Morgunblaðið - 12.07.1958, Blaðsíða 8

8
*/ortnr*ntT 4Ðit>
La 'orardagur 12. júlí 1958
I

ÍTtg.: H.f Arvakur. Reykjavík.
Framkværíidastióri: Sigius Jónsson.
Aðaintstjórar: Valtýr Steíánsson (ábm.)
Bjarm Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arm Ola. sima 3J045
Auglysmgar: Arni Garðar Knstmsson.
Ritstjórn: Aðaistræti 6.
Auglýsingar og atgreiðsla: Aðalstræti 6. Simi 22480
AsKriftargjald kr 35.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 2.00 eintakið.
BLABER SVIK FRAMSOKNAR
MEÐAL þeirra sérstöku
mála, sem Sjálfstæðis-
menn og Framsókn
sömdu um, þegar stjórn Ólafs
Thors var mynduð í september
1953, var þetta talið fyrst:
„Lokið verði á næsta Alþingi
endurskoðun skatta- og útsvars-
laga ,m. a. með það fyrir augum
að lækka beina skatta og færa
með því til leiðréttingar mis-
ræmi vegna verðlagsbreytinga og
stuðla að aukinni söfnun spari-
fjár.“
Á sínum tíma var öfluglega
unnið að þessari endurskoðun.
Samkomulag náðist um mikils-
verðar leiðréttingar á tekjuskatts
lögunum varðandi skatt einstakl-
inga og voru þær réttarbætur
lögfestar. Um atvinnureksturinn
var hins vegar meginvandamálið
að finna lausn á veltuútsvarinu.
Öllum var Ijóst, að ekki var unnt
að taka það af sveitarfélögunum
án þess að láta þau fá nýja skatt-
stofna í staðinn. Hins vegar var
endurskoðun skatta- og útsvars-
laga án þess að nýjar reglur
væru settar um veltuútsvarið
hreint kák.
Um skeið virtist svo, að fram
úr þessum vanda mundi verða
ráðið. Framsóknarmenn þóttust
ekki síður en Sjálfstæðismenn
hafa ríkan hug á að bæta hér
um. En þá bar svo við, að Hæsti-
réttur felldi dóm, sem fól það i
sér, að kaupfélögin, sem menn
áður höfðu talið að ættu um
veltuútsvör að lúta sömu lögum
og aðrir landsmenn, hefðu einn-
ig forréttindi í þeim efnum. Þá
breyttist skyndilega hljpðið í
B’ramsóknarstrokknum.
Eysteinn Jónsson og Skúii
Guðmundsson, sem áður höfðu
verið manna ákafastir í að fá
nýjar reglur settar um veltuút-
svör, misstu nú skyndilega áhuga
á málinu. Ekki vantaði, að góð
orð væru viðhöfð, en með alls
konar fyrirslætti var komið í
veg fyrir, að tekin væri afstaða
til tillagna, sem áður virtust
allar líkur til að samkomulag
gæti fengist um.
Þarna sannaðist enn einu sinni,
að það var ekki almenn réttar-
bót, sem vakti fyrir þessum for-
ystumönnum Framsóknar, held-
ur einungis hagur þess verzlun-
arfyrirtækis, sem þeir misnota
til eflingar pólitískum völdum
sínum. 1 augum sanngjarnra
manna var enn ríkari ástæða en
áður til að setja réttlátar reglur
um þessi efni, þegar komið var
í ljós, að SÍS og félög þess höfðu
þarna forréttindi fram yfir flesta
aðra. En á þessa Framsóknar-
menn verkuðu forréttindin þann-
ig, að þeir gengu á bak orða
sinna og höfðu að engu það sam-
komulag, sem þeir höfðu bundið
sig við. Út yfir tekur þó, þegar
Tíminn með þessa forsögu að
baki æ ofan í æ ásakar bæjar-
stjórnarmeirihlutann í Reykjavík
fyrir veltuútsvörin. Það er bein-
línis á ábyrgð Eysteins Jónsson-
ar og nánustu samverkamanna
hans, að ekki hafa fyrir löngu
fengizt settar sanngjarnar reglur
um álagning þessara útsvara eða
nægir tekjustofnar tryggðir sveit-
arfélögunum í þeirra stað.
AF HVERJU BIRTI UTVARPIÐ
EKKI ÁLYKTUNINA ALLA ?
Formannaraðstefna
Sjálfstæðisflokksins lýs-
ir harmi yfir réttarmorð-
unum í Ungverjalandi og telur
mjög miður farið, að upphafs-
mönnum hryðjuverkanna skuli
hafa verið gefið færi á því að
misnota fulltrúa frá Alþingi Is-
lendinga til að dylja fyrir rúss-
nesku þjóðinni fordæmingu
frjálsra manna á hryðjuverk-
unum“.
Þessi ályktun var samþykkt
einróma á ráðstefnu Sjálfstæðis-
manna hér í bæ um síðustu helgi.
S.l. þriðjudag var hún birt hér
í blaðinu. Sama dag var fra
henni sagt í fréttum ríkisútvarps-
ins eftir að stjórnmálaályktun
fundarins hafði verið lesin þar.
En það vakti athygli margra, að
einungis var sagt frá því, að ráð-
stefnan harmaði réttarmorðin í
Ungverjalandi. Ríkisútvarpið
taldi ekki ástæðu til að láta
landslýðinn heyra síðari hluta
ályktunarinnar, þ. e.: „.... og
telur mjög miður farið, að upp-
hafsmönnum hryðjuverkanna
skuli hafa verið gefið færi á því
að misnota fulltrúa frá Alþingi
íslendinga til að dylja fyrir rúss-
nesku þjóðinni fordæmingu
frjálsra manna á hryðjuverkun-
um“.
Sem betur fer munu fáir Is-
lendingar mæla hryðjuverkunum
bót. Hitt er annað, að við getum
lítið gert til að fylgja fordæm-
ingu okkar eftir. Eitt af því, sem
lá beinast við, var, eins og Helgi
Sæmundsson stakk upp á á Lækj-
artorgsfundinum, að forfallast
frá þingmannaboðinu til Rúss-
lands. Með því móti var a. m. k.
hægt að koma í veg fyrir, að ís-
lenzkir alþingismenn væru af
rússneskum yfirvöldum notaðir
sem sýningargripir, sem hampað
væri framan í hrjáðan lýð til að
sanna vinsældir kúgaranna út
í frá.
Því miður töldu stjórnarflokk-
arnir sér ekki fært að láta að
óskum almennings um þetta.
Yfirlýsing Sjálfstæðismanna lýs-
ir víðtækri gremju almennings
út af því framferði. Hvort sem
sú gremja er réttmæt eða ekki,
þá er ómögulegt að neita því, að
yfirlýsingin, sem henni lýsir, er
í eðli sinu fréttnæm. Ef einhverj-
ir eru henni andstæðir, þá verð-
ur hún til þess að spilla fyrir
Sjálfstæðisflokknum í þeirra
augum. Það er á ábyrgð flokksins
og kemur Ríkisútvarpinu ekkert
við. Það á allra sízt að reyna að
stinga slíkri samþykkt undir
stól.
Þegar slíkar aðfarir eru við-
hafðar í okkar frjálsa þjóðfélagi,
þá fá menn forsmekk af því,
hvernig þetta ferðalag hefur ver-
ið misnotað með röngum og vill-
andi fréttaflutningi, austur í
Rússlandi, þar sem alger ritskoð-
un ríkir.
UTAN UR HEIMI
Kirk Douglas (t. v.) afhcndir Filip prins skipið góða.
Charles prins fékk skip til að sigla
r baðkerinu
í GÆR sögðum við lítillega frá
ferð Njáls Símonarsonar til
London þar sem hann sá frum-
sýningu hinnar margumtöluðu
víkingakvikmyndar. Norður-
landablöðin hafa mikið skrifað
um frumsýninguna, mörg hafa
þau haft sérlegan fréttaritara á
staðnum — og flytja viðtöl og
myndir í sambandi við frumsýn-
inguna.
— Ég hef unnið að þessari
mynd í tvö ár. Mig langaði til
þess að gera sögu um víkingana
— eins cg við höldum að þeir
hafi verið, eftir sögum, sem allir
hafa heyrt.
Þetta sagði Kirk Douglas áður
en frumsýningin fór fram — og
margir eru þeirrar skoðunar, að
verkið hafi tekizt vel — a.m.k.
frá bandarísku sjónarmiði. Norð
urlandabúar eru ekki fyllilega
ánægðir með vikingana, finnst
þeir ekki reglulega norrænir á
kvikmyndatjaldinu, en það staf-
ar sennilega að miklu af því að
þeir mæla á ensku, sem mörgum
finnst full þýtt mál jafnrosaleg-
um körlum og þeir margir hverj-
ir voru
En hvað um það. Kirk Douglas
varði um 50 milljónum króna til
myndatökunnar, sem að mestu
fór fram í Noregi, en þó einnig að
nokkru í Frakklandi.
Pilip prins var tignastur gesta
við frumsýninguna — og tók
Kirk Douglas á móti honum ut-
an við kvikmyndahúsið. Færði
kvikmyndaleikarinn prinsinum
lítið líkan af víkingaskipi' til
minningar um frumsýninguna.
— Við ætluðum í fyrstu að
hafa þetta silfurskip, sem þér
gætuð stillt upp á arinhylluna, en
síðar ákváðum við, að bezt væri
að það yrði tréskip svo að Char-
les prins gæti leikið sér með það
í baðkarinu, þegar illa viðraði fyr
ir útileiki.
Að sýningunni lokinni var
mesta veizla ársins haldin fynr
sýningargesti, en Pilip gat ekki
verið þar með vegna þess að
Elísabet drottning var lasin.
Þrátt fyrir það skemmtu menn
sér konunglega við veizluhöldin
og varð tíðrætt um það, hve góð-
ur eiginmaður Pilip væri.
Verða kaþólskir til að bjarga sam
göngumálum Grœnlands
GRÆNLENDINGUR einn, Finn
Lynge að nafni, leggur nú stund
á fræði kaþólskra suður í Róm.
Ætlar hann að gerast prestur og
sigla síðan til heimalandsins og
reyna að snúa Grænlendingum
til réftrar trúar. Forvígismenn
kaþólskra í Kaupmannahöfn
hafa , hugsað málið mjög að
undanförnu og hefur niðurstaðan
orðið sú, að ógerningur verði
fyrir Finn Lynge að ætla sér að
ná til þorra Grænlendinga nema
hann hafi flugvél til umráða. Er
nú í býgerð að hefja fjársöfnun
í Danmörku til kaupa á heppi-
legri lítilli flugvél fyrir kaþólska
prestinn, sem vætanlega verður
þá að fara í flugskóla að prests-
náminu loknu. Munu kaþólskir
í Höfn þegar vera farnir að afla
sér upplýsinga um flugtæknina
og hvaða flugvélategund yrði
heppilegust í Grænlandi, en sú
verður að geta lent á sjó auk
þess sem hún á líka að geta
lent á skíðum.
★ • ★
Alkunna er, að mjög erfitt er
um samgöngur á Grænlandi og
mikið hefur verið rætt um að
hefja þar innánlandsflug. Enn
hefur ekkert orðið úr fram-
kvæmdum, aðallega vegna þess
hve rekstur slíkra samgangna
yrði dýr. Má því ætla, að koma
hins kaþólska prests til Græn-
lands verði til mikilla samgöngu
bóta fyrir þarlenda, því að senni
legt er, að kaþólska kirkjan telji
Gér slíkar björgunaraðgerðir til
vinnings — og ekki er fráleitt,
margir Grænlendingar snúist til
kaþólsku, ef sendiför klerksins
heppnast vel. Hvort forvígis-
menn mótmælenda á Grænlandi
eru mjög hrifnir af slíkum sana.
göngubótum skal ósagt látið.
★ O ★
Á Norðurlöndum eiga kaþólsk.
ir ekki ýkjamikil ítök sem kunn.
ugt er, en samt sem áður starf-
Framh. á bls. i-s
Mvndin var tekin á kvikmyndahátíðinni j Berlin. Þetta ern
þær Gina Lollobrigída og Elsa Maxwell, frægasta slúðurblaða-
kona Bandaríkjanna. Það er visi enginn vandi að sja hvor
er nvor.