Morgunblaðið - 15.10.1957, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 15. október 1957
MORCUNBT 4ÐIÐ
11
ÁUa nýjustu vagnar Sti-ætisvagna fceykjavíkur.
(Ljósm.: Gunnar Rúnar).
Vagnakostur Sfrœtisvagnanna hefir
aukizf um helming síðustu fjögur árin
Orð/ð v/ð óskum Reykvlkinga um
byggingu bióskýla, næfurakstur
og nýja og betri vagna
Hlíiti sfrœfisvagn-
anna flnftur af
Lœkiarforgi
HVERJUM degi stíga á að
gizka jafnmargir Reyk-
víkingar upp í strætisvagn og
fara með honum milli húsa og
höfuðborgina byggja, eða
milii 50 og 60.000 manns. Þetta
er há tala og eflaust hærri en
flestir hafa gert sér í hugar-
lund. Hún sýnir betur en
nokkuð annað hve lífsnauð-
synleg tæki strætisvagnarnir
eru fyrir almenning, einkum
vegna þess að á hverju ári
stækkar borgin og bæjarleið-
irnar lengjast. Og það er
sannmæli, sem Eiríkur Ás
geirsson forstjóri SVR, sagði
er blaðamaður Mbl. áíti ný
lega viðtal við hann um þetta
merka bæjarfyrirtæki, að góð
strætisvagnaþjónusta er borg-
urunum jafnmikilvæg og
vatn, Ijós og hiti — lífsþæg-
indi, sem ekki verður komizt
af án.
★
Og þjónusta strætisvagnanna
hefir tekið stórstígum framförum
á undanförnum árum, því nú
geta næstum því helmingi fleiri
farþegar ferðazt með stræiis-
vögnunum í einu en var fyrir
aðeins fjórum árum síðan. Ber
það ljósan vott þess hve forráða-
menn strætisvagnanna gera sér
far um að auka vagnkostinn og
fjölga ferðum svo til mestra
þæginda verði fyrir íbúa þessa
bæjar.
8 nýir vagnar í ár.
trætisvagnar Reykjavíkur
hafa vaxið mjög síðan
Reykjavíkurbær tók reskturinn
í sínar hendur árið 1944, en ein-
staklingar höfðu rekið strætis-
vagnana frá árinu 1931. Nú eiga
SVR 42 vagna, og er sá elzti
þeirra fá 1947. Alls rúma vagnar
þessir 2.720 farþega þegar reikn-
að er með 4 nýjum vögnum sem
bætast við fyrir nýjár í vetur.
Eru það nýtízku Mercedes Benz
Eiríkur Asgeirsson, forstjóri SVR
vagnar og rúmar hver vagn 80
farþega. Tveir þeirra eru þegar
komnir til landsins.
Þessir vagnar SVR aka
samtals á dag vegalengd sem
nemur um 6000 km og hver vagn
ekur ca 300 km á dag. Er þá
aðeins miðað við hinar föstu leið-
ir vagnanna, en á þeim aka 23
vagnar að staðaldri. Af þessu sést
að það er löng leið á degi hverj-
um sem bílstjórar strætisvagn-
anna fara og sjálfir eru vagn-
arnir í notkun 18—19 klukku-
stundir í sólarhring. Eins og gef-
ur að skilja er slit þeirra mjög
mikið og er áætlað að hver
díeselvagn endist ca 8 ár. —
Reynslan af dielselvögnunum hef
ir verið mjög góð Bæði eru þeir
vandaðir og mun sparneytnari í
rekstri en benzínbílarnir.
Bílstjórar SVR eru nú um
90 að tölu en alls er starfsfólk
SVR 130 manns. Eru bílstjór-
arnir valdir úr hópi margra um-
sækjenda, því staðan er mjög
eftirsótt. Nýir bílstjórar eru
reyndir þannig, að í fyrstu eru
þeir sem hæfir reynast látnir
leysa af í sumarleyfum í eitt eða
tvö ár og eftir það gegna þeir
ef hæfir reynast þjónusfu á
verkstæði SVR á Kirkjusandi í
ca eitt ár þar sem þeir starfa
við að þrífa bílana og smyrja
þá, áður en þeir taka til við
aksturinn. Óg það er viðburð-
ur ef bílstjóri hættir að aka hjá
okkur, segir Eiríkur. Nú eru all-
ir bílstjórarnir fastir starfsmenn
hjá Reykjavíkurbæ — urðu þeir
það síðast á árinu 1954. Koma
Ung stúlka afhendir farmiða
1—2 nýjum leiðum bætt við
Tekjur SVR eru 45—50.000
krónur á dag. Fargjöldin
eru mismunandi, allt frá 42 aur-
um ódýrast fyrir börn, ef af-
sláttarmiði er keyptur, í kr. 1,50,
ef borgað er út í hönd. Fyrir
síðustu hækkun á miðunum
keypti á að gizka fimmtungur
farþega afsláttarmiða, en nú er
það svo breytt að rúmlega helm-
ingur greiðir með miðunum og
ferðast því fyrir eina krónu.
Hefir afkoma SVR verið all-
sæmileg að undanförnu og unnt
verið að forðast greiðsluhalla á
rekstrinum, að undanskildu ái-
inu 1955.
Leiðir þær, sem Strætisvagnar
Reykjavíkur aka daglega eru nú
alls 18 talsins. Liggja þær eins
og kunnugt er um allan bæinn
með upphafs- og endastöð á
Lækjartorgi. Eftir því sem
byggðin þenst út skapast þörf
á nýjum strætisvagnaleiðum og
verði ekki tafir á því að nýju
vagnarnir fjórir verði teknir í
Þannig leit elzti strætisvagn
ferðir fyrir
af Lækjartorgi. Horfur eru á því
nú að innan stutts tíma verði
sú bráðabirgðalausn fengin á því
vandamáli, að nokkur hluti vagna
kostsins verði fluttur á stæðið
fyrir norðan bifreiðastöðina
Hreyfil. Er það vegna þess að
alltof þröngt er nú þegar orðið
um vagnana á sjálfu Lækjar-
torgi. í sumar hefir farið fram
víðtæk rannsókn á vegum SVR
og umferðarnefndar á því í hvaða
áttir og hvaða hverfi aðalfólks-
straumurinn lægi. Heíir verið
framkvæmd ýtarleg talning á
umferðinni undir umsjón Ásgeirs
Þessi mynd var tekin af strætisvögnunum fyrir nokkrum
árum. — Margir hafa nú bætzt við.
umferð má búast við því að 1—2
nýjum leiðum verði bætt við í
vetur.
Takmarkið er það, segir Eirík-
ur, að ná til allra bæjarbúa með
sem flestum ferðum og sem bezt-
um vögnum. Við höfum reynt
að anna eftirspurninni en þó er
ennþá of þröngt í vögnum á
nokkrum leiðum, á annríkasta
tima dagsins. Yfirleitt eru ferð-
ir á stundarfjórðungsfresti í flest
hverfi, en skemmst líða 10 mín-
útur á milli ferða og lengst 2
tímar á einni leiðinni.
Við þurfum 4—6 nýja vagna
á hverju ári til þess að endur-
nýja vagnkostinn, ef vel á að
vera og unnt að veita þá þjón-
ustu sem nauðsynleg er.
Frá því 1951 er Eiríkur Ás-
geirsson tók við framkvæmda-
stjórastöðu SVR hafa nýir vagn-
ar eingöngu verið keyptir frá
Evrópu þar sem reynslan hafði
leitt í ljós að þeir bandarískir
vagnar, sem fluttir höfðu verið
til landsins, hentuðu ekki jafn
vel. Hafa eingöngu verið keypt-
ar tvær gerðir, Volvo frá Sví-
þjóð og Mercedes Benz frá
Þýzkalandi.
Fluttir af Lækjartorgi
Mikið hefir verið um það rætt
að nauðsynlegt væri að flytja
endastöð strætisvagnanna burt
Þórs Ásgeirssonar umferðarverk-
fræðings og Haralds Stefánsson-
ar, eftirlitsmanns. Er nú verið að
vinna úr þessum rannsóknum en
þegar niðurstöður liggja fyrir
verða þær sendar til Þýzkalands
til sérfræðings í umferðarmál um,
sem hér hefir dvalizt til ráðu-
neytis, dr. Feuchtinger að nafni.
Mun hann síðan taka frekari á-
kvarðanir um framtíðarskipulag
leiða strætisvagnanna og enda-
stöðvar þeirra.
Næturakstur hafinn
Allt fram á árið 1956 bárust
stjórn SVR margar beiðnir um
að upp yrði tekinn næturakstur
eftir miðnætti en fram að þeim
tíma gengu strætisvagnarnir að-
eins til kl. 12 á miðnætti, nema
á laugardögum og sunnudögum.
Var í fyrra ákveðið að verða við
þessum óskum manna, og er nú
ekið klukkutíma lengur á höfuð-
leiðunum eða til kl. 1 og koma
vagnarnir ekki úr síðustu ferð-
unum fyrr en um kl. 1,30 á
Lækjartorg. En sú hefir reynd-
in orðið að Reykvíkingar nota
sér sáralítið þessi hlunnindi og
ferðast mjög fáir eftir miðnætti,
mun færri en ætlað var í upp-
hafi. Astæða er þó til þess að
vekja sérstaka athygli á þessari
nýbreytni, ef einhverjir eru sem
Reykjavíkur út. Hann hóf
26 árum
ekki hefur verið um hana kunn-
ugt.
Bygging biðskýla
Stjórn SVR hefir lengi verið
það ljóst að nauðsynlegt væri
að byggja biðskýli sem víðast til
hagkvæmni og þæginda fyrir
farþega meðan beðið er eftir
vögnunum. Á síðustu tveimur
árum hafa verið byggð 13 slík
skýli til viðbótar þeim 6, sem
fyrir voru og nú er verið að ljúka
við hið langstærsta þeirra sem
sett verður upp við Gasstöðina.
Verða fleiri biSskýli byggð á
næstunni. Þá hafa SVR einnig
gefið út lítinn handhægan bækl-
ing með ýtarlegum upplýsingum
um ferðir, sem ástæða er til þess
að vekja athygli fóiks á.
★
Þannig er starfi Strætisvagna
Reykjavíkur í höfuðdrátt-
um farið. Það er ört vaxandi
fyrirtæki, eins og tvöföldun
vagnakostsins á fjórum árum ber
með sér og farþegarnir geta bezt
dæmt um það sjálfir, að hinir
nýju vagnar sem sífellt bætast
í hópinn eru bæði bjartir og
þægilegir. Og stjórn Strætisvagna
Reykjavíkur hefir á undanförn-
um árum gert það sem unnt hef-
ir verið til þess að koma til
móts við óskir fólksins, byggt
biðskýli, tekið upp næturakstur
og fjölgað leiðunum svo unnt
verði sem allra víðast að ná í
strætisvagn, þetta mikla nauð-
synjatæki, á sem allra stytztum
tíma.
Kunnur borgari á leið í „strætó“
því ekki lengur til greina hin
hvimleiðu og óþægilegu verk-
föll strætisvagnabílstjóranna,
sem ollu miklum erfiðleikum al-
mennings. Var hið síðasta þeirra
árið 1953.