Morgunblaðið - 06.11.1958, Blaðsíða 2

2
M O F r.T’M n r á fí 1 fí
Fimmtudagur 6. nóv. 1958
KvœSasafn Magnúsar Ás- — '
geirssonar komið út
í DAG kemur á markaðinn hjá
forlagi Helgafells Kvæðasafn
Magnúsar Asgeirssonar. Þar eru
— Framlög
Frh. af hls. X.
allra þýðingarmestu verk-
legra framkvæmda í landir.m,
verður það augljóst út í hví-
líkt kviksyndi og öngþveiti
fjármál ríkisins og efnahags-
mál þjóðarinnar eru komin
undir forystu vinstri stjórn-
arinnar.
Morgunblaðið telur rétt, að les
endur þess sjái þau ummæli
heild Alþýðublaðið birti um
þer " gær, og eru aðalgrein
á i ;u blaðsins. Verður
að te.. ’egt að eitt af mál-
gögnum rinnar birti slík
ummæli, nema þau séu sannleik-
anum samkvæm. Alþýðublaðið
komst að orði um þetta á þessa
leið:
Ummæli Alþýðublaðsins
„Ein af leiðum, sem Alþýðu-
blaðið hefur frétt að rædd sé
meðal stjórnmálamanna er þessi:
1) Kaupgjaldsvísitalan verður
væntanlega 204 stig 1. desem
ber, ef ekkert verður að gert.
2) Útgjaldaliðir fjárlaganna
verði skornir niður um 80
milljónir króna með því að
draga úr fjárveitingum til
vega-, brúa-, hafna- og raf-
framkvæmda í sveitum.
3) Þessar 80 milljónir verði not
aðar til að greiða niður verð
á nauðsynjum og lækka þann
ig framfærslukostnaðinn. Það
mundi kosta 5 milljónir að
greiða niður hvert vísitölu-
stig. Er því hægt, án þess að
auka álögur á þjóðina og með
því að draga úr opinberum
framkvæmdum, að færa vísi-
töluna niður um 16 stig.
4) Þannig verður vísitalan 188.
stig. Þarf þá að reikna út
aftur verð á landbúnaðarvör-
um með tilliti til þessarar
miklu breytingar á verðlagi
og launum. Við lækkun land-
búnaðarafurða lækkar vísi-
talan enn um 3 stig.
5) Ef þing Alþýðusambands fs-
lands fæst til þess, eftir allar
þessar ráðstafanir, að gefa
eftir 4 vísitölustig, — verður
ástandið nákvæmlega eins og
það var í byrjun marz sl. vor
—r. áður en dýrtíðaraldan
skall yfir í sumar og hausf‘.
Frá leiðtogum vinstri
stjórnarinnar
Þetta voru ummæli Alþýðu-
blaðsins. í niðurlagi fréttarinnar
kveðst það hafa viljað „skýra
lesendum sínum frá þessum
bollaleggingum, sem fréttamenn
þess hafa heyrt á tali stjórnmála
manna úr ýmsum flokkum. Ekki
er blaðinu kunnugt um, hvaðan
þessar tillögur eru upprunnar né
heldur hvort þær eigi nokkru
fylgi að fagna“.
Þrátt fyrir þetta kemur auð-
vitað engum til hugar, að Alþýðu
blaðið hafi þessar fréttir frá öðr-
um en leiðtogum vinstri stjórn-
arinnar, enda lýkur grein þess
með þessum orðum:
„Vonandi heyrist fljótlega
meira um þessi mál frá þeim
aðilum, sem fara með stjórn-
artaumana. Fólkið bíður
prentuð öll frumsamin ljóð Magn
úsar, og hafa sum þeirra ekki
birzt áður. Auk þess eru í safninu
fjögur fyrstu bindin af ljóðaþýð-
ingum hans, þeim sem gefnar
voru út á árunum 1928—1935. Að
ári kemur svo annað bindi, þar
sem btrtar verða allar aðrar ijóða
þýðingar Magnúsar.
Tómas Guðmundsson skáld
hefur séð um útgáfuna og segir
m. a. í formála: „Magnús Ás-
geirsson var í flokki atkvæða-
mestu ljóðaþýðenda, sem vér höf-
um átt, og mestur afburðamaður
þeirra allra um skáldlega snilli.
Hann hafði fyrir löngu ákveðið
að búa þýðingar sínar til heild-
arútgáfu, en hann féll frá, áður
1 en því varð við komið“.
Kvæðasafn Magnúsar Ásgeirs-
Magnús Ásgeirsson
sonar er 360 blaðsíður og mjög
smekklegt að öllum ytra frágangi.
í bókarlok eru nokkrar skýring-
ar við einstakar þýðingar.
Fyrirspurnir um handrit
og hafnargerðir
TVEIMUR fyrirspurnum til rík-
isstjórnarinnar var útbýtt á Al-
þingi í gær.
I. Fyrirspurn til ríkisstjórnar-
innar um endurheimt íslenzkra
handrita í Danmörku. .Frá Pétri
Ottesen og Sveinbirni Högnasyni.
Hvað hefur rikisstjórnin gert
til að framfylgja samþykkt Al-
þingis um endurheimt íslenzkra
handrita, sem geymd eru í dönsk
um söfnum, og hverjar horíur
eru um lausn þess máls?
II. Fyrirspurn til ríkisstjórnar-
VerSlauna skal þá er
fegursf fala í útvarp
HELGI HJÖRVAR og Rósa
Hjörvar, kona hans, hafa stofnað
sjóð til að veita þeim mönnum
heiðursgrip til minja, sem fegurst
tala íslenzka tungu í útvarp.
Sjóðurinn heitir: Heiðursverð-
launasjóður Daða Hjörvar og
stofndagur hans er 5. nóvember
1958.
Heiðursgripurinn er í þrennu
formi:
1) Peningur úr gulli, 5—6 sm
í þvermál, myndsleginn á báðum
hliðum (eftir því sem nánar verð
ur ákveðið) og þessi áletrun: —
Fyrir frábæran flutning íslenzkr-
ar tungu í útvarp. — Til heiðurs
og minja.
2) Peningur úr silfri, 10—11
sm í þvermál, myndsleginn á efri
hlið (höfuðmynd af ungum
manni við hljóðnema o. s. frv.)
og þessi áletrun með rönd pen-
ingsins: — Til heiðurs og minja
fyrir fagran flutning íslenzkrar
tungu í útvarp.
3) Bronzipeningur, sleginn í
sama móti og silfurpeningurinn.
Bronzipening skal ekki veita
nema ungum mönnum, 25 ára
og yngri.
Nafn þess sem heiðursverðlaun
hlýtur skal grafa á þar til gerð-
an flöt á peningnum.
Heiðursviðurkenning þessi
skal veitt fyrir fegurstan flutn-
ing málsins eingöngu. Þó að sjón-
varpað verði eða önnur ný tækni
komi til, skal meta túlkun radd-
arinnar einnar. Meta skal mest
einlæga tjáning, en miður rík
tilbrigði eða leikbrögð í formi.
Fimm manna dómnefnd, til-
nefnd eftir ákveðnum reglum
úthlutar verðlaununum.
Dregið í vöru-
happdræítinu
í GÆR var dregið í 11. flokki
Vöruhappdrættis SlBS. Dregið
var um 600 vinninga að fjárhæð
samtals 745 þúsund krónur.
Hæstu vinninga hlutu eftir-
talin númer:
200.000,00 kr.: 64509.
50.000,00 kr.: 19531.
10.000,00 kr.: 2431 5268 7447
11965 12089 36740 39824 48569
54048 59736.
5.000,00 kr.: 7750 8663
12851 17344 18390 27879
32248 36392 40259 46957
51878 53531 55072 60755 63005.
innar um framkvæmdaáæfiun
um hafnargerðir o. fl. Frá Ás-
geiri Sigurðssyni.
Hvað hefur gerzt í sambandi
við þingsályktun þá, er samþykkt
var á síðasta þingi um fram-
kvæmdaáætlun um hafnargerðir,
endurskoðun hafnarlaga og laga
um hafnarbótasjóð?
12219
31663
50893
Cerir ísland sérsamning
við Fœreyjar
OSLO, 5. nóv. — Norska blaðið
Aftenposten segir frá því í fyrra-
dag, að blað færeyska þjóðveld
isflokksins, „14. september“, hafi
átt viðtal við íslenzka sjávar-
útvegsmálaráðherrann, Lúðvík
Jósefsson, og hafi hann sagt að
Færeyingar gætu sennilega gert
sérsamning við Islendinga um
stunda langlínuveiðar á íslenzk-
um fiskimiðum.
— Það er full ástæða til að
taka sérstiiðu Færeyinga til yfir-
vegunar og vinna að gagnkvæm-
um samningi íslendinga og Fær-
eyinga um línu- og handfæra-
veiðar, sagði ráðherrann. Hann
lagði til að lögþing Færeyja og
Alþingi islendinga settu sem
fyrst á laggirnar nefnd, sem at-
kúttera sem veiða á handfæri og hugi þetta mál nánar.
ef tirvæntingu"!
Beit af henni nefið
VARSJÁ, 5. nóv. Reuter. — í dag
var Marian Majewski dæmdur í
þriggja ára fangelsi af dómstóli
í Mið-Póllandi, fyrir að bíta nefið
af konu sinni í rifrildi, sem hófst
þegar hann kom drukkinn heim.
Sparisjóður Fljóts
dalshéraðs stofn-
aður
EGILSSTAÐIR, 5. nóv. — Á
sunnudaginn var hér haldinn
stofnfundur Sparisjóðs Fljóts-
dalshéraðs, en mjög var orðið að-
kallandi fyrir héraðið að hér yrði
komið á stofn peningastofnun'.
Mun sjóðurinn hafa aðsetur sitt
hér í kauptúninu og Þórður Bene-
diktsson skólastjóri, mun veita
honum forstöðu. f stjórn sjóðsins
voru auk hans kosnir þeir Jónas
Pétursson á Skriðuklaustri og
Helgi Gíslason á Helgafelli.
í DAG kl. 4 verður oþnuð í Boga-
sal Þjóðminjasafnsins sýning á
myndum sovézkra myndiistar-
manna. Mun menntamálaráð-
. , „ ... herra, Gylfi Þ. Gíslason, opna
ÞUFUM, 4. nov.: - Snjolaust er sýninguna og viðstaddir verða
i byggð og oðum leysir af fjoll- forset. íslands Qg 3endiherra
1 um snjo þann, er geroi nylega
Fréttir úr N-ís,
Mynd af finnsku landslagi eftir iistamanninn Veireiskij Ouest
Sýning á myndum
sovézkra listamanna
opnuð í Þjjoðminjasafninu
og góð veður jafnan, en nokkrar
úrkomur.
Talið er að erninum fækki, en
þó haldast hér við í ísafirði ein
hjón, sem verpa venjulega í
Arnarstapa.
Fóðurskoðun og ásetningur er
nú að byrja í sveitum hér í
Djúpinu.
Ennþá er unnið við að hlaða
upp kanta við brúna á Botnsá.
Annars er brúin orðin opin til
umferðar. — P. P.
Sovétríkjanna hér á lanai.
Sýning þessi kemur hingað i
skiptum fyrir íslenzka listsýn-
ingu, sem ákveðið hefur verið að
fari utan í apríl í vor. Er hér um
að ræða 186 grafikmyr.dir eftir
sovétlistamenn. Hefur þeim verið
komið fyrir í Bogasalnum og
anddyri Listasafnsins á annarri
hæð. Verður sýning þessi opnuð
almenningi kl. 6 e. h.
Með sýningunni komu hingað
til lands listfræðingurinn Sako-
lova Natali og Vereiskij Ouest,
sem á nokkrar myndir á henni
gerðar í ýmsum löndum, og tjáði
hann fréttamönnum í gær að
hann væri búinn að sjá margar
fyrirmyndir, sem sig langaði til
að reyna að vinna úr hér á Is-
landi. Hafa þau dvalizt hér í
hálfa aðra viku og komið mynd-
unum fyrir.
Myndirnar, sem hér eru sýnd-
ar, eru flestar unnar a síðu.-tu
árum. Eru það landsiagsmyndir
fiá ýmsum héruðum Sovétríkj-
1 1 anna og nokkrar frá öðrum lönd-
um, og myndskreytingac ur bók-
um. Þegar sýningunni lýkur hér
verða myndirnar sendar á sýn-
ingu í Sviss.
— Demókratar
Framh. af bls. 1
fram, að hin efnahagslega stöðn-
un í landinu hafi átt stóran þátt
í sigri Demókrata, enda þótt í
kosningahríðinni hafi ekki verið
deilt um ákveðin grundvallar-
vandamál. Vandamálin á hverj-
um stað sem og persónuleg fram
koma frambjóðendanna voru
einnig mikilvægt atriði í kosn-
ingabaráttunni.
Aukin áhrif verkalýðsleiðtoga
Margt virðist benda til þess, að
verkalýðssamtökin fái aukin
áhrif á hinu nýja þingi eftir að
Demókratar unnu nokkra merki-
lega sigra í norðurríkjum Banda-
ríkjanna. Búizt er við að Demó-
kratarnir að norðan muni hafa
yfirhöndina í þingflokknum og
draga úr áhrifum Demókratanna
frá suðurríkjunum, sem eru
þekktir að því að vera íhaldssam-
ari en flokksbræður þeirra í
nor ð ur rí k j unum.
Lög um ótakmarkað vinnufrelsi
í sex ríkjum voru kosningarn-
ar í gær í rauninni jafnframt
„þjóðaratkvæði“ um láyktun þá
til laga, sem felld var í Ohio,
Kaliforníu, Washington, Color-
ado og Idaho, en samþykkt í
Kansas. Ályktunin felur í sér
bann við samningum milli vinnu-
veitenda og launþega um það,
að fyrirtæki hafi ekki aðra menn
í vinnu en meðlimi verkalýðsfé-
laga. Verkalýðsleiðtogar í Was-
hington benda á, að niðurstöður
kosninganna muni leiða til þess
að þingið leggi meiri áherzlu á
félagsmálalöggjöf og felli álykt-
unina um ótakmarkað vinnu-
frelsi. Átján ríki hafa þegar sam
þykkt lög um ótakmarkað vinnu-
frelsi.
Tvö fjölmennustu ríkin
Úrslit kosninganna í tveimur
«**! fjölmennustu ríkjum Bandaríkj-
anna, New York og Kaliforníu,
vöktu langmesta athygli. William
Knowland öldungadeildarþing-
maður Repúblikana og einn
helzti leiðtogi flokksins bauð sig
fram til ríkisstjóra, en ríkis-
stjórinn Goodwin Knight bauð
sig í hans stað fram til öldunga-
deildarinnar. Báðir þessir Repú-
blikanar töpuðu. Demókratinn
Edmund Brown var kosinn ríkis-
stjóri með um milljón atkvæða
meirihluta, en Clair Engle var
kosinn í öldungadeildina.
Demókratar unnu alls 13 ný
sæti í öldungadeildinni í gær.
Áður höfðu þeir unnið sæti
Maine í öldungadeildinni. í full-
trúadeildinni er búizt við að
Demókratar vinni um 40 ný sæti,
þegar lokið er atkvæðatalningu,
en hún stóð enn yfir seint í
kvöld.
Eisenhower bjartsýnn
Á fundi með fréttamönnum í
dag sagðist Eisenhower forseti
hafa orðið fyrir vonbrigðum með
úrslit kosninganna, en hins veg-
ar væri hann bjartsýnn á áfram-
haldandi samstarf við þingmeiri-
hlutann. Hann kvað niðurstöður
kosninganna ekki gefa tilefni til
endurskoðunar á utanríkisstefnu
Bandaríkjanna, hún yrði óbreytt.
Forsetinn kvaðst mundu halda
áfram að berjast gegn dýrtiðinni
og leitast við að koma jafnvægi
á bandarískt efnahagslíf. Hann
neitaði að láta nokkuð uppi um
það, hvor væri sennilegra for-
setaefni 1960, Nixon eða Rocke-
feller.