Morgunblaðið - 09.08.1957, Blaðsíða 3

Föstudagur 9. ágúst 1957
Moncnisnj ifíiÐ
9

Hcrðubreið á Mývatnsöræfum er nærri 700 m á hæð og eitt-
hvert tígulegasta og fríðasta fjall landsins.
í Öskjuferð með Orlofi
Viðursfyggð eyðileggingar
Á MORGUN legg-ur upp hópur
ferðamanna á erfiðasta fjallveg
landsins eða öllu heldur vegleysu,
sem Guðmundur Jónasson hefur
fundið færa leið yfir og troðið
nokkrum sinnum á undanfösjium
árum. Leiðin liggur fyrst í Land-
mannalaugar, en þá yfir Hófsvað
á Tungnaá, sem Guðmundur fann
fyrir nokkrum árum og hefur
jafnan komizt slysalaust yfir,
þótt öðrum hafi stundum orðið
hált á því.
Veiðivötn eru skammt handan
Tungnaár, og verður gist þar eða
í Jökulheimum, skála Jöklarann-
sóknafélagsins í Tungnaárbotn-
um. Er sá skáli heimill Guðm.
Jónassyni og farþegum hans, en
óheimill öðrum ferðahópum nema
leyfi Jöklarannsóknafélagsins
komi til.
Frá Veiðivötnum eða Jökul-
heimum er sennilega greiðtær leið
í hinn tröllum týnda Nýjadal í
Tungnafellsjökli. Er. þar gist
tvær nætur og dvalizt einn dag
til þess að ganga á jökulinn. Er
þaðan mikið itsýni yfir Vonar-
skarð og Bárðarbungu á Vatna-
jökli.
Þá tekur við erfiðasti kafli
leiðarinnar austur með norður-
jaðri Vatnajökuls og yfir Dyngju
háls. Hann er þakinn eldgígum og
nýjum hraunum, um 1100 m. yfir
sjó. Frá Kistufelli er tekin stefna
á Herðubreið, en tjaldað við Öskju
op austan undir Dyngjufjöllum.
Askja er einhver stórkostlegasti
eldgígur, sem til er í víðri ver-
öld. Þangað hefur verið fáförult,
en margt ber þar nýstárlegt fyrir
auga. Er sérstakt tækifæri fyrir
þá sem vilja kynnast Öskju að
njóta leiðsagr ar dr. Sig. Þórar-
inssonar í þessari ferð, tækifæri,
Sem fráleitt endurtekur sig oft.
Af þessum slóðum er tilkomu-
mikil fjallasýn, þótt mest beri á
Herðubreið og Kverkfjöllum.
Frá öskju er haldið í Herðu-
breiðarlindir. Þar er stórvaxinn
hvanngróður, og tærar lindir. —
Þaðan er gengið á sjálfa Herðu-
breið, og er það flestum fært und-
ir öruggri fararstjórn.
Úr Lindunum er nú allgreið leið
til Mývatns, og er verið um kyrrt
í Reykjahlíð eina dagstund. Þar
er Sig. Þórarinsson manna kunn-
ugastur, þótt Mývatnssveit verði
ekki skoðuð að gagni á einum
degi. — En gott er að hvíla þar
eftir vegleysurnar.
Þessi ferð er aðeins gerleg á
traustum bílum. Hafa fáir .reynt
að feta þessa öræfaslóð G. J. enda
tekizt misjafnlega. En nú er vit-
anlega gott tækifæri til þess að
elta hann, meðan ekki er fokið í
slóðina!
ÞINGVELLIR er töfraorð. — |
Það er eins og slegið sé á vk •
kvæman streng í brjósti hvers ts-
lendings, þegar það er nefnt,
enda táknar það þann stað, sem
helgastur er með þjóð vorri og
örlagaríkustu viðburðir í sögu
hennar eru við tengdir.
Þingvellir eru þá líka einn
þeirra staða, sem erlendir menn,
fullir eftirvæntingar, koma hing-
að hópum saman til að sjá.
Nýlega var frá því greint í
fréttum, að einn slíkur hópur
ferðamanna hefði orðið að snúa
við á leið sinni til Þingvalla vegna
kæfandi moldryks úr veginum.
Ekki er fréttin góð, en því mið-
ur sönn. Það segir sig sjálft, að
slík landkynning er æði óhugnan-
leg og enginn getur sagt um það,
hversu mikið og margháttað tjón
fyrir þjóðina getur hlotizt af slík-
um moldaraustri yfir saklausa
langferðamenn, sem einskis ills
eiga sér von og eru að sjálfsögðu
alls óvanir slíkum „traktering
um“. Og þó að fullhraustir íslend
ingar láti sig löngum hafa það
að brjótast í gegnum moldar
mökkinn vegna þess dýrlega út-
sýnis, sem þeir þekkja og vita að
þeir eiga í vændum, hljóta allir að
skilja, að hér er aðkallandi verk-
efni, sem alls ekki er hægt að slá
á frest, nema til stórskaða og
skammar fyrir land og þjóð. —
Ef til vill opnar sementsverk
smiðjan nýja leiðina til þess, að
vér fáum bráðiega breiðan og ryk
lausan Þingvallaveg.
En svo er önnur saga, e. t. v.
ennþá Ijótari, því að þótt það sé
alveg óhæfilegt ástand, að eldra
fólk og lasburða geti ekki heim
sótt þennan dásamlega stað i
blíðviðrisdögum, og að erlendir
gestir neyðist til að snúa við, til
þess að bjarga lungum sínum, þá
er það þó ennþá verra, að trjá-
gróðurinn á staðnum sjálfum sé
gjöreyðilagður a-f yfirþyrmandi
rykmekki, frá vegum þeim, er
liggja um hið friðhelga svæði,
einkum á leiðinni að Armanns-
felli.
Þarna er um að ræða einhverja
fegurstu leið á Islandi. Þessi feg
urð er ekki sízt að þakka trjá-
gróðrinum, sem nú er reyndar að
eyðileggjast vegna vegarryksins,
og að nokkru leyti vegna sand-
foks, þegar nokkuð hreyfir vind,
frá nærliggjandi uppblásturs-
svæðum framan og ofan við Ár-
mannsfell. Þarna eru því einnig
sandgræðsluframkvæmdir aðkall-
andi nauðsyn.
Auðvitað þarf að leggja fleiri
vegi um Þingvelli, t. d. frá Vell-
andkötlu til Hrafnabjarga og yf-
ir að Ármannsfelli, en þeir verða
allir að vera þannig gerðir, að
engir rykmekkir breiðist yfir
skógarsvæðin og eyðileggi vöxt
trjánna á þessu friðaða landi, svo
sem nú gerist. Slíkt er sú regin
ómenning og ræktarleysi við þenn
an stað, sem vér Islendingar erum
þó svo stoltir af, að vér getum
ekki verið þekktir fyrir að láta
slíkt viðgangast og allra sízt á
þessari miklu skógræktaröld, sem
vér nú lifum á.
Gætið þess, góðir Islendingar,
að séu umferðarbrautirnar um
Þingvelli ekki gerðar ryklausar í
þessari gífurlegu umferð, sem þar
er, getur auðveldlega svo farið,
að naktir og lífvana lui'kar og
gulgráar kalviðarrenghir heilsi
Þingvallagestum, þegar moldar-
súgurinn er horfinn af heiðinni,
og nýi vegurinn loksins kominn
S. E. Hjörleifsson.
Opnar málverliasýningu í d*»g
Hefur haldið marg- *
ar sýningar i Paris
í DAG kl. 2,30 verður opnuð mál
verkasýning í Sýningarsalnum á
horni Ingólfsstrætis og Hverfis-
götu. Er það bandarískur list-
málari sem sýnir þar verk sín,
Valentin Griado. Sýningin verð-
Margar leiðir til sósialisma
ur opin daglega frá kl. 10 f.h
til kl. 7 e.h. og kl. 8—10 e.h. til
18. ágúst næstkomandi.
Valentin Griado er fæddur í
Bandaríkjunum 1931 og hefur
* L EÍÐÍR TÍL SÓSÍALÍSMAN5 -FRÍÁLST VAL "
Bftir að 20. flokksþingi russneska kommúnistaflokksins lauk í fyrra hefur Krúsjeff mikið talað
um það, að til séu margar leiðir til sósíalismans. Þótt mánuðir hafi liðið hafa þó ekki sézt í verki
aðrar leiðir en þaer sem teikningin sýnir.
Valentin Griado
lagt stund á málaralist, högg-
myndagerð og leirkeragerð við
háskólann í Suður-Californíu.
Einnig var hann í einkanámi hjá
Zakian og Peticola í Los Angeles.
Sl. tvö ár hefur hann lagt stund
á málaralist í París, bæði á
Academie de la Grande Choumi-
ere og einkanám hjá Szabo, einn-
ig las hann listasögu við La Sor-
bonne, atilier Ruelland.
Hefur Griadó haft sýningar í
heimalandi sínu, og einnig hef-
ur hann haft nokkrar sýningar
í París. í september næstkomandi
mun Gallerie Creuze hafa sýn-
ingu á verkum hans í Salle Mess-
ine.
Á sýningunni eru bæði olíu-
málverk, vatnslitamyndir og
myndir búnar til með indversku
bleki. Eru allar myndirnar til
sölu og er verð þeirra allt frá
450 kr. upp í 6500 kr.
HTAKSTEIWR
Víxlspor
Þjóðviljinn hefur undanfarið
ráðizt á Framsóknarflokkinn og
Alþýðuflokkinn fyrir það, aS
þeir hafi verðlagt oliuna allt of
hátt og þar með afhent olíufé-
lögunum stórgróða, eins og það
er kallað. Bak við þetta er
gremja kommúnista yfir því að
samið skyldi vera við „Hamra-
fellið“ um oliuflutningana fyrir
65 sh. allt árið í stað þess að
semja við Rússa um flutningana
gegn sama gjaldi en gegn
greiðslu í íslenzkum peningum.
Það hefur aldrei verið upplýst
hvernig á því stendur að samið
var við „Hamrafellið", sem þarf
mikinn erlendan gjaldeyri til
sins rekstrar, i stað þess að
semja við Rússa, sem taka vildu
við greiðslu í íslcnzkum gjald-
eyri. — Vafalaust hefði mikill
gjaldeyrir sparazt ef hinu rúss-
neska tilboði hefði verið tekið,
ef á annað borð átti að semja til
langs tíma. Munu margir segja,
að sízt hafi verið vanþörf á
sparnaði á gjaldeyri, eins og nú
stendur.
Svo er hitt atriðið hvernig það
má vera, að samið er við „Hamra
fellið“ um svo háa skipsleigu eða
65 sh. á smálestina þegar frjáls
skipamarkaður stendur nú i 35
sh. og ekkert útlit fyrir neina
hækkun. Ef notað hefði verið
tækifærið til að leigja skip á
htnum frjálsa markaði, hefði
verið unnt að lækka verð á oliu
og benzini.
Öll þessi oliumál heyra undir
einn ráðherra, Lúðvík Jósefsson,
og hefur hann stigið þar hvert
víxlsporið á fætur öðru. Síðan
hann gerði okursamninginn við
„Hamrafellið“ í fyrra hefur
hvert hneykslið rekið annað i
sambandi við þessi mál í hönd-
um lians.
Fundir Sjálfstæðis-
manna og Tíminn
Sjálfstæðismenn hafa að und-
anförnu haldið nokkra fundi úti
á landi til að ræða um stjórn-
málaviöhorfið. Hafa fundir þess-
ir verið vel sóttir og vakið at-
hygli í héruðunum. Tíminn er í
gær mjög illskufullur út af þess-
um fundahöldum og reynir að
gera lítið úr þeim. Hann telur
að ræður manna þar hafi verið
„andlausar“, eins og blaðið tekur
til orða, og virðist liggja i því að
áróður Framsóknarmanna hafi
upp á síðkastið verið eitthvað
sérstaklega „andlegur“. Eins og
kunnugt er hafa Framsóknar-
menn sent erindreka út um land
og haldið þar að öðru leyti uppi
öflugum áróðri til að sverta
Sjálfstæðisflokkinn í sambandi
við farmannadeiluna. Sá áróður
hefur verið þess efnis, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hafi haldið
uppi farmannadeilunni og bein-
línis mútað farmönnum með
peningum, til að halda henni
áfram.
Þetta hafi allt verið gert í þvj,
skyni að skaða ríkisstjórnina lóg
landið í heild. Sams konar áróðri
hefur verið haldið uppi í Tím-
anum, en þó hefur hinn munn-
legi áróður úti á landsbyggðinni
verið öllu eitraðri en sá, sem
verið hefur í dálkum blaðsins og
er þá nokkuð langt 01 jafnað.
Fundir Sjálfstæðismanna hafa
upplýst þessi mál, auk þess sem
ræðumenn hafa talað um lands-
málin almennt og er því von að
Tímanum sé illa við að þessir
fundir séu haldnir.