Morgunblaðið - 09.08.1957, Blaðsíða 16

2-24-8»
fWtrpiwMaMtSii
176. tbl. — Föstudagur 9. ágúst 1957**
2-24-80
Ný farmgjalclahækkun ákveðin
M.a. til oð hindra verðlækkun, sem
„mismuni hinum ýmsu vörutegundum"
Skipin voru um 18
RÍKISSTJÓRNIN hefur ákveðið
nýja hækkun farmgjalda. Hækk-
unin var ákveðin til þess, að
unnt yrði að fullnægja uppgjafar
skilmálunum, sem Lúðvík Jós-
efsson varð að sæta hjá farmönn-
um til lausnar verkfalli þeirra.
Samkvæmt þeim upplýsingum,
sem Morgunblaðið hefur fengið,
mun Innflutningsnefnd enn ekki
hafa staðfest þessa hækkun. Að
sjálfsögðu verður hún að lúta
forsögn ríkisstjórnarinnar, og
hlýtur hækkunin því að fá form-
legt gildi einhvern næstu daga.
Enn hefur ekki verið gefin út
tilkynning um hækkunina, en að
sögn stjórnarblaðanna er hún
þessi:
1%% hækkun farmgjalda á
svonefndum taxtavörum, þ.e.
stykkjavörum.
Ennfremur 8% á farmgjaldi
fyrir sement og timbur.
Virðist hin síðartalda hækkun
hugsuð þannig, að leggja eigi
nýtt yfirfærslugjald, sem þesöú
nemur, á sumar erlendar skipa-
leigur. Fái íslenzku skipin sam-
tímis að hækka sams konar farm
gjöld sín, án þess að hið nýja
yfirfærslugjald lendi á þeim. Sú
ráðstöfun er nánar skýrð á þessa
leið í forystugrein Þjóðviljans í
gær:
„Þá varð ennfremur að sam-
kortiulagi að ríkisstjórnin mundi
bráðlega leggja 8% yfirfærslu-
gjald á erlendar skipaleigur, en
þó yrðu undanþegnar í því sam-
bandi skipaleigur vegna olíu-
flutninga, salts og kola, og snert-
ir þessi hækkun því fyrst og
fremst sement og timbur, þar
sem það eru aðalvörurnar sem
fluttar eru á leiguskipum auk
þeirra sem áður var minnzt á
Um áramót, þegar 16% yfir-
færslugjald var almennt sett á
allar gjaldeyrisgreiðslur voru
skipaleigurnar undanþegnar, ein-
mitt vegna þess að með ieigu-
skipum voru fluttar vörur eins
og olía, kol, salt, sement og
timbur. Síðar í vetur var leyft
að hækka stykkjavöruflutnings-
gjöldin (en að þeim býr Eimskip
mest) um 5% og nú í sambandi
við lausn deilunnar, aftur um
1%%. Hafa því flutningsgjöld á
stykkjavörur hækkað um 6*í>%
frá því um áramót. Flutnings-
gjöld á sementi og timbri hafa
hinsvegar ekkert hækkað til
þessa, heldur meira að segja
lækkað jafnt og þétt, og hefur
því einnig verð á þeim vörum
farið lækkandi.
Þar sem ekki getur talizt brýn
nauðsýn að mismuna hinum
ýmsu vörutegundum á þennan
hátt, var nú ákveðið í sambandi
við lausn deilunnar að leggja
8% yfirfærslugjald á skipaleig-
urnar. Verður þetta í leiðinni
nokkur tekjuauki fyrir Útflutn-
ingssjóð, sem mjög er tekjuþurfi.
Þetta ætti ennfremur að hafa
þau áhrif að sem fæst erlend
leiguskip séu tekin, og bæta að-
stöðu íslenzku skipanna í sam-
keppni við erlendu leiguskipin,
en aðstaða íslenzku skipanna í
þeirri samkeppni hefur farið
versnandi".
Almenningi mun vissulega
þykja það fróðleg lesning, að
ekki „getur talizt brýn nauðsyn
að mismuna hinum ýmsu vöru-
tegundum“ á þann hátt, að vöiu-
verðslækkun verði almenningi
til gagns. Við þennan fróðieik
bæta stjórnarblöðin svo því, sem
Alþýðublaðið hafði að fyrir-
sögn: „Farmgjaldahækkunin hef
ur engin áhrif á verðlagið í
landinu"!
Hversu lengi skyldu stjórnar-
herrarnir ætla að níðast á trú-
girni fylgismanna sinna, með
því að bera slíkan fróðleik á
borð?
Búið að bræða 30
þús. mál á Seyðisf.
SEYÐISFIRÐI, 8. ágúst. — Síld-
arverksmiðjan hér er nú búin að
fá til vinnslu rúmlega 30 þúsund
mál af síld. Unnið er nú í verk-
smiðjunni bæði dag og nótt. Þyr-
ill er væntanlegur í nótt til þess
að tæma lýsisgeyminn, sem orð-
inn er fullur. — Benedikt.
SIGLUFIRÐI, 8. ágúst. —- f dag
var lögð fram hér útsvarsskrá
Siglufjarðarkaupstaðar 1957. Er
alls jafnað niður kr. 4.968.800 kr.
Hæstu einstaklingsgjaldendur
Hæstu einstaklingsgjaldendur
eru sem hér segir: Þráinn Sig-
urðsson 81.400 kr., Skafti Stefáns
son 60.300 kr., Dánarbú Ól. Hin-
riksen 29.300 kr., Jón Jóhannsson
25.000 kr., Ólafur Þorsteinsson
19.800 kr., Ólafur Ragnarsson
17.500 kr.
Félög
Af félögum bera hæst útsvör
Pólstjarnan hf., 71.700 kr., Olíu-
verzlun íslands 70.800 kr., .Skelj-
ungur hf., 55.300 kr., Kaupfélag
Siglfirðinga 55.300 kr., Gunnar
Halldórsson hf. 42.200 kr., Hafliði
hf. 37.900 kr.
klsf lil lands
RAUFARHÖFN, 8. ágúst. —
Sama og engar veiðifréttir af síld
inni hafa borizt hingað í dag, en
síðasta sólarhring lönduðu skip
hér um 20 þúsund málum af síld
sem veidd var austur í hafi, um
90—100 sjómílur austur af Dala-
tanga.
Lítið hefur verið saltað af síld-
inni vegna þess hve horuð hún
er. Skipin voru 16—18 klukku-
stundir á leiðinni hingað.
— Einar.
Mest á almcnnum gjaldendum
Álagningarstigi er heldur
lægri en á sl. ári. Þar sem nær
allur stærri atvinnurekstur hér
er á vegum ríkis og bæjar eða í
samvinnuformi og því ýmist út-
svarsfrjáls eða nýtur stórra fríð-
inda á því sviði, lendir megin-
þungi útsvarsbyrðarinnar á al-
mennum gjaldendum.
Velt yfir á launþega og einka-
rekstur
Útsvarsbyrði sem þessi rekstur
ætti með réttu að bera, er með
lögum velt yfir á launþega og
einkarekstur. Þetta veldur því,
að útsvarsstigi hér er í hærra
lagi, þótt heildarupphæð sú
sem jafnað er niður sé mun
lægri en í sambærilegum kaup-
stöðum. — Stefán.
Fjórar fegurðardrottningar. Frá vinstri: Terezinha Morango frá
Brazilíu; Bryndís Schram; Carol Morris, sem var fegurðar-
drottning Baudaríkjanna og „Miss Universe“ í fyrra; og Ana
Walda Olyslager, fegurðardrottning Guatemala. Myndin var
tekin á Langasandi á dögunum og eru fegurðardrottningar
Brazilíu, fslands og Guatcmala í þjóðbúningum sínum.
Þar sem aðalatvinnureksturiim
er ríkis- eða samvinnurekstur
lendir þungi úfsvaranna á almenningi
Louis F. Foght, forstjórl frá Kaupmannahöfn, heimsótti sl. mið-
vikudag Listasafn rikisins og skoðaði m.a. olíumálverk þau, et
hann gaf safninu 1953. Foght hefur alls gefið Listasafninu 35
myndir eftir danska listamenn. — Myndin sýnir Foglit ásamt
einu af málverkum þeim, sem hann hefur gefið safninu.
Tveir Danir fœra Skál-
holtskirkj u stórgjöf
T V E I R ágætir og kunnir ís-
landsvinir í Danmörku, þeir Ed-
vard Storr og Louis F. Foght,
stórkaupmenn, hafa afhent Her-
manni Jónassyni, kirkjumála-
ráðherra, gjafabréf fyrir öllum
gluggum í Skálholtsdómkirkju
úr steindu gleri, en íslenzkir
listamenn munu gera frumdrætti
að myndskreytingu glugganna.
Gjöf þessi er ein hin vegleg-
asta og rausnarlegasta, sem ein-
staklingar hafa gefið íslenzku
þjóðinni, og er það von gefenda,
að hún megi treysta vináttu og
bræðrabönd með báðum þjóðun.
um um komandi ár.
Afhending gjafabréfsins fór
fram sl. þriðjudag í skrifstofu
kirkjumálaráðherra, að við*
stöddum sendiherra og aðal-
ræðismanni Dana, biskupi ís-
lands, ráðuneytisstjóra kirkju-
málaráðuneytisins, húsameistara
ríkisins og forseta guðfræðideild
ar, sem er framkvæmdastjóri
bygginga í Skálholti. Kirkju-
málaráðherra þakkaði hina fögru
gjöf.
(Frá kirkjumálaráðuneytinu)
Eldur í mannlausum háti
við Verðbúðabryggjuna
KLUKKAN rúmlega sjö f gær-
morgun kviknaði í vélbátnum
Geir goða, þar sem hann lá mann
laus við Verbúðabryggjuna. Var
slökkviliðið kvatt á staðinn og
réði það niðurlögum eldsins, sem
var orðinn talsvert magnaður, á
skömmum tíma.
Eldur í „káetunni“
Báturmn Geir goði KE 28,
skemmdist nokkuð í eldinum, en
hann var mestur í káetunni.
Sviðnaði hún að mestu leyti að
innan og ein „koja“ brann alveg,
stjórnborðsmeginn. Það tók
slökkviliðið skamman tíma að
róða niðurlögum eldsins, en tveir
menn voru látnir gæta bátsins
nokkuð ó eftir, en eldurinn gaus
ekki upp aftur.
...annlaus
Báturinn var mannlaus er eld-
urinn kom upp. Var reynt að
hafa upp á einhverjum sem hefði
með bátinn að gera, eða til hans
þekkti, en enginn fannst. Um
upptök eldsins er heldur ekki
kunnugt.
Vestur-íslendingur fœrir
Skálholti 10,000 krónur
V-í SLENDIN GUR, Páll Guð-
mundsson, frá Leslie, Sask.,
Kanada, hefur afhent mér undir-
rituðum, formanni Skálholtsfé-
lagsins, stórhöfðinglega peninga-
gjöf til styrktar endurreisn Skál-
holts. Nemur gjöfin tíu þúsund
krónum.
Páll Guðmundsson hefur hald-
ið upp á sjötugsafmæli sitt með
því að heilsa upp á ættland og
æskustöðvar, sem hann kvaddi
fyrir fjörutíu og sex árum, þeg-
ar hann fluttist vestur um haf
og settist að í Kanada. Páll er
Vopnfirðingur, frá Rjúpnafelli í
Vopnafirði, bróðir Björgvins
tónskálds. Hefur hann lengstum
verið bóndi vestra og búið góðu
búi. Nú í sumar hefur hann
komið á gamalkunnar slóðir
heimlandsins og heimsótt vini
sína hérlendis. Öllum er hann
aufúsugestur sakir fjörs og
áhuga, glaðlyndis og góðvildar.
Þessi rausnarlega gjöf til Skól-
holts ber glöggt vitni þjóðholl-
ustu hans og drengskap.
8. 8. 1957.
Sigurbjörn Einarsson.
Benkö lapaði einni
skák á Húsavík
HÚSAVÍK, 8. ágúst: — Ung-
verski skákmaðurinn Pal Benkö
tefldi fjöltefli við Taflfélag Húsa
víkur í gær. Teflt var á 23 borð-
um. Úrslit urðu þau að Benkö
vann 22 skákir, tapaði einni
fyrir Jónasi Sigurmundssyni.
í kvöld teflir hann á Akureyri,
við Taflfélag Akureyrar. Verður
þar teflt á 30 borðum. — Fréttar.
WASHINGTON, 8. ágúst. — Frú
Mamie Eisenhower forsetafrú
gekk í gær undir uppskurð á
sjúkrahúsi hér í borg. Ekki er
skýrt frá hver meinsemdin var,
en frúin er á batavegi.