Morgunblaðið - 06.03.1958, Qupperneq 13

Fimmtudagur 6. marz 1958
MORCIJISBL AÐIÐ
13
Söngskemmtun í
Gamía bíói
ÁrniJónsson
tenórsöngvari
ÁRNI Jónsson tenórsöngvari hélt
fyrsíu söngskemmtun sína í Gl.
bíói í fyrrakvöld. Þessir „debut“
tónleikar hans voru í alla staði
hinir ánægjulegustu. Árni söng
lítið hlutverk í óperunni Pagli-
acci í Þjóðleikhúsinu fyrir þrem
árurn, og leysti það hlutverk af
hendi með sóma. Síðan hefur
hann dvalið í Stokkhólmi og
stundað þar söngnám hjá Simon
Edvardsen af miklu kappi. Er ár-
angurinn af námi hans þegar
mjög mikill. Röddin hefur stækk-
að og þroskazt að mun og fram-
koma hans á söngpalli er örugg
og geðþekk. Röddin er ekki ýkja
mikil, en hreimfögur og skær, og
söngurinn yfirleitt hreinn og
tær. Magn raddarinnar á eflaust
eftir að aukast með vaxandi söng
starfi, og væri óskandi, að jafn
alvörugefnum og góðum lista-
manni gæfist sem fyrst tækifæri
til að njóta krafta sinna hér á
óperusviðinu, í hlutverki, er vel
hæfði honum.
Árni söng lög eftir íslenzka,
sænska, norska og ítalska höf-
unda og óperuaríur eftir Giléa
og Meyerbeer. Meðferð hans á
verkefnunum var jöfn, fáguð og
smekkleg frá byrjun til enda.
Hér hefur ágætur listamaður
bætzt í hóp íslenzkra einsöngvara
Salurinn var þéttskipaður og
hrifning áheyrenda mikil. Varð
Árni að syngja nokkur aukalög,
en blóm bárust í stríðum straum-
um, og minnist undirritaður ekki
að hafa séð annað eins blómahaf
fyrr.
Fritz Weisshappel lék prýði-
lega undir og átti hann sinn
drjúga þátt í þessari ánægjulegu
kvöldstund. —P. I.
Kammermúsik-
klúbburinn i
Melaskóla
KAMMERMÚSIKKLÚBBUR-
INN hóf annað starfsár sitt með
tónleikum í Melaskóla í fyrra-
kvöld. Voru þetta að því leyti
nýstárlegir tónleikar að hér
voru blásarar einir að verki. Flutt
voru verk eftir Haydn, Gold-
schmidt, Mozart og Rossini.
Flytjendur voru: Egill Jónsson
(klarinett), Vilhjálmur Guðjóns-
son (klarinett), Ernst Normann
(flauta), Herbert Hripercheck
(horn) og Hang Ploder (fagott).
Allt eru þetta ágætir listamenn,
hver á sitt hljóðfæri, og marg-
reyndir á lífsins ólgusjó. Meðferð
þeirra á verkefnunum var yfir-
leitt mjög góð, og var leikur
þeirra félaga borinn uppi af
músikgleði og þeim anda, sem
hæfir slíkum snilldarverkum,
sem þarna voru flutt.
Er óþarfi að fjölyrða um verk
meistara eins og Haydns, Mozarts
og Rossinis. En þó mun mörgum
hafa komið það á óvart, að sá
síðastnefndi skyldi semja jafn
ágæt kommermúsikverk. Hann
var mikill meistari óperunnar.
En einnig hér er hann sá sami,
létti andríki ítalinn, sem unun
er að hlýða á. W. Goldschmidt er
austurrískt nútímatónskáld. Tríó
hans fyrir klarinettu, horn og
fagott, er vel samið og á köflum
ljómandi fagurt verk. Hann hlaut
á sínum tíma sérstök verðlaun
fyrir það. Goldschimdt er í miklu
áliti sem nútímatónskáld í
fremstu röð.
Allt of fáir sækja þessa kamm-
ertónleika og er það illa farið.
En ætla mætti, að allir þeir, sem
þörf hafa fyrir góða tónlist, sæki
þá. Ættu menn að athuga þetta
vel framvegis. —P.í.

Prinsessurnar Birgitta, Margaretha, Sibylla móðir þeirra, Carl Gustaf krónprins og Christina
prinsessa*
Sihylía prinsessa fimmtíu ára
HINN 18. janúar 1908 ríkti glaum
ur og gieði í hinu litla þýzka her-
togadæmi Sachsen-Coburg-Gotha.
Hií unga furstapar, Carl Eduard
Adelheid, hafði eignazt annað
barn sitt, sem var stúlka.
Litla prinsessan fékk, eins og
siður var þá, mörg nöfn, — nöfn
virtra kvenna úr ættinni. Hún var
skírð Sioylla Calma Marie Aiice
Bathildis Feodorp. Á heimilinu og
meðal vinr og kunningja var hún
aðeins kölluð Sibyllchen. Ætt
hennar var mikil og þekkt. Afa-
móðir hennar í föðurætt var
Viktoria Englandsdrottning, sem
var af hinni vel þekktu Hannover
ætt, sem þekkt er fyrir að líta
björtum augur.. á lífið, þótt drottn
ingin hefði það ekki beinlínis til
að bera.
Sibylla er "ædd þýzk prinsessa,
en faðir hennar var enskur prins
sem • fluttist fyrst um 15 ára
aldur til Þýzkalands. Meiri hluti
ættar hennar var sem sagt af ensk
um uppruna og enskan var það
mál, sem talað var í föðurhúsun-
um.
Hún var send í húsmæðraskóla
og siðan í listiðnaðarskóla, þar
sem hún fékk mjög gott orð fyrir
listhæfileika og verk hennar þar
vöktu óskipta atnygli.
skildi hún tilfinningar þessarar
gömlu drottmngar, sem aldrei
kunni vel við s:' í Svíþjóð. Hún
skildi hinar tíðu ferðir hennar til
erlendra landa. Nú er þetta öðru
vísi. Sibylla getur af alhug kall-
að sig sænska prinsessu, eins og
hún er nefnd opinberlega. I Sví-
þjóð á hún heima.
Auðvitað eru það börnin, sem
valda því, að Sibyllu líkar
svo vel hér sem raun er á. Marga
vini á hún meðal Svía, en bað sem
ef til vill hefur mest að segja er,
eftir Guðmund Þór
Pálsson
að hún veit að sænska þjóðin lít-
ur upp til og virðir hina fögru
prinsessu sína, sem lýsir af sól,
eins og faðir hennar komst að
oi'ði í ræðu sinni í brúðkaupi dótt
urinnar.
Prinsessan Sibyila lifði mörg
hamingjusöm ár með manni sínum
og eignaðist með honum fimm
börn, fjórar stúlkur og einn pilt.
En þegar hamingjan var sem
nr.est, hélt so-gin innreið sína inn
á heimilið. Flugvél hrapaði á
Kastrup-flugvellinum í Kaup-
mannahöfn þann 26. janúar 1947.
Eiginmaðurinn, Gustaf pi'ins, var
meðal farþeganna og lézt. Sorg-
in var þung fyrir Sibyllu og börn
in og ekki sízt fyrir gamla kon-
unginn, sem þótti mjög vænt um
scr, sinn.
En börnin hafa hjálpað móður
sinni yfir þetta að miklu leyti,
enda elsxar hún börn sín af öllu
hjarta og hún telur það sitt aðal-
hlutverk í ’ífinu að vera góð móð-
ir. Hún hefur veitt börnum sínum
gott uppeldi og góð í'áð, sem ekki
eru fengin úr bókum, heldur eru
henni gefin í vöggugjöf, eins rg
ýmsum fleiri mikilhæfum konum.
Býr hinn ungi sonur hennar, krón
I rinsinn Carl Gustaf, að þessum
góðu ráðum, ef guð gefur honum
aldur til að setjast í konungsstól.
Á sumrin býr fjölskyldan í höll
inni á Solliden. Prinstssan elskar
fagra náttúru og langar göngu-
ferðir í fögru um'hverfi. Börnin
hafa erft þetta, og sérstaaiega
ungi prinsinn, sem vill feta í fót-
spor afa síns Gustafs V.
Margir halda ef til vill að heim
ilishaldið sé þviugað og að erfitt
sé að umgangast prinsessuna. —
Margir eru þó til að vitna um
það að svo er ekki. Vinum allra
fjölskyldumeðlimanna er boðið til
hallarinnar meðan sumarið endist.
Allt þetta fólk vitnar um hve
ánægjulegar stundir þ'ið hefur
átt á Solliden. Allir tah. um það
hve allt sé óþvingað og að allir
geti skemmt séi vel. Vinir krón-
prinsins segja frá því, þegar þeir
koma heim, hversu gaman hafi
verið, það sé eins að umgang-
ast alla fjölskylduna. — Þar séu
allir sem einn maður.
Þessi sumardvöl prinsessunnar
í fögru umhverfi hefur ákaflega
mikið að segja fyrir hana. Venju
lega á hún mjög annríkt, sem önn
ur kona ríkisins. Hún þarf að
vera viðstödd marga atburði,
margir æskja nærveru hen,iar,
enda er hún heiðursfélagi i ótal
íélögum. Auk þess er það henn-
ar skylda að vera viðstödd ef ein-
hverjir tignir gestii heimsækja
konungahúsið. Gleðin skín af
henni hvar sem hún fer. Þeir, sem
hafa ánægju t af að sitja til
borðs með henni, þurfa ekki að
láta sér leiðast ið hliðina á hinni
fróðu og skemmtilegu prinsessu.
Ég vil að síðustu segja frá ein-
um aðburði, er gerðist í Ráðhús-
inu í Stokkhólmi. Þar átti sér stað
mikil matarveizla. Stór og kröft-
ugur embættismaður hafði hneigt
sig fyrir prinsessunni og gekk síð-
an nokkur skref til baka. Því mið
ur gekk sá kröftugi beint á þjón,
sem gekk fram hjá í sama mund,
með bakka hlaðinn krásum. —
Það varð árekstur. Já, mikill
árekstur. Veslings prinsessan
barðist við að halda hlátrinum
niðri. Augun glömpuðu, kippir
komu í munnvikin, þegar hún
horfði beint fram fyrir sig. Það
tókst ekki, því á næsta andartaki
fylgdi skellihlátur, sem þurfti út-
rásar við. Það e • oft erfitt fyrir
prinsessu að vera svo hláturmild.
Prinsessan getur nú á afmælis-
degi sínum litið til baka á inni-
haldsríkt lif, fyút bæði gleði og
sorg, já, svo innihaldsríkt að það
gæti fyllt heila bók.
íslendingar óslca henni innilega
til hamingju með þennan mefkis-
dag lífsins.
Þá kom og að því, að hin fagra
prinsessa var send til framandi
landa. 1 Englandi heimsótti hún
ættingja föður síns. Ekki átt' hún
í neinum erfiðleikum með málið,
þar sem hún kom frá enskumæl-
andi heimili og brátt eignaðist hún
margar vinkonur í landi föðúr
sins.
Þeasa dagan átti sér stað í
London mikið og veglegt brúð-
kaup. Meðal brúðarmeyjanna voru
tvær prinsessur, Sibylla og ssenska
prinsessan Ingrid, sem nú er Da'na
drottning. TTrðu þær mjög góðar
vinkonur. Meðal gestanna var
ungur, glæsilegur sænskur prins.
Ingrid kynnti þau Sibyilu: Þetta
er bróðir minn Gustaf Adoif prins
Þetta átti sér stað í nóvember
1931. —
20. október næsta ár átti svo
annað brúðkaup sér stað í Coburg,
ekki síður glæsilegt. Tignir gest-
ú af konungaættum streymdu að
úr öllum áttum og glaumur og
gleði ríkti. Innst inni í hugum
gestanna bjó órói. Þungbúið ský
var á lofti. Tugir þúsunda manna
\ oru atvinnuiausir í Þýzkalandi.
Nazistar höfðu nýlega unnið gifur
legan sigur og tímaspursmál var
l hvenær Hitler hrifsaði til sín
völdin. Erlendis byrjafi fólk að
líta illum auguir. á allt sem þýzkt
var.
1 Svíþjóð ríkti einnig mikið at-
vinnuleysi á þessum tíma og fólk
var ekki beinlínis vant við skraut
og miklar veizlur. Margt varð því
til þess að fólk hugsaði og talaði
óvmgjarnlega um hina þýzk-
fæddu prinsessu þegar hún kom
til Svíþjóðar. Það var því að
mörgu leyti erfitt fyrir hina tutt
ugu og þriggja ára prinsessu að
setjast að í Svíþjóð.
A einum af veggjum hallarinn-
ar á Solliúen hangir málverk af
Viktoria drottningu, sem gift var
Gustafi V. Áður fyrr, þegar Si-
bylla horfði á þetta málverk,
héraðssögurif
Vestfjarða eftir nýjum heimild-
um, sem komið hafa í leitirnar
síðan saga safnsins var raKin í
Fróðlegt
Eftir próf. RICHARD BECK
NÝLEGA er komið út á ísafirði
„Ársrit Sögufélags ísfirðinga"
fyrir 1957, en það er annar ár-
gangur ritsins, sem hóf göngu
sína í fyrra. Ritstjórnina skipa
Björn H. Jónsson fyrrv. skóla-
stjóri, Jóhann Gunnar Ó'afsson
bæjarfógeti og Kristján Jónsson
frá Garðsstöðum.
Ársritið, sem er allstór bók
(nærri 200 bls.) og snyrtilegt að
frágangi, hefst á félagatali Sögu-
félagsins, og er ánægjulegt að sjá
það, að þeim fer fjölgandi innan
Isafjarðar ög utan, sem styðja
jafn ágætan félagsskap og slíkt
héraðssögufélag er, helgað varð-
veizlu sögulegra fræða og minja
á ísafirði og annars staðar á Vest
fjörðum.
Af meginmáli ritsins er því
næst fyrst á blaði gagnfróðleg
grein, einkum um mann- og ætc-
fræði, „Úr minnisblöðum Ólafs
Ólafssonar skólastjóra á Þing-
eyri“. Segja má þó, að ættfræðin
sé í rauninni aðeins umgerð még-
inefnis greinarinnar, sem er
það, að rekja feril eiginhandrits
Passíusálma séra Hallgríms Pét-
urssonar, og fæ ég ekki betur
séð en að greinarhöfundi hafi.
með góðum rökum, tekizt að
bregða nýju og sannara ljósi á
það mál.
Frásögn Valdimars Þorvaids-
sonar „Fyrsta ferð mín með vél-
bát“ og „Sjóferð" eftir Gísla Mar
íasson eiga sammerkt um það,
að þær segja báðar frá minnis-
verðum sjóferðum frá fyrri ár-
um,
Jóhann Gunnar Ólafsson ritar
fróðlega grein um Byggðasafn
megindráttum í fyrsta árgangi
ársritsins. I greinmni er einnig
skrá yfir muni, sem Ragnar Ás-
geirsson ráðunautur safnaði. er
hann ferðaðist fyrir Byggðasafnið
allvíða á Vestfjörðum sumarið
1956; hefir honum sýnilega oiðið
vel til fanga.
Eftirfarandi greinar eru allar
skilmerkilega samdar og um
margt merkilegar aldarfarslýs-
ingar, er eiga sér því sambæri-
legt sögulegt gildi: „Aldarháttur
í Önundarfirði á 19. öld“ eftir
Guðmund Eiríksson, hreppstjóra
á Þorfinnsstöðum; „Auðkúia í
Arnarfirði" eftir Jón Á. Jóhanns-
son frá Auðkúlu; „Bæjarhús á
Vesturlandi á 19. öld“ og „Utn
búendur í Mjóafirði við ísafjarð-
ardjúp um aldamótin 1900“ eftir
Runólf Þórarinsson. Sögulegan
fróðleik er einnig að finna í grein
unum „Vestfirzkar veðurfarsiýs-
ingar“ og „Fimm gamlir legstein-
ar“; hin fyrrnefnda þeirra á einn-
ig málsögulegt gildi. því að þar-
er talinn upp fjöldi vestfirzkra
veðurheita.
Ágætur fengur er að hinni ítar-
legu og vönduðu grein Kristjáns
Jónssonar frá Garðsstöðum um
Þorvald Jónsson lækni; er sú
grein skrifuð af mikilli þekkingu
á viðfangsefninu og næmum skiln
ingi, en jafnframt af fullri hrein-
skilni, og bregður upp einkar
glöggri mynd af þeim athafna-
sama merkismanni, sem þar ræð-
ir um. Eftir að hafa rakið ævi-
i og starfsferil hans, lýkur höf.
frásögn sinni um hann með þess-
um orðum: „Þorvalds læknis Jóns
sonar má því minnast meðal
hinna fremstu manndómsmanna
og hinna nýtustu, sem í þessu
héraði hafa starfað." Er það bæði
skylt og þakkarvert að halda á
loft minningu slikra nytsemdar-
manna.
Þá er framhald (4. og 5. kafli)
af hinni læsilegu og um margt
fróðleiksríku sjálfsævisögu Hall-
björns E. Oddssonar, sem sögð er
á mög hispurslausan hátt.
Milli greinanna í ritinu er stráð
lausavísum og öðrum þjóðlegum
kveðskap eftir ýmsa Vestfirðinga,
og eykur það mjög á fjölbreytni
innihaldsins.
Annars heldur Ársritið, að öllu
athuguðu, prýðisvel í horfi. og er
kærkominn lestur þeim, er unna
sögulegum fróðleik, hvort sem
þeir eru Vesfirðingar eða eigi,
en vitanlega talar slíkt héraðs-
rit sérstaklega til þeirra, er þang-
að eiga rætur að rekja.
Lögberg 23. jan. 1958.
Verzlun til sölu
Lítil vefn .ðarvörubúð á góð-
um stað til sölu. Hentugt fyrir
þann, sem vildi stofna eigin
atvinnurekstur. Til greina
kemur verzlunarfélagi, sem
getur lagt fram nokkuð fé. Til-
boðum sé skilað á afgr. Mbl.
fyrir n.k. sunudagskv. merkt:
„Verzlun — 8790“.
,-IÐ AVGLÝSA
t MOUGVNBl.AÐHW