Morgunblaðið - 24.10.1957, Qupperneq 16

VEÐRIÐ
S-A kaldi, snjókoma og slydda,
léttir til meS N-V átt í kvöld.
JMiwgtmMáMfr
241- tbl. — Fimmtudagur 24. október 1957.
Varðarfundurinn 4
Sjá bls. 9.
Hvert er framlag ríkissjóðs til
lækkunar á vöruverði?
Nauðsyn ber til, oð Albingi fái skýrslu
um málið
1 FYRRADAG var útbýtt á Alþingi eftirfarandi þingsályktunartil-
lögu frá Bjarna Benediktssyni:
„Alþingi ályktar að skora á ríkisstjórnina að birta nú þegar
skýrslu um framlag ríkissjóðs til lækkunar á vöruverði. Sé þar
sundurliðað, hversu hátt framlag er greitt tii verðlækkunar á
hverri vöru um sig, og gerð grein fyrir, hver áhrif það mundi
hafa, ef greiðslum þessum væri hætt. Ennfremur ályktar Alþingi,
að skora á ríkisstjómina að birta héðan í frá jafnskjótt allar
ákvarðanir hennar um breytingar á þessu framlagi.“
«>-
þykki þingheims til svo sjálf-
sagðrar ráðstöfunar.“
Fullkomnar upplýsingar
nauðsynlegar
í greinargerð segir:
„Frumskilyrði þess, að ráðið
verði við þann vanda, sem nú
steðjar að í efnahagsmálum þjóð-
arinnar, er, að henni sé gerð ský-
laus gr'ein fyrir öllum þeim atrið-
um, er þar hafa þýðingu. Hér er
um margþætt mál að ræða, og
getur ríkisstjórn og Alþingi ekki
hlutazt til nema um sumt. Því
meiri ástæða er til, að þessir að-
ilar láti ekki sitt eftir liggja um
þá þætti, er þeir hafa í hendi sér.
Einn þeirra er framlag ríkissjóðs
til lækkunar á vöruverði.
Þetta framlag breytir ekki
sjálfu vöruverðinu, og áður en
yfir lýkyr, verður almenningur
að greiða það, þótt ríkissjóður
hafi þar milligöngu. Með því er
engan veginn sagt, að óhyggilegt
kunni að vera að hafa þennan
hátt á. Það fer eftir atvikum og
er mál fyrir sig. En vissa er fyr-
ir, að þessi aðferð horfir til ills,
ef hún verður til þess, að almenn-
ingur átti sig síður á hinu sanna
orsakasamhengi og við hvern
vanda er að etja.“
Vaxandi framlög á f járlögum
Fjármálaráðherra vék í fjár-
Iagaræðu sinni nokkuð að þessum
vanda og sagði m. a.:
„Það leiðir af þessu búskapar-
lagi, að sífellt er að koma
fram alls konar ósamræmi í
uppbótar- og styrkjakerfinu og
sífelld viðureign á sér stað við
verðlagið í landinu, sem ævin-
lega leitar upp á við. Verðhækk-
anir hér, kauphækkanir þar og
verðhækkanir hér, sem metnar
eru óhjákvæmilegar, og í því sam
bandi sífelld pressa í þá átt, að
komið sé í veg fyrir verðhækk-
anir í búðunum með fjárfram-
lögum úr ríkissjóði, hvað sem
fjárveitingum líður.“
Þótt fjármálaráðherra segi, að
á þennan veg komi fram „pressa
í þá átt, að komið sé í veg fyrir
verðhækkanir í búðunum", þá
stenzt það ekki, þegar betur er
skoðað, jafnvel samkvæmt hans
eigin ummælum, því að síðar í
ræðu sinni segir hann:
„-------í rauninni er þar um
að ræða ráðstafanir til þess að
halda niðri verðlagi á einstökum
vörutegundum fyrir milligöngu
ríkisins og láta kostnaðinn við
það koma fram í hækkuðum á-
lögum á aðrar vörur.“
Af þessum sökum virðist fjár-
málaráðherra ekki vilja telja
þessi útgjöld meðal eiginlegra
ríkisgjalda, en verður samt að
viðurkenna, að frá því 1952 þang-
að til nú hafi þessi liður fjár-
laganna hækkað meira en nokk-
ur annar, því að hann segir:
' „Mesta hækkun á einum lið er
vegna niðurgreiðslu á vöruverði,
eða 77 millj. kr. hækkun frá
1952, og er þetta 286% hækkun."
í fjárlagafrv. nú er mikil hækk
un á þessum lið frá því, sem áður
var. Segir fjármálaráðherra um
það:
„Þá er gert ráð fyrir, að hækk-
un á fjárveitingum til niður-
greiðslu á vöruverði innanlands
hækki úr 84.100.000 í 105.000.000.
j Hækkunin nemur 20.900.000. —
Kemur hér þrennt til.“
Ófullnægjandi skýringar.
Síðan gerir ráðherrann á mjög
ófullnægjandi hátt grein fyrir, af
hverju þessi hækkun sé nauðsyn-
leg, og bætir við:
„Þá verður þess að geta, að út-
gjöld við þá niðurgreiðslu land-
búnaðarafurða, sem ákveðin var
enn til viðbótar i haust, til þess
að koma í veg fyrir hækkun á
landbúnaðarafurðum, eru ekki
meðtalin í frumvarpinu. Hefur
engin ákvörðun verið tekin um
það, hvort þessi niðurgreiðsla
skuli verða til frambúðar eða
ekki, og er hún því ekki tekin
með, en eigi hún að standa,
mundi þurfa að hækka fjárveit-
ingu til niðurgreiðslu á vöruverði
um ríflega 20 millj. kr. eða svo,
og mundi þá halli fjárlaganna
hækka að sama skapi, að öðru
óbreyttu."
Af þessu yfirliti er ljóst, að
hér er um að ræða sívaxandi
útgjöld fyrir ríkissjóð, sem hald-
ið er áfram að bæta við í algeru
stefnuleysi og án þess að nokkur
fullnægjandi greinargerð sé til
um raunveruleg áhrif þeirra.
Forsenda þess, að unnt sé að
átta sig á þýðingu þessara ráð-
stafana, í senn fyrir vöruverð í
landinu og afkomu ríkissjóðs, er,
að samin sé og birt slík skýrsla
sem hér er gerð tillaga um. Verð-
ur vonandi ekki tregða á sam-
Frá S.U.S.
RÁÐSXEFNA sú sem Samband
ungra Sjálfstæðismanna efnir til
um framtíð íslenzks landbúnaðar,
hefst kl. 10 f.h. á morgun í félags-
hcimili Sjálfstæðismanna í
Reykjavík, Valhöll við Suður-
götu.
Fundur í Keflavík
FULLTRÚARÁÐ Sjálfstæðis-
flokksins í Keflavík heldur fund
í Sjálfstæðishúsinu föstudaginn
25. okt. kl. 8.30 s.d.
Rætt um bæjarmál o. fl. Nauð-
synlegt að fulltrúar mæti vel og
stundvíslega.
Kvöldvökur Sfefnis
HAFNARFIRÐI — Stefnir, félag
ungra Sjálfstæðismanna, mun í
vetur gangast fyrir spilakvöld-
um, og verður sá háttur á hafð-
ur, að fyrst verður spiluð félags-
vist og síðan dansað til kl. 1 e.
m. Einnig er í ráði að fá skemmti
krafta, þannig, að þetta verða
nokkurs konar kvöldvökur. Verð-
ur sú fyrsta í Sjálfstæðishúsinu
annað kvöld og hefst kl. 8,30. —
Aðgangseyrir er 10 krónur.
Hér er um algera nýjung að
ræða hjá Stefni, sem áreiðanlega
á eftir að verða vinsæl meðal
æskunnar í bænum. —G.E.
Norðmaðurinn fundinn
Klukkan rúmlega 1 í gærdag
varð ofsalegur árekstur á
gatnamótum Sigtúns og Laug-
arnesvegar. Leigubíllinn R—
5022 var á leið eftir Laugar-
nesveginum er stóreflis flutn-
ingabíll M—14 ók á hægri hlið
leigubílsins með þeim afleiðing
um að leigubíllinn er gjörónýt-
ur talinn eins og myndin hér
að ofan virðist staðfesta.. Það
kvað ekki fara milli mála, að
leigubílstjórinn hafi verið í
rétti og mun hann eygja mögu-
leika á því að fá nýjan bíl.
Annar árekstur varð í gær og
hann talinn stafa af hálku
vegna snjókomunnar. Var hann
á mótum Holtavegar og Suður-
landsbrautar. Rannsókn á því
máli var ekki hafin í gærkvöldi.
Mun bíllinn hafa verið mann-
laus, en runnið á staur og stór-
skemmdist bíllinn við það, var
þessi bíll R—2612. Tveir eða
þrír aðrir minniháttar átckstr-
ar urðu í gær.
Niðurskurður fer fram
á 6 bæjum í Dalasýslu
Á FUNDUM Sauðfjársjúkdóma-
í FYRRAKVÖLD var lýst eftir j nefndar síðustu daga hefur verið
norskxxm manni, sem talið var að ( ákveðinn niðurskurður alls sauð-
væri villtur á Hellisheiði eða þar fjár á sex bæjum í Dalasýslu.
í grennd. Maðurinn kom fram Upplýsingar þessar fékk ’/Iorgun-
skömmu eftir að tilkynningin * bl. hjá Ágústi Jónssyni bónda á
var birt. Hafði hann brugðið sér Hofi í Vatnsdal, en hann för
upp í Borgarfjörð og ekki lent í vestur ásamt Sæmundi Friðriks-
neinum óvæntum ævintýrum. 1 syni að athuga mál þessi, en
Það gekk á með hriðaréljum hér í bænum í gærdag, líkt og kominn. væri vexur, Hcildarsvipur
umhverfisins minnti á desemberdag, fullorðna fókið skáskaut höfðinu í hríðina á sama tíma sem
börnin kunnu sér ekki læti fyrir fögnuði yfir snjónum, og voru sleðar teknir fram úr geymslum,
snjókallar búnir til og ýmiss konar vetraríþróttir stundaðar. Þetta er götumynd úr Aúalstræti,
mæðurnar eru að flýta sér í búðir, og gleði telpunnar yfir veðrinu leynir sér ekki.
(Ljósm. Mbl. Ól. K. M.)
Ágúst á einnig sæti í sauðfjár-
sjúkdómanefndinni. Bæir þessir
eru sunnan Laxárdalsgirðingar-
innar, en þar kom þurramæðin
upp í haust.
Nú þegar er búið að slátra fénu
á Lækjarskógurn, Þorbergsstöð-
um og Brautarholti. Við athugun
Guðmundar Gíslasonr læknis á
lungum úr fé þessu hefur komið í
Ijós -að af 195 kindum i Lækjar-
skógum voru 35 með þurramæði
á misjöfnum stigum, og þó marg-
ar mjög veikar. Frá Þorbergsstöð-
um reyndust 23 kindur sýktar af
373 en nokkuð af því fé var í
Lækjaskógum fyrir tveimur ár-
um. Fleira af þessu fé var með
byrjunareinkenni veikinnar.
í Brautarholti var slátrað 340
en þar fannst ein kind grnnsam-
leg við skoðun fyrir slátrunina, er
síðar reyndist hafa byrjunarein-
kenni þurramæðiixnar. Enn er eigi
vitað að fleiri kindur hafi verið
sýktar á þeim bæ.
Ennþá er eftir að slátra fé frá
Aflastöðum, Kaldakinn og Vatni,
en þó fannst þar ekkert grunsam-
legt fé við nána athugun nú fyrir
skömmu. Fé frá þessum sex bæj-
um hefur mikinn samgang í hög-
um og réttum. Alls verður slátrað
15—1600 kindum.
Fyrirhugað er að setja upp girð
ingarhólf sunnan Laxárdalsgirð-
ingar í haust og næsta vor til ein-
angrunar á fé þessara bæja, er
þangað verður flutt næsta haust
frá Vestfjörðum. Þá er og ákveð-
ið að fylgjast sem nánast með
heilsufari sauðfjár í suðurhluta
Dalasýslu og víðar.
Ekki hefur ennþá verið hægt
að fá það nægilega upplýst
hvernig veikin hefur borizt til
þessara bæja. En eftir reynslu
undanfarinna ára er augljóst að
fyrri fjárskiptin hafa misheppn-
azt í Dalasýslu Nokkrar líkur eru
á, að veikin hafi borizt að Lækj-
arskógum með lömbum sem
keypt voru í Laxárdal við fjár-
skiptin 1951, sagði Ágúst.