Morgunblaðið - 04.10.1959, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 04.10.1959, Blaðsíða 6
6 MORCVNBL AÐIÐ Sunnudagur 4. okt. 1959 Hraungrýtið minnti harm á bernsku^ stöðvgmar Stutt samtal v/ð italska sendiherrann SENDIHERRA ítala hér, dr. Guido Colonna di Paliano, sem aðsetur hefur í Osló, kom hingað til landsins fyrir skömmu, til þess að afhenda forseta íslands embættisskilriki sin. Átti tíðinda- aður Mbl. stutt samtal við hann áður en hann hélt af landi brott fyrr í vikunni. Sendiherrann var hinn höfðing legasti í allri framgöngu, þegar hann kom til móts við tíðinda- manninn í anddyri Hótel Borgar, og einkar alúðlegur í viðræðum. Hefur verið á Norðurlöndum — Þetta er j fyrsta skipti, sem þér komið til íslands? — Já. Ég hef hins vegar dvalið 4 ár í Svíþjóð og eitt J Noregi, svo að ég hef komizt í nokkur kynni við hina norrænu fjöl- skyldu. — Þér hafið starfað lengi á er- lendum vettvangi. — Það hef ég gert, m. a. verið í Egyptalandi og Bandaríkjunum. Lengst hef ég þó starfað hjá Efna hagssamvinnustofnun Evrópu (OEEC), f París þar sem ég var aðstoðarframkvæmdastjóri um 8 ára skeið. Á því tímabili starfaði ég eins og lög gera ráð fyrir í þágu íslands jafnt sem Ítalíu og þeirra annarra þjóða, sem aðild eiga að stofnunni. Gafst mér þá tækifæri til að kynnast úr fjarlsegð þeim stórfelldu fram- förum, sem hér hafa orðið á und aníörnum árum. Og nú hef ég, mér til mikillar ánægju getað séð þær með eigin augum og komizt að raun um þýðingu þeirra fyrir þjóðina. — Hvernig er ástandið í þess- um efnum heima fyrir? — Þar hafa einnig verið gerðar víðtækar ráðstafanir í umbóta- átt á síðustu árum, og einkum lögð áherzla á að bæta hag þeirra, sem verst hafa orðið úti. Fjár til þessara aðgerða hefur ýmist ver- ið aflað með aukinni skattlagn- ingu eða við orðið aðnjótandi efnahagsaðstoðar. Skoðanir hafa verið nokkuð skiptar um það, hversu ríkan þátt hið opinbera ætti að eiga í uppbyggingarstarf- inu og hve stóran hluta þess rétt væri að fela einstaklingsframtak- inu. En allur þorri manna er því fylgjandi, að báðir aðilar iáti til sín taka í þessu efni, og sú er einnig skoðun núverandi ríkis- stjómar landsins. í atvinnulegu tilliti hefur verið nokkur munur á löndum okkar. Hér eru meira en nógir vinnumöguleikar, en á Ítalíu hefur aftur á móti verið allmikið atvinnuleysi. ítalir leggja mikla áherzlu á utflutninginn. — Hvað er að segja um við- skipti landanna? — ítalir hafa lengi keypt skreið og saltfisk af íslendingum. Er það von okkar að þau við- skipti haldist og vaxi fremur en minnki, svo að sala ítalskra vara hingað geti örvazt. Fram til þessa »JliS Dr. G'uido Colonna di Paliano hafa íslendingar m. a. keypt af okkur bifreiðir og saumavélar, en til útflutnings eru framleiddar margar fleiri vörutegundir, sem þið hafið ekki átt kost á að kynnast ennþá. ítalir þurfa að flytja inn mikið af hráefnum til iðnaðarframleiðslu sinnar, en þeir leggja að sama skapi mikla áherzlu á að auka útflutninginn og afla framleiðsluvörunum nýrra markaða með því fyrst og fremst að bjóða upp á góðar vör’- ur við sanngjömu verði. Margt líkt hjá þjóðunum — Því hefur oft verið haldið fram að Ítalíu og fslandi svipi saman um margt, t. d.. eldfjöll og söngáhuga, svo eitthvað sé nefnt. ----Já, ég hef fengið tækifæri til að sannreyna það á þeim skamma tíma, sem ég hef dvalizt hér. Þannig er mál með vexti, að ég er fæddur rétt fyrir utan Napoli, eigi langt frá rótum eld- fjallsins Vesúvíusar. Mér varð hugsað heim á þær slóðir, þegar ég kom að Þingvallavatni á dög- unum og handlék hraungrýtið þar. Það var vissulega mjög líkt því sem ég átti að venjast á bernskustöðvunum. Svo er fleira hér. — Hvað viljið þér segja um samskipti Ítalíu og íslands ail- mennt? — Ég hygg að ríkisstjórnir beggja landanna séu á einu máli um að sambandið milli þjóðanna sé mjög vinsamlegt. Sjálfur hef ég mikinn áhuga fyrir að sam- skipti þeirra aukist eftir því sem föng eru á, bæði á efnahagssvið- inu og í menningarlegu tilliti, og mun gera mitt til þess að svo megi verða. — Þér haldið nú til Osló aftur. — Já, því miður gat heimsókn- in aðeins orðið stutt að þessu sinni.. Aðalerindið var að af- henda forseta embættisskilríki mín, en auk þess hef ég átt ánægjulegar samraoður við ýmsa menn hér og loks getað skoðað míg ofurlítið um hér í nánd við höfuðstaðinn. Þessi fyrstu kynni mn af landi og þjóð eru öll með þeim hætti, að ég er ekki í vafa um að ég mundi kunna vel við mig hér. Ég vonast því til að geta komið hingað sem fyrst aftur og að eiginkona mín verði með í förinni. — Ól, Eg. .|„|H m. I..M .i v.F J'wrvj.yW ----r-—HÍBDOIIIM . S ' "" .' zir - - . • & ’ ' • ■ '' - 'éZ / é\ ‘“oilsfíí'- ......................... . 1L.. t... v / - $ /Ó ' 'i fv ~"'2ív7i Þessl mynd sýnir eina af síðum verzlunarbókanna gömlu. — Er þessi síða nr. 285 í Krambodbog for Holmens Havn árið 1783. Er þetta viðskiptareikningur séra Guðmundar Xhorgrimsen á Lambastöðum. Myndir af gömlum verzlunarskjölum afhentar Landsbókasafni G U N N A R Guðjónsson, form. Verzlunarráðs íslands afhenti í gær Finni Sigmundssyni, lands- bókaverði, mikrófilmur, er tekn- ar höfðu verið af gömlum verzl- unarskjölum fslandsverzlunarinn ar, sem nú eru í Kaupmanna- höfn. í þessu sambandi sagði Gunn- ar Guðjónsson, að Verzlunarráð- ið hefði frá upphafi talið það vera eitt af hlutverkum sínum, að stuðla að því að íslenzk verzl- unarsaga verði skráð. Þannig tókst Verzlunarráðið á hendur útgáfu á einokunarsögu Jóns Aðils á sínum tíma og hefur nú á prjónunum skráningu og út- gáfu á verzlunarsögu íslands frá því að einokun lauk. í sambandi við skráningu slíkrar sögu þarf að leita til heimilda erlendis, og því var það, þegar Sverrir Kristjánsson dvaldi i Kaupmannaiiöfu á sl. ári og komst á snoðir um ýmsar nýjar heimildir til sögu verzlunarinn- ar, að hann gerði stjórn Verzl- unarráðsins orð um, að hann væri fús til þess að sjá um skráningu og ljósm. á þessum heimildum. Stakk hann upp á því, að Verzl- unarráðið kostaði slíka ljósmynd- un. Varð það mjög fúslega við þessum tilmælum og var starfið þá þegar hafið og nú liggur ár- angurinn fyrir. Það eru 100 mikrofilmrúllur, af gömlum skrifar úr daglega lífinu , VELVAKANDI, sunnudag .. .. Idag eru þrjár vikur til kosn- inga til Alþingis og hefur Velvakandi af því tilefni hugsað sér að verja hluta af dálkum sín- um til kosningaspjalls í dag, Nú hrökkva kannski einhverjir lesendur við, því sumir eru með því marki brenndir, að þeir mega ekki heyra minnzt á stjórnmál eða kosningar án þess að fá gæsahúð. Það, sem Velvak- anda langaði til að segja um þetta: Virðulegasta stofnun þjóðarinnar. ALÞINGI er löggjafarsamkoma þjóðarinnar og ein allra virðulegasta stofnun hennar. Því hlýtur hver ábyrgur borgari að láta sig nokkru varða hverjir þar taka sæti, og hvernig þar verður brugðizt við vandamálunum hverju siiuii. í landi lýðræðis og almenns kosningaréttar eru það hinir almennu borgarar, sem með atkvæði sínu skera úr um páð hverjir taka skuli sæti á Alþingi. Það er skylda þeirra að kynna sér stefnuskrár og yfirlýsingar flokka og frambjóðenda áður en þeir ráðstafa atkvæði sínu. Þá mundi betur fara. VELVAKANDI er þeirrar skoð- unar, að ef kjósendur legðu almennt meiri rækt við að kynna sér stjómmál og- létu hlutlaust mat á mönnum og málefnum ráða afstöðu sinni, yrði Alþingi betur skipað og betur fært um að leysa vandamál alþjóðar, en oft hefur verið. Verðgildi alþjóða- frimerkja. VELVAKANDA hefir borizt svo hljóðandi bréf: Hamborg, 17. 9. ’59. Kæri Velvakandi! Getur þú upplýst mig um hvers vegna alþjóðafrímerkisem maður kaupir heima fyrir kr. 3,50 og gilda fyrir einu bréfi til útlanda, duga ekki hér í Þýzkalandi und- ir eitt bréf heim (einfalt), en ég fæ fyrir eitt alþjóðafrímerki hér 40 pfenninga, en það kostar 55 pfenninga undir bréf heim. Með fyrirfram þökk fyrir svarið. Btúdent í Þýzkalandi. Gilda, ef sent er með skipi. VELVAKANDI hringdi til Póst- hússins í Reykjavík og spurð ist fyrir um hvernig á þessu mundi standa. Var því svarað til, að alþjóðafrímerki giltu á einföld bréf hvar sem væri í heiminum, ef þau væru send með skipspósti. verzlunarbókum. Er það von manna, að þetta sé veigamikið framlag til þess að auðvelda mönnum hér í Reykjavík skrán- ingu verzlunarsögunnar. Merkilegar heimildir Sverrir Kristjánsson skýrði nokkuð frá skjölum þeim, sem hánn hefur grafið upp í Kaup- mannahöfn og gat þess, að þau væru aðallega frá 18. öld, þ. e. á. s. tímabili Hins konunglega verzlunarfélags. Þessi verzlunar- félög störfuðu hér á íslandi, sagði Sverrir, frá 1742—1775, en þá tók við hin svokallaða Konunglega verzlun, sem náði yfir ísland, Grænland, Finnmörk og Færeyj- ar. Þá gat hann þess, að heimild- irnar, sem væru á mikrofilmun- umnæðu allt aftur til ársins 1642. Sverrir Kristjánsson sagði einn ig að heimildagildi þessarra plagga væru að mörgu leyti mjög mikið. Sérstaklega vil ég benda á hinar svokölluðu „krambúða- bækur“, en af þeim má glögg- lega sjá viðskipti bændanna við verzlunina. Þarna er á skrá nafn hvera bónda, sem verzlar og býli hans, úttekt og innlegg. Þessar „krambúðabækur“ eru hér um bil 140 að tölu eða rúmlega það og ná til alls íslands. í þeim munu allir verzlunarstaðir vera nefndir. Síðan taldi Sverrir Kristjánsson upp þessa staði m. a.: Reykjafjörður, Bíldudalur, Hellissandur, Grindavík og Flat- ey. Þar sem bækur þessar ná yf- ir all-langt tímabil, eru þær mjög verðmætar, ef menn' vilja bera saman verðlag á vörum, bæði út- lendum og innlendum vörum, og sjá hvernig það hefur breytzt frá ári til árs. Þá má ennfremur geta þess, að þar sem svo margra bænda er getið í bókum þessum, verða þær mjög gagnlegar fyrir ættfræðinga, sem þarna geta fundið heimildir til að fylla upp í gloppur í ættfræðiritum sín- um. Þó að bækur þessar séu ein- stæð heimildarit fyrir verzlunar- sögu landsins, þá er ég hrædd- ur um að ættfræðingarnir eigi ekki e’ftir að leita sjaldnar til þeirra en þeir, sem kynna vilja sér verzlunarsögu landsins, sagði Sverrir Kristjánsson. Samt eru þessar bækur, hélt hann áfram, svo þýðingarmiklar heim ildir fyrir verzlunina og sögu hennar hér á landi að einstætt mun vera í allri Evrópu. Þá gat hann þess, að einnig væru þarna fleiri skjöl og bæk- ur en hér hafa Verið nefnd, eins og t. d. bréf til einokunarkaup- manna o. s. frv. Að lokum þakkaði Sverrir Kristjánsson Verzlunarráði ís- lands og sérstaklega Gunnari Guðjónssyni fyrir mikinn áhuga á máli þessu og kvaðst vona að ekki stæði á ungum og upprenn- andi íslenzkum vísindamönnum að færa sér í nyt þær heimildir, sem þarna væru fyrir hendi. H afnarfjörður Nokkur börn vantar til að bera út MORGUNBLAÐIÐ Upplýsingar Arnarhraun 14 eða í síma 50374. sendisveina Vantar nú þegar sendisvein frá kl. 6—12 f.h. og annan frá kl. 9—6 e.h. jnwgttstÞiðfrft Afgreiðslan — Sími 22480.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.