Morgunblaðið - 26.02.1958, Síða 16

16
MORGVNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 26. febr. 1958
WJ cz i reiLcin di
Eflir
EDGAR Ml'fTEL HOLZER
Þýðii.g:
Sverrir Haraldsson
í
U
$9
47
Cl
svipiim. „Ég vilUi óska að
þú vildir tala Ijósar og: skiljan-
legar, svona einu sinni til tilbreyt
ingar“.
„Og gera að engu alla mína Hfs
heimspeki".
„Oh“.
„Hefur þér ekki skilizt það, að
lykillinn að hamingju okkar hér
er undanbrögð?“ Hann bandaði
frá sér nærgöngulli augn-flugu.
„Höfuðgallinn á þeirri menningu,
sem þú ert a, nn upp við, er hin
sterka löngun ti’ að ákvarða allt,
skilja allt“.
Gregory brosti.
„Líttu á þetta vatn“, -,agði séra
Harmston. — „Dökkt og dular-
fullt. Óheillavænlegt. Reyndu ekki
að rannsaka það nánar. Láttu það
halda sínum töfrum óskertum —
töfrum hins dularfulla og óþekkta.
En ef þú iekur sýnishorn af því,
efnagreinir þao og kemst að þeirri
niðurstöðu, að sorti þess stafi af
mold og jurtagróðri, sem bland-
azt hefur því, þá máttu reiða þig
á, að það tapar öllum töfrum sín-
um. Þú hefur þá svipt það öllum
leyndardómi. Eftir það verður
það aldrei neitt ai.nað en vatn —
venjulegt vatn. Þetta er það sem
þent hefur þína menningu. Þið
gerið allar ykkar goðsagnir að
hversdagslegu hismi“.
„En er það ekki einmitt mann-
legt, að finna fcil forvitni gagnvart
öilu því sem er leyndardóms-
fullt?“
„Jú. Allt mannkynið þjáist af
ólæknandi forvitni, en slíkt hefur
sannarlega ekkert skaðlegt í för
með sér. Þvert á móti. Ég myndi
öllu heldur _ogja, að forvitni væri
heilsusamlegt einkenni. Hún gef-
ur til kynna tvö, mikilvæg atriði.
Viljann til að útskýra, viljann til
að skapa. En hvers vegna getum
við ekki stjórnað henni, stilt henni
í hóf? Hugsaðu þér bara allar
þær skemmtilegu brautir sem for-
vitni okkar getur beint okkur inn
á, þær töfrandi leitir sem hún
getur hvatt okkur til að hefja.
Samt spillum við af ásettu ráði
allri ánægjunni fyrir okkur, með
því að ieita einungis hins falda
fjársjóðs. Þao er gott að finna
gimstein, svona öðru hverju. Fá-
séður gimsteinn hér og hvar eyk-
ur okkur vonir, færir okkur nýja
drauma, hvetur okkur til nýrra
tilrauna. En, nei. Þetta er samt
ekki nóg. Við verðum að ryðjast
áfram, áfjáðir og óseðjandi, og
grafa upp allt safn hinna dýru
steina. — Og hvað svo? Hið
leynda er svipt hulu sinni. Leynd-
ardómurinn að engu orðinn. — Á-
nægja okkar og skemmtun fokin
út í veður og vind. Lífið, drengur
minn, er hlé milli eins leyndar-
dóms og annars leyndardóms —
milli þess leyndardóms, sem fer á
undan fæðingu og hins sem tekur
við eftir dauðann. Það er að-
eins við, sem höfum skapao þessa
eyðu milli myrkurs og myrkurs,
með útskýringum og þýðingum.
Lífið er algerlega tílgangslaust.
Það hefur ekkert takmark. Það
er baraa við, sem gefum því
mikilvægi og hugsum sýknt og
heilagt um þjóðlegar stofnanir,
Afgreiðslustulka
óskast í matvörubúð. Uppl. í síma 19453
Hagabúð
MARKAÐURINN
Hafnarstræti 5
siðalærdóma og trúarlegar og póli
tískar hugsjónir. Við látum það
sýnast svo óslcaplega mikilvægt,
er ekki svo? Takmarkið er alltaf
gröfin. Hinir ógeðslegu armar
Nebuchadnezzar, Pericles, Attila,
Julius Caesar, Cicero, Beethoven,
Napoleon, Wilson forseta — allir
í gröfum sínum. Skuggar hverfa
aftur til skugganna.
Við sjálf höfum óafvitandi skap
að veruleika, drengur minn og við
höfum skapað hann úr drauma-
rugli ímyndunarafls okkar. Fæð-
ing hvers ungbarns er fæðing
tóms skýs — skýs sem tíminn einn
getur fyllt og gert sýnilegt og
áþreifanlegt. Við getum lifað í
samræmi við veruleikann — þ. e.
a. s. við getum orðið hamingju-
söm — aðeins ef við könnumst við
hin litlu gæði’ veruleikans. Ef við
skiljum hinn nána skyldleika milli
veruleika og draums. Viðurkenn-
irðu það ekki, að það sé einmitt
óvissan, sem veiti okkur mestu
gleðina, örvi áhuga okkar á
félögum okkar og umhverfi okkar
og hvetji okkur til að vinna og
skapa og skemmta okkur? Segjum
nú sem svo, að við vissum alveg
nákvæmlega hvað myndi gerast á
morgun og þar næsta dag og þann
ig áfram til síðasta ævidagsins,
heldurðu þá að við myndum hafa
mjög gaman af því að lifa? Nei,
það eru töfrar hins óþelckta sem
halda okkur æstum og eftirvænt-
ingarfullum — vegna þess að við
vitum ekki hvað leynist þarna í
dimma skotinu — eða hinum meg
in við næstu bugðu. Hugsaðu þér
bara, drengur minn, að þú sætir
inni í herbergi, þar sem þú vissir
að væru stólar, borð, bókaskáp-
ur, tvær eða þrjár manneskjur og
eitthvað fleira, sem þú þekktir
ámóta vel — eða að þú sætir inni
í herbergi með duiarfullri vofu,
sem ekkert eyra hefN heyrt og
ekkert auga séð. Hvort heldurðu
að væri nú skemmtilegra?"
„Með öðrum orðum“, sagði Gre-
gory — „þá ertu að halda því
fram, að til þess að vera fylilega
hamingjusamur, þá þyrftum við
að lifa lífi sem væri sambland af
ímyndunum og veruleika?"
„Þú hefur lagt mjög ófágaðan
skilning í orð mín, en engu að síð
ur réttan“, sagði séra Harmston
brosandi og sló frá sér augn-
flugu, sem flögraði rétt fyrir
framan andliti1 á honum — „veru
leika, sem nægir til að fæða okk-
ur, skýla og skemmta, og ímynd-
unum, sem ekki eru þó það mikl-
ar. að við getum talizt sálsjúk“.
Fótatak heyrðist á malarborn-
um stígnum fyrir aftan þá og Oli
via kom gangandi, með lokað um-
slag í annarri hendi og rafmagns
kyndil í hinni. Hún var í gömlu,
grænu baðfötunum sínum.
Faðir hennar brosti og leit til
hennar spyrjandi.
„Bréf frá Gertruðe, konunni
hans Sigmunds", sagði hún hátíð
lega og rétti honum umslagið.
,,Hm“, sagði faðir hennar og
tók við bréfinu. — „Eitthvað áríð
andi?“
„Ég held það, prestur".
Gregory brosti til hennar, en
hún lézt ekki sjá það.
Séra Harmston fletti sundur
bréfinu og las það með alvöru-
svip. Svo leit hann aftur á Oli-
viu: — „Hve- á þennan kyndil,
sem þú ert með?“ spurði hann.
„Hann er eign Erics í Book-
Squad“, svaraði hún.
„Og hvað ext þú að gera með
hann?“
„Ég fékk hann í sérstökum,
leynilegum tilgangi og mér þykir
leitt, að ég skuli ekka geta birt
hann“.
Séra Hax-mston strauk sér um
kinnina: — „Nokkuð fleira sem
gefa þarf skýrslu um, úr byggð-
ai-laginu?“
„Gunther og Rachel kona hans
hafa í dag loki* við þrjár skyrt-
ur, kjól handa Mabel og tvennar
buxur. Þau segja að þetta sé hið
mesta afrek, en þau segja líka,
að Singer-saumavélin þaifnist
nýrrar skoðunar".
„Já, ég er búinn að biðja um
margs konar varahluti. Hvernig
ætli gangi með stuttbuxuinar,
sem ég pantaði í síðustu viku?“
„Þau luku við þær í gær. Ég
fór með þær heim. Þær liggja nú
á rúminu í Stóru stofunni".
„Ágætt. Nokkuð fleira?"
„Kýr Ethelreds eignaðist kálf
í nótt. Bola-kálf“.
Þruma heyrðist í fjai'ska.
Grego'-y horfði í suðui og sá
grá-blátt leiftur.
Olivia stóð og beið.
„Ágætt, stúlka mín", sagði faðir
hennar. — „Nú máttu fara af
verðinum í dag“.
Hinn strangi embættissvipur
hvarf af andliti hennar og hún
fór að rauia kafla úr Samson og
Delilah. — „Ertu að kæla þig svo-
lítið, pabbi ? Eða kannske þú sért
að bíða eftir Otorminum?“
„Bara að kæla mig ofurlítið,
held að stormurinn komi ekki. —
Ekki í dag“.
„Alltaf bjartsýnismaður, eh?“
Hún raulaði annan lagstúf, í þetta
skiptið úr My heart at thy sweet
voice. Svo sagði hún: „Já, eftir
á að hyggja, hvar heldurðu að
Mabel sé á þessari stundu?"
„Hvar er hún?“
Keflavíkurflugvöllur
Stúlka óskast að
Ríó bar
Upplýsingar í síma 14240
M A RK Ú S
Eftii Ed Dodd
— Ég verð að koma Króka-Ref | sem hann hnýtir saman úr skógar-
sem fyrst héðan, hugsar Markús j viði. — Ég verð aí skilja allan
og býr um hann á sjúkrabörum, >
farangurinn og hestana eftir
neiua þann eina, sem ég nota.
„Hún fór yfir í Ibi creek, til að
baða sig, meé þeim Berton og
Garvey og Robert í Art Squad og
systur Roberts".
„Hvað er svo skrítið við það?“
„Ekki neitt. Mér fannst bara
réttara að skyra frá því. Phew.
Ég held að þessi hiti ætli að sjóða
mann lifandi". Hún hljóp af stað
frá þeim og séra Harmston brosti
ástúðlega og vaggaði höfðinu. —
„Reglulegur lítil' álfur", sagði
hann. — „Tekur - kennisetningar
okkar mjög alvarlega".
„Já, hún er mjög dularfullt
barn“, sagði Gregory og kinkaði
kolli til samþykkis.
„Þú hefur auðvitað skilið hvað
hún var að benda til með þessari
athugasemd sinni um Mabel?“
„Nei, ég er hræddur um ekki“.
„Því rar stefnt til þín“, sagði
presturinn hlæjandi og renndi aug
unum eftir línum bréfsins. „Hún
býst sennilega við því, að þú mun
ir freistast til að fara yfir til
víkurinnar, til þess að horfa á
Mabel og drengina striplast í
vatninu".
Gregory gat ekki leynt undrun
sinni: — „Hvers vegna skyldi ég
freistast til að gera það?"
Séra Harmston var að lesa það
sém var skrifað á blaðið, er hann
hafði tekið upp úr umslaginu. —
Það rumdi í honum. „Þetta er held
ur snoturt", tautaði hann um leið
og hann braut saman blaðið og
tróð því niður í skyrtuvasann
sinn. — „Oh, þú varst að spyrja.
Jú, sjáðu til, drengur minn. Við
syndum öll nakin hér um slóðir.
Ég hugsa að Olivia hafi búizt við,
að það myndi hneyksla — já, og
kitla ofurlítið — hinar siðmennt-
uðu tilfinningar þínar, að sjá Ma-
bel synda allsnakta". Hann and-
varpaði og reis á fætur. — „Nú
verð ég víst að fara, drengur
minn. Störfin kalla".
„Oh“.
„Fremur alvarleg tilkynning
frá Gertrude", muldraði séra
Harmston.
„Alvarl-.g?“
„Hm. Hún heldur þvi fram, að
eiginmaðurinn sé gersamlega
horfinn. Hann hefur ekki komið
heim til sín, frá því á fimmtudags
kvöld — kvöldið, sem hljómleik-
arnir voru haldnir".
SHlltvarpiö
Miðvikudagur 26. febrúar:
Fastir liðir eins og venjulega. .
12,50—14,00 „Vif vinnuna": Tón-
leikar af plötum. 18,30 Tal og tón
ar: Þáttur fyrir unga hlustendur
(Ingólfur Guðbrandsson náms-
stjóri). 18,55 Framburðarkennsla
í ensku. 19,10 Þingfréttir. — Tón-
leikar. 20,30 Föstumessa í Laugar
neskirkju (Prestur: Séra Garðar
Svavars. Organleikari: Kristinn
Ingvarsson). 21,30 Lestur forn-
rita: Hávarðar saga ísfirðings; I.
(Guðni Jónsson prófessor). 22,10
Passíusálmur (21). 22,20 íþróttir
(Sigurður Sigurðsson). 22,40 Frá
félagi íslenzkra dægurlagahöf-
unda: Neótrióið og hljómsveit
Jans Moravek léika lög eftir Guð-
jón Matthíasson, Halldór Stefáns
son, Jenna Jónsson og Steingrím
Sigfússon. Söngvarar: Haukur
Morthens, Alfre" Clausen og Guð-
jói. Matthíasson. Kynnir: Jónatan
Ólafsson. 23,lé Dagskrárlok.
Fi mml udagur 27. felirúar:
Fastir liðir eins og venjulega.
12,50 „Á frívaktinni", sjómanna-
þáttur (Guðrun Erlendsd.). 18,30
Fornsögulestur fyi'ir börn (Helgi
Hjörvar). 18,5C Framburðar-
kennsla í frönsku. 19,10 Þingfrétt
ir. — Tónleikar. 20,30 Samfelld
dagskrá úr bréfum Fjölnismanna.
Aðalgeir Kri. jánsson kand. mag.
valdi efnið (Hljóðritað í Kaup-
mannahöfn á vegum íslenzka
stúdentafélagsins þar). — 21,35
Tónleikar af segulbandi frá
Tékkóslóvakíu. Forleikur op. 17
eftir Miloslav Kabelác. — 21,45
Islenzkt mál (Dr. Jakob Benedikts
son). 22,10 Passíusálmur (22). —
Erindi með tónleikum: Austur-
lenzk fornaldarmúsik; II: Gyð-
ingaland (Dr. Páll ísólfsson). -
23,00 Ðagskrárlok.