Morgunblaðið - 04.10.1959, Blaðsíða 14

14
MOKCr’ivnT 4Ð1Ð
Sunnudagur 4. okt. 1959
— Reykjavlkurbréf
Frh. af bls. 13
ríkisstjórn og Sjálfstæðismenn
fóru með utanríkismál, kom a
daginn, að heilbrigðri samvinnu
við vestrænar þjóðir var stefnt
í voða vegna stöðugra árása
Framsóknar á þáverandi utanrík-
isráðherra. Þær árásir áttu ekki
við nein málefnarök að styðjast,
heldur voru einungis gerðar í því
skyni að reyna að gera meðfer'ð
viðkvæmra mála tortryggilega tii
flokkslegs ávinnings.
Þegar samið var um áfram-
háldandi samstarf 1953 töldu
Sjálfstæðismenn þess vegna
heppilegt, að Framsóknarmenn
fengju þessi mál til meðferðar i
þeirri von, að þeir létu þá frekar
rétt rök en hentistefnu og hefni-
girni ráða gerðum sínum. Fram-
sóknarmenn reyndust þegar í
stað fjarri því að vera vandanum
vaxnir.
Hugur þeirra snerist allur um
það að skapa sjálfum sér og
flokki sínum sem sterkasta póli-
'tiska og fjárhagslega aðstöðu við
meðferð hinna mikilvægustu
mála. Fjárbrall þeirra þar syðra
hefur haldið áfram allt til þessa,
en náði hámarki sínu í olíu-
hneykslinu, sem réttvísin hefui
nú neyðzt til að taka til rann-
sóknar.
Jafnframt voru margar nýjar
stöður stofnaðar. í þær allar voru
skipaðir Framsóknargæðingar.
Við því hefði ekkert verið að
segja, ef menn þessir hefðu feng-
ið hæfileika ásamt vegtyllunum.
Því miður hefur fjarri farið að
svo hafi reynzt.
Að undanförnu hefur hvert
hneykslið rekið annað á Kefla-
víkurflugvelli. Varnarliðsmenn
eiga sína sök á því ófremdar-
ástandi. Bandaríkjastjórn hefui
tekið afleiðingum þess og hvall
hershöfðingjann heim, sam-
kvæmt ósk íslenzka utanríkisráð-
herrans.
Jafnframt hefur af þeirri eigin
skýrslugjöf komið í ljós, að hin-
ir íslenzku valdsmenn á Kefla-
víkurflugvelli eru sekir um ein-
stakt andvaraleysi, óreiðu og
tvísögli. Lögreglustjóri er staðinn
að því að hafa gefið almenn-
ingi rangar skýrslur um hvað
gerzt hafi. Var þó ærið fyrir.
Óumdeilanlegt er, að hann fylgd-
ist ekki með hinum geigvænleg-
ustu tíðindum á flugvellinum, svo
sem skylda hans og sæmd íslands
krafðist.
Ekki frásagnavert
Tíminn lýsti fyrir skemmstu
einu þessara atvika svo:
„Það hefur eðlilega vakið
gremju íslendinga, að vaktmað-
ur á Kefiavíkurflugvelli beitti
íslenzka flugþjónustumenn ný-
lega því ofbeldi að láta þá leggj-
ast á magann og liggja þannig i
óhægum stellingum alllanga
stund“.
Lögreglustjórinn á Keflavíkur-
flugvelli hefur sjálfur sagt frá
því, að „embætti“ hans fylgist
ekki betur með því, sem á vell-
inum gerist en svo, að það hafi
ekkert heyrt um þennan atburð,
er gerðist aðfaranótt sunnudags,
fyrr en á þriðjudag og þá frá
utanríkisráðherra sjálfum, sem
hafði lesið um hann í Keykja-
víkurblöðum. Nú er að vísu sann-
að, að atburðurinn var tilkynnt-
ur lögregluþjóni þegar í stað.
Hinu er bætt við, að hann hafi
ekki talið ómaksins vert að skýra
yfirmönnum frá honum. Ef satt
er, gefur þ?að óhugnanlega
mynd af því ástandi, sem ríkir
í sambúð íslendinga og varnar-
liðsmanna þar syðra og ekki síð-
ur innbyrðis á milli starfsrrr ma
„embættis" lögreglustjórans a
Keflavíkurflugvelli.
Þvílík embættisfærsla verður
ekki afsökuð með því, að á bjáti
um sæmilega framkomu varnar-
liðsmanna. Andvaraleysi, óreiða
og tvísögli íslenzkra yfirmanna
verður ekki hótinu betri, þó að
það bætist ofan á afglöp Banda-
ríkjamanna.
Sviksemi
Þórarins
Einasta afsökun . varnarmála-
deildar og valdsmanna á Kefla-
víkurflugvelli, sem Tíminn hamp
ar óspart er, að á hafi skort um
skörungsskap hjá Guðmundi í.
Guðmundssyni, utanríkisráð-
herra. Tíminn bregður honum nú
um undirlægjuhátt fyrr og síðar
í þessu máli og vitnar þar sér-
staklega til embættisfærslu hans
á árunum 1951—53. Ef Guðmund-
ur stóð sig þá svo illa, sem Tím-
inn segir nú, af hverju gerði Her-
mann Jónasson hann þá að yfir-
matoni allra þessarra mála, er
hann myndaði V-stjórnina 1956?
Ekki nóg með það. Á árinu
1956 var samið um það, að sér-
stök nefnd —- „fínu-manna-
nefndin" svokallaða — skyldi
skipuð til þess að hafa yfirum-
sjón með varnarmálunum. Af
hálfu Framsóknarmanna var
Þórarinn Þórarinsson skipaður í
nefndina. Þórarinn hefur nú
sjálfur sagt frá því, að nefnd
þessi hafi aldrei haldið sinn
fyrsta fund. Ekki er að sjá, að
hann hafi neitt við þá vanrækslu
að athuga. Hann hefur aldrei
beðið um, að fundur yrði kallað-
ur saman. Hann hefur m. a. s.
ekki minnst á varnarmálin við
utanríkisráðherra frá því að nú-
verandi ríkisstjórn var stofnuð.
Hann hefur ekki sagt sig úr
nefndinni og þar með staðfest, að
hann er harðánægður með starfs-
hætti hennar, þá, að gera ekki
neitt.
Þórarinn hafði þó tekið á sig
þá skyldu að koma í veg fyrir
misfellur á þessum málum. Hann
hreyfði ekki litla fingur í þá átt.
Hann lét sér nægja að sitja í
nefndinni og njóta þess að vera
talinn til „fínna manna“, a. m. k.
á pappírnum. Það eina, sem hann
vildi fá til viðbótar, var næði
til þess að skrifa róggreinar í
Tímann út af meðferð varnar-
málanna um þá, sem þar hafa
hvergi nærri komið árum saman.
Meiri sviksemi í starfi er vart
hægt að hugsa sér, en Þórarinn
hefur gert sig sekan um.
Hljómleikar
Á ÞRIÐJUDAGSKVÖLDIÐ hélt
dr. Páll ísólfsson hljómleika í
Dómkirkjunni, ásamt tveimur
rússnesku listamannanna sem
hér eru staddir. Á efnisskránni
voru vinsæl tónverk eftir ýmsa
höfunda, þar á meðal dr. Pál,
Maríuversið úr Gullna hliðinu,
sem Ljudmila fsaéva söng af-
bragðsvel. Hún mun þó hafa
kvefazt í rakanum hér undanfar-
ið, og naut því sín ekki sem
skyldi, en annars emker.nist
söngur hennar af áherzlulausri
fegurð, og kom það einna skýrast
í Ijós í siðustu lögum hennar
kvöldið eftir í Þjóðleikhúsinu.
Einlægur sviðs-þokki hennar er
slíkur, að harðsvíruðustu áheyr-
endur hljóta að fylgja hverjum
hljóm og hreyfingu frá upphafi
til enda. Dr. Páll og fiðluleikar-
inn Politkovski léku m. a. són-
ötu Tartinis í g-moll í kirkjunni,
og sannaðist þar í siðasta kafl-
anum að tveir voru mentarar á
ferð.
Dr. Páll lék einn nokkur verk,
hið bráðskemmtilega Basse et
Dessus de Trompette eftir
Cleramboult, og í hinu furðu-
lega töfraverki, Adagio Max
Regers sýndi Páll okkur enn
einu sinni hvílíkur galdramaður
hann er á orgelið. Um tónleikana
í Þjóðieikhúsinu er það annars
að segja, að rússnesku listamenn-
irnir fjórir áréttuðu það sem
fyrr var vitað, hvergi var blett-
ur eða hrukka á túlkun þeirra,
og Chopin-leikur Voskresenskis
er með þeim eindæmum, að
manni þykir nóg um. Undirrit-
aður óskar þessum listamönnum
gæfu og gengis á tónlistarbraut-
inni, og efast ekki um að skerf-
ur þeirra verður glæsilegur áður
en lýkur. — Víkar.___
Sjötugur í dag
Einar Gíslason, málarameistari
EINAR GÍSLASON, málarameist!
ari er sjötugur í dag. Hann
er einn af þekktustu mönnum
þessa bæjarfélags og þessa lar.ds,
og aðeins að góðu.
Einar hefur verið athafnasam-
ur um dagana, ekki aðeins í at
vinnugrein sinni, heldur einnig í
félagsmálum iðnaðarmanna og í
bæjarfélaginu. Og þótt þetta eigi
ekki að vera nein eftirmæli, þá
kemst ég ekki hjá því, að færa
sönnur á mál mitt með nokkuð
langri upptalningu.
Einar er borinn og barnfæddur
Reykvíkingur. Hann hefur alið
allan aldUr sinn í Bergstaða-
strætinu og verður þar vonandi
til æviloka. Hann lærði ungur
málaralist, fyrst _ hér heima og
síðan erlendis, en þar var hann
í 5 ár við nám og í atvinnu, og
tók sveinspróf í Kaupmannahöfn
árið 1912.
Árið 1916 k;om hann heim aftur
til Reykjavíkur og stofnaði þá
sitt eigið atvinnufyrirtæki og hef-
ur rekið það síðan þ. e. í 43 ár.
Hefur hann verið eftirsóttur mál-
ari sakir vandvirkni, þekkingar
á verkefni sínu og áreiðanleiks í
viðskiptum, enda málað mörg hin
stærri hús í bænum og mikið fyr-
ir opinbera aðil^, og jafnan haft
marga menn í yinnu.
Sem dæmi um álit það og
traust, sem Einar nýtur og hefur
notið meðal stéttarbræðra sinna
og hjá opinberum aðilum, skal
ég nefna eftirfarandi.
Af hálfu hins opinbera hefur
hann starfað í stjórnskipuðum
nefndum til þess að semja:
1. reglugerð um iðnaðarnám.
2. reglugerð um iðnnám.
3. frumvarp til laga um iðn-
fræðslu.
4. frumvarp til laga um iðju
og iðnað.
Einnig hefur hann starfað í
mjólkurverðlagsnefnd (1941—
1946), verðlagsnefnd (1940-1946)
og verðlagsnefnd landbúnaðaraf-
urða síðan 1946.
Af trúnaðarstörfum hans fyrir
iðnaðarmenn má nefna, að hann
var aðalstofnandi Málarameist-
arafélags Reykjavíkur 1928 og
formaður þess í 21 ár. í stjórn
Landssambands iðnaðarmanna
hefur hann verið frá stofnun þess
1932 og varaformaður þess síð-
ustu 15 árin. í stjórn Iðnaðar-
mannafélagsins í Reykjavík sl.
14 ár, í stjórn iðnráðs Reykja-
víkur j 18 ár; í stjórn Iðnsam-
bands byggingamanna á meðan
það var við líði og formaður þess
í mörg ár; í stjórn Meistarasam-
bands byggingamánna meðan
það var til. Iðnfulltrúi varð hann
þegar sú nefnd var stofnuð 1938
og þar til iðnfræðsluráð tók við
og til 1957. Formaður prófnefnd-
ar málara var hann í 17 ár, for-
maður samninganStndár mál-
arameistara, síðan samningar
við sveina hófust. Verðskrá
málara hefur ha*n samið ásamt
öðruml Hann stóð fyrir verkleg-
, um nárnskeiðum fyrir málara-
nema í nokkur ár og í öllum
stærri vandamálum iðnaðar-
manna hefur hann verið valinn
til .þess, ásamt öðrum, að ræða
við opinbera aðila um lausn
þeirra.
Hann var meðstofnandi að fyr-
irtækinu Hiti og Ljós h.f. 1918 og
stjórnarformaður þess meðan það
var til, og meðstofnandi og stjórn
arformaður málningarverksmiðj-
unnar Litir og Lökk 1936—1942,
að hún var seld. I stjórn Sam-
einaðra Verktaka var hann frá
byrjun og til 1956; í stjórn VinnU-
veitendasambands íslands sl. 16
ár og í bankaráði Iðnaðarbanka
íslands frá stofnun hans og til
1957.
Hann er heiðursfélagi Lands-
sambands Iðnaðarmanna og Mál-
arameistarafélags Reykjavíkur,
og hefur verið sæmdur riddara-
krossi fálkaorðunnar og heiðurs-
merki iðnaðarmanna úr gulli.
Einar er kvæntur ágætri konu,
Kristínu Friðsteinsdóttur, sem
hefur búið honum gott heimili og
verið honum samhent við hans
fjölþættu störf. Hún er Reykvík-
ingur eins og hann og þau eiga
tvö uppkomin og efnileg börn.
Einar hefur trausta skapgerð
og er tryggur vinur vinum sín-
um. Hann er fjölfróður mjög um
menn og málefni þessa bæjarfé-
lags. Hann er glaður í góðra vina
hópi og góður félagi, bæði í blíðu
og stríðu. Ég árna honum ánægju
og heilla á þessum tímamótum
í ævi hans, og vona að fá að eiga
vináttu hans á meðan við lifum
báðir.
H. H. E.
Sextugur á morgun:
Sveinbjörn Sigur-
jónsson skólastjóri
SVEINBJÖRN Sigurjónsson,
skólastjóri Gagnfræðaskóla Aust
urbæjar, er sexfugur á morgun.
Afmæli hans ber því að, þegar
haustvertíð skólanna stendur
sem hæst. Eigi er það að skap-
lyndi og skyldurækni Sveinbjarn
ar að láta afmæli sitt trufla við
daglegt skólastarf. Mun ég þvi
eigi fremur tefja með langri æfi-
ferilsgrein, enda eru sex áratugir
ekki sá aldur, að ástæða sé til
minningargreina. Mig langar hins
vegar að þakka honum í fáum og
fátæklegum orðum samstarf að
skólamálum um röskan áratug
og þá eigi sízt þann trúnað, sem

hann sýndi mér, er hann valdi
mig sem aðstoðarmann sinn,
þegar hann tók við stjórn þessa
stærsta gagnfræðaskóla landsins
fyrir 4 árum. Við Gagnfræða-
skóla Austurbæjar er starfsferill
hans lengstur og mestur, því að
hann er einn þeirra þriggja kenn
ara, sem skólanum hafa lengst
fylgt og mótað hann flestum
fremur liðin þrjátíu ár.
Sveinbjörn skólastjóri er hæg-
látur og hæverskur maður, mikill
og vandvirkur íslenzkumaður,
góður hagyrðingur enda mjög
bragfróður. Þekki ég fáa is-
lenzkufræðinga kreddulausari
um málfræði og stafsetningu og
þar hefur mér jafnan þótt örugg-
ast að leita bendinga og ráða, ef
vafaatriði blöstu við. Hygg ég
það skaða móðurmálinu, hve lít-
inn tma hann hefur gefið sér hin
síðari ár við ritstörf og rann-
sóknir. En þar veldur hin ein-
stæða og aðdáunarverða skyldu-
rækni hans við skólastjórnina.
Fáir munu þeir dagar ársins að
sumri meðtöldu, sem hann kem-
ur ekki í skóla sinn til að huga
að öllu. Það er þá helzt, ef hann
bregður sér til litla fjallabýlis-
ins, sem hann á upp af Leirvogs
vatni. Þangað skreppur hann
einnig um vetrarhelgar, stígur á
skíði og sækir sér hreysti í frost-
bitru fjallalofti, en hann er
skíðamaður mikill og forystumað
ur um fjallaferðir við skóla sinn
um langt árabil. Munu vafalaust
margir hinna eldri nemenda hans
minnast þeirra ferða með mikilli
ánægju og þökk, en fáar voru
helgarnar að eigi héldi hann með
nemendahóp um fjöll og firnindi
að loknu erfiðu kennslustarfi
vikunnar. En svo hafa tímar
breytzt, og nemendur munu nú
fremur kjósa hinar beinu braut-
ir borgarinnar en veglausar heið-
ar. Eru þau skipti eigi góð og
sízt að vilja Sveinbjarnar,
Það er vandi meiri en flestir
halda að stýra svo stórum skóla
að vel fari og árekstralítið. Það
er sagt í gamni og þó oft rammri
alvöru, að viðkvæðið sé við stór-
ar stofnanir, að „forstjórinn sé
ekki við“. Þetta yrði ekki sagt
með sanni við Gagnfræðaskóla
Austurbæjar. Þar er ,forstjórinn“
við frá fyrstu kennslustund
klukkan 8 að morgni og fram yfir
hina síðustu klukkan 7 að kvöldi,
með þeim undatekningum, sem
skyldstarfið krefst og óhjákvæmi
leg eru. Þetta eru að vísu ekki
einsdæmi um skólastjóra, en vafa
laust hygg ég, að margir aðrir
gætu um alla reglusemi, vand-
virkni og skyldurækni lært mik-
ið af slíkum mönnum sem Svein-
birni skólastjóra. Um það get ég
glöggt borið og fordæmi hans á
þessum sviðum er mér mikils
virði. Það og allt liðið samstarf
vildi ég mega þakka Sveinbimi
Sigurjónssyni með þessari skyndi
kveðju, þegar svo fer einnig, að
ég hverf frá skóla hans á þessura
tímamótum. Ég óska honum,
ágætri konu hans frú Soffíu
Ingvarsdóttur og dætrum þeirra
allra heilla og bið þess um leið,
að blessun Guðs fylgi öllu starfs-
liði og nemendum Gagnfræða-
skóla Austurbæj ar. Veit ég eigi
aðra betri afmæliskveðju og
Sveinbirni skólastjóra skapfelld-
ari.
Helgi Þorláksson.
ÞÓRARINN JÓNSSON
LÖGGILTUR DÓMTÚLKUR OG
SKJALAÞÝÐANDI
KIRKJUHVOLI —
í ENSKU
SÍMI 12966.
Gunnar Jónsson
Lögmadur
við undirrétti o' hæstarétt.
Þingholtsstræti 8. — Sími 18259-
Gólfslípunin
Barmahlíð 33. — bimi li(í57