Morgunblaðið - 27.04.1958, Qupperneq 1

24 siðu*
/ kjölfar Genfarráöstefnunnar:
Mörg ríki hyggja á víkkun fiskveiðitakmarka
Telja sig nú hafa frjálsar hendur
eftir að þriggja mílna reglan er
orðin í algerum minnihluta
Samþykktir rádstefnunnar marka mörg
merkileg spor
Einkaskeyti frá fréttaritara Mbl. Gunnari G. Schram.
NÚ þegar Genf&rráðstefnan er á enda, vaknar sú eðlilega spurning,
hvaða hag tsland hafi af því haft að taka þátt í ráðstefnunni og
hvernig hagsmunum íslendinga hafi verið borgið þar. Þó að ráð-
stefnunni hafi mistekizt að leysa höfuðviðfangsefni sitt, vídd lanrt-
helginnar, hafa samt margar merkar samþykktir verið gerðar og
regiur settar, er ekki voru áður til, en gilda skulu á hafinu upp
frá þessu.
Samþykktir þær, sem gerðar hafa verið eru margar hverjar
til mikilla hagsbóta fyrir ísland, sem og aðrar fiskveiðiþjóðir, og
á það vafalaust eftir að koma í ljós á næstu árum. 1 stuttu máli má
nefna eftirfarandi atriði, sem ísland varða framar öðrum.
Ezra Pound er nú orðinn 73 ára. Var þessi mynd tekin af bon-
um nýlega. Hann fær nú að eyða ellidögunum á blárri strönd
Miðjarðarhafsins.
Ákæra gegn Ezra
Pound felld niður
Hið heimsfræga skáld fer af
geðveikrahæli til Italiu
• 1. í fyrsta sinn hafa verið sett-
ar reglur um fiskivernd og
fiskifriðun á úthafinu. Xil
þess að koma í veg fyrir of-
veiði og rányrkju á miðunum
við ísland, getur ísland gert
einhliða friðwnar- og vernd-
unarráðstafanir.
• 2. Islandi og öðrum strand-
ríkjum er veitt fullt ríkisvald
yfir landgrunninu og öllum
auðæfum, sem kunna að finn-
ast i því fram á 200 m dýpi
eða sem svarar 100 mílum út
frá strönd landsins, þar sem
landgrunnið nær lengst.
0 3. Endanleg viðurkenning er
fengin á því sjónarmiði, sem
kom fram i Haagdómnum, er
felldur var 1951 i deilumálum
Englendinga og Norðmanna,
að draga megi beinar grunn-
línur, þegar sérstaklega
standi á, svo sem við ísland
og Noreg. Lengd þessara
beinu grunnlína er ekki tak-
mörkuð, og samþykkt var, að
þær megl draga frá skerjum
og rifum, ef einhver mann-
Ný stjórn
í Finnlandi
HELSINGORS, 26. apríl —
(NTB) — Ný stjórn hefur ver
ið mynduð í Finnlandi. For-
sætisráðherra er Reino Kuus-
koski, sem áður hefur verið
dómsmálaráðherra, í ríkis-
stjórn Tuomiojas 1953—54.
Hin nýja stjórn er utanþings-
stjórn eins og fráfarandi rikis-
stjórn von Fieandts. Hún fer með
völd aðeins til bráðabirgða en
þingkosningar verða í Finnlandi
eftir rúma tvo mánuði.
Utanríkisráðherra verður áfram
Hynninen, en Hans Perttula sem
áður var landbúnaðarráðherra,
hverfur úr stjórninni, enda féll
stjórn von Fieandts á tillögum
hans í landbúnaðarmálum.
Hinn nýi forsætisráðherra
Reino Kuuskoski flutti ræðu í
finnska útvarpið í dag, þar sem
hann lýsti stefnu stjórnarinnar.
Stjórnin mun leggja áherzlu á að
tryggja hallalausan rekstur ríkis-
búsins og framkvæma atvinnu-
leysistryggingar. í utanríkismál-
um mun stjórnin fylgja hlut-
leysisstefnu.
virki eru byggð á þeim. Er
þetta grundvöllur þess, að
unnt sé að loka fjörðum og
flóum við strendur, þar sem
uppelchsstöðvar og auðug
fiskimið eru.
helgi var samþykkt í land-
• 4. Tólf mílna fiskveiðiland-
helgisnefndinni og hlaut einn
ig meirihluta á allsherjar-
fundi ráðstefnunnar, þó að
ekki væri hún samþykkt með
atkvæða, þar sem ekkert
samkomulag náðist um land-
helgisvíddina. Er þessi stað-
reynd mjög þung á metunum,
ef deila kemur upp um land-
helgina milli ríkja.
• 5. Þetta er einnig í fyrsta sinn
sem viðurkenning og meiri-
hluta samþykkt fæst á al-
þjóðavettvangi á sérsjónar-
miði íslendinga um forgangs-
rétt þeirra til fiskveiða utan
landhelginnar. Þó að % atkv.
fengjust ekki fyrir þessu, er
það mjög mikilvægt fyrir frek
ari aðgerðir og þróun i þeim
málum án æstunni.
9 6. Loks er þess að geta, að
þar sem ráðstefnan gat ekki
náð samkomulagi um land-
helgisviddina, en þjóðréttar-
nefndin taldi hana 3—12 mil-
ur eftir aðstæðum, hefir sú
réttaróvissa skapazt, sem ger-
ir ríkjum kleifara en áður að
færa út landhelgi sína. Ljóst
er nú að ráðstefnunni lokinni,
að ekki er Iengur hægt að
tala um, að föst þjóðréttar-
regla gildi um viðáttu land
helginnar.
Er Malenkov
lifs eðu liðinn ?
VARSJÁ, 25. apríl — Sterkur
orðrómur gengur nú um það
að Georgi Malenkov fyrrum
forsætisráðherra Rússlands sé
Iátinn. Ekkert hefur samt
heyrzt öruggt um dánarorsök.
Orðrómur þessi heflur verið
svo sterkur, að pólskir blaða-
menn spurðu Voroshilov for-
seta Rússlands fregna af
Malenkov. Ilann kvaðst ekki
hafa frétt um lát hans og taldi
að sögurnar væru ekki réttar.
—NTB.
Sú spurning er efst í hugum
manna hér eftir atburðina á alls-
herjarfundi ráðstefnunnar í gær,
hvernig ástandið verði nú í land-
helgismálunum, eftir að ráðstefn-
unni mistókst að leysa höfuð-
verkefni sitt. Er mikið rætt um
þetta í fundarsölum og göngum
Þjóðabandalagshallarinnar og
sýnist sitt hverjum.
Aðalfulltrúar Bandaríkjanna,
Bretlands og annarra þeirra
þjóða, sem fylgjandi eru þriggja
mílna landhelgi, höfðu þegar lýst
því yfir í umræðunum, að næð-
ist ekki samkomulag um tillögu
Bandaríkjamanna, myndu þeir
aftur hverfa til sinnar tillögu um
3 mílna landhelgi. Og er það nú
einnig komið á daginn.
Aðeins 22 ríki með 3. milum
Þau ríki, sem fylgjandi eru 3
mílna landhelgi eru alls 22 tals-
ins. Halda Bretar einkum fast
við þetta sjónarmið, og lýsti Sir
Reginald Manningham Buller
yfir því í ræðu í gær, að raun-
verulega hefðu þeir aldrei hætt
við tillögu sína um 3 mílna land-
helgi, aðeins orðað sex mílur í
sáttaskyni, og myndu þeir nú
halda fast við sitt gamla sjón-
armið.
Skoðun Bretæ, Bandaríkja-
manna, Frakka, Hollendinga og
allra þessara 22 þjóða er sú, að
þær málalyktir, sem hér hafa
orðið, hafi engu breytt um af-
stöðuna. Ástandið í landhelgis-
málunum sé nú eins og ráðstefn-
an hafi aldrei verið haldin, 3
mílur séu eftir sem áður þau einu
mörk, sem viðurkennd séu og
allt annað sé skerðing á frelsi
hafsins.
Frjálsar hendur
Á hinn bóginn standa svo
þær þjóðir, sem sett hafa fram
á ráðstefnunni kröfur um
mikla víkkun landhelginnar.
Eftir því, sem ég hefi komizt
næst, líta margar þeirra svo á,
Framhald á bls. 2.
Genf, 26. apríl. Einka-
skeyti frá Gunnari G
Schram og Reuter.
í GÆRKVÖLDI felldi alls-
herjarfundur Genfarráðstefn-
unnar tillögu Islands í fiski-
friðunargreinunum um sér-
staka aðstöðu strandríkis, sem
byggði lífsafkomu sína á fisk-
veiðum. Tillagan hlaut ein-
faldan meirihluta, en ekki þá
% hluta atkvæða sem tilskild-
ir eru til samþykkis. Með til-
WASHINGTON, 26. apríl —
Bandaríkjastjórn hefur nú til-
kynnt að málsókn verði felld
niður gegn skáldinu Ezra
Pound. Ákvörðun þessi þýðir,
að Pound getur nú farið úr
St. Elizabeth-geðveikrahæi-
inu í Washington, án þess að
lögu Islands voru 30 atkv. en
á móti 21 atkv. — 18 sátu hjá.
Hins vegar var í dag sam-
þykkt einróma tillaga frá S-
Afríku, sem gengur miklu
skemmra en íslenzka tillagan
og var jafnvel sett fram gegn
henni. S-Afríku-tillagan hlaut
67 atkv. gegn engu, en 10 ríki
sátu hjá. Islenzku fulltrúarnir
greiddu atkv. með henni, þar
sem hún er ekki bindandi,
heldur aðcins tilmæli til ríkis-
eiga yfir höfði sér málsókn og
fangavist fyrir landráð.
Vinur Mússolinis
Ezra Pound er að margra áliti
mesta ljóðskáld sem uppi er i
heiminum í dag. Hann er af
bandarísku bændafólki kominn,
fæddur í ríkinu Idaho, vestarlega
Framh. ð bls. 2
stjórna.
I)eilt um fundarsköp
í gærkvöldi voru til umræðu
og atkvæðagreiðslu á allsherjar-
fundi ráðstefnúnnar ályktanir
fiskifriðunarnefndarinnar, þ. e.
49.—60. gr. laganefndarálitsins og
þar á meðal einnig tillaga íslands,
sem nefndist grein 60 A.
Vitað var fyrirfram, að flestar
þjóðir voru sammála fiskivernd-
unargreinunum, en skoðanir hins
vegar mjög skiptar um tillögu Is-
lands, sem nefndin hafði sam-
þykkt sl. mánudag með litlum
atkvæðamun.
f fundarbyrjun báru Banda-
ríkin upp tillögu um að allar
greinarnar skyldu bornar upp í
Framh. á bts 2
Málamiðlunartillaga Suður Afríku
samþykkt og þar viðurkenndur í
fyrsta sinn forgangsréttur strandríkis
Er jbó aðeins tilmæli til rikisstjórna
og ekki bindandi