Morgunblaðið - 24.12.1959, Blaðsíða 17

Fimmtudagur 24. des.. 1959
41
MORCUKBLAÐJ.Ð
Gunnar kennari tók hvert stökkið öðru snilldarlegra.
hraundranga, aðgætti, hvort nokk
ur hefði séð til sín, tók festina af
hálsinum, skoðaði hana og hand-
lék, og ímyndaði sér yl stúlkunn
ar leggja af henni. Hún var fall-
eg og góð, nærri því eins góð og
mamma hans í borginni og alveg
eins falleg. „Þarna er hann“,
heyrði hann skyndilega sagt rétt
hjá sér, og ljósir og dökkir stráka
kollar birtust öðru megin drang
anna. Hann spratt á fætur, þrýsti
höndunum að brjóstinu, mjakaði
sér undan og hafði ekki af þeim
augun, þar sem þeir nálguðust
hann varlega eins og jörðin væri
brothætt. „Við ætlum bara að sjá
hana“, sagði sá fremsti, við ætl
um ekki að taka hana sagði sá,
sem hafði sagt við kennarann, að
hann hefði ekkert borðað, — við
ætlum ekkert að gera þér“, sagði
sá þriðji. Drengurinn mjakaði sé:
horfði tortryggnislega á þau,
gekk síðan upp úr lautinni og
flautaði á börnin.
Leiðin heim á barnaheimilið
sóttist óvenjú fljótt. Börnin fundu
á sér að eitthvað hafði gerzt.
Þegar einn drengjanna bað kenn-
arann að steypa sér kollknís,
anzaði hann ekki. Og stúlkan
brosti ekki og horfði ekki á kenn
arann. Sá eini sem virtist ánægð
ur var drengurinn. Nú yrði stúlk
an alltaf hjá honum, hann var
huldumaðurinn hennar, og mað
urinn hennar. Hún mudi gæta
hans fyrir strákunum, og líka
kennaranum. Áður en þau komu
að húsinu stakk drengurinn fest-
inni í hönd henni. Hún tók við
henni annars hugar.
Um nóttina fékk drengurinn
ofsalega martröð. Honum fannst
kennarinn vera orðinn að ó-
steig fram úr, gráa skímu lagði
inn um gluggana, og léttur andar
dráttur barnanna var það eina
sem heyrðist. Þegar hann kom jð
dyrunum á herberginu sá hann að
dauf ljósrák féll undan hurðinni,
og greinilegt pískur barst að éyr
um hans. Þetta voru raddir stúlk
unnar og kennarans. Þau voru að
hlæja. Sljór og ringlaður læddist
hann niður aftur og dró sængina
upp yfir höfuð.
Daginn eftir var hann veikur.
Þegar stúlkan kom til hans fékkst
hann ekki til að tala við hana.
Hún 'sagði ekki margt heldur.
Spurði, hvernig honum liði og
sagði, að hann yrði að láta sér
batna fljótt, svo hann gæti borð
að berin í hrauninu. Hún kom
aftur til hans kvöldið áður en
hún fór og sat um stund á rúm-
stokknum, sagði, að það væri
Huldumaðurinn
BARNAHEIMILIÐ stóð i jaðri
hraunsins. Hraunið var gamalt og
víða gróið og í sólskini litu mjúic
ir gróðurblettirnir út eins og lit-
ríkar ábreiður, sem huldufólkið
hafði lagt til þerris. í góðviðri
var farið með börnin í göngu-
ferðir um hraunið og þeim til
gæzlu og fylgdar úti við var leik-
fimikennari úr borginni. Hann
hét Gunnar, stór og karlmannleg
ur. Stundum steypti hann sér
kollhnís fyrir börnin.
Dag einn kom ung stúlka til
barnaheimilisins, bróðurdóttir
forstöðukonunnar, ljóshærð og
tággrönn, 17 ára gömul. Hún lék
sér við börnin og var allra vinur.
Sérstaklega lét hún sér annt um
lítinn dreng með fölt andlit og
grannar hendur. Hann var feim-
inn og fjörlítill, og það sem brúnu
þykkholda drengirnir kölluðu
„skræfu". Þegar þeim leiddist
skemmtu þeir sér við að kvelja
hann og hrella og þegar farið var
á berjamó, þorði hann aldrei að
reika um, en hélt sig í nálægð
kennarans, eins og fylgja, og tíndi
eitt og eitt ber. Fyrst hafði hann
gleymt sér, hoppaði um og reynt
að tína sem mest, en þegar hann
var kominn nógu langt frá kenn-
aranum, stukku strákarnir á
hann, skelltu honum á bakið og
reyndu að troða berjum í eyru
hans og nef, eða fylla vit hans
mold. Og þeim tókst jafnvel að
leika hann grátt í návist kennar-
ans. Þótt drengurinn héldi sig
þannig dag eftir dag nálægt kenn
aranum, töluðust þeir ekki við,
og ekkert var á milli þeirra nema
þögnin.
Daginn sem stúlkan kom og
næsta dag rigndi sleitulaust, eins
og pínulítið syndaflóð. Bömin
léku sér á loftinu að kubbum, og
drengurinn hlustaði á regnið falla
á þakið. Bróðurdóttir forstöðu-
konunnar lék sér við börnin og
brosti við drengnum þar sem
hann sat og lét sig dreyma. Hann
öreymdi, að hann væri huldu-
maður og leiddi hana í ríki sitt
í hrauninu og gæfi henni marg-
lita töfrasteina, gimsteina og ger-
semar, sem hún gat keypt allt
fyrir sem hana langaði til í borg-
inni, og svo mátti hún líka alltaf
vera hjá honum. Um nóttina
dreymdi hann bros hennar eins
og ofurlítið blóm, sem stækkaði
og stækkaði, og varð að geysi-
stórri sól sem náði yfir allan him
ininn, unz hún sprakk og féll í
dropum til jarðar eins og regn.
Um morguninn hafði stytt upp,
og sólin skein inn um gluggann.
Gunnar kennari kom, þegar börn
in voru að borða hádegismatinn
og hvatti þau til að flýta sér. „í
dag förum við í gönguferð", sagði
hann. „Og sá sem verður fyrstur
út á hlað, verður hetja dagsins".
„Ég kem með“, kallaði björt rödd
fram úr gangi. Það var hún.
Hún kemur, söng í hjarta drengs-
ins, og hann var fyrstur út á hlað,
rétt á undan öðrum dreng. Móð-
ur og með ljómandi augu stóð
hann frammi fyrir henni. Hinn
drengurinn var ólundarlegur og
sagði við kennarann: „En hann
borðaði sama sem ekkert". „Nú
borðaði hann ekkert“, át kennar-
inn upp. „Víst borðaði ég“, sagði
drengurinn. „Eg var bara svo
fljótur". „Þið hafið sjálfsagt hvor
ugur borðað nokkuð“, sagði stúlk
an fjörlega. „Þið borðið bara mik
ið af berjum í hrauninu". Hún
laut niður að drengnum, tók perlu
festi af hálsinum, setti um háls
honum og sagði hátíðlega: „Ég
nefni þig hetju dagsins og bið
þig varðveita þessa festi til sólar
lags“. Síðan hélt hersingin syngj-
andi af stað, og allir voru hreyfir
eftir tveggja daga inniveru. Gunn
ar kennari tók hvert stökkið
snilldarlegra á fætur öðru og virt
ist óþreytandi. Drengurinn gekk
við hlið stúlkunnar og fannst í
undan og horfði jafnt með augum
og hnakka. Þegar þeir voru rétt
komnir að honum missti hann
festina úr höndum sér og niður í
mosann. Margar hendur þrifu til
hennar, en hönd hans, grönn og
fljót, krepptist um hana og nam
hana úr þvögunni, um leið og
hann hentist af stað og skeytti
engu þótt hann hruflaði sig. Á eft
ir honum hljómuðu köll þeirra:
skræfa — skræfa. Hann hljóp
rakleiðis að lautinni. Fyrst sá
hann ekkert nema blússuna,
síðan sá hann kennarann, þar
sem hann lá á grúfu. En það var
ekki fyrr en hann heyrði stunur
stúlkunnar, að hann sá hvar hún
var. Það skipti engum togum.
Hann stökk að þeim, þreif í hár
kennarans, sparkaði í bak hans,
klóraði og beit. Kennarinn spratt
^ ,2
Strákarnir stukku á hann og skelltu honum.
freskju, sem væri að sleikja
stúlkuna og gera sig líklega til
að borða hana. Hann vaknaði i
svitakófi. Það var hánótt, en
hann gat ekki sofnað aftur, án
þess að gæta að stúlkunni. Hún
svaf í litlu herbergi uppi á lofti,
hitt fólkið svaf allt niðri. Hann
gaman að honum væri að batna.
Þegar hún stóð upp kyssti hún
hann á ennið og smeygði um leið
smáböggli í lófa hans. ,Þetta er
til huldumannsins, segðu honum
að eiga þetta til minningar um
mig“. Síðan sneri hún sér á hæl
og var horfin.
Ingimar Erl. Sigurðsson.
„Þetta er til huldumannsins“, sagði hún.
fyrsta sinn, að hann hefði ekkert
að óttast. Lífsnautn hans var svo
rík, að honum fannst hann jafn-
vel heyra grasið spretta. Þegar
þau komu í hraunið var sólin hátt
á lofti, heit og móð settust þau í
gróna laut og hvíldust, áður en
hópurinn dreifðist í berjaleit.
Loks voru aðeins drengurinn,
stúlkan og kennarinn eftir. Stúlk
an hafði farið úr blússunni, hall-
aði sér aftur og lygndi augunum.
Kennarinn tuggði strá og horfði á
stúlkuna. Drengurinn var niður-
sokkinn að skoða kónguló: Kóngu
ló, kónguló, vísaðu mér á berja-
mó, þá skal ég gefa þér gull í
skó. Skyndilega barst skipandi
rödd kennarans að eyrum hans:
„Heyrirðu ekki hvað ég segi, af
hverju ferðu ekki i berjamó, eins
og hinir krakkarnir, eftir hverju
rtu að bíða?“ Drengurinn leit
undrandi á kennarann, en hann
horfði á stúlkuna. Drengurinn
leit á stúlkuna, aúgu hennar voru
enn lukt og varirnar opnar: „Já,
farðu i berjamó, þú borðaðlr svo
ritið, þú átt að verða stór og
sterkur. Þú kemur svo aftur, þeg
ar þú ert orðinn saddur". Svona
farðu nú,“ sagði kennarinn og
stjakaði við honum. Drengurinn
farfn enga undankomuleið. Hann
reis hægt á fætur og gekk niður-
lútur af stað, leit nokkrum sinn
um til baka. Þau hreyfðu sig ekki.
Hann gekk, unz hann var kominn
í hvarf og faldi sig milli tveggja
öskrandi á fætur með drenginn
spriklandi á bakinu. Þegar hon-
um hafði tekizt að ná til hans
og keyra hann niður, var stúlkan
risin á fætur. ,Ertu vitlaus mað-
ur, ætlarðu að drepa drenginn",
æpti hún og þreif til drengsins.
Stundarkom toguðust þau á um
hann. Kennarinn hvæsti: „Spurðu
heldur, hvort þetta helvítis fóst-
ur þitt sé vitlaust“. Þau slepptu
drengnum samtímis og störðu
hvort á annað. Eldur brann úr
augum hennar, og hún kom ekki
upp nokkru orði. „Ómenni“,
tókst henni loks að stynja upp.
Hann hrökklaðist undan eins og
hálf lamaður. Stúlkan sneri sér
að drengnum, lét fallast niður
við hlið honum og strauk honum
um hárið. „Meiddi hann þig“,
spurði hún. „Þeir ætluðu að taka
perlufestina“ kjökraði hann.
Hann opnaði lófann. „Sjáðu, hún
er slitin", sagði hann. Stúlkan
horfði stundarkorn á festina.
„Það gerir ekkert til, þú ert hetja
samt — hetjan mín“, sagði hún.
Drengurinn gaf kennaranum
hornauga, . teygði sig að eyra
hennar og hvíslaði:
„Ég er huldumaðurinn þinn“.
Stúlkan brosti og tók síðan að
hlæja, fyrst lágt síðan hærra,
unz hún stóð á öndinni. Drengur-
inn roðnaði og leit undan. Skyndi
lega hætti stúlkan að hlæja, tók
undir höku hans og sagði: „Þú
ört maðurinn mihn“. Kennarinn
— Mozarf
Framh. af bls. 33
hvernig útlimir sjúklingsins
þrútnuðu sífellt og tútnuðu út.
Mozart vissi, að stundin var
komin. Kvöldið áður en hann lézt,
bað hann mágkonu sína, Soíie
Weber, að fara ekki frá sér.
— Þú verður að sjá mig deyja,
segir hann við hana.
Hún andmælir honum, en
hann lætur ekki segjast við hug
hreystingarorð hennar.
— Ég veit það. Ég finn keim
dauðans nú þegar á tungurótum
mínum — og þess vegna verður
þú að vera kyrr. Hver á að hug-
hreysta Constanze, ef þú ert
ekki hér?
Um nóttina tekur hann síðasta
andvarpið. — Handrit Sálumess-
unnar liggur opið ofan á sæng-
inni.
Jarðarförin er í hæsta máta
ömurleg. — Fjölskyldan hefur
ekki efni á öðru meira en að láta
hola líkinu niður í almennings-
gröf — og hinir ríku aðdáendur
snillingsins hafa ekki áhuga á
að sýna honum þann heiður að
vitja um leiðið, veit enginn hvar
það er.
• Andinn lifir
Eftirkomandi kynslóðir hafa
orðið að knýta minningu Mozarts
hinum dásamlegu verkum hans
einum, því að aldrei hefur verið
unnt að finna lík hans í fjölda-
gröfinni, sem kunnugt er. — Af
þeirri ástæðu einni hefur aldrei
reynzt unnt að sanna eða af-
sanna hina óhugnanlegu sögu um
dánarorsökina, sem nokkuð hef-
ur verið rakin hér að framan.
Og ef til vill má segja, að einu
gildi um sannleiksgildi hennar
úr því sem komið er. — Hið
„andlega eitur“, sem meðbræð-
ur snillingsins byrluðu honum
árum saman, hin herfilegu lífs-
og starfsskilyrði, sem vonzka
umhverfisins, öfund, baknag og
níð bökuðu þessum tilfinninga-
næma boðbera ljóssins, voru ef-
laust nóg til þess að binda
snemma endi á líf hans.
En Mozart er enn mitt á meðal
okkar — og ferskari en nokkru

Nótnaskrift Mozarts. Úr „Töfraflautunni".
sjá til þess, að honum verði bú-
inn sómasamlegur legstaður. —
Grenjandi óveður er, þegar út-
förin fer fram — og þeir fáu,
sem ætluðu að fylgja honum til
grafar, gefast upp fyrir veðrinu
og snúa við. Þegar ekkjan kemur
síðar í kirkjugarðinn til þess að
sinni, þótt jarðneskar leifar hans
liyrfu í myrka mold fjöldagrafar
innar fyrir rúmri hálfri annarri
öld. — Okkur gefst ekki betri
sönnun þess, að andinn lifir, þótt
líkaminn deyi.
(H. E. — Tekið saman
eftir ýmsum heimildum)