR var lagrt fram á Alþingi stjómarfrumvarp um Háskóla
íslands. Frumvarpið er flutt samkvæmt tilmælum Háskólans og
er samið af sérstakri nefnd, sem háskólaráð skipaði 1954 til þess
að endurskoða lög og reglugerðir um Háskólann. Eru í þessu nýja
frumvarpi sameinuð á einn stað og bálkuð fjöldi einstakra laga-
fyrirmæla sem um Háskólann og kennslu við hann hafa gilt um
alllangt skeið. Þá eru og þar allmörg nýmæli.
— HUSSEIN
Framh. af bls. 1.
ákvörðun talin hnefahögg í and-
lit hans. Enska blaðið Daily
Express birti á miðvikudag skeyti
frá fréttaritara sínum í Beirut
þar sem sagt er, að hinn rauði
„sportbíll" Husseins og einka-
flugvél hans séu stöðugt til taks,
FRETTIR
I stuttu mciSí
• í DAG komu 4 háttsettir
egypzkir embættismenn til Róma
borgar frá Kairó. Þeir neituðu að
láta nokkuð uppi um tilgang far-
arinnar, en kváðust halda áfram
til Madríd eftir tvo eða þrjá daga.
• ísraelsmenn hafa heitið á
stórveldin að senda skip sín um
Akaba-flóann til ísraels til að
„prófa“ yfirlýsingar Arabaríkj-
anna. Bandaríkin munu að lík-
inðum senda skip um flóann ein-
hvern næstu daga. ísrael hefur
áveðið að senda skip um Súez-
skurðinn jafnskjótt og önnur ríki
hafa tekið upp reglulegar sigling-
ar um hann.
• Fjórir menn létust og þrír
særðust alvarlega í fimm flug-
slysum yfir Vestur-Þýzkalandi i
dag. Fjórar flugvélanna voru
bandariskar herflugvélar, en ein
var ný þýzk orustuþota.
• Aftaka óveður hefur geng-
ið yfir Bandaríkin sunnanverð og
valdið óhemju tjóni á eignum
manna. Hafa ár flætt yfir bakka
sína og skolað burt heilum
byggðum.
— Fronco
Framh. af bls 1
hefur, en steínubreyting fal-
angistahreyfingarinnar er þó
upphaf frjálsari stjórnskipun-
arhátta, því að hann ætlar sér
hið sama hlutverk í spænsku
þingræði framtíðarinnar, sem
frjálslyndir vinstriflokkar
hafa í nágrannalöndunum.
Franco skýrir frá því að ein
orsök umræddia breytinga sé
deilur þær sem upp hafa komið
og nýlega komust í hámæli milli
falangista annars vegar og kon-
ungssinna og kaþólsku kirkjunn-
ar hins vegar.
FRJÁLSLEGRI
STJÓRNARHÆTTIR
Það er álit kunnugra manna á
Spáni, að Franco hafi nú tekið
þessar ákvarðanir, sakir þess að
hann sjái, að einveldi hans sé að
liðast í sundur. Ekki muni líða
mörg ár, þar til þjóðin knýi fram
frjálslegri stjórnarhætti og þá
geti svo farið, að jafnvel komm-
únistar, anarkistar og sósíalistar
nái aftur valdi á skoðunum mik-
ils hluta þjóðarinnar nema til sé
frjálslyndur og velviljaður mið-
flokkur, sem almenningur geti
treyst
ef flytja þarf hann úr landi með
litlum fyrirvara. Sagt er enn-
fremur, að Hussein iðri þess nú
sáran að hafa látið yfirmann
Arabasveitanna, brezka herfor-
ingjann Sir John Glubb „Pasja“,
fara. „Nú hef ég engan, sem ég
get treyst“, er haft eftir honum.
HRUN FYRIR DYRUM
Ef róttæku öflunum í Jórdaníu
tekst að fá Hússein til að flytja
í nýkeypt stórhýsi sitt á frönsku
Riviera-ströndinni, er þess talið
skammt að bíða, að hið veika
ríki hrynji. Síðan Jórdanía sleit
sambandi sínu við Bretland, fær
hún ekki þær 12,5 milljónir
sterlingspunda árlega, sem runnu |
til hennar úr ríkissjóði Breta.
Án þessa fjár stendur Jórdanía
á barmi gjaldþrots. Að vísu hafa
Egyptaland, Sýrland og Saudi-
Arabía lofað að bæta Jórdaníu
þetta upp, en bæði Egyptaland og
Sýrland eru í sömu fjárþröng
sjálf, svo það er bara Saud
konungur, sem hingað til hefur
sent nokkra skildinga í ríkis-
kassa Husseins.
SAMIÐ AF NEFND
Ekki gefst kostur hér til þess
að rekja til hlítar efni frum-
varpsins, en það er mjög viða-
mikið og fylgir því ýtarleg gi-ein-
argerð. Nefndin sem frumvarpið
samdi var skipuð prófessorum
við Háskólann og sat fyrst undir
forsæti próf. Ármanns Snævarr,
en síðar undir forsæti dr. Benja-
míns Eiríkssonar. Var frumvarp-
ið síðan sent til umsagnar öllum
deildum Háskólans og Stúdenta-
ráði og gekk háskólaráð frá því
til fullnaðar svo sem boðið er í
lögum.
EFNI FRUMVARPSINS
10
Frumvarpinu er skipt í
kafla og fjalla þeir m.a. um hlut-
verk og stjóm Háskólans. Er
svo komizt að orði, að hann
skuli vera vísindaleg rannsóknar
stofnun og vísindaleg fræðslu-
stofnun, er veiti nemendum sín-
um menntun til þess að gegna
ýmsum embættum og störfum í
þjóðfélaginu. Þá eru greinar um
háskólakennara og háskóladeild-
ir, kennslu og nemendur, próf,
doktora og meistara, stofnanir
Háskólans og eigur hans, kenn
araembætti og kennarastöður vi'
skólann, og kennslu í lyfsölu
fræði.
f hinu nýja frumvarpi e
bætt inn í ákvæði um stofnur
prófessorsembættis í lyfjafræði.
STÚDENTAR Á FUNDUM
HÁSKÓLARÁÐS
Um nýmæli er það helzt að
segja að öðru leyti, að ákvæði eru
í frumvarpinu um setu stúdenta
á fundum háskólaráðs. Hefir
það ekki tíðkazt áður, en þekkist
m.a. í Noregi. Þess er getið
greinargerð að lagt sé til að við-
skiptafræðideild verði sjálfstæð
deiid þegar þrjú föst kennara
embætti hafa verið stofnuð við
hana. Er og lagt til að breytt
verði nafni á laga og hagfræði-
deild og heiti hún hér eftir laga
og viðskiptadeild.
Háskóladeild er nú veitt heim-
ild til þess að ákveða að munn-
leg próf verði háð fyrir luktum
dyrum, en hingað til hafa öll
munnleg próf verið opinber.
Nýmæli er einnig, að stúd-
ent, sem fellur í prófi eða
gengur frá því, skuli verða
að þreyta prófið innan árs frá
því er hami gerði fyrsíu tii-
raun. Ef hann fellur þá
í annað sinn eða gengur frá
prófi er honum yfirleitt ekki
heimilt að þreyta það á nýjan
leik.
Er þetta nýmæli, því að hingað
til hafa menn getað farið eins
ft í próf og þeir hafa viljað í
lestum deildum. Skapar þetta
ikvæði aðhald fyrir stúdenta, til
ess að þeir haldi sig að námi.
Þá segir og berlega í frum-
/arpinu að unnt sé að áskilja
lágmarkseinkunn fyrir tiltekna
flokka námsgreina. Má skal nafn
stúdentsins af háskólatali, ef
hann hefir ekki sótt kennslu í
tvö misseri.
Þá eru og ný ákvæði í frum-
varpinu um styrki handa ung-
um, efnilegum mönnum, sem lok
ið hafa prófi írá Háskólanum.
Verði þeim veittar samkvæmt
nánari ákvörðun. aukakennara-
stöður um vissan tirna við Háskól
ann. Er menntamálaráðherra
veitt heimild til þess að koma
á þessum stöðum.
Bæiidafundur
í Illégarði. | *
REYKJUM, 5. april — Fyrir Kjarnorkustofnun Evrópu
I nokkru síðan komu bændur úr ■ jm m r ^ ~ #
Kjalarnesþingi saman á fund í fiJT DFGÍ&BGQCK STOFmSGÍDS
Hlégarði, að tilhlutan Búnaðar-
féiags Mosfeiishrepps og oísia Fullfrúar heiinar ræða við bandarísk stjórnarvöld
Kristjánssonar ritstjóra. *
Á fundinum mættu um-70 bænd TVTÝLEGA hafa þrir fulltrúar frá Evrópulöndum átt fimm daga
ur, og voru þar tekin til umræðu i V viðræður í Washington við fulltrúa Bandaríkjastjómar um
það hvaða aðstoð Bandaríkjamenn séu reiðubúnir að láta Evrópu
í té við myndun Kjarnorkustofnunar Evrópu.
STYRJALDARHÆTTA
En hrynji Jórdanía, verður
ástandið fyrir botni Miðjarðar-
hafs enn alvarlegra en það er
nú. Þá munu nágrannaríkin
Saudi-Arabía, írak og Sýrland
vilja fá hvert sinn bita, en ísrael
mun líka gera tilkall til lands.
Ekkert er ísraelsmönnum hug-
leiknara en ná á sitt vald þeim
hluta Jerúsalem, sem nú er í
höndum Jórdaníu-manna, og út-
rýma „fleygnum", sem gengur
inn í ísrael milli Haífa og Tel
Aviv og nær næstum út að Mið-
jarðarhafi. Arabaríkin mundu
ekki geta hindrað ísraelsmenn í
að færa landamæri sín að sunn-
an til árinnar Jórdan, en það
kynni að leiða af sér nýja styrj-
öld við ausínnvert Miðjarðar-
haf.
mál er vísað hafði verið frá Bún-
aðarþingi til búnaðarfélaga og
þeirra álits leitað. Frummælandi
á fundinum var Kristinn Guð-
mundsson á Mosfelli, en síðan
hófust almennar umræður um
málin og voru þær fjörugar. —
Gerði fundurinn ýmsar sam-
þykktir varðandi þessi mál.
Gísli Kristjánsson ritstjóri,
sýndi tvær fróðlegar kvikmynd-
ir um meðferð mjólkur heima á
búunum og um búvélar og hirð-
ingu þeirra.
Fundurinn var í alla staði hinn
ágætasti enda vel mætt og fund-
arboðendum til sóma. Þóttust
sumir fundarmenn sjá hilla und-
ir stofnun bændafélags, t. d. í
líkingu við það sem starfar norð
ur í Eyjafirði.
Ákveðið var að efna til fundar
aftur seinna í vor og var Bún-
aðarfélagi Kjalarneshrepps falið
að annast undirbúning hans.
—Jón.
RÆDDU VIÐ DULLES
Evrópumennirnir þrír eru Þjóð
verjinn Franz Etsel, sem er einn
framkvæmdastjóri Stál- og kola-
samsteypunnar evrópsku, Louis
Armand forstjóri frönsku ríkis-
járnbrautanna og Francisco Gior-
dani, frá Ítalíu, sem er próíessor
í kjamorkuvísindum. — Henri
Spaak framkvæmdastjóri NATO
tók einnig þátt í viðræðum um
þessi mál við fulltrúa Banda-
ríkjastjórnar. Þeir áttu meðal
annars fund með Dulles utanrík-
isráðherra.
SPOR TIL SAMEININGAR
Franz Etsel skýrði fréttamönn-
um svo frá, að viðræðumar hefðu
snúizt bæði um stjómmálaleg og
efnahagsleg sjónarmið í sam-
bandi við myndun Kjamorku-
stofnunar Evrópu. Kvað hann
Dulles hafa verið mjög hliðholl-
an þessu máli, enda litu Banda-
Læknirinn „er annað og nteira
Snilldarlýsing í Þjóðviljanum
ríkjamenn svo á að stofnun þessi
væri spor í áttina að sameiningu
Evrópu.
ÞÖRF EVRÓPU
Hann kvað Bandaríkjamenn
þegar hafa öðlazt mikla reynslu
í hagnýtingu kjarnorkunnar ril
raforkuframleiðslu og á annan
hátt til friðsamlegra nota. Væníu
Evrópuþjóðir sér góðs af róð-
leggingum og annarri aðstoð frá
Bandaríkjunum í þessu efni. En
þörf Evrópumanna fyrir að færa
sér kjarnorkuna í nyt færi vax-
andi með hverju ári. ðannfærður
kvaðst har.n og um það að vænta
mætti mikilla vísindaiegra fram-
fara samfara hagnýtingu kjarn-
orkunnar sem orkugjafa. Myndu
vísindamenn Evrópu þá samtím-
is fá bætta aðstöðu til rannsókna
á notkun geislavirkra efna. Er
þess vænzt að Kjarnorkustofnun
Evrópu hefji starfsemi sína eftir
tvo mánuði.
íí
„Gilifrult" í Rvík
EINS og kunnugt er hefur kvik-
myndin Gilitrutt verið sýnd und-
anfarnar 6 vikur í Bæjarbíói í
Hafnarfirði, en myndin var frum
sýnd 23. febrúar s. 1.
Á þessu tímabili hafa 11 þús.
sýningargestir séð myndina.
í gær hófust sýningar í Aust-
urbæjarbíói í Reykjavík og verð-
ur myndin sýnd í dag og sunnu-
dag.
Undanfarnar helgar hefur
myndin verið sýnd á nokkrum
stöðum úti á landi, svo sem Kefla
vík, Vestmannaeyjum og Sand-
gerði, og um þessa helgi verður
hún sýnd á Akureyri-
sem hvergi á betur heima en þar
Ileikdómi Þjóðv. í gær um leik-
ritið Doktor Knock, sem Þjóð
leikhúsið er farið að sýna bregður
greinarhöfundur, Ásgeir Hjart-
arson, upp mynd af lækninum,
sem „er annað pg meira“. Er sú
lýsing snilldarleg og hvergi á
hún betur heima en einmitt í
Þjóðviljanum, en við lestur þessa
kafla úr ritdóminum geta svo
lesendur velt því fyrir sér hvers
vegna. Á. Hj. skrifar:
„Og doktor Knock er annað
og meira en tröllaukinn svik.
ari og frekjumaður í lækna
stétt, hann er fylltur sönnu
trúarofstæki, heilagri köllun,
lækningar og sjúkdómar eru
honum árátta og rótgróin hug-
sjón, sjálfur tilgangur lífsins.
Hann er ímynd þeirra póli-
tísku og andlegu skottulækna
sem of margir og voldugir
hafa gerzt á síðari árum,
manna sem reynt hafa að
sefja heilar stéttir og þjóðir,
steypa þær í mót kenninga
sinna, beygja þær undir vald
sitt með illu og góðu — hann
er óhugnanlegt fyrirbæri,
hættulegur maður“.

Myndin er af Carlos P. Garcia,
hinum nýja forseta Filippseyja,
sem tók við embætti, er Magsay-
say forseti lét lífið í flugslysi á
dögunum.