Morgunblaðið - 14.11.1959, Blaðsíða 11

Laugardagur 14. nóv. 1959
MORGTINBLAÐIÐ
11
Vilhjálmur Gíslason
Ásbergi, Eyrarbakka
F. 18. ágúst 1874. D. 1. nóv. 1959
í>EGAR sumir, sem tilheyra
elztu kynslóðinni hverfa af leik-
sviði lifsins, finnst okkur, sem
höfum þekkt þá vel eins og eitt-
hvað af því sem íslenzkast var,
eitthvað af sjálfum lífsneista
íslenzku þjóðarinnar hafi slokkn-
að — dáið.
Þannig finnst mér með Vil-
hjálm á Ásabergi, sem andaðist
á heimili dóttur sinnar 1 Vest-
mannaeyjum fyrir hálfum mán-
uði síðan, en verður greftraður
frá heimili sínu á Eyrarbakka í
dag.
Dugnaður hans, þróttur og
staðfesta, var allt með fádæm-
um. Hann var fílefldur að kröft-
um og starfsmaður mikill svo
líkja mætti við fornmanninn
Skallagrím á Borg, enda stund-
aði hann járnsmíði meira og
minna mikinn hluta ævinnar.
Drenglyndi hans, örlæti og
höfðingslund var á þann veg að
aldrei gleymist þeim er nutu,
og þeir voru margir, því að í
barmi þessa sterka manns sló
viðkvæmt og göfugt hjarta, sem
ekki gat vitað um vandræði ná-
granna sinna án þess að reyna
að bæta úr þeim á einhvern hátt,
gleðja og græða. En helzt mátti
enginn vita um gjafir hans og
hjartagæzku.
Allur persónuleiki hans var
stórbrotinn, sérstæður. Hann
minnti á drang í hafróti, tind,
sem er dálitið hrjúfur á yfirborð-
ið, og stenzt storma og brim með
ótrúlegu jafnvægi og styrkleika,
en klökknar og Ijómar af björt-
um brosum í blíðu aftanskins og
hlýju vormorgunss.
Hann unni börnum með sér-
stökum hætti og þau drógust að
honum, heimsóttu hann í smiðj-
unna og horfðu hugfangin á
neistaflugið, sem sindraði und-
an höggum snillingsins, sem lúði
jámið og breytti því eins og
deigi eftir sínum geðþótta.
Orðalag Vilhjálms, raddblær
og orðaval minnti á málfár feðr-
anna fornu, svo ólíkur var hann
samtíð sinni, að skólaæskan hefði
sjálfsagt oft þurft að fletta upp
í orðabók Blöndais til að skilja
hann fyllilega. En samt voru orð
þessi líf af hans lífi, tilheyrðu
honum og hans hugsunarhætti.
Þar var engin uppgerð, ekkert
til að sýnast. Og satt að segja
var íslenzkan á vörum hans likt
og tær berglind, sem seitlar til
hans undan hraunstorku og
skilningsleysi rangsnúins aldar-
fars, eða var hugur hans líka
deigla, sem skírði kristalla tung-
unnar gaf þeim líf og litu í ljósi
atómaldar. Og þetta var hann
sjálfur í málfari sínu, ofurlítið
hrjúfur, en alltaf hreinskilinn,
heill og sannur, hið klára ís-
lenzka karlmenni, án tilgerðar,
hégóma og tildurs, allt slíkt var
honum jafnframandi eins og
myrkrið ljósi.
Ævisaga Vilhjálms Gislasonar
er Islendingum dálítið kunn,
enda verður hún ekki rakin hér.
Nafni hans Vilhjálmur S. Vil-
hjálmsson hefur skrifað um hann
af skilningi og þekkingu í bók-
inni: Fólkið í landinu. Þar er
minnzt á hið fágæta ferjumanns-
starf hans, atvinnu, sem ekki er
framar til á landi hér, en krafð-
ist allra helztu mannkosta ís-
lenzkrar sálar og kristins manns:
GÖdGjöf
Hugrekkis, kærleika, fórnfýsi,
árvekni og hetjudáða. Vilhjálm-
ur Gíslason stóðst þetta próf með
ágætum. Og honum og konu
hans Guðbjörgu Jónsdóttur auðn-
aðist sú hamingja, að börn þeirra
bæði lífs og liðin hafa eignazt
auð hinna góðu erfða og þeirrar
farsælu glæsimennsku og göfug-
lyndis, sem foreldrarnir voru svo
auðug af.
Vilhjálmur Gíslason var fædd-
ur 20. ágúst þjóðahátíðarárið
1874 að Stóra-Hofi á Rangár-
völlum og ólst þar upp hjá for-
1 eldrum sínum Styrgerði Filippus-
dóttur frá Bjólu og Gísla Felix-
syni ættuðum úr Þykkvabæ.
Hann giftist Guðbjörgu Jóns-
dóttur frá Vetleifsholti og bjuggu
þau að Hamrahóli í Holtum, Ós-
eyrarnesi í 11 ár, en þar var
hann ferjumaður, síðan á Stokks-
eyri ,en síðustu áratugina að Ása-
bergi á Eyrarbakka. Guðbjörg er
nú látin fyrir nokkrum árum, og
af börnum þeirra, sem voru níu
eru aðeins fjögur á lífi.
Síðustu árin bjó Vilhjálmur
með dóttur sinni Guðbjörgu, sem
hefur sýnt honum mikla nær-
gætni og ástúð.
Litla, snotra húsið þeirra Ása-
berg er á miðjum Bakkanum,
alveg við hjartastað þessa hrein-
lega, fomtigna höfuðstaðar Suð-
urstrandarinnar. Úr gluggunum
hans er góð útsýn til hafsins með
alla sína dul, allar sínar ógnir
og alla sína hljóðu tign og ægi-
fegurð. Það söng honum marga
söngva og sendir honum í dag
Smurt brauð og snittur
Cocktailsnittur, Kanapin og
brauðtertur. —
Tóbak, sælgæti og gosdrykk-
ir. Opið frá kl. 9—11,30. —
Sendum heim. — Sími 18680.
Brauðborg,
Frakkastíg 14.
MÁLFLUTNIN GSSTOF A
Einar B. Guðmundsson
Guðlaugur Þorláksson
Guðmundur Pétursson
Aðalstræti 6, III. hæð.
Símar 12002 — 13202 — 13602.
7 résmidir
Mjög vönduð trésmíða-vél til
sölu (combineruð), ásamt
fleiri tækjum. Þeir, sem hafa
áhuga á kaupum, leggi nöfn
sín og símanúmer inn á afgr.
blaðsins, merkt: „Vélar —
8658“. —
kveðju leyndardóma sinna. En
frá Ásabergi er ekki síður fag-
urt að líta yfir sléttuna miklu
og gróðursælu, sem Ölfusfljótið
hans mikla, sem ferjumaðurinn
barðist svo oft við upp á líf og
dauða faðmar mjúkum armi.
Þessari sléttu unni bóndinn á
Ásabergi heilshugar og blessaði
hana af sínu heita, stóra hjarta
bæði í dögg og sól.
Þau voru öll samtaka um það
börnin hans að láta honum líða
vel í ellinni.
Þótt Sigurgeir og Soffía væru
fyrir sunnan komu þau oft og
réttu hlýja og sterka hönd bæði
við heyskapinn og uppskeruna.
Það jók gleði hans, vermdi um
hjartarætur, svo að bros hans
urðu björt til hinztu stundar, og
dugnaður og umhyggja Guð-
bjargar, dótturinnar, sem var hjá
honum var honum hugþekk og
hann var þeim öllum innilega
þakklátur.
En hjá Jónu fékk hann að
kveðja í allri fegurð Vestmanna-
eyja. Það „fannst honum ekki
amalegt". eins og hann orðaði
það sjálfur á sinn. persónulega
hátt.
Eg votta ástvinum hans börn-
unum og barnabörnunum og
langafabörnunum hlýja hluttekn-
ingu, og flyt honum hjartans
þakkir fyrir ógleymanlega sam-
fylgd.
Einhver dráttur í svip Eyrar-
bakka, já, ásjónu Islands hefur
máðst út með honum, en það
svipmót tilheyrir nú hinu eilífa.
Guð blessi þig og allt, sem þú
elskaðir, Vilhjálmur minn. Þú
sagði einu sinni: „Það náðar
mann einhvers vegar, þetta bless-
að fólk sem á undan er komið.“
Ég óska þér, að svo verði.
Árelius Níelsson.
Félagslíf
Knattspyrnufélagið Vaíur
Framhalds aðalfundurinn verð
ur á morgun kl. 2 e.h. í Félags-
heimilinu Hlíðarenda. PTmdar-
efni: Deildarskiptingin.
Knattspyrnudeild K.R.
Skemmtifundur fyrir 3., 4. og
5. flokk verður n.k. mánudag 16.
þ.m., kl. 8. Fundurinn verður í
báðum sölum félagsheimilisins.
Aðalfundur
knattspyrnudeildarinnar
verður n.k. föstudag 20. þ.m.,
kl. 8,30 í félagsheimilinu.
Knattspyrnudeild K.R.
Glimudeild Ármanns
Munið: æfingartímarnir eru á
miðvikudögum og laugardögum
kl. 7—8. Mætið vel og stundvís-
lega. — Stjórnin.
Samkomur
Z I O N — Óðinsgötu 6-A
Samkomur á morgun: Sunnu-
dagaskóli kl. 10. Almenn sam-
koma kl. 20,30. — Hafnarf jörður:
Sunnudagaskóli kl. 10. Almenn
samkoma kl. 16. Allir velkomnir.
Heimatrúboð leikmanna.
K. F. U. M. — Á morgun:
Kl. 10 f.h. Sunnudagaskólinn.
Kl. 1,30 e.h. Drengir, Laugar-
nesdeild, Langagerði, Amtmanns
stíg. — Kl. 8,0 e.h. Samkoma. —
Jóhannes Sigurðsson prentari
talar. Allir velkomnir.
Kristniboðshúsið Betanía,
Laufásvcgi 13
Á morgun: Sunnudagaskólinn
kl. 2 e.h. Öll börn velkomin. —
Filadelfia
Almenn samkoma kl. 8,30. —
Verði flugveður, talar Ingvar
Kvarnström frá Svíþjóð. — Allir
velkomnir!
Kennsla
Samtal á ensku á eina
sameiginlega hótelinu og mála-
skólanum í Bretlandi. Stjórnað
af Oxfordmanni. Frá £10 viku-
lega, allt innifalið. Aldur 16—60
ára. — The Rcgency, Ramsgat
England. —
M álverkasýning
Bjarna Guðmundssonar
frá Höfn í Hornafirði
verður í Bogasal þjóðminjasafnsins dagana 14.—22. nðv.
Opin dagleg frá kl. 14—22 nema fyrsta daginn, þá frá
klukkan 15.
Dansklúbbur æskufólks
(13—16 ára)
tekur til starfa sunnudaginn 15. nóv. kl. 8—11
í Skátaheimilinu við Snorrabraut.
Stjórnandi:
Hermann Ragnar Stefánsson danskennari.
DANSKYNNING, fræðslu- og skemmtiatriði,
Klúbbgjald cr kr. 50,00 fyrir fimm skipti.
Miðasala í Ská,taheimilinu í dag kl. 5—7 e.h. og vlð
innganginn.
Æsknlýðsráð Reykjavikur,
Áfengisvarnarnefnd Reykjavikur.
BAZAR heldur
Kvennanefnd Barðstrsndingafélagsins
sunnudaginn 15. nóv. kl. 2 e.h. í Skátaheimilinu.
Margir góðir munir, einnig verður selt kaffi.
Geymsla óskast
nálægt miðbænum. Þarf helst að vera í stcinhúsi
og rakalaus. Upplýsingar í sima 14772 eða 15587.
ForstöBukonustaða
við barnaheimilið í Vesturborg er laus til umsóknar.
Umsóknir sendist skrifstofu barnavinafélagsins
Laufásveg 36 fyrir 25. nóv. næstkomandi. Staðan
veitist frá 1. jan 1960 að telja.
* Stjórn barnavinafélagsins.