Morgunblaðið - 24.07.1959, Page 18

18
MORGVNBLAÐ1Ð
Fðstudagur 24. Jú!í 195»
Stáliönaðarmenn í Bandaríkjunum
vilja semja til þriggja ára
Verkfallið mun fyrst i stað hafa litil
áhrif á abrar iðngreinar
Á MIÐNÆTTI þriðjudaginn 14.
júlí sl. hófst verkfall stáliðnaðar-
manna í Bandaríkjunum, en
samningar verkalýðsfélags þeirra
við 12 staerstu stáliðnaðarfyrir-
tækin höfðu runnið út hinn 30.
júní.
JÞrátt fyrir miklar samninga-
umleitanir reyndist ekki unnt að
afstýra verkfalli og er einkum
tvennt, sem talið er hafa valdið
því. í fyrsta lagi hafa samningar
í stáliðnaðinum yfirleitt verið
gerðir til langs tíma. Síðasti samn
ingur var til dæmis til þriggja
ára — undirritaður 1956. Slíkir
samningar tryggja vissulega
vinnufriðinn meðan þeir vara, en
þegar á að fara að semja á ný til
langs tíma, þá er erfitt að kom-
ast hjá árekstrum, þar sem svo
mikið er í húfi og vill þetta leiða
til stífni á báða bóga. Þannig var
samningurinn frá 1956 gerður
eftir 35 daga verkfall og samn-
ingurinn þar áður, á árinu 1952,
eftir 55 daga verkfall. En alls
hafa verið gerð sex verkíöll í
stáliðnaði Bandaríkjanna síðan
heimsstyrjöldinni lauk.
Hin ástæðan, sem átti mikinn
þátt í því að ekki var gengið að
kröfum verkamanna, var sú. að
vinnuveitendur segjast ætla að
gera allt sem þeir geta til að
koma í veg fyrir að verðbólga
hefjist á ný og því verði að koraa
í veg fyrir hvers konar hækkanir.
Ríkisstjómin hefur á undanförn-
um árum einmitt lýst yfir, að
þetta sé eitt hennar helzta mark-
mið í efnahagsmálum.
Áhrif fyrri verkfalla
Almennt er álitið, að launa-
hækkanir í stáliðnaðinum eigi
mestan þátt í því hve mjög stál
hefur hækkað síðan heimsstyrj-
öldinni lauk. En það hefur hækk-
að fjórum sinnum meira en vísi-
tala framfærslukostnaðar heíur
hækkað á sama tíma. Stöðugt
aukin sjálfvirkni i iðnaðinum cg
önnur almenn framleiðniaukn-
fulltrúar stáliðnaðarmanna hald-
ing hefur að vísu skapað skilyrði
Sjúkradagpeningar
Til 20 ágúst n.k. verða aðeins hægt að sinna afgreiðslu
sjúkrapeninga eftir hádegi, vegna sumarleyfa.
Athugið að réttur til sjúkradagpeninga fyrnist lögum
samkvæmt á þrem mánuðum og að umsækjendur um dag-
peninga þurfa að vera skuldlausir við samlagið.
SJtJKARSAMLAG REYKJAVlKUR
Teiknari
Verkfræðifirma vill ráða til sín góðan teiknara. Um-
sóknir með upplýsingum um fyrri störf leggist inn á
afgr. Mbl. merkt: „Teiknari—9482“.
Til sölu
Austin A-50 ’55 model mjög fallegur og skemmti-
legur einkabíll. Til sýnis og sölu í dag.
BlLASALAN
Klapparstíg 37 — Sími 19032.
Lokað
vegna sumarleyfa til 18. ágúst.
Verksmiðjan Elgur h.f.
Síðasta sending á þessu sumri.
HABKADURIHM
Hafnarstræti 11.
Flug á íslandi 40 ára
Frímerkjaútgáfa — Sérstimpill - / /S <í 19 5 9/7 \ \
Skrautleg fyrstadagsumslög 1 * " j
ÞANN 3. sept: nk. eru liðin 40 nafn Flugmálafélags íslands og \ \ c t u 6 A 'SL anOi J f \ \. 4 o A R A / /
fyrir verulegum launahækkun-
um, en þó ekki eins miklum og
orðið hafa. Á hinn bóginn hafa
ið því fram, að stálið hefði ekki
þurft að hækka svona mikið, ef
fyrirtækin hefðu ekki ætlað sér
svona mikinn hagnað.
Stáliðnaðarmenn hafa ekki
gert nákvæma grein fyrir kröí-
um sínum, en þær nema um 15%
hækkun að meðtöldum hlunnind
um. Talið er þó, að gengið yrði
strax að þriðjungi minni hækk-
un, eða sem næmi 10%. Jafn-
framt vill stjórn félags stáliðnað-
armanna semja á ný til langs
tíma.
Fulltrúar vinnuveitenda vilja
aftur á móti ekki semja nema til
tveggja ára og hefðu jafnvel vilj-
að semja til skemmri tíma, ef
ekki þætti sérlega óheppilegt að
vinnudeilur yrðu á árinu 1960,
þegar kjósa á forseta.
Stálskortur ekki yfirvofandi
Fyrst um sinn mun verkfallið
í stáliðnáðinum ekki hafa ver i-
leg áhrif á aðrar atvinnugreinar.
En þó mun draga úr járnnámi,
kolanámi og flutningum neð
járnbrautum. Á hinn bóginn hafa
fyrirtæki, sem vinna úr stáli, yfír
leitt 1—2 mánaða birgðir og eru
birgðir óvenjumiklar, þar sem
almennt var búizt við verkfaUi.
Hafi verkfallið hins vegar ekki
leystst, þegar bílaiðnaðinn og
aðrar stóratvinnugreinar fer að
vanta stál, þá fer málið að kom-
ast á mjög alvarlegt stig og gæti
þá svo farið. að Eisenhower foi-
seti sæi sig tilneyddan til að nota
sér lagaheimild til að fresta verk
Nú hefur verið slökkt undir stálbræðsluofnunum vegna verkfalls.
falli um allt að 80 daga, meðan
samningaviðræður fara fram.
Hingað til hefur forsetinn ekxi
látið til sín taka í verkfallsmál-
inu, nema hvað hann hefur varað
við afleiðingunum- af hækkuð i
stálverði. Munu báðir deiluaðilar
hafa þessa aðvörun í huga, ekki
sízt með tillú- til þess, að dregið
hefur úr útflutningi stáls írá
Bandarikjunum að undanfðrnu
og innflutningur hefur aukizt,
þótt hann sé enn tiltölulega mjög
lítill. Er því helzt búizt við að
reynt verði að semja á peim
grundvelli, að verkamenn fái
launahækkun í samræmi við
sannanlega hagnaðaraukningu
hjá stáliðnaðarfyrirtækjunum, en
reynt verði að halda verðlaginu
niðri.
ár frá því að flugvél hóf sig til
flugs hér á landi og verður þessa
afmælis minnzt á ýmsan hátt sem
vera ber, því að þarna urðu þátta
skil í samgöngumálum vorum. í
tilefni afmælisins verða gefin út
ártölin 1919—1959 og verða um-
slögin seld til ágóða fyrir starf-
semi Flugmálafélags íslands (sbr.
ballón-umslögin 1957).
Þótt magn þesara umslaga sé
takmarkað, þá verður reynt að
hafa sölufyrirkomulag þeirra
þannig, að þeir sem vilja eignast
þau, fái iækifæri til kaupa á allt
að 50 stykkjum og ekki verða
teknar pantanir fyrirfram, vegna
þess, að Flugmálaféi. hefur fregn
að að slík söluaðferð sé illa séð
af öllum þeim er safna slíkum
umslögum. Sala umslaganna fer
fram í afgreiðslu Flugfélags ís-
lands í Lækjargötu 4-, dagana 27.
.! Q-
28. og 29 ágúst nk. og til þess
að gjöra fólki hægara fyrir, verð-
ur sölutíminn frá kl. 19 til kL
22.30 tvo fyrstu dagana en frá kl.
14, laugardaginn 29. ágúst. Á bað
skal bent, að hyggilegast er að
tryggja sér umslögin strax og
sala hefst og þam. 3. september
skulu þau frímerkt með hinum
nýju frímerkjum og afhent pó-'t-
stofunni í Reykjavik til stimpl-
unar.
(Fréttabréf frá Flugmáia-
félagi fslands)
ný flugfrímerki svo sem tilkynnt
hefur verið og sérstakur afmælis
póststimpill sem jafnframt er
fyrstadagsstimpill vegna útgáfu
þessara nýju frímerkja verðu- í
notkun á pósthúsinu í Reykjavík
þennan dag Á póststimpilinn er
letrað „REYKJAVÍK 3. 9. Is59
og neðst ártölin 1919—1959 auk
þess, að innan í hring stimpilsins
stendur: Flug á íslandi 40 ára,
Útgáfudagur og mynd af fjög-
urra hreyfla flugvél.
Þá nefur Flugmálafélag íslands
látið gjöra sérstök umslög sem
eru myndskreytt og prentuð í
tveimur litum og sýna mynd af
fyrstu flugvélinni sem Islendirg-
ar eignuðust og ennfremur nú-
tímaflugvél. Þá verður á um-
slögin letrað nafn þess manns er
flaug nér fyrstur manna én hann
hét Cecil Faber og ennfremur
Fjölbreyff shemmtun Mutt-
híusorfélogsins n Akureyri
AKUREYRI, 22. júlí. — Matthías-
arfélagið á Akureyri var stofnað
fyrir rúmu ári síðan í þeim til-
gangi að koma upp minjasafni
um þjóðskáldið Matthias Jochums
son. Félagið keypti í því skyni
á sl. ári hæð í húsinu Sigurhæðir
hér í bæ, en það átti skáldið
lengst heima.
I gærkvöldi efndi félagið til
útisamkomu við sundlaug bæjar-
ins í ágætu veðri. Formaður fé-
lagsins, Marteinn Sigurðsson, á-
varpaði samkomugesti og skýrði
frá störfum og tilgangi félags-
ins. Því næst flutti Hannes J.
Magnússon, skólastjóri stutt er-
indi um skáldið. Þá lék lúðrasveit
Akureyrar ásamt Atlantic hljóm
sveitinni ýmis lög. Þessu næst
var sýndur gamanþáttur (Ketill
og Skuggi á miðri 20. öld). Að
lokum voru sýndar dýfingar í
sundlauginni undir stjórn Einars
Helgasonar, íþróttakennara, enn-
fremur boðsund drengja og
telpna á vindsængum og vakti
sú skemmtun mikinn hlátur.
Boðsundið fór fram undir stjórn
Magnúsar Ólafssonar sundkenn-
ara. Kynnir á skemmtuninni var
Áskell Jónsson söngstjóri.
Stofnendur Matthíasarfélagsins
eru 40 talsins, en nú eru félags-
menn alls 160. Flestir á Akureyri,
en einnig allmargir úr Reykjavík
og víðar af landinu.
Nú er unnið að söfnun muna,
er voru í eigu skáldsins, ennfrem-
ur rithönd hans og öðru því er
snerti líf hans og störf. Standa
vonir til að unnt verði að opna
safnið á næsta sumri.
Skemmtun þessi við sundlaug-
ina var gerð í fjáröflunarskyni
fyrir Matthíasarsafnið. Öll var
hún hin ánægjulegasta.
Málflutningsskrifstofa
Einur B. Guðuiundsson
Guðlaugur Þorláksson
Guðmundur Pétursson
Aðalstræti 6, III. hseð.
Símar 12002 — 13202 — 13602.