Morgunblaðið - 11.10.1959, Page 1

36 siður og lesbok'
46. árgangur
224. tbl. — Sunnudagur 11. október 1959
PrentsmiSja Morgunblaðsins
Hverjurn ma treysta^ í
skatfamálunum?
í TILLÖGUM Sjálfstæðis-
manna um leiðina til bættra
lífskjara er einna mest
áherzla lögð á gerbreytingu
skattakerfisins. Enda er ó-
mögulegt að ráða bót á öng-
þveiti efnahagsmálanna,
nema með því að lækka
skatta, leggja þá á öðruvísi en
áður og tryggja allsherjar-
sparnað í ríkisrekstri. Þess
vegna segja Sjálfstæðismenn
í tillögum sínum:
„Unnið verði að allsherjar
Spamaði í opinberum rekstri.
Endurskoðun fari fram á lög-
Um um skatta, tolla og útsvör
með það m. a. fyrir augum að
tryggja jafnrétti skattþegna og
að skattar á eyðslu komi í stað
tekjuskatts og útsvara, eftir því
•em fært er.
Sérstök áherzla verði lögð á að
hlúa að allri sparnaðarviðieitni
og örfuð myndun innlends fjár-
magns.
Við endurskoðun skattakerfis-
Ins verði haft hugfast, að at-
vinnurekendum verði gert mögu
legt að mynda eigið fjármagn til
endurnýjunar og aukningar á at-
vinnutækjum.
Félaga- og skattalöggjöf verði
breytt til örfunar almenningsþátt
töku í atvinnurekstri í formi op-
inna hlutafélaga og almenns
verðbréfamarkaðs“.
Alþýðuflokkurinn vildl sem allra
hæstan tekjuskatt
Allt fram á siðustu misseri
var það eitt helzta deilumál
milli Sjálfstæðisflokksins og
allra hinna flokkana, hvort
leggja ætti á sem ailra hæstan
tekjuskatt og útsvar, eða reyna
fremur að ná nauðsynlegum tekj
um í sjóði ríkis og sveitarfélaga
með óbeinum sköttum.
Sem allra hæstur tekjuskattur
1 stað óbeinna skatta var eitt að-
alstefnumál Alþýðuflokksins. Um
feril Eysteins Jónssonar með
hans 123 skattalög og yfir 1700
milljónir króna í ýmis konar á-
lögum þarf ekki að fjölyrða. —
Kommúnistar hafa í þessu sem
öðru reynt að hafa þann hátt á
sem einkaframtaki væri hættu-
legastur. .
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
einn stöðugt hamrað á hættunni
af stighækkandi tekjuskatti og
útsvörum. Þegar sveitarfélögin
reyndu að fá tekjustofn, sem að
nokkru gæti komið í stað útsvara
gerði Framsóknarflokkurinn það
a fráfararatriði þáverandi
stjórnar og stöðvaði þar með
þessa réttarbót.
Um svipað leyti stakk Gísli
Jónsson upp á því, að tekjuskatt-
ur væri með öllu afnuminn. Allir
hinir flokkarnir snerust öndverð
ir gegn þeirri tillögu Gísla.
Sjálfstæðismenn krefjast
gerbreytinga
Nú hefur svo brugðið við, að
þessir flokkar eru farnir að býsn
ast yfir sköttunum. Alþýðuflokk
ur og Framsókn láta m. a. s. svo
sem þeir séi* í kapphlaupi um
afnám tekjuskatts. Betur væri að
satt reyndist.
En full ástæða er til að taka
fagurgala þessara manna nú
með varúð. Það hefur að vísu
ekki staðið á þeim að hækka
óbeinu skattana, samanþer jóla-
gjöfina 1956 og bjargráðin 1958.
En hingað til hafa þeir ætíð stað
ið á móti raunhæfri leiðréttingu
á tekjuskatti og útsvarsálagn-
ingu.
Framsókn var ánægð eftir að
hún hafði fengið viðurkennda
undanþágu SÍS og félaga þess
frá veltuskattinum. Þá sveik hún
beinlínis gerða samninga um að
finna aðra lausn.
Kák-endurbætur á tekjuskatts
löggjöfinni hafa verið lítils virði.
V.-stjórnin þóttist æfcla að setja
sams konar reglur um öll félög,
láta eitt ganga yfir samvinnufé-
lög og önnur. En þá var farið
þannig að, að samvinnufélögiun-
um var sett í sjálfsvald hvað þau
teldu til skattskyldra tekna. Það
var einungis það, sem þeim sjálf
um þóknaöist r.ð segja skattskylt,
sem þau áttu að greiða af sams
konar skatta og aðrir! Sjálfstæð,-
ismenn börðust einarðlega á móti
þeim blekkingaleik, en öll þrenn
ingin, Framsókn, Alþýðuflokkur
og kommúnistar voru þá sam-
mála um rangindin.
Vegna rýrnandi verðgildis pen
inga hafa skattstigar í raun og
veru stórhækkað. — Þetta hafa
Sjálfstæðismenn bent á æ ofan .
æ, en hingað til fyrir daufum
eyrum andstöðuflokkanna.
Endurskoðun skattalaganna er
óhjákvæmileg höfuðnauðsýn. —
Sjálfstæðismenn munu beita sér
fyrir gerbreytingu á skattakerf-
inu. Einungis nægur styrkur
þeirra á þingi tryggir framgang
þeirrar bráðnauðsynlegu réttar-
bótar.
Fer Macmillan á
fund Eisenhowers?
LONDON, 10. öktóber.
MACMILLAN og Selwyn Lloyd,
utanríkisráðherra, héldu fyrsta
fund sinn cftir kosningarnar
síðdegis í dag. Ræddu þeir ýmis
áríðandi utanríkismál, undirbún-
ing fundar æðstu manna og
e. t. v. hugsanlegan fund ríkis-
leiðtoga Vesturveldanna, sem þá
yrði á undan fundi austurs og
vesturs.
1 kvöld voru úrslit kunn í öll-
um kjördæmum að einu undan-
skildu. íhaldsmenn höfðu þá hlot
ið .365 þingmenn af 630 í neðri
deildinni. Verkamannaflokkur-
inn hafði fengið 258 sæti og
Frjálslyndir 6, en það er sami
þingsætafjöldi og þeir höfðu fyr-
ir kosningarnar. Búizt var við
að frambjóðandi íhaldsmanna
hefði náð öruggri kosningu í því
eina kjördæmi, sem ekki hafði
verið fulltalið í.
Ihaldsmenn hafa þá 106 þing-
sæti yfir Verkamannaflokkinn í
neðri deildinni, en 100 umfram
alla andstæðinga.
Ekki er búizt við neinum meiri
háttar breytingum á stjórn Mac-
millans, en þær fregnir flugu í
London í kvöld, að MacmiIIan
væri byrjaður að undirbúa för
til Washington til þess að ræða
við Eisenhower um fund æðstu
manna.
Hafstraumar yfir hryggnum mi
Islands og Færeyja rannsakaðir
10 skip margra þjóða taka þátt í
rannsóknunum
KATJPMANNAHÖFN, 10. október. — Einkaskeyti til Mbl.
ÁRSÞINGI Alþjóða hafrannsóknaráðsins lauk í kvöld. Þingið stóð
í viku og þátttakendur voru um 170 og yfir 100 fyrirlestrar voru
fluttir. Áður en þingið hófst ræddu 50 sérfræðingar frá flestum
löndum heims um árangur þann, sem náðist með rannsóknum í
sambandi við alþjóða jarðeðlisfræðiárið. Þessar umræður stóðn í
þrjá daga.
Stækkun möskva
Fréttamaður Mbl. náði tali af
ÁrnaFriðrikssyni, framkvæmda-
stjóra ráðsins, í þann mund er
þinginu lauk. Sagði hann, að
tvennt sérstaklega athyglisvert
hefði komið fram á þessu móti.
Sérfræðinganefnd sú, sem rann
sakað hefði þorskstofninn j Bar-
entshafi hefði sannreynt, að lið-
lega helmingur fisksins þar væri
árlega veiddur, en þorskur er
65% alls afla, sem árlega fæst úr
Barentshafi.
Sérfræðingarnir teldu því æski
legt að möskvar á netum, sem
þar eru notuð, verði stækkaðir
til þess að þyrma úngviðinu,
sagði Árni.
Málið verður því lagt fyrir
fastanefndina frá 1946 og mun
málið tekið til meðferðar í byrj-
un næsta árs.
Djúpstraumar milli íslands
og Færeyjar
Annað merkilegt atriði eru
fyrirhugaðar rannsóknir á neðan
sjávarhryggnum milli íslands og
Færeyja. Þessar rannsóknir eiga
að hef jast í lok maí næSta ár — og
standa í þrjár vikur.Margar þjóð-
ir munu taka þátt i rannsóknun-
um og senda samtals 10 rann-
sóknarskip á þessar slóðir. íslend-
ingar senda varðskipið Mariu
Júliu.
Megintilgangurinn, segir Árni,
er að afla sem fullkomnastra
gagna og upplýsinga um djúp-
straumana yfir hrygginn, því ná-
kvæm vitneskja um þessa
strauma auðveldar okkur athug-
anir á lifinu í sjónum á þessu
svæði, ekki sízt hafinu suður af
íslandi. Sérstök áherzla verður
líka lögð á að ranhsaka letur-
humarinn betur en hingað til hef
ur verið gert.
Fulltrúar íslands í Hafrann-
sóknarráðinu, þeir Davíð Ólafs—
son og Jón Jónsson, tóku þátt i
störfum þingsins og þar að auki
fiskifræðingarnir Hermann Ein-
arsson, Jakob Jakobsson og Jak-
og Magnússon.
Jón flutti fyrirlestur um þorsk-
rannsóknir íslendinga i ár, bæði
við ísland og Austur-Grænland.
Frh. á bls. 23
Þessi mynd var tekin í
Kaupmannahöft. af þeim
Davíð Ólafssyni, Árna Frið-
rikssyni, Hermanni Einars-
syni og Jakob Jakobssyni
þar sem þeir eru að undir-
búa störf sín á þinginu.
Sunnudagur 11. okt.
. Efni blaðsins er m.a.:
BLAÐ 1:
Bls. 3: Kvölds og morgna, eftir Óskar
J. Þorláksson.
Rætt við tvo leikara, Brynjólf
Jóhannesson og Árna Tryggva-
son.
— 6: Grein Eyjólfs K. Jónssonar mm
almenningshlutafél ög.
— ft: Síðari grein Ólafs StefánssoM-
ar um efnahagsmál.
— 10. Dýrmætar fornminjar.
— 11: Bridge.
— 12: Ritstjórnargreinarnar: Á fram-
tlðarvegi og Spillingarhættaa
— 13: Reykjavíkurbréf.
— 15: Sitt af hverju tagi.
— 17: Fólk i fréttunum.
— 23: Krossyáta.
BLAÐ II:
Bls. 1: í fáum orðum sagt: Rætt vif
Þorvald Skúlason.
— 3: Kvennadálkar.
— 5: Kvikmyndaþáttur.
— S: Við túngarðinn.
— 7: Bókaþáttur: GJörningabók
dórs Kiljans Laxocss.
— S: Frímerkjaþáttur.
— 10: Heimsmet í tannskemmdumT
— 11: Viðtal út af viðtali, oftár Bjart-
mar Guðmundsson*