Morgunblaðið - 20.12.1959, Qupperneq 13

Sunnudagur 20. des. 1955»
MORCVTSBLAÐIÐ
13

Þar inni voru að þessu sinni að-
eins fjögur naut þar sem nautin
sem nú eru mest notuð eru enn
niðri á Grísabóli. S. N. E. á nú
samtals 13 naut, sem orðin eru
ársgömul eða meira og af þeim
eru 4—6 notuð að staðaldri þar
af 3, sem þegar hafa fengið 1.
verðlaun.
Starfsemi sæðingarstöðvarinnar
fer mjög vaxandi og 1958 var alls
3130 kýr teknar til meðferðar af
þeim hafa 93,7% fengið kálf og
um 70% við fyrstu sæðingu og er
þetta mjög góður árangur.
Starfsemi S. N. E. er nú orðin
mjög mikil og hefir það leyst
margan vanda fyrir bændur í
Eyjafirði. Á þessu ári er samband
ið 30 ára. Það var stofnað af 6
nautgriparæktarfélögum í Eyja-
firði. Fyrstu 8 árin beindist starf
Þær tilraunir, sem hér getur
um í upphafi greinarinnar hafa
nú staðið um nokkurt árabil og
þegar gefið góða íaun. Þessar til-
raunir eru fyrst og fremst gerðar
til þess að kanna hæfni nautanna
til kynbóta. Fengnir eru allmarg-
ir kálfar undan tveimur nautum.
Er reynt að fá þá á svipuðu reki.
Kálfarnir eru síðan aldir upp og
fylgst nákvæmlega með þroska-
ferli þeirra. Allir fá þeir sömu
meðferð við uppeldið. Þegar kvíg
urnar hafa mjólkað'fyrsta mjalta
skeiðið eru þær seldar og ný til-
raun hefst.
'V
Til nánari fróðleiks ætla ég að
birta niðurstöður einnar saman-
burðartilraunar á tveimur naut-
um, Fylki og Þela. Kvígur Fylkis
gáfu 3013 lítra mjólkur með
4,18% fitu eða 12574 fitueiningar.
rilraunastöðin að Lundi við Akureyri.
Ljósm. vig.
■rUMCARO/Nt'/
FYRIR skemmstu átti tíðinda-
maður blaðsins tal við Ólaf Jóns-
son nautgriparæktarráðunaut hjá
Sambandi nautgriparæktarfélaga
í Eyjafirði (S. N. E.) og spurði
tíðinda um starfsemi sambands-
ins, en Ólafur er jafnframt for-
stjóri tilraunastöðvar sambands-
ins áið Lundi við Akureyri.
Af þessu tilefni brugðum við
okkur upp að Grísabóli og Lundi,
en á þessum tveimur stöðum fer
starfsemin fram enn sem komið
er, því hún er ekki að fullu flut.t
að Lundi.
Fyrsta verk Ólafs var að taka
brjóstmál af 40 kálfum sem eru
undan tveimur nautum og í til-
raun á vegum saínbandsins. Eru
þeir enn sem komið - er aðeins
fárra mánaða gamlir. Auk þess-
arar tilraunar eru 39 kvígur und-
an öðrum tveimur nautm á Rang
árvöllum en sú jörð tilheyrir
Lundi. Þær kvígur eru á öðrum
vetri og munu fá kálf í vetur.
Á Lundi er svo 31 fyrsta kálfs
kvíga en þegar lokið er athugun
á afurðum þeirra á fyrsta mjalta-
skeiði er afkvæmarannsókn feðra
þeirra að fullu lokið og þá sýnt
hvort nautið er hæft til kynbóta
eða ekki. Eftir að búið er að hafa
þessar kvígur fyrsta mjaltaskeið-
ið eru þær seldar og nýjar eru
teknar í fjósið og tilraununum
haldið áfram með önnur naut.
Áður en við yfirgáfum Grísaból
litum við inn í nautafjósið en þar
eru margir föngulegir tarfar og
ennfremur kálfar vel kynjaðir,
sem aldir verða upp.
Frammi í skrifstofunni glumdi
Athyglisverðar af-
kvæma rannsóknir
síminn og pantanir um sæðingar
voru að berast utan úr sveitum.
Dýralæknir var að koma til þess
að rannsaka sæðið, en það er jafn
an gert til þess að ganga úr
skugga um að það sé lifandi.
Næst héldum við út í svínabúið,
en þar eru nú um 300 svín. Þetta
bú er rekið til þess að afla S. N. E.
tekna, en jafnan er góður hagn-
aður af rekstri búsins, enda er
sambandinu ekki vanþörf á fjár-
munum, þar sem það stendur nú
í mjög miklum og fjárfrekum
framkvæmdum.
Við höldum upp að Lundi. Þar
hefir um fjöida ára verið rekið
stórbú í stíl erlends herragarðs.
Byggingarnar þar voru úr sér
gengnar og fullnægðu ekki nema
að litlu leyti þeim kröfum er gera
verður til tilraunabús. Það varð
því að hefja byggingu nýrra
gripahúsa og geymslna fyrir fóð-
ur. Lokið er nú að byggja fjór fyr
ir 48 kýr ásamt 2000 hesta hlöðu.
íbúðarhúsið hefir verið verulega
endurbætt, gömlu gripahúsunum
hefir verið breytt í nautafjós og
sæðingastöð, sem brátt tekur til
starfa. Þá hafa miklar ræktunar-
framkvæmdir verið bæði að
Lundi og Rangárvöllum. Þótt
margt hafi þegar verið gert þarna
á búfjárræktarstöðinni er enn
margt sem gera þarf. Má þar
nefna að byggingar vantar fyrir
afkvæmaraasóknirnar þar sem
kvígukálfarnir eru teknir ný-
fæddir á stöðina og aldir þar upp.
Við komum fyrst inn í hið
glæsilega fjós þar sem 48 ungar
kýr standa á básum sínum vel
snyrtar enda er umgangur og um-
hirða öll hin bezta. í mjaltahúsi,
sem er við hliðina er haganlega
frá öllu gengið og aðstaða hin
bezta til þess að hægt sé að við
hafa fullkomið hreinlæti. Inn af
fjósinu er skrifstofa framkvæmda
stjóra og ráðunauts og stór gluggi
á millivegg, þannig að hann get-
ur fylgzt með því sem fram fer
í fjósinu. Þá er næst kjarnfóður-
geymsla og síðan hin nýja sæð-
ingarstöð og nautafjós.
Búsljórinn á Lundi með eina afurðabeztu kúna þar.
semin fyrst og fremst að því að
koma á almennu skýrsluhaldi og
á grundvelli þeirra að velja naut
til kynbóta í félögunum. Afurða-
aukning verður ekki teljandi á
Má af þessu sjá að Fylkir er kyn-
betri tarfur hvað snertir mjólkur
eiginleika. Mæður að dætrum
Fylkis eru allar á skrá og er með-
alfita mjólkurinnar úr þeim
Þessi mynd er tekin í hinu nýja og glæsilega f jósi á Tilraunastöð Sambands nautgriparæktarfélaga 1
í Eyjafirði, að Lundi við Akureyri. f
þessu tímabili. Á næstu 6 árum
eða frá 1938—1944 verður aftur
sýnilegur árangur á afurðamagn-
inu.
Á tímabilinu 1944 til 1952 verð-
ur aftur á móti ekki sýnileg af-
urðaaukning á félagssvæðinu.
Fróðir menn telja að þarna komi
margt til og þó einkum vaxandi
erfiðleikar á nautahaldi víðsveg-
ar um sveitirnar, sem m. a. stafa
af minkandi fólkshaldi hjá bænd-
um. Með auknum kúafjölda verða
þessir vankantar að sjálfsögðu
stöðugt meiri, sem endar með því
að minni rækt er lögð við kyn-
bæturnar.
En einmitt þegar í mest van-
efni er komið með þessi mál, er
tekin upp ný skipan á vegum
S. N. E. Það kemur upp nauta-
stöð á Grísabóli árið 1946 og hefir
hún æ verið rekin síðan og það
með góðum árangri og stöðugt
vaxandi notkun. • - _ ^
3,70%. Fylkir hefir því aukið
meðalfituna hjá dætrum sínum
um 0,48%.
Þannig er örugglega fengin
kynbótahæfni Fylkis og því sjálf-
sagt að nota hann á sæðingastöð-
inni. i
Að þessu sinni skal ekki nánar
farið út í lýsingu á starfsemi
S. N. E. en Ólafur Jónsson hefir
látið frá sér fara ýtarlega skýrslu
um starfsemi sambandsins og af-
kvæmarannsóknir á vegum þess
á árunum 1957—58. Þeir, sem
vilja kynna sér frekar þær niður-
stöður geta aflað sér þeirra. •
Að lokinni fróðlegri dagstund
að Lundi kveðjum við fram-
kvæmdastjórann með ósk um á-
framhaldandi gengi fyrirtækis
hans.
v vig.